افشای پیامدهای بنزین سرطان‌زا

هواي كلانشهرها و حتي شهرهاي كوچك مدت‌هاي مديد است كه مريض شده؛ مرضي كه علاجش به فاكتورهايي وابسته بود كه گره‌اش چنان پيچ خورده بود كه شايد كسي گمان نمي‌كرد بتواند با تغيير سياست‌هاي دولت تغيير كند و حتي باز شود. هر روز هواي كلانشهرها ناسالم اعلام مي‌شد، گهگاهي هم به مرز هشدار مي‌رسيد. رييس سازمان حفاظت محيط زيست، آلودگي كلانشهري چون تهران را در حدي مي‌ديد كه به خانواده‌هايي كه فرزندان نابالغ داشتند توصيه كرده بود شهر را ترك كنند. سوخت و خودرو دو سر ريسمان پر گره هواي خاكستري بودند؛ سوختي كه توليد خودمان بود و مجبور شده بوديم به خاطر تحريم‌هايي كه كشورهاي دنيا عليه‌مان روا داشته بودند به آن افتخار كنيم، سوختي كه ميزان مرگ‌و‌مير آدم‌هاي شهر را بالا برد، هر روز حداقل 10 مرگ فقط به خاطر هواي آلوده و سوخت آلوده.

سوختي كه از پتروشيمي‌ها راه به پمپ‌بنزين‌ها گشوده بود، كاري كه هيچ كشوري در دنيا حاضر به انجامش نيست و كارشناسان سوخت در سراسر جهان به آن واقف‌ هستند كه بنزين پتروشيمي جز سرطان‌زايي براي مردم، كاري از پيش نمي‌برد. اما از اواخر سال گذشته و از اول امسال، بنا به رايزني‌هاي سازمان محيط زيست و وزارت نفت، سوخت پتروشيمي از چرخه سوخت خودروها حذف شد. رييس سازمان از ابتداي رياستش در اين دوره از دولت، با پافشاري بر حل بحران آلودگي هوا در هيات دولت بالاخره توانست با همكاري متوليان سوخت اقدامي مهم انجام دهد؛ حذف بنزين پتروشيمي. وزارت نفت هم براي جبران كمبود بنزين در كشور اقدام به واردات بنزين كرد. همين اقدام منجر به توزيع سوخت يورو4 در شهرهاي آلوده شد؛ اقدامي كه قرار است در كل كشور فراگير شود، روزي. در اين خصوص به گفت‌وگو با سعيد متصدي، معاون انساني سازمان حفاظت محيط زيست نشستيم. او كه زماني در كميته محيط زيست شوراي اسلامي شهر تهران هم عضويت داشت از تصميمات جديد دولت در خصوص كاهش آلودگي هوا خبر مي‌دهد، تصميماتي كه برخي گرفته شده‌اند و در حال اجرا و برخي ديگر در حال گرفته شدن‌ هستند.

در سال‌هاي گذشته، دولت دهم اقدام به توليد بنزين كرد؛ بنزيني كه وارد چرخه مصرف سوخت شد و مشكلات عديده‌يي را براي هواي شهرها ايجاد كرد. علت در تحريم بود يا هر چيز ديگر كه بنزين از پتروشيمي به چرخه سوخت كشور وارد شد. البته تا مدت‌ها اينكه بنزيني كه استفاده مي‌كرديم، بنزين پتروشيمي بود را اعلام نكرده بودند و مردم نمي‌دانستند. تنها افتخار توليد بنزين داخلي مانده بود براي دولتمردان و رسيدن به خودكفايي. در دولت جديد اعلام شد سهم عمده‌يي از بنزين مصرفي، بنزين پتروشيمي است كه تماما سرطانزاست. كمي از جزييات سوخت مصرفي در اين چند سال بگوييد و فاصله‌اش با استانداردهاي جهاني.

زماني يك فعاليتي ايجاد شده بود براي ارتقاي كيفيت بنزين و متاسفانه تبليغات زيادي هم راجع به خودكفا شدن بنزين و بحث مسائل مربوط به بهبود كيفيت سوخت شده بود يكسري مواردي مطرح بود كه برمي‌گردد به دو يا سه سال قبل، يعني حدود سال‌هاي 90 و 91. ما مطالعاتي در كشور انجام مي‌داديم، در آن زمان، من استاد دانشگاه بودم و دانشجويانم در قالب پروژه و كار تحقيقاتي، كارهايي انجام مي‌دادند. در قالب همين پروژه‌ها، به يكسري موارد نگران‌كننده رسيديم كه منجر به اندازه‌گيري‌هايي شد كه در آن سال‌ها در رابطه با بحث بنزن، تولوئن، زايلن و اتيل بنزن انجام داديم. اعداد نگران‌كننده بودند و نسبت به استانداردها فوق‌العاده بالا. بخشي از اين اعداد نگران‌كننده زمان تخليه سوخت از تانكر به پمپ در پمپ بنزين‌ها ايجاد مي‌شدند كه تا هزار برابر حد استاندارد بودند. لذا وقتي نگاه مي‌كنيم، مي‌بينيم كه اين نمي‌تواند در قالب خود بنزين باشد، بحث زايلن، بنزن و تولوئن، آروماتيك‌هايي هستند كه حالت تبخيري دارند، هرچه ميزان آروماتيك‌ها بيشتر باشد، ميزان تبخيرها در هوا بيشتر است. بررسي‌هايي كه انجام شد، ديديم كه يكسري فرآورده‌هايي از داخل پتروشيمي وارد بنزين مي‌شوند به دلايل مختلف. يكي از مهم‌ترين دلايلش اين است كه ما ميزان توليدي كه داشتيم با ميزان مصرف‌مان برابر نيست. مصرف ما بيشتر از ميزان توليدمان است و اين توليدات يا بايد وارد بشود تا بتوانيم مصرف‌مان را پاسخگو باشيم، يا بايد مصرفمان را كم كنيم. اين مابين راه سومي به وجود آمد و آن اينكه يكسري از حلال‌ها از پتروشيمي به بنزين اضافه شوند.

