مقایسه ایران و ترکیه در هرالد تریبیون

به گزارش سرویس بین الملل فرارو، روزنامه هرالدتریبیون در سرمقاله ی روز چهارشنبه خود به مقایسه ی جایگاه و قدرت کنونی ترکیه و ایران پرداخته است.

با توجه به سند فرادستی چشم انداز بیست ساله ایران ، که مقرر می دارد ایران تا سال 1404 شمسی باید قدرت اول اقتصادی و علمی منطقه سند (شامل 24 کشور از جمله ترکیه ) باشد ، مقاله این روزنامه غربی را در زیر بخوانید:

در حالي كه تركيه روز جمعه قدرتش را نشان مي داد و شركاي خود را در ناتو بر سر انتخاب دبير كل جديد آن به چالش مي طلبيد، رييس جمهور هوگو چاوز در تهران به گشايش بانك توسعه ايران- ونزوئلا مشغول بود.

اين كه در منطقه اي كه خصومت در آن رو به افزايش است و به نظر مي رسد تنها دوست ايران كشور بحث برانگيز ونزوئلا مي باشد – حتي در شرايطي كه تركيه در ناتو خط مشي ديكته مي كند، در داووس خطابه سر مي دهد و داراي كرسي در شوراي امنيت سازمان ملل است – اشاره بر فاصله شديد بين دو كشور از مهمترين كشورهاي جهان اسلام دارد.

در دادگاه افكار عمومي جهان امروزي مسائل بي شماري ، ايران و تركيه را از هم جدا مي سازد به طوري كه به سادگي مي توان تشابهات مشترك آنها را فراموش كرد. هر دو كشور داراي تمدن هاي باستاني قبل از اسلام هستند و امپراتوري هاي بسيار گسترده اي بوده اند. هر دو سر زمين هاي راهبردي در خاورميانه يا در نزديكي آن را تحت پوشش قرار مي دهند و از جمعيت هاي نسبتا بزرگ و تحصيل كرده برخوردارند (ايران داراي 66 ميليون نفر جمعيت و تركيه 76 ميليون نفر جمعيت است.) هيچ يك از اين دو كشور عرب نيستند ولي با اين وجود اكثر جمعيت آنها مسلمان است. هر دو كشور همچنين بيش از هزار سال با يكديگر در رقابت بوده و با هم همكاري دارند.

در اوايل قرن بيستم در هر دو كشور ايران و تركيه كودتاي نظامي توسط رضا شاه و آتاتورك صورت گرفت و سپس هر دو آنها به اصلاح طلباني غير محتمل تبديل شدند. آتاتورك يك قانون اساس سكولار را معرفي كرد و حق رأي به زنان داد. او همچنين تأثير عميقي بر شاه ايران گذاشت و تركيه تنها كشور خارجي بود كه رضا شاه در طول سلطنت خود از آن ديدن كرد.

در نيمه دهه 1970 ايران سرشار از پول نفت بود و به نظر مي رسيد كه از هر نظر از همسايه خود پيشرفته تر است. چند سالي طول نكشيد كه انقلابي تكان دهنده در آن رخ داد و به دنبال آن جنگ خونين ده ساله با عراق صورت گرفت. فرار گسترده مغزها به اروپا و آمريكا را به دنبال داشت – تقريبا يك سوم از پزشكان ايران و قريب به نيمي از دانشمندان آن، كشور را از مغزهاي متفكر محروم ساختند.

در همين حال تركيه عليرغم شورش هاي دانشجويي، كودتاهاي نظامي و اعتصاب هاي كارگري ، در حال ساختن پايگاه قوي صنعتي بود. تركيه كه مانند ايران مورد لعن نفتي قرار نگرفته بود بهتر مي توانست اقتصاد خود را انشعاب بخشد و بدون دخالت خارجي بر سرنوشت سياسي خود حاكم گردد.

امروزه تركيه يك قدرت اقتصادي در منطقه است و بر آسياي مركزي تا آفريقاي شمالي سلطه دارد. تصوير آن به عنوان يك كشور اسلامي مردم سالار سكولار و در حال شكوفايي با تلاش هاي ديپلماتيك بي سابقه آن حفظ شده است. در سال هاي اخير نزديك به 12 سفارتخانه و 20 كنسولگري در سراسر آفريقا گشوده است و در سال گذشته در استانبول اولين ميزبان نشست همكاري سران تركيه –آفريقا بود كه در آن 50 كشور در عالي ترين سطح شركت كردند.

در همين حال به نظر مي رسد ايران به طور پايان ناپذيري در منجلاب مناقشه هسته اي فرو رفته است. سه بار تحت تحريم هاي شوراي امنيت سازمان ملل قرار گرفته است. شهروندان آن در نشست هاي بين المللي منفور هستند. در سال 2008، سهم سرمايه گذاري تركيه در دنياي خارج به 14 ميليارد دلار رسيد. و سهم ايران به سختي به يك ميليارد دلار رسيد.

از زمان انقلاب اسلامي در ايران تا كنون، مسيرهايي كه اين دو كشور طي كرده اند به طور گسترده اي از هم جدا بوده اند – مسيرشان در هيچ جايي بيشتر از مسير اجراي اسلام از هم جدا نبوده است.

اعتبار سكولار تركيه عليرغم آن كه يك حزب اسلامي بر سر قدرت مي باشد، قوي باقي مي ماند. سال گذشته دست به ابتكار چشمگيري زد و كميسيوني از دانشمندان تشكيل داد تا به بازنگري احاديت حضرت محمد (ص) ، كه يكي از مقدس ترين متون اسلامي است، بپردازند. تركيه همچنين سعي كرد معيارهاي علمي و دانشگاهي براي رهبران مذهبي خود تعيين كند و بدين وسيله جايگاه خود را به عنوان مركز حقيقي تعاليم اسلامي تقويت كرد.

و در حالي كه در طول تاريخ ، ايران هميشه بردباري بيشتري نسبت به اقليت هاي خود داشته است، تركيه در اين جبهه نيز روي دست ايران بلند شده است : در ماه مارس سال جاري، دولت تركيه در ادامه تلاش هاي خود براي رها شدن از عفريت گذشته و همسو شدن با اتحاديه اروپا در اعطاي حقوق سياسي و فرهنگي به اقليت هاي خود ، دستور داد قرآن به زبان كردي ترجمه شود.

تعجب آور نيست كه موقعيت زنان منعكس كننده دو ايدئولوژي متفاوت است: مشهورترين سرمايه دار تركيه خانم گولر سابانجي است ، زني كه در رأس يك شركت بزرگ تجاري چند ميليارد دلاري است و به طور مرتب مورد احترام و تكريم دولت تركيه قرار مي گيرد. از سوي ديگر، برجسته ترين شهروند ايران برنده جايزه صلج نوبل خانم وكيل شيرين عبادي است كه به خاطر تلاش هايش براي حقوق بشر به طور مرتب مورد اذيت و آزار قرار مي گيرد.

در حال حاضر تنها 2/8 درصد از نمايندگان مجلس ايران زن هستند در حالي كه در تركيه رقم آن برابر با 9/1 درصد مي باشد. در همين حال استعدادها و توان بالقوه زنان ايراني كه 65 درصد از دانشجويان كشور را تشكيل مي دهند به خاطر فرمان هايي كه براي ميزان پوشش و طول اونيفورم هاي اسلامي آنها صادر مي شود، به هدر مي رود.

ايرانيان امروزه در بيان سرنوشت ملي به همسايگان ترك خود با چشم تحسين مي نگرند ولي تحسيني كه به طور مشخص همراه با رشك مي باشد.