«کشور‌های زیادی در جهان می‌توانند وارد مبادله تسلیحاتی با ایران شوند. برخی کشور‌های همسایه و یا دورتر در شرایط خرید تسلیحاتی از ایران قرار دارند. سوریه، عراق، افغانستان و... که دارای روابط سیاسی نزدیکی با ایران هستند می‌توانند در زمره شرکای تسلیحاتی ایران باشند. البته ممکن است این شراکت با توجه به فشار‌های آمریکا محرمانه و در پنهانی باشد.»

آرمان بیات کارشناس صنعت حمل و نقل هوایی گفت: زمانیکه که در یک مسیر هوایی تنها یک شرکت به ارائه خدمات اقدام کند و در مقابل تقاضا نیز برای آن زیاد باشد، طبیعتا تقاضا بر عرضه پیشی می‌گیرد و قیمت‌ها با افزایش مواجه می‌شود، اما الان با توجه به وضعیتی که پیش آمد، سازمان هواپیمایی کشوری با مسئولان ترک اقدام به رایزنی پرداختند و در اولین گام پرواز‌های شرکت ماهان به استانبول در حال برقراری است، از سوی دیگر سایر شرکت‌هایی نظیر ایران ایرتور، زاگرس و قشم ایر نیز به زودی پرواز‌های خود به ترکیه را از سر خواهند گفت، همچنین ترکیش ایرویز نیز برنامه جدید پروزای خود به تهران را اعلام کرده که آن نیز به زودی عملیاتی خواهد شد.

رحمن قهرمانپور در گفتگو با فرارو مطرح کرد: آن چیزی که شاید پیروزی بایدن را برای ما ایرانی‌ها مهم می‌کند بیشتر از همه این است که سیاست آمریکا پیش‌بینی پذیرتر می‌شود وادعایی که آقای بایدن درباره بازگشت به وضعیت عادی دارد گویای این مسئله است. اگر بایدن پیروز شود حداقل می‌دانیم با چه آمریکایی مواجه هستیم، خط قرمز و اصول رفتاری‌اش چیست، اما ترامپ ویژگی که برای خود تعریف کرده است پیش بینی ناپذیر بودن و غیرمنتظره بودن است. پیش بینی پذیرتر شدن بایدن به این معنا نیست که مشکلات ایران و آمریکا حل خواهد شد. اصلا این طوری نیست. اما آنچه در افق چند ماهه، پیروزی بایدن را برای ایران معنادار می‌کند آن است که امکان بازگشت بایدن به برجام بیشتر می‌شود و امکان این که او به سمت روش‌های یک جانبه برود کمتر از ترامپ است.

«ما از تحریم‌های آمریکا ترسی نداریم. به آن‌ها عادت کردیم. تحریم‌ها به هیچ وجه روی سیاست ما تاثیر نخواهند گذاشت. همکاری ما با ایران چند وجهی است و همکاری دفاعی متناسب با نیاز‌های دو طرف و تمایل دوجانبه پیش خواهد رفت.»

حدود یک ماه پیش، وقتی آمریکا درخواست فعال سازی مکانیسم ماشه را به شورای امنیت سازمان ملل تحویل داد و سپس با مخالفت اروپایی مواجه شد، به شدت از اروپا انتقاد کرد و نماینده آمریکا در سازمان ملل حتی اروپا را به همدستی با ایران متهم کرد. اما این بار آمریکا کاملا سکوت کرد. این سکوت می‌تواند نشانه هماهنگی میان دو طرف باشد، خصوصا که چند روز قبل از اعلام بازگشت تحریم‌های بین المللی، وزرای خارجه آمریکا و بریتانیا درباره ایران رایزنی کردند.

مطهرنیا معتقد است: "ترامپ با دریافت سیگنال‌هایی از داخل ایران و بررسی این سیگنال‌ها توسط اندیشکده‌های مختلف به این نتیجه رسیده است که ایران مجبور خواهد شد پای میز مذاکره با آمریکا بنشیند."

دکترین تحدید همکاری‌های بین المللی با ایران و محاصره منطقه‌ای ایران در سال‌های آخر دوران اوباما شروع شد و ترامپ آن را ادامه داد و تلاش کرد از سال ۲۰۱۸ به بعد آن را به دکترین تبدیل چالش ایران به دشمن نظم منطقه‌ای و نظام بین الملل درچارچوب جنگ نامتعادل بکشاند و لذا این وضعیت استمرار آن چیزی است که در دوران اوباما شروع شده است. بنابراین با روی کار آمدن بایدن، تغییری در سطوح استراتژیک و سیاست‌های کلان به راحتی صورت نمی‌پذیرد و اساسا صورت پذیر نیست. اما با روی کارآمدن بایدن این احتمال وجود دارد که به بهانه بازگشت به برجام فضای سیاسی مثبتی برای بازگشت ایران به پای میز مذاکره ایجاد شود.

