کوچ دلواپسان از هسته‌ای به اقتصاد

فرارو- "می‌خواهند توافق وین را بی‌اعتبار و دولت را دروغ‌گو معرفی کنند." یک کارشناس مسائل سیاسی بابیان این مطلب بالا بردن انتظارات اقتصادی مردم را تاکتیک مخالفان دولت دانست و گفت: دولت باید از همان اول مشکلات اساسی اقتصاد کشور را برای مردم تشریح می‌کرد.

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در هفته اخیر از سوی رسانه‌ها موردبررسی قرارگرفته است، مطالبات و اولویت‌های پس از توافق است. کارشناسان مسائل سیاسی و اقتصادی از نگاه خود توضیح داده‌اند که دولت یازدهم بعد از عمل به این وعده اساسی خود باید به کدام بخش بپردازد، کدام وعده را محقق کند و گره از کدام مشکل باز کند. در این میان رسانه‌های مخالف دولت و دلواپسان نیز بیکار ننشسته‌اند و به شیوه‌های مختلف تلاش می‌کنند تا سطح انتظارات مردم از اقتصاد پس از تحریم را بالا ببرند.

به‌عنوان نمونه هفته‌نامه نه دی در شماره اخیر خود با این استدلال که حالا هم دوران احمدی‌نژاد تمام‌شده است و هم تحریم‌ها حذف می‌شود قیمت مورد انتظار خود از خودروهای داخلی را عنوان کرده است.

این نشریه در شرایطی که خودروسازان داخلی به دنبال افزایش قیمت هستند و وزیر صنعت تأکید کرده است آثار اقتصادی توافق هسته‌ای به کاهش قیمت خودرو داخلی منجر نمی‌شود می‌نویسد که پژو پارس ال ایکس 41.5 میلیونی باید 22.7 میلیون و سمند اس آی 28 میلیونی باید 13.7 میلیون یا مگان 118 میلیونی باید 31.5 میلیون بشود!

از سوی دیگر نیز روزنامه کیهان با فونت بزرگ تیتر می‌زند «ورق خوردن تاریخ با سیب‌زمینی سرخ‌کرده؟!» و می‌نویسد که صحبت از شعبه زدن مک‌دونالد در ایران پس از توافق نوعی تقلیل انتظارات مردم است.

با کنار هم قرار دادن این اظهارنظرها و موضع‌گیری‌ها به نظر می‌رسد که دلواپسان دیروز عرصه دیپلماسی به عرصه اقتصاد کوچ کرده‌اند و جنس دلواپسی‌هایشان تغییر کرده است. سؤال اینجاست که قصد مخالفان دولت از مانور دادن روی انتظارات اقتصادی مردم چیست و چه تبعاتی دارد؟ در ادامه نیز باید به این پرداخت که دولت یازدهم چطور باید به این بازی تازه پاسخ دهد؟

صادق زیباکلام کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با فرارو این تغییر زمین‌بازی از سوی دلواپسان را تاکتیک سوم تندروها دانست و تأکید کرد: مخالفان دولت امروز بر مسائل اقتصادی تأکید می‌کنند زیرا دولت یازدهم از ابتدا صورت‌مسئله را درست طرح نکرده بود.

وی توضیح داد: اکنون‌که مذاکرات هسته‌ای به نتیجه رسیده است باید منتظر واکنش گروه‌های تندرو شامل جبهه پایداری‌ها و دیگران باشیم. آنها در دو سال گذشته همواره با مذاکرات مخالفت کرده‌اند و بعد از توافق ژنو و لوزان هم آنها را ترکمانچای تعبیر می‌کردند لذا طبیعی است که اکنون از توافق وین نیز استقبال نکنند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: به اعتقاد من آنها ظرف ماه‌های آینده در چند محور مخالفت‌های خود را نمایان خواهند کرد. نخست اینکه همه تلاش خود را می‌کنند تا بگویند طرف ایرانی امتیازات زیادی به غربی‌ها داده و در مقابل چیزی به دست نیاورده است. خواهند گفت که مکانیسم توافق انجام‌شده طوری است که طرف غربی هر وقت خواست زیر آن بزند و به‌طورکلی توافق را بی‌اعتبار جلوه می‌دهند.

