واردات گوشت گاوميش هندي كه هفت سال قبل آن همه داستان پرماجرا و جنجالي آلودگي را ايجاد كرد، دوباره از سر گرفته شد. رقابت براي به دست آوردن سود بيشتر و تصاحب سهم بالاتري از بازار مصرف بين تعاوني توليد فرآوردههاي گوشتي و اتحاديه تازه تاسيس واردكنندگان گوشت كه ازكارتلهاي اصلي واردات گوشت كشور بهشمار ميروند موجب گرايش به تامين اين كالاي پروتئيني از مبدا كشور هندوستان شده است. تعاوني فرآوردههاي گوشتي كه تامينكننده اصلي گوشت مصرفي كارخانجات سوسيس و كالباس است، صبر كرد تا خاطره گوشتهاي آلوده فراموش شود و حالا پس از چند سال دوباره واردات گوشت ارزان گاوميش هندي را كليد زد. ساير واردكنندگان نيز در حال دنباله روي از اين موضوع هستند و در تلاشند تا واردات گوشت به كشور را از مبدا هند متمركز كنند. قيمت لاشه گاوميشهاي هندي كه به دليل اعتقادات مردم اين كشور تنها در حالت پيري و ضعف مفرط كشتار ميشوند و از كيفيت پاييني برخوردارند در گروه ارزانترين گوشتهاي جهان طبقهبندي ميشود.
كالايي كه با وجود ارزاني بيش از حد به دليل احتمال مشكلات بهداشتي تا پيش از اين چندان خريداري در خارج از كشور توليدكننده نداشته، اما حالا بخت به آن روي كرده و ايرانيها براي خريد آن سر و دست ميشكنند. قيمت ارزان اين فرآورده اصليترين انگيزه واردكنندگان براي فشار به بازگشايي اين بازار پرابهام است. موضوعي كه حتي واكنش نمايندگان مجلس را هم بهدنبال داشته است. بر اين اساس سخنگوي كميسيون كشاورزي با اشاره به اينكه دستهاي پنهاني در كار است كه از سودهاي كلان نميگذرند، اعلام كرده كه برخيها، مسوولان را مجاب به واردات گوشت ميكنند. عيسي جعفري تاكيد كرده كه حجم واردات بيش از نياز داخل است. نايبرييس هيات تحقيق و تفحص واردات دام زنده هم از واردات نابجاي گوشت و دام زنده به كشور انتقاد كرده است.
اقبال محمدي گفته كه سياستها مزيت رقابتي توليد گوشت را تهديد ميكند. سازمانهاي مربوطه هم به نظر ميرسد بر اثر همين فشارها با ورود گوشت از هند موافقت كردهاند اما در عين حال براي حفظ سلامت مصرفكنندگان مجبور شدهاند تا مجوزها را مشروط صادر كنند. مشروط بودن واردات موضوعي است كه واردكنندگان علاقهاي به علني شدن آن ندارند. شرط برقرارشده براي واردات گوشت از هند تنها استفاده در فرآوردههايي است كه حرارت كامل ببينند. مجوزهاي مشروط هرچند در صدور آنها سعي شده بيشترين دقت صورت گيرد، اما تضميني براي اجرايي شدن آن وجود ندارد.
تفاوت بيش از 500درصدي قيمت گوشت گاوميشهاي پير هندي با گوشت در بازار مصرف كشور آنقدر وسوسه برانگيز است كه ميشود سرو گوشت گاوميشهاي هندي را در هر رستوراني پيشبيني كرد. مديران اتحاديه تعاوني فرآوردههاي گوشتي براي حفظ بازار پر منفعت خود، انتقادها در مورد بيكيفيت بودن گوشت هندي را نفي ميكنند و معتقدند كه گوشت گاوميش هندي براساس قوانين بهداشتي كشور و تحتنظارت سازمان دامپزشكي وارد ميشود، هرچند آنها توضيح نميدهند كه دليل اينكه اغلب كشورها حتي برخي ممالك آفريقايي با وجود در نظر گرفتن همين بازرسيها حاضر نيستند كه گوشت هندي را وارد كنند، چيست؟ واردكنندگان گوشت برخي از كارشناسان صنعت غذا را به خدمت گرفتهاند كه در دفاع از اين واردات پر سود اقدام كنند. مدير تحقيق و توسعه و رييس آزمايشگاه تعاوني فرآوردههاي گوشتي كه تا چند سال قبل كارشناس دفتر نظارت بر بهداشت عمومي سازمان دامپزشكي بود، از جمله حاميان واردات گوشت گاوميش هندي به كشور است.