نام‌هاي مختلفي هم برايش گذاشتند تحت عنوان پتروبنزين، ريفورمر (reformer)، اكتان افزا كه درنهايت بر محصولي كه از پتروشيمي بيرون مي‌آمد، بنزين نام گذاشتند و قرار بود اين محصول كسري مابين ميزان توليد تا ميزان مصرف‌مان را جبران كند. اين بنزين به وفور اضافه و متاسفانه اعلام شد ما در اين زمينه خودكفا شديم. از آن طرف اعداد و ارقام نشان مي‌داد ميزان بنزن هوا فوق‌العاده بالا رفته است، بررسي‌هاي بيشتري كه انجام داديم، ديديم نه تنها در شهرهاي بزرگ كه در شهرهاي كوچك هم اين مساله در حال وقوع است. در تهران، اراك و شيراز بررسي‌هاي انجام شده نشان مي‌داد كه ميزان بنزن موجود در هوا همچنان در حال افزايش است. در اين ميان تنها منبع بنزن مي‌توانست يا تبخير از پمپ بنزين باشد يا تبخير از باك بنزين. بر اساس بررسي‌هاي ما، خودروها به كنيستر مجهز بودند در نتيجه بخارات ناشي از باك و خود خودرو مي‌رود در كنيستر گرفته مي‌شود و فقط زماني مي‌تواند بنزن وارد محيط شود كه در باك باز مي‌شود و صاحب خودرو مي‌خواهد باك را از بنزين پر كند. در اين صورت است كه بنزين داخل مي‌شود و بخارات بيرون مي‌آيد و منبع ديگري نمي‌تواند داشته باشد. بررسي ديگري روي بنزين پتروشيمي‌ها داشتيم، آنچه حلال بود و اسمش را گذاشته بودند بنزين پتروشيمي. ديديم ميزان بنزن اين فرآورده‌يي كه از پتروشيمي بيرون مي‌آيد، بين 2 تا 10 درصد است.

ميزان استاندارد بنزن در هواي محيط و در سوخت مصرفي بايد چقدر باشد؟

ميزان بنزن در سوخت بايد زير يك درصد و ميزانش در هواي محيط بايد يك و نيم PPB باشد يعني «Part Per Bilion». در صورتي كه فرآورده‌يي كه بيرون مي‌آمد بين 2 تا 10 درصد بنزن داشته كه درواقع يك حلال بود. اين يك نكته بسيار مهم است كه بايد به آن توجه كنيم، در هيچ جاي دنيا بنزين از پتروشيمي بيرون نمي‌آيد و وارد چرخه سوخت نمي‌شود. اگر يك‌جايي در دنيا پيدا كرديد كه بنزين را از پتروشيمي بيرون آوردند، ما مي‌شويم دومين‌اش. ما براي كمبود بنزين داخلي اين كار را كرديم، اين حلال‌هايي كه از پتروشيمي بيرون مي‌آيد خيلي خوب و حتي عالي مي‌سوزند، عدد اكتاني كه از برخي از اين حلال‌ها ديده شده، 106 يا 110 است. اكتان را بالا مي‌برد اما آيا هرچيزي كه خوب مي‌سوزد را بايد ريخت در بنزين؟ اين منطقي نيست.

تنها ايرادي كه به بنزين پتروشيمي وارد مي‌شود، همين تركيبات آروماتيك است؟

كلا مشكل از BTX (بنزن، تولوئن، زايلن) است، آنچه از بنزين پتروشيمي بيرون مي‌آيد، حاوي اين سه ماده است كه خطر بنزن از بقيه بيشتر است، آنها هم خطر دارند، آروماتيك‌ هستند اما اثرشان را در جاي ديگر مي‌گذارند. بنزن، بر اساس اعلام سازمان جهاني بهداشت، سرطان‌زاست. سازمان جهاني بهداشت اعلام كرده بنزن يك تركيب سرطان‌زاي قطعي است يعني شكي در آن نيست. موسسه بين‌المللي سرطان‌شناسي IARC سالانه اعلام مي‌كند چه چيزهايي قطعي سرطان‌زاست، چه چيزهايي احتمال سرطان‌زايي دارند و چه چيزهايي اصلا سرطان‌زا نيستند. بنزن، بر اين اساس، سرطان‌زاي قطعي است، با قطعيت 100 درصد.

اين اتفاق، ورود بنزين پتروشيمي به چرخه سوخت دقيقا از كي شروع شد؟

سال‌هاي 88، 89 بود كه بنزين پتروشيمي به سوخت مصرفي اضافه شد. البته با بنزين پالايشگاه مخلوط مي‌شد اما بازهم ميزان بنزينش، از 5/2 درصد پايين‌تر نيامده بود در واقع عدد 5/2 درصد، حداقل ميزان بنزن موجود در سوخت مصرفي بود، يعني 5/2 برابر بيش از حد استاندارد. حالا اين اضافه شده بود و مردم چون سوخت خوب مي‌سوخته فكر كردند يورو4 شده در صورتي كه اين واقعيت چيزي متفاوت از اين قضيه بود. نكته بعدي خود تولوئن و زايلن آروماتيك است. سطح آروماتيك‌هاي بنزين ما را بالا بردند. حداكثر ميزان آروماتيك در بنزين 35 درصد است و در بعضي از موارد، اين ميزان به 45 و حتي 50 درصد مي‌رسيد. تركيبات آروماتيك در واكنش‌هاي اتمسفري شركت مي‌كنند و باعث توليد ذرات زير 5/2 ميكرون مي‌شود و اين يعني پيدا كردن منبع مشكل عمده ما در شهرهاي بزرگ. سهم عمده‌يي از توليد ذرات 5/2ميكرون همين تركيبات آروماتيك‌ هستند كه در حال حاضر بالاترين غلظت را در كشور ما اين آلاينده دارد.

چند درصد از منبع ذرات 5/2 ميكرون را مي‌توانيد به آروماتيك‌ها اختصاص دهيد؟

اين اتفاق در چرخه اتمسفري قرار مي‌گيرد، من نمي‌توانم بگويم چند درصد از كل ماجرا سهم آروماتيك‌هاست اما منبع اصلي ماجرا‌ست، حداقلش اين است كه از 50 درصد بيشتر تاثير مي‌گذارد. از يكسو ميزان آروماتيك‌ها را در سوخت بالا برديم و از سوي ديگر بنزن را. نتايج آزمايشگاهي‌اش هم هست كه نشان مي‌دهد در سال 91، ميزان بنزن در برخي پمپ بنزين‌هاي تهران 9/6 درصد، ميزان آروماتيك‌ها بالاي 50 درصد بوده و برخي به 70 درصد هم رسيده‌اند.

اين اعدادي كه مي‌گوييد بر اساس استاندارد جهاني است يا با استانداردي ايراني سنجيده مي‌شوند؟

استاندارد يورو4 در سوخت مي‌گويد بنزن بايد زير يك درصد باشد و آروماتيك‌ها زير 35 درصد. ما مگر ادعا نداريم سوخت‌مان يورو4 است؟ كسي كه ادعا مي‌كند، بايد اسپسيفيكيشن و ويژگي‌هاي يورو4 را تامين كند اما متاسفانه در سوخت دوره پيش تنها از نظر اكتان تامين شده بود و بقيه فاكتورها به حال خود رها شده بودند.

عدد اكتان سوخت قبلي چند بود؟

بالاي 95 بود اما اينها مال قبل بود. وقتي بنزين پتروشيمي اضافه شد، با چند مساله مواجه بوديم. تعداد روزهاي پاك به نصف رسيده بود. از 32 روز در سال 87 و 88، به 14 روز در سال 89 و سه روز در سال‌هاي 90 و 91 رسيده بوديم. علت اصلي عدم پاك بودن هوا، ذرات معلق زير 5/2 ميكرون بودند، چون آروماتيك بالا رفته بود، ذرات معلق هم بالا رفته بودند، چرخه واكنش اتمسفري ايجاد شده بود و تعداد روزهاي پاك ما پايين آمده بود و رسيده بود به سه روز در سال 92. يك جنبه ديگرش را هم اگر نگاه كنيم كه بيماري‌هاست، سرطان‌ها كه رابطه مستقيم با بنزن دارند، امروز در كشور بيداد مي‌كنند.

