هشدار درباره شیوع آسم و آلرژی

رئیس انجمن علمی آسم و آلرژی با اشاره به افزایش شیوع آسم در کشورهای در حال توسعه و 8 عاملی که موجب تشدید حملات آسم گفت: مبتلایان به بوی رنگ، بعضی غذاها و داروها، شوینده‌ها، حیوانات اهلی و پرندگان حساس هستند.

به گزارش فارس، مصطفی معین در نشست خبری هفدهمین همایش روز جهانی آسم و بزرگداشت هفته آلرژی اظهار داشت: از 30 سال پیش تاکنون شیوع آسم و آلرژی رو به افزایش است. همچنین شیوع این اختلال در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است.

وی افزود: شیوع علائم در ایران در پژوهشی که 5 سال پیش انجام شده نشان داد که حدود 13 درصد افزایش یافته و هنوز هم در حال افزایش است. در همان مطالعه نشان داده شد که در کلان‌شهری مثل تهران شیوع آسم و آلرژی حدود 35 درصد است. این در حالی است که پژوهش 15 سال قبل شیوع 10 درصدی را گزارش می‌داد.

رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی و آلرژی گفت: آسم دو ویژگی دارد که ویژگی اول آن مربوط به هزینه‌های زیاد درمان و مراقبت این بیماری برای خانواده‌ها و جامعه است. در پژوهشی که 2 سال پیش انجام دادیم معلوم شد هر بیمار به طور متوسط حدود 500 هزار تومان هزینه دارو و درمان نیاز دارد که این رقم به جز هزینه‌های بستری است. ویژگی دوم مربوط به کاهش کیفیت زندگی مبتلایان است. این افراد به دلیل سرفه زیاد ناچار به غیبت از مدرسه و محل کار خود هستند بنابراین سطح بهره‌وری‌شان در جامعه کاهش می‌یابد.

معین ادامه داد: حدود 17 سال قبل نهاد GINA «ابتکار جهانی برای پیشگیری و کنترل آسم» زیرنظر سازمان جهانی بهداشت شکل گرفت تا نشان دهد آسم و آلرژی رو به افزایش است. این نهاد سیاست‌ها و راهبردهای جهانی را با کمک دانشمندان بزرگ تدوین و به کشورهای دیگر اعلام می‌کند. یکی از تصمیماتی که GINA در نظر گرفت برگزاری روز جهانی آسم بود.

وی افزود: خوشبختانه ایران از همان سال همایش روز جهانی آسم را در تهران و چند شهر دیگر برگزار کرد. کمیته کشوری آسم و آلرژی، انجمن آسم و آلرژی ایران، مرکز تحقیقات ایمونولوژی آسم و آلرژی و اداره کل بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت متولیان برگزاری این همایش هستند.

معین گفت: آسم بیماری بسیار شایع و مزمن ریه است که در همه گروه‌های سنی می‌تواند افراد را مبتلا کند اما شیوع آن در کودکان بیشتر است. کسانی که زمینه ارثی داشته باشند در برخورد با عوامل محیطی دچار مشکل می‌شوند. خس خس کردن صدا یکی از ویژگی‌های مهم آسم است که اواسط و آخر شب و اول صبح عارض می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی و آلرژی اظهار داشت: این افراد به دلیل سرفه‌های شدید دچار بدخوابی می‌شوند و سر و کار آنها به اورژانس کشیده می‌شود. یکی دیگر از مشکلات مبتلایان هنگام ورزش کردن است. همچنین موقع سرماخوردگی دچار حملات آسم می‌شوند.

وی ادامه داد: مبتلایان به بوی رنگ، بعضی غذاها و داروها، شوینده‌ها، حیوانات اهلی و پرندگان حساس بوده به همین دلیل توصیه می‌شود تا از بالش پر استفاده نکنند.

معین با بیان چگونگی ابتلا به آسم در مبتلایان گفت: التهاب و تورم مزمن در ناحیه هوایی موجب ابتلا به بیماری آسم می‌شود. این التهاب باعث تحریک‌پذیری ناحیه هوایی شده و ترشحات مخاط نیز بیشتر می‌شود. متاسفانه این اختلال به دلیل ارثی بودن ریشه‌کن می‌شود اما تشخیص زودهنگام می‌تواند بیماری را کاملا کنترل کند. چنانچه فرد تحت درمان قرار نگیرد در عملکرد شغلی و اجتماعی او اختلال به وجود می‌آید.

رئیس انجمن علمی آسم و آلرژی با اشاره به شعار سال جاری روز جهانی آسم مبنی بر «شما می‌توانید آسم خود را کنترل کنید» تصریح کرد: هدف از انتخاب این شعار این است که خود بیمار برای تشخیص، مراقبت و اقدامات درمانی خود تلاش کند. در واقع منظور از شما خود بیمار است البته این مهم در صورتی  رخ می‌دهد که آموزش لازم به بیمار و خانواده او داده شود که این وظیفه به عهده پزشکان است.

وی ادامه داد: روز جهانی آسم سه هدف اصلی را دنبال می کند هدف اول افزایش آگاهی بیماران و خانواد‌ه آنهاست. هدف دوم روزآمد شدن اطلاعات علمی و تخصصی کادر پزشکی و پرستای جهت آشنایی با آخرین دستاوردهای پزشکی و هدف سوم ارائه برنامه‌های کلان از سوی مسئولان وزارت بهداشت و جامعه است.