در سال‌های اخیر، امارات بدون سروصدا تاثیر مهمی بر سیاست‌های آمریکا در منطقه گذاشت. سیاست‌هایی که در برخی مواقع تا مرز درگیری میان تهران و واشنگتن پیش رفت. اما حالا شرایط منطقه به نحوی در حال تغییر است که ممکن است امارات خودش در یک مسیر مین‌گذاری شده گام بردارد. این کشور در گذشته سعی می‌کرد آمریکا و اسرائیل را رو در روی ایران قرار دهد، اما حالا ظاهرا اسرائیل و آمریکا تلاش می‌کنند امارات را در مقابل ایران هم قرار دهند. آیا تصمیم سازان اماراتی که این روز‌ها درگیر خرید پیشرفته‌ترین تسلیحاتی آمریکایی هستند، این احتمال را درنظر گرفته اند، یا اینکه با اعتماد کردن به آمریکا و اسرائیل تمام آنچه در این سال‌ها ساخته اند را به باد خواهند داد؟

«با توجه به اینکه انگلیس به تعهداتش در واگذاری تانک‌ها عمل نکرد ایران خواستار دریافت پول و سود پولش بود که در ازای این تانک‌ها پرداخت کرده بود. برای تعیین میزان طلبکاری ایران وارد مذاکره شد، ایران مبلغی را طلب کرد که البته انگلیس زیر بار نرفت و کار به دادگاه کشیده شد و بعد از گدشت سال‌ها دادگاه رقم ۴۰۰ میلیون پوند را تائید کرده است.»

آمریکا هیچ تمایلی به کاهش تنش‌ها با ایران نشان نداده است. با وجود اینکه کاسیس چند روز قبل از سفرش به ایران با پمپئو درباره ایران گفتگو کرده بود، اما آمریکایی‌ها از فرصت این سفر برای تنش زدایی استفاده نکردند. بلکه به عکس، با اعمال تحریم‌هایی علیه صنعت پتروشیمی ایران در آستانه سفر کاسیس، پیام خود مبنی بر تداوم تحریم‌ها و فشار‌ها را ارسال کردند. چنین الگویی در سفر اخیر شنیزو آبه، نخست وزیر پیشین ژاپن، به ایران نیز تکرار شده بود

بهشتی‌پور درباره اثرات سیاسی گزارش آژانس گفت: «اولین تاثیر آن در نشست شورای حکام است. وقتی این گزارش مثبت است، شورای حکام هم قطعنامه جدیدی صادر نمی‌کند و یا اینکه پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع نمی‌دهد. بهتر است مسائل در چهارچوب ایران و آژانس حل شود و به شورای امنیت نرود چراکه اگر اختلافات به شورای امنیت برود، ممکن است کل همکاری‌های ایران و آژانس متوقف شود.»

محمدقلی یوسفی اقتصاددان بیان داشت: زمانیکه دولت با کسری بودجه شدیدی روبرو باشد، چاره‌ای جزء چاپ پول ندارد، اگر این کار انجام نشود، عملا دولت زمینگیر می‌شود، بنابراین با خلق نقدینگی از سوی دولت، سطح عمومی قیمت‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند و این مسئله دومینو وار باعث یک گرانی سراسری می‌شود، این در حالیست که طی سالیان اخیر همواره بین ۲۵ تا ۳۰ درصد به صورت متوسط بر حجم نقدینگی کشور افزوده شده که نتیجه چنین مسئله‌ای نیز متورم شدن هرچه بیشتر اقتصاد کشور بوده است.

بهشتی پور با اشاره به بیانیه مشترک ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، اظهار داشت: این همکاری ایران و آژانس بسیار موثر بود چراکه به زودی قرار است، نشست فصلی شورای حکام برگزار شود و اگر مسائل بین ایران و آژانس برطرف نمی‌شد، به احتمال زیادی شورای حاکم پرونده هسته‌ای را به خاطر جنبه‌های نظامی ایران یا همان PMD،را به شورای امنیت ارسال می‌کرد و دوباره آن شش قطعنامه‌ای که ذیل فصل هفتم ملل متحد به تصویب رسیده بود، باز می‌گشت.