آماري از افزايش سرطان در اين سال‌ها داريد؟

با بررسي در يك بيمارستان، تا 25 درصد افزايش مراجعه‌كننده به خاطر سرطان داشتيم. در يك بيمارستان ديگر كه سرطاني‌ها را مي‌پذيرد، از 1100 نفر بيماري كه در طول يك تا دوسال پذيرش شده بودند، به عدد 1500 نفر رسيدند. اين آمار نشان مي‌دهد كه ما داريم روندي نزولي را در خصوص كيفيت هوا و بنزين طي مي‌كنيم و روندي صعودي در خصوص تعداد بيماراني كه با اين مساله

دست و پنجه نرم مي‌كنند. علت عمده‌يي كه سازمان به دنبال اين قضيه است اين است كه ما ميزان بنزن كه آلاينده سرطان‌زاست، برايمان مهم بوده و اندازه‌گيري كرديم، در سال گذشته در برخي محل‌هايي كه اندازه‌گيري كرديم هفت برابر و حتي تا 15 و 20 برابر استاندارد بوده.

كدام محلات شهر آلوده‌ترين بودند؟

اين بحث‌ها را نمي‌شود باز كرد. ما نمونه‌برداري‌ها را انجام داديم. در قبل از سال كل مناطق تهران، برخي جاها تا 9 برابر و حتي15 برابر آلودگي داشتيم. البته عددهاي بالاتري هم داريم اما اين اعداد حد متوسطي‌اند. شايد چون مقطعي اندازه‌گيري كرديم، اعداد بالاتر يا پايين‌تر خطاي اندازه‌گيري باشند. ما نه اين سمت رنج بالا را مي‌گوييم و نه پايين را چون مقطعي اندازه‌گيري كرديم بايد كار آماري روي آنها انجام شود.

قاعدتا بايد آلودگي در اندازه‌گيري‌هاي شما در قسمت‌هاي جنوبي شهر يا مركزي بيشتر باشد.

بله ما در مناطق جنوبي چون بحث تردد و جمعيت را بيشتر داريم، بيشتر است. خودروها از ساختار تكنولوژي قديمي‌تر و فرسوده‌تري برخوردارند، دنسيته جمعيت بالاست لذا آلودگي بيشتر خواهد شد البته در اين ميان، جايي هم نبود كه كمتر از هفت برابر استاندارد بوده باشد. با اين اوضاع و احوال، قاعدتا فعاليتي كه بايد انجام شود، تمركز روي منبع اصلي بايد باشد كه مهم‌ترين منبع، بنزين پتروشيمي بود. جلساتي با وزارت نفت در اين خصوص داشتم كه همين اطلاعات را در اختيار وزارت نفت قرار داديم، خود وزارت نفت يكسري اطلاعات از اين دست و كامل‌تر دارد. خوشبختانه در توافقاتي كه با وزارت نفت انجام شد قرار شد از اول امسال بنزين پتروشيمي را كلا حذف كنيم. وزارت نفت درخواست واردات بنزين را از دولت كرد كه خوشبختانه اين قضيه هم حل شد. در خصوص بيماري‌ها هم برخي اطلاعات مربوط به سرطان را از سايت‌ها و بيمارستان‌هاي مختلف جمع‌آوري كرديم.

در حال حاضر در هيچ بخشي از سوخت ما بنزين پتروشيمي وجود ندارد؟

باتوجه به واردات، بنزين پتروشيمي حذف شده كه مربوط به يك مصوبه دولت كه به 10 ارديبهشت برمي‌گردد، است اما ما از قبل با وزارت نفت هماهنگ كرده بوديم، خود وزارت نفت هم مصمم بود در زمينه كاهش آلودگي هوا فعاليتي را انجام دهد. التزامي كه در وزارت نفت است اعتقادي كه خود وزير نفت و همكاران و معاونان‌شان دارند، هم قابل تقدير و تشكر است، از فعاليتي كه وزارت نفت انجام داد براي حذف بنزين پتروشيمي كه يك نقطه عطفي بود در رفع آلودگي هواي كشور ما كه شروعش از سوخت بوده كه منبع اصلي آلايندگي است. اندازه‌گيري‌هاي جديد ما نشان مي‌دهد ميزان بنزن سوخت يورو4 در حال حاضر، زير يك درصد است و ميزان آروماتيك در حد 24 و 25 درصد است كه بايد زير 35 باشد و تا 35 درصد هم جا داريم. البته شهرهاي ديگر را اندازه‌گيري نكرديم اما در برنامه‌هايمان است كه سوخت كشور را هر سه ماه يك بار آناليز كنيم و نتايجش را به اطلاع مردم برسانيم.

اين اندازه‌گيري به همه مناطق شهر تهران تعلق دارد؟

ما 12 تا پمپ بنزين را بررسي كرديم، در مناطق مختلف، شمال، جنوب، شرق، غرب و مركز. اينها آزمايشات پرهزينه‌يي هستند به همين دليل با توجه به محدوديت‌هاي داخل سازمان براي آناليز، تنها 12 پمپ بنزبن را مورد بررسي قرار داديم.

پروسه حذف بنزين پتروشيمي از كي استارت خورد؟

ابتدا بنزين پتروشيمي را از شهرهاي بزرگ حذف كرديم. با توان كشور و برنامه‌يي كه داشتيم شهرهاي آلوده را در اولويت قرار داديم. از تهران و كرج شروع كرديم و از اول امسال كل كشور بدون بنزين پتروشيمي شدند. ابتدا آلوده‌ترين‌ها را حذف كرديم بعد كمتر آلوده‌ها را.

با قطعيت مي‌توانيد بگوييد بنزين پتروشيمي در هيچ نقطه‌يي از كشور استفاده نمي‌شود؟

بله، در حال حاضر وزارت نفت هم واردات سوخت را دنبال مي‌كند كه كسري بنزيني را كه با بنزين پتروشيمي جبران مي‌شد، جبران كند. در هيچ جاي دنيا بنزين پتروشيمي را وارد بنزين مصرفي خودروها نمي‌كنند، در هيچ‌جاي دنيا سلامت انسان‌ها را فداي كسري مصرف‌شان نمي‌كنند و متاسفانه اين در ايران اتفاق افتاده و سلامت فداي كسري سوخت شده. اين سوخت هيچ فايده ديگري ندارد. هرچيزي كه مي‌سوزد كه بنزين نيست و هرچه مي‌سوزد را كه نبايد بريزيم در باك ماشين. امكان دارد چيزي توليد كند كه جبران‌ناپذير باشد. مرگ زودرسي كه انسان به خاطر سرطان از بين مي‌رود جبران نمي‌شود.