وی افزود: برای اینکه سیاست‌های ملی در هر کشوری اجرا شود باید کادر‌های مختلف پزشکی با یکدیگر تعامل کنند.

رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی و آلرژی ایران گفت: دو نوع دارو برای درمان آسم و آلرژی وجود دارد. گروه اول اسپری‌ها هستند که خود به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول اسپری‌های نجات‌بخش است که حملات آسم را به طور سریع کنترل می‌کند و دسته دوم اسپری‌های ضدالتهابی و پیشگیری کننده است که از نوع کورتون‌های استنشاقی است. گروه دیگر داروها نیز داروهای تزریقی هستند که در شرایط استثنایی تجویز می‌شوند.

معین ادامه داد: این داروها باید در بلندمدت به پزشک و به طور منظم مصرف شوند. داروهای تزریقی نیز بر حسب نیاز تجویز می‌شوند. بیماران نگران استفاده بلند‌مدت از اسپری‌ها نباشند زیرا اگر طبق دستور پزشک تجویز شود کمترین عوارض و بیشترین منافع را خواهند داشت.

وی با انتقاد از برخی پزشکان برای تجویز داروهای تزریقی گفت: برخی همکاران بلافاصله بعد از اسپری‌ها از داروهای کورتونی استفاده می‌کنند که شیوه نادرستی است و پوکی استخوان، دیابت و برخی عوارض را برای فرد در پی دارد. مکانیزم اثر این داروها در بدن به گونه‌ای است که تا ماه‌ها باقی می‌ماند و عوارض جدی را به وجود می‌آورد. در صورتی که آسم شدید باشد می‌توان از داروهای خوراکی استفاده کرد منتهی در اکثر موارد باید کورتون‌ها را به صورت استنشاقی استفاده کنیم.

وی افزود: متاسفانه برخی تکنسین‌های داروخانه بیماران و خانواده‌های آنها را نسبت به استفاده از داروهای آسم و آلرژی می‌ترسانند و به مواردی مانند کوتاهی قد و پوکی استخوان استناد می‌کنند در حالی که این توصیه‌ها از سوی غیرپزشک خرافه است.

وی با اشاره به ویژگی‌های حمله آسم گفت: علائم خس‌خس و تنگی نفس موقع حمله آسم به صورت شدید و ناگهانی رخ می‌دهد و تعداد ضربان قلب و نفس بالا می‌رود. همچنین در موارد شدید و کبودی لب پیدا می‌کند بنابراین به مبتلایان توصیه می‌شود هنگام حمله آسم داروها را از منزل شروع کنند.

رئیس انجمن علمی آسم و آلرژی با بیان 8 عاملی که موجب حمله آسم می‌شود اظهار داشت: مواد آلاینده محیط زندگی مانند دود سیگار موجب حمله آسم می‌شود. متاسفانه یک فرد سیگاری فقط به خود ضرر نمی‌زند بلکه اطرافیان او نیز دچار مشکل می‌شوند حتی در صورتی که پدری سیگار را بیرون از منزل استعمال کند نیکوتین تا چند ساعت بعد در بدن او باقی می‌ماند.

همچنین سایر دودهای دیگر مانند آتش و اسفند کودک را در معرض تهدید جدی قرار می‌دهد. رایحه‌های تند عطر، ادکلن، مواد سرخ‌کردنی و گرد و غبار نیز موجب افزایش حملات آسم می‌شود. همچنین توصیه می‌شود کودکان موقع جاروبرقی نزدیک مادر نباشند.

رئیس انجمن علمی و آسم و آلرژی ادامه داد: دومین عامل تشدید حمله آسم سرماخوردگی و آلودگی ویروسی دستگاه تنفسی است. توصیه می‌شود دست‌ها به طور مرتب شسته شود و در صورتی که فرد سرما خورد چند روز اول را به مدرسه نرود تا عفونت را به دیگران انتقال ندهد و سالانه از واکسن آنفلوانزا استفاده کند.

وی افزود: مواد حساسیت‌زا در محیط زندگی مانند سگ، گربه، خرگوش و موش آلرژی‌زا هستند. سوسک نیز به شدت حساسیت‌زاست بنابراین باید محیط زندگی از این حیوانات عاری باشد. در فصل‌های گرده‌افشانی که احتمال آلرژی بیشتر می‌شود در داخل خانه از گل‌ها و گیاهان کمتر استفاده کرد. همچنین تغییرات سریع آب و هوایی به ویژه هوای سرد و سرد و خشک موجب افزایش حملات آسم می‌شود.

معین ادامه داد: بالای 30 درصد افرادی که آسم دارند هنگام ورزش دچار علائم می‌شوند بنابراین به این افراد توصیه می‌شود قبل از ورزش اسپری خود را مصرف کنند و ابتدا کمی نرمش نمایند سپس به ورزش بپردازند.

رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی و آلرژی گفت: حساسیت به برخی مواد غذایی مانند فست‌فود‌ها، یخمک و غیره موجب تشدید حملات آسم می‌شود. حساسیت به برخی داروها و مسکن‌ها نیز موجب تشدید این حملات می‌شود.

 هشتمین عامل ایجاد حملات آسمی را استرس و هیجان عنوان و خاطرنشان کرد: بسیاری از بیماران موقع هیجانات روانی دچار اسپاسم می‌شوند بنابراین باید از هیجاناتی که موجب افزایش حملات آسم در آنها می‌شود بپرهیزند.