جستجوی جسد معلم ایثارگر قربانی سیلاب

بيش از شش روز از سقوط خودروي معلم لرستاني در رودخانه پرطغيان شورآب لرستان مي‌گذرد. جسد سه دانش‌آموز همراه او در تلي از رسوبات و گل و لاي پيدا شده است اما همچنان تلاش‌ها براي كشف جسد معلم آنها ناكام مانده است.

شرح حادثه

آسمان لرستان به‌شدت مي‌غريد و مي‌باريد. در خوابگاه مدرسه شبانه روزي ويسيان لرستان، دانش‌آموزان در خواب ناز فرو رفته بودند كه ناگهان صداي عجيبي آنها را از خواب بيدار كرد. طولي نكشيد كه ناله‌هاي يكي از دوستان‌شان كه از روي يكي از تخت‌هاي خوابگاه به زمين سقوط كرده بود خواب را به كلي از چشمان آنها پراند. يكي از آنها به دنبال معلم شان رفت تا او را از ماجرا باخبر كند. معلم با حضور بر بالين دانش‌آموز نوجوان متوجه جراحتي نه چندان شديد در پاي او شد اما با اين حال نياز به انجام اقدامات درماني اوليه احساس مي‌شد.

باران همچنان مي‌باريد و هشدارهاي سازمان هواشناسي لرستان درباره وقوع سيلاب در اين استان و لزوم خارج نشدن مردم از خانه مدام در گوش معلم صدا مي‌كرد اما نياز به درمان دانش‌آموز مساله مهمي بود كه در اولويت هر تصميمي قرار داشت.

طولي نكشيد تا معلم به كمك دو نفر از دانش‌آموزان مدرسه شبانه‌روزي، دانش‌آموز زخمي را بلند كردند و به آهستگي در خودروي پژوي معلم گذاشتند تا زير باران شديد به مركز درماني ويسيان انتقال دهند.

سياهي شب از يك سو و بارندگي بي‌امان آسمان از سوي ديگر حركت خودرو در مسير درمانگاه را با مشكل جدي مواجه ساخته بود اما معلم همچنان به راه خود ادامه مي‌داد درحالي كه نمي‌دانست درمانگاه ويسيان حتي امكانات اوليه براي درمان پاي دانش‌آموز مصدوم او را هم ندارد. موضوعي كه پس از رسيدن به درمانگاه از سوي مسوولان به معلم اطلاع داده شد. پرستاران درمانگاه ويسيان به معلم لرستاني گفته بودند كه «ما امكانات لازم براي درمان دانش‌آموز شما را نداريم و بايد او را براي درمان به خرم آباد ببريد». سخني كه پيشنهاد ديگري به ذهن معلم رساند اما درست لحظه‌يي كه او قصد داشت تقاضاي انتقال دانش‌آموزش با آمبولانس به بيمارستان خرم آباد را مطرح كند با پاسخ دور از انتظار مسوولان درمانگاه مواجه شد. پاسخي كه آب سردي بر پيكر معلم ريخت؛ «آمبولانس ما خراب است و شما بايد خودتان او را به خرم آباد ببريد».

معلم لحظه‌يي ايستاد، به پرستاران خيره شد، سري تكان داد و به سرعت به سمت ماشين حركت كرد. از شدت باران كاسته نمي‌شد اما معلم مسير خرم آباد را در پيش گرفته بود در حالي كه نمي‌دانست حادثه‌يي ناگوار بر روي پل شورآب انتظار او و دانش‌آموزانش را مي‌كشد.

خودروي معلم كه به پل شورآب رسيد، حادثه‌يي ناگوار كام همه را تلخ كرد. در حالي كه تسلط معلم بر جاده در شدت بارندگي و لغزندگي خيابان رو به كاهش بود، خودروي او به پل رسيد اما به دليل ارتفاع پايين پل شورآب و بافت فرسوده آن كه با بالاآمدن آب همراه شده بود، كنترل خودرو در يك لحظه از اختيار معلم خارج شد و به همراه چهار سرنشينش به داخل رودخانه پر طغيان شورآب سقوط كرد.

با اتمام بارندگي و بالا آمدن خورشيد به تدريج نگراني‌ها درباره مفقود شدن معلم و سه دانش‌آموزش بالا گرفت و طولي نكشيد كه عمليات جست‌وجو براي يافتن آنها از سوي مردم آغاز شد. مردم نگران، نهادهاي مسوول را در جريان مفقود شدن آنها قرار دادند و به اين ترتيب تيمي براي انجام عمليات جست‌وجو از سوي فرمانداري خرم آباد تشكيل شد. هرچه جست‌وجو‌ها ادامه مي‌يافت نااميدي در چهره مردم بيشتر خود را نشان مي‌داد و اين زمزمه را پررنگ مي‌كرد كه «اميدي به زنده بودن سرنشينان خودرو نيست. معلم به همراه سه دانش‌آموز خود در رودخانه پرتلاطم سقوط كرده و همگي جان خود را از دست داده‌اند»؛ زمزمه‌يي كه با پيدا شدن خودروي مدفون شده معلم درخروارها گل و لاي، رنگ واقعيت به خود گرفت، واقعيتي كه خبر از حادثه ناگواري مي‌داد كه دوشنبه شب گذشته بر معلم و سه دانش‌آموزش رفته بود.