مصرف اصلي بنزين پتروشيمي كجاست؟

پتروشيمي اصولا بنزين توليد نمي‌كند. اين حلال‌هاي پتروشيمي مصارف صنعتي دارند و براي صادرات مي‌شود استفاده كرد حتي اگر اين حلال‌ها را صادر كنيم از نظر اقتصادي به نفع‌مان است، تا بدهيم مردم بسوزانندش. استفاده از آنها در سوخت، به خاطر مشكلات تحريم بوده يا هرچيز ديگر، مهم نيست، برخي مواقع ادعاهايي كه مي‌كنيم بايد مطابق بر واقعيت باشد. اگر مي‌خواهيم اقدامي در اين حد انجام دهيم، بايد با مطالعه علمي و منطق پشتش باشد. بنزين پتروشيمي از اول هم اگر بررسي مي‌شد، چيزي نبود كه بتواند به سوخت اضافه شود، اين كار درستي نبود. قيمت جهاني اين حلال‌ها هم در بازار جهاني بالاست، هم مي‌توانيم صادر كنيم، هم صنايعي داريم كه مي‌توانند آن را مصرف كنند. يك فرآورده پتروشيمي قطعا ارزشمند است و در عين حال سلامت مردم هم حفظ مي‌شود. با وارداتي كه دارد وزارت نفت انجام مي‌دهد، بنزين استاندارد و با كيفيتي مصرف مي‌شود حتي وقتي با بنزين‌هاي داخلي پالايشگاه هم مخلوط شود. در حال حاضر در شهر تهران، كرج و اراك بنزين يورو4 توزيع مي‌كنيم، با همين مشخصات استاندارد و در همه جايگاه‌ها. تا يك مرداد ماه تبريز را به اين بنزين تجهيز مي‌كنيم به يورو4، تا يك مهر شيراز و اصفهان و تا يك آذر اهواز و مشهد مجهز مي‌شوند. بر‌اساس برنامه و مصوبه‌يي كه دولت دارد، همه اين شهرها در اين تاريخ‌ها به توزيع بنزين

يورو 4 مي‌رسند. با برنامه‌يي كه وزارت نفت دارد، در يكي، دو سال آينده كل كشور را يورو 4 مي‌كنيم اما ما نگراني‌مان بيشتر در زمينه بنزن بود كه خوشبختانه با حذف بنزين پتروشيمي خيال‌مان راحت شد و اميدواريم كه رسيدن به بقيه ويژگي‌هاي استاندارد يورو4 هرچه زودتر در وزارت نفت اتفاق بيفتد تا سوخت مناسب داشته باشيم. سوخت مناسب يعني آلودگي كمتر تا امروز ما هيچ روز ناسالمي نداشتيم. ما از ابتداي سال شش روز پاك داشتيم و هيچ روز ناسالم.

اين روز ناسالم نداشتن را به پاي هواي بهاري و بارش‌ها بگذاريم يا حذف بنزين پتروشيمي؟

اين دو مساله است، يكي سوخت و ديگري هوا. هيچ كس نمي‌داند بايد به پاي كدام بگذاريم، در واقع به هر دو مرتبط است. ما در حال آناليز هستيم.

فكرمي كنم موقعي مي‌توانيد اين دو را از هم تفكيك كنيد كه به فصل سرما برسيم و وارونگي هوا.

نه، ما از نظر علمي مي‌توانيم بررسي كنيم و شرايط هواشناسي و آلودگي را شبيه‌سازي كنيم و نهايتا ميزان انتشار آلودگي را اعلام كنيم كه چند درصدش به خاطر هوا و چقدرش به خاطر سوخت بوده اما نكته‌يي نبايد فراموش شود. امسال تا الان شش روز هواي پاك داشتيم كه نسبت به پارسال و دو سال گذشته‌اش كه سه روز هواي پاك داشتيم، امسال تا همين امروز كه سوم خرداد ماه است، دو برابر سال‌هاي قبل روز هواي پاك داشتيم. عرض كردم يكي از منابع مهم آلودگي، ذرات 5/2 ميكرون و آروماتيك‌ها هستند. وقتي ميزان آروماتيك‌ها پايين مي‌آيند، ماده‌يي كه مي‌خواهد در فرآ يند‌ها و واكنش‌هاي اتمسفري شركت كند، در توليد ذرات 5/2 ميكرون حضور نداشته باشد، توليد ذره هم پايين مي‌آيد و از اين منبع سهم‌مان كم مي‌شود لذا تا امروز اين اتفاق افتاده، من نمي‌خواهم ادعا كنم فقط به خاطر سوخت بوده، ما فعاليت‌هاي ديگري هم در زمينه كاهش آلودگي هوا انجام داده‌ايم. يكي از مسائلي كه انجام داده‌ايم در 7-6 ماه گذشته، بحث استانداردسازي خودروها بود.

خودروسازاني كه تا آخر خرداد مهلت داشتند.

براساس مصوبات دولت، مهلت به خودروسازان تا يك شهريور تمديد شده. توافقاتي كه ما كرده‌ايم تا يك تير است. بحث‌هايي كه كرديم، در مورد اگزوز يورو4 است و آنچه دارد از خودرو خارج مي‌شود. همين الان در مورد توليدات ايران، آنچه از اگزوز خودرو خارج مي‌شود، يورو4 است. آلاينده‌هاي CO و HC اما ما يورو 4 را زماني مي‌توانيم قبول كنيم كه همه تست‌ها و مواردش با هم انجام شده باشد. اين جريان دو تا مساله داشت كه دولت سر همين دو مساله بود كه مهلت را تمديد كرد تا بتوانند همه انتظارات را تامين كنند. يكي EOBD است و ديگري سنسور اكسيژن است. ما اينها را هم طبق برنامه‌يي كه داشتيم تامين شده و خوشبختانه خيلي از خودروسازان اين دوتا را هم نصب كردند. برخي خودروهايي كه از خارج كشور وارد مي‌شوند، برخي خودروهاي داخلي مونتاژ شده مجهز به اين دو فاكتور شده‌اند، فاكتورهايي كه بحث كنترل مضاعفي را روي خروجي آلاينده‌هاي اگزور خودرو انجام مي‌دهند. يعني ارتقاي واقعي خودرو از يورو2 به يورو4. چون من خاطرم است سال 84 كه از سازمان مي‌رفتم (من قبلا در سازمان مشغول بودم) يورو2 تحويل دادم، سال 92 كه آمدم، همچنان يورو2 تحويل گرفتم. در اين هشت سال پيشرفتي نداشتيم اما خوشبختانه در اين هفت، هشت ماه فعاليت خوبي در مورد خودروسازان انجام شده، وزارت صنايع هم همكاري كرد. مطمئنم كه نياز به تمديد مجدد ندارد و در اين تاريخ مطمئنم اين اتفاقات انجام خواهد شد. اين پروسه در خيلي از خودروها انجام شده و تمام شده و رفته، در مورد برخي خودروهايي كه سفارش خريدهايشان ديرتر بوده يا تيراژشان بالاتر است، احتمال مي‌دهيم تا دوماه آينده تمام شود.

