به گزارش فرارو، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه شامگاه دوشنبه خواستار توقف فوری درگیری در قره باغ شد. کرملین با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که پوتین در گفتگو با نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان بار دیگر بر لزوم توقف فوری مخاصمه میان این کشور و جمهوری آذربایجان تاکید کرده است.
روسیه متحد اصلی ارمنستان در منطقه است.
همزمان وزیران خارجه سه کشور روسیه، فرانسه و آمریکا، موسوم به گروه مینسک با انتشار بیانیه‌ای مشترک جنگ قره باغ را "تهدیدی غیرقابل قبول برای ثبات منطقه" خواندند و کشتار غیرنظامیان را محکوم کردند.
در این بیانیه آمده است که «تحت هیچ شرایطی حملات اخیر که تاسیسات غیرنظامی را هدف قرار داده» قابل قبول نیست.
ژان ایو لودریان، مایک پمپئو و سرگئی لاوروف، وزیران خارجه فرانسه، آمریکا و روسیه همچنین خواستار آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط شده و از باکو و ایروان خواستند تا از هم اکنون روند حل و فصل اختلافاتشان را با تکیه بر معاهدات بین المللی مورد قبول طرفین آغاز کنند.
تاکنون ۹ روز از آغاز مخاصمه جمهوری آذربایجان و ارمنستان در قره‌باغ می‌گذرد. بر اساس گزارش‌ها، دو طرف روز دوشنبه اهداف غیرنظامی را هدف حملات خود قرار دادند.
ایروان و باکو، هر دو این گزارش‌ها را رد و طرف مقابل را به حمله علیه غیرنظامیان متهم می‌کنند.
تاکنون جمهوری آذربایجان که دست برتر را در درگیری‌ها داشته است، آتش‌بس را رد کرده بود حالا الهام علی اف رییس جمهور این کشور شروطی را برای پایان یافتن درگیری‌ها اعلام کرده است.
علی‌اف آتش‌بس را به تضمین‌های بین‌المللی و جدول زمانی خروج نیرو‌های ارمنی از مناطق مورد مناقشه مشروط کرد. او گفت "ما به خاک کشور‌های دیگر چشم نداریم، اما آنچه مال ماست، مال ماست". از طرف دیگر او گفت ترکیه باید در پروسه صلح آینده حاضر باشد. ترکیه در این جنگ به صراحت از جمهوری آذربایجان حمایت کرده است.
تاکنون نه روز از جنگ میان ارمنستان و آذربایجان می‌گذرد و دست‌کم ۲۵۰ نفر کشته شده‌اند. جمهوری آذربایجان توانسته است چند چند روستا و شهر کوچک را از ارمنستان پس بگیرد. با این حال ادامه درگیری‌ها احتمال نیابتی شدن جنگ و ورود روسیه به آن را بالا برده است.
شروط علی اف چه معنایی دارد و چه چشم اندازی پیش رو است؟
الهام علی‌اف رییس جمهور آذربایجان آتش بس را مشروط به عقب نشینی ارمنستان کرده است
دکتر عبدالرضا فرجی‌راد استاد دانشگاه، سفیر پیشین ایران در نروژ و تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک در این باره به فرارو گفت: «در چند سال اخیر بعد از بالا رفتن قیمت نفت آقای الهام علی‌اف رییس‌جمهور آذربایجان سعی کرد بخشی از درآمد‌ها نفتی کشورش را به بخش نظامی اختصاص دهد. او با افزایش بودجه نظامی از روسیه گرفته تا اسرائیل سلاح خرید و با حمایت ترکیه نیروهایش را آموزش داد. او نیرو‌های نظامی‌اش را برای یک درگیری بزرگ آماده کرد تا بتواند قره‌باغ را به تصرف در بیاورد.»
او افرود: «ترکیه هم در چند سال اخیر دست به یک تغییر بزرگ در سیاست‌هایش زده است و ژئوپولتیک خود را اصطلاحا باز کرده است، به این معنا که از حضور نرم به حضور سخت رسیده است. تحرکات ترکیه در لیبی، مدیترانه و یونان در این راستاست.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی ادامه داد: «روسیه نیز درگیر مسائل دیگری همچون ماجرای ناوالنی و وضعیت بحرانی در بلاروس شده بود. آمریکا هم سرگرم انتخابات است و رژیم اسرائیل هم در منطقه صاحب نفوذ شده است و ژئوپولتیکش را تا تنگه هرمز باز کرده است؛ بنابراین آقای علی‌اف از این موقعیت استفاده کرد، در و تخته جور شدند و زمان مناسب برای حمله به مواضع ارمنستان فرا رسید.»
فرجی راد با بیان اینکه از همان ابتدای درگیری جمهوری آذربایجان دست برتر را داشت، گفت: «در درگیری‌های پیشین همیشه ارمنستان دست برتر را داشته، اما این بار این آذربایجان است که با افزایش قدرت نظامی و در یک زمان خاص توانسته پیش‌روی کند.»
او افزود: "آذربایجان تصور می‌کرد که با حمایت ترکیه و استفاده از نیرو‌های خارجی می‌تواند پیشروی‌های زیادی داشته باشد، کمی هم موفق بوده‌اند و تعدادی روستا و شهر را هم گرفته‌اند، اما ارمنستان وقتی دید حریف سلاح‌های پیشرفته و نیرو‌های بیشتر آذربایجان نمی‌شود درگیری را به شهر‌های آذربایجان کشاند، موضوعی که احتمالا فراتر از انتظار مقامات آذربایجان بود. دیروز شهر مهم گنجه که بعد از باکو دومین شهر بزرگ آذربایجان مورد حمله موشکی ارمنستان قرار گرفت. با این تحول به نظر می‌رسد بعید است که طرح آذربایجان برای فتح قره‌باغ عملیاتی شود."
