طبیعتا این موارد میتواند بسیار بحثبرانگیز باشد، هرچند که تاکنون واکنشهای زیادی در پی نداشته است، اما پیش بینی میشود با آمدن طرح به صحن علنی مجلس اختلافات درباره آن بالا بگیرد. این طرح بیش از هر نهاد و گروه سیاسی میتواند شورای نگهبان را راضی کند، چرا که نفوذ و قدرت این شورا را در انتخابات ریاست جمهوری افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید: جزییاتی مهم از طرح مجلس برای اصلاح قانون انتخابات
عباس عبدی فعال سیاسی اصلاحطلب معتقد است که طرح مجلس اهداف نهفتهای دارد. او در این باره معتقد است که تهیه کنندگان طرح میخواهند "بقای خودشان تثبیت و تضمین شود نه اینکه خواست عمومی را بازتاب بدهد و فکر هم میکنند با قانون میشود این کار را انجام داد."
به گفته عبدی با این طرح "میخواهند با قانون بازی کنند و فکر میکنند با این کار میتوانند واقعیت را تغییر دهند، در حالی که قانون باید بازتاب واقعیت باشد نه ابزاری برای پوشاندن و دور زدن و مقابله با آن."
این تحلیلگر سیاسی معتقد است طرح نمایندگان یک معنای دیگر هم دارد و آن این است که "نمایندههای فعلی مجلس به شکلی برآمده از همین نوع نگاه هستند که در این طرح بازتاب یافته. "
به عقیده این تحلیلگر مجلس همان پیشنهاد سعید حجاریان دارد. حجاریان اخیرا پیشنهاد کرده در انتخابات آتی فقط یک نامزد از سوی شورای نگهبان برای تصدی سمت ریاستجمهوری معرفی و تأیید شود. اما این پیشنهاد با انتقاد شدید اصولگرایان روبهرو شد.
عبدی گفت: «این تغییراتی که قرار است ایجاد شود در عمل به چیزی کم و بیش شبیه همان پیشنهاد آقای حجاریان منتهی میشود که تکلیف همه چیزها از قبل مشخص است.»
این فعال سیاسی اصلاح طلب افزود: «یک سری چیزها در این طرحهای انتخاباتی واقعاً نوبر است و معلوم نیست بر چه اساس و با چه منطقی طراحی شده است. گویی رئیس جمهوری و نمایندگان مجلس کلاس اکابر هستند که باید بروند و بنشینند در شورای نگهبان و آزمون پس بدهند.»
در میان اصولگرایان هم دل خوشی از این طرح وجود ندارد. البته اغلب رسانهها و فعالان سیاسی اصولگرا فعلا سکوت کردهاند با این حال احتمالا اگر طرح به صحن مجلس برسد بحثها درباره آن بالا میگرد.
خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه پاسداران روز گذشته در یادداشتی به تندی از طرح نمایندگان انتقاد کرد و آن را "حیرت انگیز" خواند. به نوشته تسنیم این طرح "بیش از هر چیز پوست خربزهای است که زیر پای شورای نگهبان و حاکمیت گذاشته میشود."
خبرگزاری تسنیم نوشته است: «احتمالاً این نمایندگان مجلس، و افرادی که احیاناً با آنها مشورت شده، در نظر داشتهاند که با اضافه کردن برخی جزئیات و شروط، شرایط پیشین مندرج در قانون انتخابات ریاستجمهوری را واضحتر و غیرسلیقهایتر کنند، اما آنچه در مقام عمل تا اینجا رخ داده، بندهایی است که برخی از آنها غیرعاقلانه و نامناسب و بعضی دیگر غیرممکن است و مهمتر از همه اینکه به لحاظ سیاسی-اجتماعی میتواند معانی بسیار نامطلوبی را در اذهان ایجاد کند.»
این خبرگزاری بندهای قابل تفسیر طرح نمایندگان را زیر سوال برده و نوشته است: «شورای نگهبان دقیقاً چطور میخواهد مشخص کند، و مهمتر از آن، چطور میخواهد با گزارههایی که واجد ویژگیهای یک «استدلال عمومی» و همهپذیر باشد به مردم بگوید که یک فرد آرمانخواهِ واقعگرا هست یا خیر؟ یا اینکه استقلال شخصیتی و استقلال در تصمیمگیری او را با چه متر و میزانی اندازه خواهد گرفت؟ از کجا خواهد فهمید که او به موقع مسائل و ضرورتها را تشخیص میدهد یا خیر؟ آزمونی که خواهد گرفت به چه شکل خواهد بود؟ از کجا خواهد فهمید که به انحراف حساس است یا خیر؟ و سوالات فراوان از این دست.»
این رسانه اصولگرا طرح نمایندگان را "کاریکاتوری"، "غیر قابل اجرا" و "مناقشه برانگیز" تفسیر کرده است.
اما مهمترین انتقاد خبرگزاری نزدیک به سپاه را میتوان در این نکته دید "جناحها و فعالان سیاسی، اگر نامزد مورد حمایتشان کارنامه موفقی نداشته باشد، تکرار خواهند کرد که مسئولیت تمام کارهای او به عهده شورای نگهبانی است که او را از هر بابت برانداز و تست کرده بود! "
احتمالا این زاویه دید را بتوان مهمترین زاویه دید اصولگرایان در مخالفت با این طرح دانست. به نوشته تسنیم تبدیل شدن این طرح به قانون "فضای فراخ" و "زمین حاصلخیزی" برای تبلیغ نمایشی بودن انتخابات فراهم خواهد کرد.
در همین رابطه سیدمحمد غرضی، چهره سیاسی شناختهشده که خود نیز در کارنامهاش سابقه نامزدی انتخابات ریاستجمهوری را دارد، در زمره افرادی است که از برخی بندهای طرح اصلاح قانون انتخابات ریاستجمهوری استقبال میکند و به برخی از آنها انتقاد دارد. بهعنوان نمونه، وی درباره شرط ارائه برنامه نامزدها در این طرح، به ایرنا گفت: «این بسیار پیشنهاد خوبی است. داوطلبان باید برای سیاست داخلی، خارجی و امور اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و پرورشی و محیط زیستی برنامه داشته باشند.».
اما غرضی درباره تعیین سقف سنی برای نامزدهای ریاستجمهوری، دیدگاه انتقادی دارد و معتقد است که «قانون اساسی برای داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی، شرط سنی درنظر گرفته است، اما درمورد رئیسجمهور سقف سنی لحاظ نشده است؛ به همین دلیل تعیین سن برای داوطلبان انتخابات ریاستجمهوری، مغایر با قانون اساسی است. افزودن شرایطی، چون مدرک تحصیلی، سن و دیگر شرایط باعث محدود شدن حق انتخابکنندگان میشود.»