وي در اينباره ميگويد تمامي گوشتها با مجوز دامپزشكي و نظارت كامل به كشور وارد ميشود. فرزاد طلاكش بهطور ضمني مخاطرات گاوميشهاي هندي را تاييد ميكند و يادآور ميشود گوشت گاوميشهاي هندي فقط بايد در فرآوردههاي گوشتي كه حرارت ميبينند، استفاده شود.
او درباره اينكه چه تضميني وجود دارد كه اين لاشههاي پير، سر از بازار مصرف در نياورند، توضيحي نميدهد. رييس انجمن علوم و صنايع غذايي ايران نيز با تكذيب مطالبي كه در مورد توليد ناسالم و غيربهداشتي گوشتهاي فرآوريشده مانند سوسيس و كالباس وجود دارد، گفت: تمامي كارخانههاي توليد اين محصولات با استاندارد وزارتخانههاي بهداشت و صنايع به فعاليت خود ادامه ميدهند. حسيني در پاسخ به اينكه برخي افراد معتقدند شاهد توليد ناسالم اين نوع گوشتها بوده و شايعات زيادي در اينباره وجود دارد، گفت: نميگوييم كه هيچگاه تخلف صورت نميگيرد و در هر حال برخي افراد ممكن است اقدام به تخلف كنند اما اين شامل تمامي كارخانهها و توليدكنندگان نميشود.
از سوي ديگر رييس جامعه دامپزشكان ايران با زير سوال بردن واردات از هند به « شرق» گفت: بيكيفيت بودن گوشت گاوميشهاي پير هندي موضوعي نيست كه بتوان آن را انكار كرد. ناصر نبيپور با اشاره به اينكه توليدكنندگان سوسيس و كالباس هفت سال پيش زمانيكه مورد انتقاد جامعه براي استفاده از گوشتهاي آلوده شدند، در دفاع از خود بر طبل بياطلاعي از آلوده بودن گوشتها كوبيدند و همه مسووليتها را متوجه سازمان مسوول نظارت بر واردات گوشت به كشور كردند، افزود: واردات فرآوردههاي دامي نيازمند بررسيهاي زياد است و اكتفا به حضور چند دامپزشك در كشتارگاه نميتواند توجيهي قابل قبول در اين زمينه باشد. وي قيمت را آخرين معيار براي بررسي واردات اين محصولات دانست كه متاسفانه اكنون بهعنوان گزينه اول مورد بررسي قرار ميگيرد و موجب شده بازار پر از مشكل هندوستان مورد قبول واقع شود.
جالب اينكه دبير اتحاديه فرآوردههاي گوشتي نيز با تاييد اين اظهارات به صراحت موضوع تفاوت قيمت را دليل اصلي واردات گاوميش هندي ميداند و ميگويد: قيمت گوشت وارداتي از برزيل از سال 88 تاكنون رشد 200درصدي داشته است و بايد به سوي بازارهاي ارزانقيمت رفت. وي با اشاره به اينكه نيازمند ايجاد يك رقيب براي برزيل بوديم، اضافه ميكند كه اگر هند ميتواند با حداقلهاي استاندارد مورد قبول و با نصف قيمت برزيل، گوشت توليد كند عقل حكم ميكند كه به واردات گوشت از هند ادامه دهيم.
در 10سال گذشته بيش از 470هزار تن گوشت به كشور وارد شده است. آمارها نشان ميدهد ميزان ارزي واردات يك دهه گذشته بيش از يكونيم ميليارد دلار بوده است. حجم واردات در پنج سال گذشته با وجود وعدههاي فراوان مسوولان رو به افزايش بوده است. امسال هم با وجوديكه قرار بود تنها صدهزار تن گوشت به كشور وارد شود اما آمارهاي غيررسمي نشان ميدهد حجم واردات در هفتماهه ابتداي سال از اين رقم فراتر رفته است. واردكنندگان سعي دارند با كوبيدن بر طبل ارزاني گوشت به اهداف خود برسند. اين در حالي است كه مصرفكنندگان شاهدند كه حتي با وجود واردات لاشههاي بسيار ارزان گاوميشهاي هندي اندككاهشي در قيمت فرآوردههاي گوشتي همچون سوسيس و كالباس به وجود نيامده است.