اين تجهيز در مورد كنيستر و كاتاليست هم كامل شده؟

كنيستر و كاتاليست از يورو2 اضافه شده، در چند سال در يكسري توليدات بين سال‌هاي 84 تا 92 يكسري از توليدات آنها را كنيستر نگذاشتند كه بحثي است كه بايد در پروژه‌هايي كه داريم براي كاهش آلودگي هوا اينها را هم ببينيم اما خودروهاي الان كنيستر و كاتاليست دارند، سنسور دوم اكسيژن و EOBDهم فعال مي‌شود. در مورد آلاينده‌ها و كاركرد موتور، بهبود وضعيت موتور، سيستمي است كه نصب مي‌شود و قطع و يقين مي‌دانم كه نياز به تمديد نيست. از اين جهت فعاليت خوبي انجام شده است.

از اقدامات ديگري كه حتما در زمينه كاهش آلودگي انجام داده‌ايد، بگوييد؟

يك فعاليت ديگري كه در اين شش، هفت ماه گذشته در زمينه آلودگي هوا انجام شد و آن بحث كنترل صنايع است پايش‌هاي آنلاين و فورسي كه سازمان گذاشته. تلاشي در حال انجام است تا بحث مانيتورينگ و پايش لحظه‌يي صنايع انجام شود. در ارتباط با عوارض آلايندگي و صنايع آلاينده باز به جد اين كار انجام مي‌شود كه در ارتباط با صنايع هم بتوانيم يك كاهش آلودگي داشته باشيم. نكته ديگري كه حايز اهميت هم هست، اين است كه در چند ماه گذشته فعاليتي را با همكاري ارگان‌هاي ديگر از جمله وزارت نفت، نيرو، كشور و صنعت انجام داديم، مصوبه بسيار خوبي را دولت در 10 ارديبهشت به تصويب رساند كه آن هم 9 محور دارد و 35 فعاليت كه تقريبا يك برنامه و يكسري راهكارهاي اجرايي بسيار مشخص با زمان‌بندي مشخص است.

مسوولان مشخص شده‌اند و نظارت‌هايي كه سازمان و ديگر سازمان‌هاي ناظر انجام مي‌دهند، واضح تبيين شده. فعاليت‌ها و كارها را مي‌توانيم هدايت مي‌كنيم تا بتوانيم به آن پايش آلودگي هوا دسترسي پيدا كنيم. اين براي كل كشور است، راهكارها صرفا مختص كلانشهرها نيست. در زمينه‌هاي بازسازي و نوسازي صنايع است و در زمينه مديريت يكپارچه معاينه فني در زمينه سوخت است، در زمينه بحث نيروگاه‌ها و كاهش آلودگي آنها، بحث آموزش و اطلاع‌رساني و حمل و نقل عمومي است. تقريبا مي‌شود گفت برنامه اجرايي بسيار مشخص و كاملا معين است كه تدوين شده. اميدواريم در آينده كه اجرا مي‌شود به نتايج خوبي برسيم، يكي از مواردش هم بحث پتروشيمي بود كه حذف بنزين آن بود كه دولت سه ماه به آن وقت داد كه خوشبختانه قبل از سه ماه به نتيجه رسيديم. نكته ديگر در ارتباط با نگراني‌هايي است كه مردم شايد داشته باشند در مورد سوخت كه استاندارد است يا نيست. در مصوبه دولت يك وظيفه‌يي براي سازمان تدوين شده كه هر سه ماه يك بار سوخت كشور را آناليز و نتايجش را ارائه كند. نخستين نتايج را 10 مرداد اعلام مي‌كنيم. مقدماتش فراهم شده، با استفاده از امكانات داخلي و بعضي مواقع خارجي كه سوخت را آناليز و نتايج را به مردم، مسوولان و دولت ارائه كنيم.

اينها فعاليت‌هايي است كه كلا در زمينه آلودگي‌ها شروع شده و خوشبختانه دارد با همان روندي كه نياز است، پيش مي‌رود. چون واقعا در هفت، هشت سال گذشته ما با يك كندي حركت و در برخي موارد با توقف حركت مواجه بوديم كه ان‌شاءالله از هفت، هشت ماه پيش كه دولت تدبير و اميد و خود رياست‌جمهوري و رييس سازمان اعتقاد ويژه و راسخ نسبت به بحث آلودگي هوا و مسائل زيست محيطي دارند، دنبال مي‌شود.

آيا بنزين توليد داخل ما كه با بنزين وارداتي مخلوط مي‌شود، را به‌تنهايي آناليز كرديد؟ اگر آناليز شده، چقدر با استاندارد فاصله دارد؟

در برخي پالايشگاه‌ها مثل پالايشگاه شازند اراك و تهران و برخي پالايشگاه‌هاي ديگرمان، كاملا با كيفيت استاندارد جهاني مطابقت، مي‌كند اما قطعا برخي پالايشگاه‌هايمان كه هنوز اصلاح نشده‌اند و تكنولوژي‌شان ارتقا نيافته، قطعا استانداردهاي ما را طي نمي‌كنند. به همين خاطر وزارت نفت برنامه‌يي براي خودشان دارد كه در يك دوره زماني مشخصي كه به ما قول دادند، كل سوخت كشور را استاندارد كنند و پالايشگاه‌ها را ارتقا دهند. پالايشگاه آبادان يكي از اين موارد است. وزارت نفت دارد مجتمع پالايشگاهي خودش را احداث مي‌كند كه آنها هم در يكي، دو سال آينده به مدار وارد مي‌شود. اميدواريم در يكي، دو سال آينده سوخت كشور بر طبق برنامه‌يي كه پيگيري مي‌كنيم به حد استاندارد برسد اما در حال حاضر برخي پالايشگاه‌ها كيفيت سوخت مطلوب را توليد نمي‌كند اما بايد خودشان را ارتقا بدهند، همان‌طور كه خودرو دارد خودش را ارتقا مي‌دهد و از دو به چهار برسد و از چهار به پنج برسد. در سال‌هاي گذشته اين در برنامه نبود، ما همه‌اش دنبال خودرو بوديم، سوخت عقب افتاده بود اما خوشبختانه الان احساس مي‌كنم حركت ما در خودرو و سوخت تقريبا مي‌شود گفت حركت بسيار خوب و همگامي است. اميدواريم بتوانيم در سال‌هاي آتي يورو4 در فرآورده و يورو 5 را در سال‌هاي بعدش دنبال كنيم.

اعداد اجزاي بنزين پالايشگاه‌ها را نگفتيد.

عدد از پالايشگاه‌ها نداريم، وزارت نفت مي‌داند اجزاي بنزين توليدي‌اش را.

