فرارو- اقتصاددان برجسته تلاطم‌های بازار ارز را بررسی و شاخصی برای مقدار فلاکت ایران طراحی کرد.

به گزارش فرارو، سقوط ارزش ریال ایران در برابر دلار، توجه یکی از برجسته‌رین اقتصاددانان جهان را به خود جلب کرد. استیو هانکه، اقتصاددان دانشگاه جانز هاپکینز و مشاور اقتصادی روسای جمهور چندین کشور، طی یادداشتی در وبگاه فوربز، به بررسی مشکلات بازار آزاد ارز در ایران پرداخت و تصریح کرد که بذر این مشکلات از زمان شاه کاشته شد و در دوران بعدی به آن‌ها افزوده شد.

هانکه نوشت: " ترکیب اقتصاد ذاتا ضعیف وآسیب‌پذیر و تحریم‌های آزاردهنده، یک طوفان تمام‌عیاری را موجب می‌شود. این طوفان، مقدار قابل توجهی از بدبختی تولید می‌کند".

این اقتصاددان افزود: " برای اینکه سریعا دریابیم که این کشور (ایران) چقدر بدبخت است، من شاخص بدبختی سالانه هانکه را ایجاد کردم. شاخص من، حاصل جمع بیکاری، تورم و نرخ‌های وام‌دهی بانکی منهای تغییر درصدی در تولید ناخالص داخلی (GDP) واقعی سرانه می‌باشد. مقدار بالاتر سه عنصر اول، 'بد' است و مردم را در شرایط نامناسبی قرار می دهد. این‌ها توسط یک رشد سرانه GDP 'خوب' جبران می‌شوند که از حاصل جمع 'بدها' کاسته می‌شود. درجات بالاتر شاخص بدبختی، نشان‌دهنده وجود سطح بالاتر 'بدبختی' است".

شاخص بدبختی هانکه در سال ۲۰۱۷، شامل ۹۸ کشور بود. در این شاخص، ونزوئلا بدبخت‌ترین کشور بود و پس از آن کشور‌های سوریه، برزیل، آرژانتین، مصر، نیجریه، آفریقای جنوبی، بوسنی و هرزگوین، اوکراین، سائو تومه و پرینسیپه قرار داشتند. پس از این کشورها، ایران به عنوان یازدهمین کشور قرار داشت.

به گفته هانکه یک روش برای معاینه "بیماری" همچون ایران، مطالعه بازار آزاد ارز است.

 

بنا به ادعای این اقتصاددان، "فروپاشی" اخیر ریال در برابر دلار، از تهدید‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، درباره پاره کردن توافق هسته‌ای ناشی شد.

هانکه با استفاده از نرخ تبادل ریال و دلار، نرخ تورم ایران را تخمین زد. "در حقیقت، نرخ تبادل بازار آزاد، می‌تواند به طرز قابل اعتمادی به یک اندازه‌گیری دقیق از نرخ‌های سراسری تورم تبدیل شود".

 

بنا به ادعای هانکه، نرخ تورم سالانه ایران، ۵۳.۸% است. اگر از این نرخ تورم برای محاسبه درجات شاخص بدبختی استفاده شود، در آن حالت، فقط دو کشور قبل از ایران خواهند بود: ونزوئلا و سوریه.

مؤلفه دیگری که هانکه برای اندازه‌گیری روزانه اوضاع اقتصادی ایران از آن استفاده می‌کند، مقدار تفاوت قیمت دولتی و آزاد ارز است.

طبق محاسبه هانکه، مقدار تفاوت قیمت ارز در بازار آزاد و دولتی ۳۴.۵% است که این امر نشان می‌دهد ایرانی‌ها، مایل بودند برای دریافت دلار آمریکایی تقریبا ۳۵% بیشتر پرداخت کرده‌اند.

بر اساس ارزیابی هانکه، افزایش اخیر قیمت ارز با تهدیدات برجامی دونالد ترامپ مرتبط بوده است. این اقتصاددان در پایان تصریح می‌کند که برای بررسی وضعیت اقتصادی ایران، هیچ معیاری بهتر از معیار تفاوت قیمت ارز در بازار آزاد و دولتی نیست.

 

فرارو در روزهای آتی ادعای هانکه با اقتصاددانان کشور در میان خواهد گذشت و آن را بررسی خواهد داد.