وی در مور تاکتیک دوم نیز گفت: محور بعد مخالفت تندروها این است که بگویند طرف مقابل به تعهدات خود پایبند نیست. مثلاً قرار بود تحریم‌ها لغو شود و نشده است، یا قرار بود بازرسی نشود و خواستار بازرسی‌شده‌اند و ... . ستون سوم حملات افراطیون نیز به مسائل داخلی و به‌خصوص اقتصادی بازمی‌گردد.

زیباکلام افزود: این‌ها سعی می‌کنند توقع مردم را در مسائل اقتصادی بالا ببرند. خواهند گفت آهای مردم، دیدید قرار بود دلار صد تومان شود و نشد. دیدید که قرار بود پراید دوباره 5 میلیون شود و نشد. دیدید قرار بود اینجا گلستان شود و نشد و ... . همه این‌ها به خاطر این است که دولت را متهم به دروغ‌گویی کنند و به مردم بگویند که مسئولیت خوب نشدن اوضاع اقتصادی به عهده دولت است.

به گفته وی با این رویکرد به مردم القاء می‌شود که همه‌کسانی که در نتیجه سیاست‌های اقتصادی 84 تا 92 بیکار شدند باید ظرف چند ماه سرکار بروند، هوای تهران عالی شود، دریاچه ارومیه به وضعیت بیست سال قبل برگردد و ... . به‌این‌ترتیب مخالفت با دولت را در این فضا ادامه می‌دهند و مردم را در برابر دولت قرار می‌دهند.

این کارشناس مسائل سیاسی با تأکید بر اینکه دولت روحانی خودش این بهانه را به دست تندروها داده است، گفت: اشتباه دولت این بود که از ابتدای کار برای مردم توضیح نداد علت مشکلات اقتصادی کشور، زیرساخت‌های ناکارآمد، اقتصاد دولتی و فاسد است. دولت به‌جای آنکه بگوید سوء مدیریت دوران احمدی‌نژاد و تحریم‌ها اوضاع بد اقتصادی را بدتر کرد، مدام تأکید کرد که این دو مسئله عامل مشکلات کنونی اقتصاد است لذا آنها اکنون از همین اشتباه استفاده کرده و می‌گویند که این دو عامل رفع شده و باید وضعیت خوب شود. این در حالی است که مسائل و مشکلات اساسی اقتصاد ما به قوت خود باقی است.

وی افزود: چه کسی گفته است که فساد اقتصادی فقط در دوران احمدی‌نژاد بوده است. من به یاد دارم از وقتی‌که مدرسه راهنمایی می‌رفتم در دولت امینی مسئله مقابله با فساد مطرح بود تاکنون. دولت‌های سازندگی و اصلاحات نیز با این مشکل مواجه بودند لذا باید به مردم گفت که بعد از انقلاب صنعتی تاکنون هیچ اقتصاد دولتی موفقی نبوده است که جمهوری اسلامی بتواند نمونه دوم آن بشود. باید به مردم گفت که مشکل کجاست تا مخالفان با این رویکرد همه‌چیز را گردن دولت نیندازند.

زیباکلام ادامه داد: آقایان نهاوندیان، نوبخت و ترکان حتماً می‌دانند که من چه می‌گویم و مشکل واقعی اقتصاد چیست اما نمی‌دانم که چرا این‌قدر محافظه‌کارانه عمل می‌کنند.

وی در پاسخ به این سؤال که در شرایط کنونی برای جلوگیری از بازی دلواپسان در زمین اقتصاد باید چه کرد، گفت: تنها راه دولت این است که مشکلات حقیقی اقتصاد را به مردم بگوید تا دیگران نتوانند انتظارات نادرست در جامعه ایجاد کنند.