كلياتش چيزي مثل پتروشيمي است كه خيلي فاصله دارد با استانداردها يا تفاوت در اين حد نيست؟

بحث ويژگي‌هايش را وزارت نفت بايد بدهد، ما اندازه‌گيري نكرديم اما در اين سه ماه كه سوخت كلانشهرها را بررسي مي‌كنيم، قطعا كيفيت آن سوخت را هم بررسي مي‌كنيم اما نه به طور جداگانه. وظيفه ما اين است كه ببينيم آنچه به مردم داده مي‌شود، مطابق استاندارد است يا نه. اين وظيفه سازماني ما است، هيچ‌وقت وارد اينكه سوخت يك پالايشگاه را بررسي كنيم، نمي‌شويم.

حجم بنزين وارداتي در حال حاضر چقدر است؟

بر اساس اطلاعاتي كه ما داشتيم در حدود پنج تا هشت ميليون ليتر روزانه بنزين پتروشيمي به سوخت توليدي اضافه مي‌شد، قطعا اين ميزان الان وارد خواهد شد.

در حال حاضر گازوييل يورو4‌ در كار است يا قرار است وارد چرخه شود؟

گازوييل، بايد يورو4 باشد و گوگردش زير 50 پي پي ‌ام. اين هم جزو برنامه‌هايمان با وزارت نفت است كه هماهنگ شده‌ايم. در حال حاضر بحث تهران، اراك و كرج را به طور كامل داريم كه گازوييل يورو4 در آنها توزيع مي‌شود و آن هم باز در برنامه وزارت نفت است.

گازوييل هم وارداتي است؟

نه، از پالايشگاه داخلي دارد توليد مي‌شود. در چند ماه گذشته مذاكرات خارجي كه انجام شد و فتح‌البابي شد در مساله هسته‌يي و توافقاتي كه انجام شد، مقدار تحريم‌ها كمتر شد، لذا الان برخي پالايشگاه‌هاي ما ارتقا يافتند و در آينده هم باتوجه به روي خط آمدن برخي مجتمع‌هاي پالايشگاهي كه توليد مي‌كنند، اميدواريم بنزين و گازوييل را به استاندارد مطلوبي برسانيم. در حال حاضر سه تا از شهرهايمان كامل به توزيع گازوييل يورو4 پرداخته‌اند.

استاندارد يورو 4‌ كه از آن سخن مي‌گوييد مطابق استانداردهاي جهاني است و واقعا يورو 4 است؟

در سازمان محيط زيست چيزي كه كنترل مي‌كنيم بحثي است كه مربوط به آلودگي هواست و آنچه روي آلودگي هوا تاثير مي‌گذارد. بحثي كه در حال حاضر در ارتباط با بنزين داريم، اروماتيك‌ها و اولفين‌ها است و بنزنش كه خيلي برايمان مهم است. هركسي از ديدگاه خودش مي‌آيد استانداردي را مي‌گذارد و ما موظفيم بر اساس استاندارد اينها را كنترل كنيم. از ديدگاه ما بنزين و گازوييلي كه در اين چند شهر توزيع مي‌شود، يورو4 است. يورو4 استاندارد جهاني است همه‌جا بايد عناصرش يك مقدار ثابتي باشد. در اين زمينه بستگي به اهميت دارد و اولويت. ما قاعدتا در كشور، خودرو را هم كه داريم، چك مي‌كنيم توان چك كردن يكسري از پارامترها را نداريم يا در كشور ما كارايي ندارند. اگر بخواهيم ايده‌آل عمل كنيم بايد خودمان براي خودمان استاندارد داشته باشيم، بگويند استاندارد ايران. در مورد سوخت يا خودرو ما الان اقتباس مي‌كنيم. برخي كشورها استاندارد امريكا را و برخي استاندارد ژاپن را برمي‌دارند، ما از يورو اقتباس مي‌كنيم، آنچه بايد به نفع ما باشد و بايد ويژگي‌هايش را داشته باشد. سعي مي‌كنيم ويژگي‌هايي كه ايجاد مي‌كنيم، تقريبا در حدود 90 تا 95 درصد كل آن ويژگي‌ها باشد. استاندارد يوروي ما در مورد سوخت و خودرو تا 97 درصد آن ويژگي‌هاي اصلي را دارد.

يكسري مباحث مطرح بود در اندازه‌گيري آلاينده‌ها و همين بحث استاندارد ايران، اروپا و امريكا. ما يك عددهايي را براي خودمان به استاندارد تبديل كرديم كه نسبت به استاندارد اروپا خيلي بالا‌تر است.

چنين چيزي نيست، اگر مي‌گوييم يورو4 يعني همان يورو4. همان چيزي كه در اروپا دارد چك مي‌شود، ما چنين كاري را و دست بردن در استاندارد را انجام نمي‌دهيم، چون مال ما نيست وگرنه مي‌گفتيم استاندارد ايران. ما در مورد هواي آزاد استاندارد داريم، مال خودمان است، خودمان انجام مي‌دهيم، در شوراي عالي حفاظت در دولت تصويب مي‌شود و آن استاندارد را مي‌گوييم مال ايران است. استاندارد سطح صداي خودرو مال خودمان است، ربطي به اروپا ندارد. مي‌گوييم اگزوز اينقدر صدا نبايد بيشتر داشته باشد، مطالعه كرديم، خودروهاي ايران و دنيا را بررسي كرديم. استانداردهاي اروپا و امريكا را بررسي كرديم، يك چيزي براي خودمان تدوين كرديم اما در مورد سوخت و خودرو اين كار را نكرديم. امكانات و شرايطش نبوده، آمديم گفتيم همان استاندارد اروپا را قبول مي‌كنيم، اين به اين معني نيست كه عدد چيز ديگري بگذاريم. اگر سوخت يورو4‌ كه در انگلستان چك مي‌شود، بنزنش زير يك درصد است، مال ما هم همان است، عدد را عوض نكرديم اما برخي ويژگي‌ها را ممكن است نتوانيم بهش برسيم. آن ويژگي را براي مدتي پندينگش مي‌كنيم، كه مثلا مهلتي مي‌دهيم كه خودروساز بايد در فاصله زماني تعيين شده به آن برسد. اين هم طبيعي است، هر كشوري كه مي‌خواهد استانداردي را رعايت كند، با توجه به تكنولوژي و شرايطش يك تغييراتي را، نه تغييرات در عدد، كه در مراحلش ايجاد مي‌كند. اگر 6 مرحله آزمايشي باشد، در مرحله اول 5 تاييش را مي‌خواهيم، يك تايپ آزمايش را اعلام مي‌كنيم كه فعلا نمي‌خواهيم تا به تكنولوژي‌اش برسيم. خاطرم هست در استاندارد يورو4 كه مي‌خواستيم انجام دهيم، تست «شِد» را نمي‌توانستيم انجام دهيم، اتاقي كه بتواند بخارات هيدروكربن را بگيرد، نداشتيم. در مرحله اول گفتيم تست يك و دو را انجام دهيد، تست سه كه تست «شد» هست را انجام ندهيد، بعد از شش ماه مهلت كه اتاق شد فراهم شد و تكنولوژي‌اش درست شد، آن‌هم اجباري شد. طبيعي است در استقرار استاندارد، مرحله به مرحله جلو برويم. تقريبا مي‌شود گفت در استاندارد يورو4 خودرو، 90 درصد مراحل را جلو رفتيم. در سوخت هم به همين شكل. تقريبا مي‌شود گفت با اطمينان 90 تا 95 درصد عين آن يورو4‌ است كه در انگلستان اجرا مي‌شود. 5 درصد ممكن است متفاوت باشد، آن هم نه اينكه نخواهيم انجام دهيم، بايد شرايط فراهم شود. در مورد سنسور دوم اكسيژن بايد دو، سه ماه مهلت دهيم به خودروساز تا ثبت سفارش كند، بخرد، در خط توليدش وارد كند، كارشناسش را آموزش دهد. مهلتي كه داديم براي اين است.