پل شورآب فرسوده است

تلاش‌هاي تيم‌هاي جست‌وجوي مردمي و نهادهاي مسوول در همان روز نخست حادثه به كشف جسد سه دانش‌آموز منجر شد؛ اجسادي كه غريبي را فرياد مي‌زدند. با اين حال همچنان تلاش‌ها براي يافتن جسد معلم لرستاني ناكام مانده است. اظهارنظرهاي مسوولان زواياي ديگري از اين حادثه را روشن مي‌كند. شهرام ملكي، مدير كل راه و شهرسازي استان لرستان با «قديمي بودن محوري كه حادثه در آن رخ داده» از قدمت 50 ساله پل شورآب پرده برداشت و گفت «عمر اين پل نشان از فرسوده بودن آن مي‌دهد ضمن اينكه 12 سال پيش نيز قسمتي از جاده آن تعريض شده است در حالي كه نياز براي بازسازي مسير بالادست اين پل احساس مي‌شود». نيازي كه در عدم توجه مسوولان اكنون حادثه‌يي ناگوار را رقم زده است. اين در حالي است كه در شب حادثه خودروي پرايد ديگري با يك سرنشين هم از روي آن سقوط كرده و جسد راكب آن نيز همچنان مفقود است.

اوج بارش‌ها تنها در سه ساعت

باران شديد كه باعث وقوع سيلاب و طغيان شديد رودخانه‌ها در استان لرستان شد و پنج نفر را به كام مرگ كشاند تنها سه ساعت آسمان اين استان را در احاطه شديد خود قرار داده بود. هاشمي مدير كل هواشناسي لرستان با اشاره به اطلاع‌رساني به موقع از سوي اين سازمان قبل از وقوع سيل بر اين موضوع صحه گذاشت و گفت: «در مجموع ما 21 ساعت بارندگي داشتيم اما اوج بارندگي‌ها تنها سه ساعت به طول انجاميد».

درمانگاهي كه آمبولانس نداد

درحالي كه تلاش‌ها براي يافتن اجساد همچنان ناكام مانده است برادر معلم لرستاني درگفت‌وگو با خبرگزاري مهر در حالي كه بغض راه گلويش را بسته بود در جملاتي كوتاه به‌شدت از مسوولان دانشگاه علوم پزشكي استان لرستان انتقاد و اين سوال را مطرح كرد كه «چرا بايد مركز درماني ويسيان از امكانات و تجهيزات اوليه محروم باشد كه برادرم مجبور شود در آن روز باراني خودش و بدون آمبولانس راهي خرم‌آباد شود»؛ پرسشي كه شايد پاسخ معاون درمان دانشگاه علوم پزشكي چندان او و افكار عمومي را قانع نسازد. سياوش بيرانوند در رابطه با عدم پذيرش دانش‌آموز مصدوم در درمانگاه بخش ويسيان و ارجاع آن به خرم‌آباد از سوي مسوولان اين درمانگاه گفته است: «اگر وضعيت بيمار مطلوب نباشد و ميزان مسافت تا درمانگاه و بيمارستان بيش از چهار ساعت باشد از سوي درمانگاه و از طريق آمبولانس با حضور پزشك اعزام مي‌شود. مسلما اگر وضعيت بيمار مرتبط با جان وي باشد وظيفه ما است كه آن را اعزام كنيم»؛ سخناني كه جاي خالي درك شرايط روز حادثه به وضوح در آن ديده مي‌شود.