این استاد دانشگاه گفت: «در روز‌های اخیر فرانسوی‌ها و اروپایی‌ها به ترکیه اخطار داده اند، روسیه هم احتمالا فعالانه‌تر وارد ماجرا شود؛ بنابراین پیش بینی می‌شود در روز‌های آتی برتری آذربایجان کم‌تر شود و جنگ به تعادل برسد.»
فرجی اد درباره رویکرد روسیه به تحولات گفت: «من تصور نمی‌کنم بدون چراغ سبز روسیه، حمله موشکی به گنجه صورت گرفته باشد.سلاح‌هایی که روسیه در اختیار ارمنستان می‌گذارد به ویژه سلاح‌های پیشرفته طبیعتا باید با مجوز مورد استفاده قرار گیرد؛ لذا اگر آذربایجان بخواهد پیش‌روی کند ممکن است درگیری‌ها به باکو پایتخت این کشور هم برسد، در ساحل باکو تاسیسات نفتی قراردارد. در این شرایط آذربایجان نیز عمل متقابل انجام می‌دهد. روسیه به عنوان متحد ارمنستان فعلا وارد ماجرا نشده است، با این حال اخیرا تحرکاتی دارند. اگر آذربایجان بخواهد کل قره باغ را تصرف کند، روسیه سکوت نمی‌کند به ویژه نیرو‌های جهادی که از سوریه وارد منطقه شده‌اند، نگرانی روسیه را دوچندان خواهد کرد. اگر این نیرو‌های وارد قفقاز شمالی شوند و با گروه‌های تندرو داغستان و چچن ارتباط برقرار کنند و کانون جدیدی ایجاد نمایند، امنیت ملی روسیه به خطر می‌افتد و روسیه اجازه این اتفاق را نخواهد داد.»
این تحلیل گر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه بهترین راه حل مذاکره است، گفت: «اینکه آقای علی‌اف برای مذاکره شرط گذاشته است و گفته که باید ارمنستان از قره باغ خارج شود و چهارچوب زمانی برای آن اعلام کند، ناشی از این است که او از ابتدای جنگ مارش پیروزی به صدا در آورده است. اگر این بار نتواند کاری کند در داخلی کشورش دچار مشکل می‌شود. او با طرح این شرط در واقع می‌خواهد هم وارد مذاکره شود و هم پاسخگوی مردم آذربایجان باشد.»
اوافزود: «باید این نکته را در نظر گرفت که حتی اگر آذربایجان وارد قره‌باغ شود و نیمی از این منطقه را هم تصرف کند قطعا با مقاومت ارامنه قره‌باغ روبه‌رو می‌شود و جنگ چریکی به راه می‌افتد و هیچ وقت نمی‌تواند کل قره‌باغ را تصرف کند.»
به اعتقاد فرجی راد "شروط علی‌اف به این معناست که می‌خواهد وارد مذاکره شود، اما به دنبال امتیاز است."
این استاد دانشگاه تاکید کرد: "بعید است جمهوری آذربایجان به اهدافش در این جنگ برسد. آذربایجان انتظار دارد کل منطقه قره باغ و مناطق اشغال شده سرزمین خودش را آزاد کند که روند جنگ این را نشان نمی‌دهد، از طرف دیگر دولت این کشور به زودی باید پاسخگوی مطالبات داخلی هم باشد. رییس جمهور آذربایجان باید وارد مذاکره شود، اگر نشود کشور‌های دیگری فعالاناتر وارد این مناقشه شود. اروپا و روسیه ممکن است کمک‌های نظامی به ارمنستان ارسال کنند به ویژه با توجه به روابط پر تنش اروپا با ترکیه و همچنین نزدیکی مذهبی میان ارمنستان و اروپا بعید نیست که اروپا به این کشور کمک بلاعوض کند. یونان می‌تواند یکی از راه‌های ارسال کمک باشد، این کشور روابط بسیار خوبی باارمنستان دارد. به این ترتیب احتمال بسیار بالایی وجود دارد که از نظر نظامی در این جنگ توازن ایجاد شود."
فرجی راد درباره اینکه چه راه حلی برای بحران قره‌باغ می‌توان متصور شد؟، گفت: «مسئله بسیار پیچیده است، مانند سوریه که ابتدا بحران داخلی بود، بعد تبدیل به یک چالش منطقه‌ای و نهایتا بین‌المللی شد. این ماجرا هم فعلا منطقه‌ای است، اما پتانسیل تبدیل شدن به یک بحران بین‌المللی را دارد، در این حالت دیگر کار از دست ارمنستان و آذربایجان خارج می‌شود. دیگر علی‌اف و پاشینیان تصمیم گیر نیستند بلکه اردوغان و پوتین و مکرون و دیگران درباره ماجرا تصمیم می‌گیرند.»
او افزود: «دو کشور باید مذاکره کنند و امتیازاتی را ردوبدل کنند، شاید بهترین راه حل این باشد که اولا اینکه ارمنستان مناطقی را که از خاک جمهوری آذربایجان اشغال کرده تخلیه کند، دوم اینکه برای قره‌باغ فکری کنند و ارتباط این منطقه که اکثریت آن ارمنی است با ارمنستان برقرار باشد. در این شرایط است که آقای علی‌اف اعتبارش را حفظ می‌کند و درگیری‌ها هم به نحوی پایان می‌یابد.»