بعد از اتمام اين مهلت مي‌توانيد با قطعيت بگوييد يورو4 ما صد در صد همان يورو4 اصلي است؟

بله ما به دنبال اين هستيم كه به صد‌در‌صد برسيم، الان هم به همين شكل است. خودروسازان به 90 تا 95درصد رسيده‌اند، اولويت مي‌گذاريم، نمي‌گوييم سنسورش را گذاشت، اول مي‌گوييم اگزوز بايد آلودگي‌اش كم باشد. نخستين چيز تست تايپ يك است، اگزوز اندازه‌گيري مي‌شود. برخي موارد هستند كه مثلا در كشور ما امكاناتش وجود ندارد، در مورد استاندارد خودرو، مثلا تستي هست كه در منهاي 7 درجه سانتيگراد بايد انجام دهيم، بيشتر براي مناطق سردسير استفاده مي‌شود. آن را الان انجام نمي‌دهيم اما در مراحل بعدي كه مي‌خواهيم به صد درصد برسانيم قطعا اين هم يكي از تست‌هاست.

آلاينده‌هايي كه در تابلو نشان مي‌دهد، اگر همه زير 50 باشد شاخص هواي سالم را دارند. اين عددها براي آلاينده‌هاي مختلف، متفاوت است اما همه عددها با يك ميزان سنجيده مي‌شود. اين را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

عناصر آلاينده عددهاي متفاوتي دارند اما يك بحث علمي داريم كه كار ما است، ما مي‌دانيم كدام آلاينده چه هست، چه غلظتي دارد، چگونه بايد اندازه‌گيري شود، چگونه بايد در مراجع علمي اعلام شود. هيچ‌وقت در مراجع علمي نمي‌گوييم PSI 50 يا 100 است، ما غلظت مي‌گوييم. غلظت سالانه يا روزانه اعلام مي‌شود. براي اينكه مردم بيشتر با اين شاخص‌ها آشنا شوند و اينكه اين آلودگي هوا كي بالا مي‌رود و كي پايين مي‌آيد، اين شاخص را درست كردند. در دنيا شاخص‌هايي از اين دست زياد داريم، در فرانسه «اِدمو» هست، «پي اس آي»، «اي كيو آي»، «اِي پي آي» همه اينها شاخص‌هايي‌اند كه مردم جامعه متوجه شوند كه وضعيت آلودگي چگونه است. اين شاخص‌ها برهمان مباني علمي استوارند اما ساده كردند. مثلا مي‌گوييم صفر تا پنجاه، پنجاه تا صد و... بعد آمدند غلظت آلاينده را اندازه‌گيري كردند، شاخصي را درست كردند، شاخص، اندازه‌گيري مي‌كند و اعلام مي‌شود شاخص صفر تا پنجاه، اين بيماري‌ها و اثرات را ايجاد مي‌كند، لذا براي مردم عادي است. عددي كه در تابلو مي‌بينيد عدد پي اس‌آي است، پي اس‌آي كل، نماينده‌يي از پي آس آي‌هاي ريز جزو است. آن پي اس‌آي را كه بالاترين جزو را به خود اختصاص مي‌دهد مي‌شود پي اس‌آي روزانه.

ريز پي آس آي‌ها را داريد؟

اعداد ريزش را هم داريم ايستگاه‌هاي پايش ما دارند به طور لحظه‌يي و مستمر اندازه‌گيري مي‌كنند.

اگر ذرات زير 5/2 به 50 مي‌رسد هوا ناسالم اعلام مي‌شود. شايد co به عدد ديگري برسد، هوا از نظر اين آلاينده ناسالم باشد.

چون عدد 50 شاخص است، همه شان بايد به 50 برسند كه ناسالم شوند. تا 50 همه پاكند، اگر Co، 20 باشد، SO2، 10باشد ما بالاترين را به عنوان آن روز مي‌گيريم، الان مثلا شاخص Co، 10است، No2، 20است، پي‌ام 5/2، 50 است، ما شاخص آلودگي را 50 مي‌گيريم. روال كار به اين شكل است كه عدد را اندازه‌گيري مي‌كنيم، با عدد استانداردش مقايسه مي‌كنيم، يك Sub Index درست مي‌كنيم، No2 يا Co اينها همه تا 50 يكي‌اند، تا زير 50 پاكند و بالاي آن ناپاك. چون استانداردش را در Sub Index گذاشتيم.

اما عدد استانداردشان باهم فرق دارد.

بله فرق دارد. اينجا هم استاندارد‌سازي مي‌كنيم. مثلا Co عدد استانداردش 9 است، الان شده 15، 15 را تقسيم بر 9 مي‌كنيم، No2 عدد استانداردش 05/0 است شده 10، 10 را تقسيم بر 05/0 مي‌كنيم. اين پروسه استاندارد‌سازي است كه به شاخص روي بيلبورد تبديل مي‌شود.

امسال تا الان هواي ناسالم نداشتيم. 6 روزش پاك بوده بقيه‌اش سالم بوده. از سويي آمار مرگ و مير افراد در تهران و شهرهاي ديگر دائم از سوي وزارت بهداشت اعلام مي‌شود. شما آماري از ميزان مرگ و مير در اثر آلودگي هوا داريد؟

ما دوتا عدد داريم. وزارت بهداشت درمان موظف شده بر اساس مصوبه دولت، سالانه اين اطلاعات را به مردم بدهد و مرگ و مير و بيماري ناشي از آلودگي هوا را اعلام كند اما پارسال عددي را دارند كه مي‌گفت 2850 نفر مرگ و مير در تهران فقط به خاطر پي‌ام 5/2 ايجاد شده است. بقيه عناصر را اندازه‌گيري نكردند. كاري هم كه ما در دانشگاه انجام داديم، عدد 4 هزار تا 4500 نفر داريم كه فقط به خاطر 5/2 ميكرون از بين رفتند. به عبارتي روزي بيش از 10 نفر. اين به پارسال تعلق دارد، مال امسال را هنوز محاسبه نكرده‌ايم.