سهل‌انگاري نهادهاي مسوول در عمليات جست‌وجو

در حالي كه اين حادثه لزوم هماهنگي نهادهاي مرتبط و مسووليت‌پذيري بيش از پيش آنها را برجسته مي‌كند اما ناهماهنگي بين اين نهادها و امكانات محدودشان موضوعي است كه در ميان اشك‌هاي خانواده‌هاي داغدار اين حادثه نمكي است كه بر زخم آنان پاشيده مي‌شود. فرماندار شهرستان چگني از مسوولاني است كه اظهارنظرهاي او انتقادات وسيعي را به سوي جمعيت هلال احمر اين استان نشانه مي‌رود. درمنان با انتقاد از عدم همكاري برخي از دستگاه‌هاي اجرايي متولي براي يافتن اجساد غرق شده در اين سيلاب مي‌گويد: «در برخي از اخبار اعلام شده كه اجساد غرق شده از سوي جمعيت هلال احمر استان پيدا شده‌اند و اين در حالي است كه از ابتداي اين حادثه تا كنون من به هيچ عنوان مدير عامل جمعيت هلال احمر استان را در صحنه اين حادثه نديدم.» فرماندار چگني به اين انتقادات بسنده نمي‌كند و در ادامه سخنانش مي‌افزايد: «در اين حادثه ما هيچ گونه امكاناتي در اختيار نداشتيم. نيروهاي فرمانداري با كمك مردم تنه درختان را مي‌بريدند و نسبت به پيدا كردن اجساد اقدام مي‌كردند. هلال احمر حتي امكانات اوليه براي برش درِ خودرو و بيرون آوردن جنازه از داخل آن را نداشت»؛ انتقاداتي كه درمنان فرماندار چگني مطرح مي‌كند بدون پاسخ از سوي مديرعامل جمعيت هلال احمر لرستان باقي نمانده است. به گفته حسين رضا مرادي پس از باخبر شدن جمعيت هلال احمر استان از وقوع اين حادثه تيم‌هاي عملياتي اين نهاد براي كشف اجساد به محل حادثه اعزام شدند. وي از حضور 127 نفر از نيروهاي مركز استان و شهرستان‌هاي معين در اين عمليات خبر داد و وضعيت امدادرساني به آسيب ديدگان اين سيلاب را بي‌نظير خواند. به گفته او در اين عمليات تيم‌هاي تخصصي جست‌وجوي اجساد از استان‌هاي خوزستان، كرمانشاه، همدان و مركزي وارد لرستان شده‌اند و به جست‌وجوي مسيري به وسعت 350 كيلومتر از رودخانه شورآب تا سد كرخه مشغولند. مديرعامل جمعيت هلال احمر در حالي از اعزام پنج دستگاه آمبولانس، سه دستگاه خودروي كمك‌دار و سگ‌هاي جست‌وجو‌گر به محل حادثه خبر مي‌دهد كه اين گفته‌ها مورد انتقاد استاندار لرستان نيز قرار گرفته است. هوشنگ بازوبند گفته است كه در بازديدي كه از محل حادثه داشته هيچ گونه چادر، امكانات و مواد غذايي نديده است.

تشكيل تيم ويژه پيگيري حادثه

تلاش‌ها براي يافتن اجساد باقي مانده همچنان ادامه دارد. با اين وجود استاندار لرستان از تشكيل تيم ويژه براي پيگيري و بررسي علل وقوع اين حادثه خبر داده است. بازوند مي‌گويد: در اين تيم مدير كل آموزش و پرورش لرستان، رييس دانشگاه علوم پزشكي لرستان، مدير كل راه و شهرسازي لرستان، فرمانده پليس راه استان، مدير كل مديريت بحران لرستان و نمايندگاني از معاونت سياسي امنيتي استانداري و اداره كل اطلاعات لرستان حضور خواهند داشت. وي بر اهميت پيگيري موضوع و تسريع در بررسي ابعاد آن توسط اين تيم ويژه تاكيد كرد و گفت: تيم ويژه تشكيل شده موظف است ظرف 48 ساعت با بررسي حادثه نتيجه را به استاندار اعلام كند تا پس از بررسي ابعاد مختلف آن و شناسايي مسببان، نتيجه به عموم مردم اعلام شود.

استمداد خانواده قربانيان از نهادهاي مسوول

با اينكه مديرعامل جمعيت هلال احمر از پرواز سه‌گانه بالگردهاي اين نهاد بر فراز آسمان اندوهناك محل حادثه خبر مي‌دهد اما به نظر مي‌رسد كه اين اقدام تا به تنها خواست خانواده‌هاي داغدار اين حادثه رسيدگي نكند اهميت چنداني نزد آنها نمي‌يابد؛ خواسته‌يي كه در «تسريع عمليات جست‌وجو براي يافتن اجساد عزيزان‌شان» خلاصه مي‌شود.

تنديس ديرهنگام

جسد معلم لرستاني و راكب پرايد هنوز در تلي از رسوبات مدفون است و تلاش‌ها براي يافتن‌شان همچنان ادامه دارد. با اين حال بازوند مي‌گويد كه به زودي تنديس فداكاري در سنگر تعليم و تربيت اين معلم به خانواده وي تقديم مي‌شود. تنديسي ديرهنگام كه بار ديگر اين سوال را برجسته مي‌كند كه آيا نمي‌شد با اتخاذ تدابير مناسب و تقويت مسووليت‌پذيري نهادهاي مرتبط از وقوع حادثه‌يي چنين ناگوار جلوگيري كرد؟