به هر حال، سفر گروسی از منظر‌های متعددی می‌تواند حائز اهمیت باشد. این احتمال نیز وجود دارد که ایران برخی گام‌های احتمالی خود در پاسخ به فعال سازی مکانیسم ماشه را نیز با آژانس هماهنگ کند.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه گفت: بعد از سپری شدن یک ماه از فعال شدن مکانیزم ماشه به احتمال زیاد تحریم‌هایی سازمان ملل علیه کشورمان بر نخواهد گشت و در این باره آمریکا تنها می‌تواند تحریم‌های خود را شدت ببخشد، همچنین برخی از معافیت‌هایی که برای فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان در قالب برجام دیده شده، آمریکا آن‌ها را نیز تحریم خواهد کرد و سعی می‌کند، مانع از انجام شان شود و از سوی دیگر معافیت‌های تحریمی که آمریکا به برخی از کشور‌ها به منظور تجارت به ایران داده بود، نیز آن‌ها لغو خواهد شد، تا نشان دهدکه مکانیزم ماشه را اجرایی کرده است.

رحمان قهرمان پورکارشناس مسائل آمریکا با تاکید بر اینکه علیرغم اعلام ترامپ مبنی بر فعال کردن مکانیزم ماشه از سوی، آمریکا، این موضوع با یک ابهام حقوقی پیچیده روبرو است، بیان داشت: در دو سال گذشته با فرمان اجرایی که ترامپ صادر کرد، عملا آمریکا در برجام خارج شد، این امر از منظر حقوق بین الملل به این معنا است که آمریکا از اختیاراتی که در قالب برجام به اعضا داده می‌شود، محروم شده و از سوی دیگر از مسئولیت‌هایی که در رابطه با برجام نیز بر عهده داشته سلب مسئولیت صورت گرفته است، بنابراین در چنین شرایطی ترامپ دیگر حق هیچ دخالتی در برجام را ندارد.

در این میان، باید به انتخابات آمریکا نیز اشاره کرد. فرآیند فعال سازی مکانیسم ماشه زمان بر است و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به پایان خواهد رسید. بنابراین، ممکن است ایران با هدف تامل بیشتر درباره نوع پاسخ خود تا بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا صبر کند. چرا که اگر جو بایدن پیروز شود، با وجود فعال شدن مکانیسم ماشه، آمریکا ممکن است به برجام بازگردد. هرچند که این کار در عمل بسیار سخت خواهد بود. به هر حال، بایدن علنا گفته است که او در صورت پیروز شدن در انتخابات به برجام بازخواهد گشت.

موسوی کارشناس مسائل خاورمیانه با تاکید بر اینکه بیانیه شورای همکاری خلیج فارس در واقع اعلام نظر دو کشور عربستان و بحرین بود، اضافه کرد: این دو کشور به طور کلی دنباله روی آمریکا در مسائل سیاسی خارجی خود هستند و این بیانیه اخیرشان نیز هیچگونه ارزشی چه از نظر سیاسی و چه از نظر حقوقی ندارد، زیرا که در گذشته نیز عربستان خواستار تمدید این تحریم تسلیحاتی بود و مسئله جدیدی نیست، اما در کل کشورمان نیز واکنش لازم را در این بار‌ها انجام داد، در نهایت می‌توان گفت آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی در تلاش خود برای تصویب ادامه تحریم تسلیحاتی کشورمان شکست سختی را خواهند خورد.

ملازهی با اشاره به اینکه روابط ایران و عربستان تبدیل به کلافی پیچیده شده است، یادآور شد: باز کردن این کلاف بسیار سخت خواهد بود، زیرا که اختلافات در طی این سال‌ها بعد از حادثه‌ای که برای سفارت عربستان پیش آمد، بیشتر شد، همان‌طور که عرض کردم سطح تنش از مسائل سیاسی به بعد ایدئولوژیک کشیده شده است که مذاکره بین دو طرف نیز در این رابطه کارساز نیست، زیرا این مسئله زمانی به کار می‌آید که تنش سیاسی باشد، اما این اختلاف به سطح بالاتری کشیده شده و به نوعی رنگ و بوی مذهبی گرفته، بنابراین باید، قدری ذو طرف از مواضع قبلی خود عدول کنند، تا بشود با میانجگری کشوری مانند پاکستان روابط را دوباره احیا کرد.

افقه استاد دانشگاه با بیان اینکه تحریم‌ها مشکلات زیادی را برای اقتصاد ایران به بار آورده است، بیان داشت: از زمانیکه آمریکا از برجام خارج شد و تحریم‌ها نیز بازگشت، ارزچندین برابر شده که این مسئله تورم سنگینی را بر اقتصاد ایران تحمیل کرده، در چنین شرایطی ورود ایران به لیست سیاه FATF نیز عملا تیر خلاصی بود که دیگر امکان هرگونه نقل و انتقال مالی را از بین برد، به طوریکه امروز تجار و تولیدکنندگان ایرانی در هر کشوری که می‌خواهند معامله انجام دهند، با این پاسخ مواجه می‌شوند که به دلیل ورود ایران به لیست سیاه FATF نمی‌توانند برای طرف ایرانی پول حواله کنند، بنابراین در چنین شرایطی ارز ۲۴ هزار تومانی جای هیچگونه تعحبی ندارد.