از شروع مصرف بنزين پتروشيمي تا امسال كه قطع شده، كدام سال بيشترين خسارت سلامت را در روزهاي ناسالم به همراه داشته؟

آن را اصلا اندازه‌گيري نكرديم، وزارت بهداشت پارسال فقط يك عدد را اعلام كرده اما در سال‌هاي گذشته هيچ عددي اعلام نشده بود. بستگي به نوع آزمايش دارد، همه اين آزمايشات تخمين است، كشور ما آزمايشات سيستماتيك ندارد چون ركورد نداشته و ثبتي اتفاق نيفتاده، بيماران رجيستر نشدند. علتش در اين است كه سازمان جهاني بهداشت يك مدلي دارد به نام «ال كيو» كه همه از آن مدل استفاده مي‌كنند. ما و وزارت بهداشت هم از اين مدل استفاده كرديم. بسته به اطلاعاتي كه به آن مي‌دهيم، تغيير مي‌كند. ميزان تلورانس آمار ما با وزارت بهداشت هزار تا تفاوت داريم.

اوايل كه بحث آماردهي در خصوص مرگ و مير در اثر آلودگي هوا مطرح بود، گفته بودند مشخص نمي‌كند مرگ در اثر آلودگي هواست، كه تنها بيماري‌هاي قلبي و تنفسي را تشديد مي‌كند.

اين مدل اصلا روي بيماري نيست، روي غلظت آلودگي هواست. از روي آن بر اساس مطالعات اپيدميولوژي كه بهداشت مدلش را تأييد كرده، همه مي‌توانند تخمين بزنند. هيچ كاري به ثبت بيماري ندارد، كاملا به آلودگي هوا مرتبط است. هيچ ربطي به آمار فوتي‌هاي‌مان ندارد. ممكن است بيشتر باشد با 95 تا 99درصد تخمينش درست است.

در مورد حمل و نقل عمومي و آلودگي هوا چه اقداماتي انجام شده؟

در مباحث مربوط به حمل و نقل عمومي، هم شهرداري تهران و ما يك تفاهمي با وزارت نفت و وزارت كشور داريم، براي حمايت از توسعه حمل و نقل عمومي و مترو و افزايش ميزان سرويس دهي مترو و بي‌آر‌تي، فعاليت‌هايي است كه در بحث دولت هم وجود دارد كه نسبت به توسعه حمل و نقل عمومي و كاهش سفرها و بحث‌هاي مربوط به ساختارهاي الكترونيكي براي كاهش سفر در حال دنبال كردن هستيم.

قرار بود روي ماشين‌هاي سنگين فيلتر دوده نصب شود.

آن هم خوشبختانه در مصوبه دولت است، شهرداري تهران بر اساس سخناني كه داشتيم، دارند تست مي‌كنند. دو، سه تا فيلتر را بررسي و يكي را انتخاب مي‌كنند. تا آخرسال روي بسياري از اتوبوس‌هاي شركت واحد نصب مي‌كنند، از ابتداي سال آينده هم خودروهايي كه توليد مي‌شود، بايد فيلتر داشته باشند.

ماشين‌هاي سنگيني كه در حال حاضر در حال تردد در شهرها هستند چطور؟

خودروهاي سنگيني كه در خيابان هستند توليد شده‌اند.

با معاينه فني نمي‌شود آنها را ملزم به نصب فيلتر كرد؟

مي‌شود اما ما داريم يك كار مي‌كنيم. حمل و نقل عمومي خصوصا تاكسي‌ها. داريم با وزارت نفت و وزارت كشور كاري را مي‌كنيم كه هم بحث تاكسي‌هاي مدرن را داشته باشيم و هم كاتاليست‌شان را به طور رايگان عوض كنيم. خودروهاي هيبريدي وارد كنيم. با برخي خودروسازان روي بحث خودروي هيبريدي داريم كار مي‌كنيم. يكي از اتفاقات خوب اين است كه دولت مصوب كرده سود بازرگاني خودروي هيبريدي و برقي به صفر برسد، فقط حقوق گمركي مي‌دهند كه 4 درصد است، اين خودش فتح الباب است براي اينكه خودروهايي كه آلودگي‌شان كم است و مصرف‌شان در 100 كيلومتر، سه يا چهار ليتر است، وارد چرخه حمل و نقل كشور شوند. تلاش داريم اين اقدام را به خودروهاي عمومي تعميم دهيم. كار ديگر اين است كه شهرداري و ستاد سوخت دارند مي‌كنند، از رده خارج كردن ميني‌بوس‌هاي فرسوده است كه تعداد قابل توجهي از ميني‌بوس‌هاي فرسوده در تهران و 8 كلانشهر هم برنامه داريم، حذف كنيم.

همه افراد مي‌توانند اين خودروهاي هيبريدي را وارد كنند؟

بله، آزاد است، براي همه. مي‌توانند با سود صفر وارد كنند، سود بازرگاني ورود خودروها حداقل 40 درصد بوده كه به صفر رسيده است.

بنزين وارداتي را از كدام كشورها وارد مي‌كنيد؟

نمي‌دانم، گمان مي‌كنم حوزه خليج فارس است احتمالا.

توليد داخل‌مان چقدر در سوخت مصرفي سهم دارد؟

درصد دقيقش را نمي‌دانم، خيلي بيشتر از نصف است، از ميزان دقيق واردات و توليد بنزين اطلاع ندارم اما اگر ميزان بنزين پتروشيمي مورد استفاده را درنظر بگيريم، 8 تا 10 ميليون ليتر روزانه بوده، ولي توليدات داخلي ما درصد قابل توجهي از بنزين كشور را تشكيل مي‌دهد. به همين دليل دنبال اين هستيم كه در سال‌هاي آينده تكنولوژي پالايشگاه را بالا ببريم كه كل كشور از بنزين داخلي استفاده كنند. درصد قابل توجهي‌اش داخلي است.

فكر مي‌كنيد چقدر طول بكشد كل پالايشگاه‌ها به استاندارد يورو4 برسند؟

طبق بحثي كه با دولت داريم، 24 ماه تا 36 ماه، يعني دو تا سه سال طول مي‌كشد.

در آن صورت، از وارد كردن بنزين معاف مي‌شويم؟

بله ديگر وارد نمي‌كنيم. پالايشگاه جديد كه روي خط مي‌آيد، از طرفي هم بستگي به مصرف مردم دارد.

اروپا در حال حاضر يورو4 است يا 5؟

برخي جاها 4 است و برخي جاها 5. اكثرشان يورو 5 است. سوخت خودرو بايد با خودرو همگام باشد، نمي‌شود خودرو 4 باشد سوخت 5.

فكر مي‌كنيد زماني كه بخواهيد پست‌تان را تحويل بدهيد به يورو 5 رسيده‌ايد؟

نمي دانم پستم را كي مي‌خواهم تحويل بدهم.

اگر بنا را بر طول عمر 4 ساله دولت بگذاريم.

ما تا سال 97 يورو 4‌هستيم، از فروردين 97، يورو 5 مي‌شويم. 4 سال يورو 4 مي‌مانيم، سال 96 هم رمپ‌آپش است تا بتوانيم مچ شويم با يورو 5 البته خدا مي‌داند تا كي در اين پست مي‌مانم اما اين روند روبه جلوي ما است.