"اكثر مداحان؛ ادعاي شاعري دارند"

 محمدسعيد ميرزايي معتقد است: اگر نگاهي آسيب‌شناسانه به حوزه‌ي شعر‌هاي آييني و نمودي كه در كلام مداحان و ذاكران دارد داشته باشيم؛ با معضلات و كمبودهاي فراواني مواجه مي‌شويم. 

میرزایی در گفتگو با ايلنا، ضمن انتقاد از مداحاني كه در دسته‌جات عزاداري و مراسم‌ها و مجالس‌ها شعر‌هايي كه در شان و مقام اهل بيت(ع) نيست را مي‌خوانند، گفت: نخستين مساله اين است كه اغلب مداحان، انتخاب‌هاي درستي در حوزه‌ي شعر ندارند و معمولا با معيارهايي كه شعر آييني با آن‌ها ارزش‌گذاري مي‌شود؛ آشنا نيستند.

ميرزايي ضمن اشاره به اهميت برقراري ارتباط ميان شعر و مخاطبان، افزود: نكته‌ي ديگر اين است كه رسالت اصلي شعر آييني؛ دست گذاشتن روي عواطف و احساسات مردم است. اين يك قاعده است و از آن گريزي نيست اما نبايد تا حدي از اهميت و توجه قرار گيرد كه به اشائه‌ي اكاذيب در مورد سرگذشت اهل بيت(ع) ختم شود.

وي ادامه داد: برقراري ارتباط با عامه‌ي مردم، اصلا كار ساده‌اي نيست. از طرفي فعاليت در حوزه‌ي شعر‌هاي آييني، به جهت ظرفيت‌هاي اعتقادي در مردم؛ فرصت قابل توجهي براي شاعران است تا خود و شعرشان را مطرح كرده و بر مخاطبان خود بيافزايند. به همين دليل هم هست كه اغلب شاعران بزرگ ما، به شعر آييني نيز توجهاتي داشته‌اند.

ميرزايي با اشاره به اصل استفاده از منابع موثق در نگارش و سرايش آثار آييني گفت: واقعيت اين است كه اگر بخواهيم به دنبال سند قطعي در اثبات وقايع تاريخ اسلام بگرديم، شايد به نتايج درستي نرسيم. درمقابل روايت‌هايي وجود دارد كه ساليان سال ازسوي راويان و روضه‌خوانان نقل و وارد باورها و اعتقادات مردم شده است. بنابراين اگرچه شاعران آييني مي‌بايست منابع متواتر را خوانده داشته باشند و بر مقتل‌نامه‌هاي معتبر مشرف باشند، ولي نمي‌توان به يكباره روايت‌هاي مردمي را به دليل در دست نبودن سند تاريخي، متوقف كرد.

اين شاعر ضمن تاكيد بر اين مطلب كه شاعران آييني نبايد به ذوق و قريحه‌ي خود در سرايش آثار آييني بسنده كنند، ادامه داد: به عنوان مثال؛ مساله‌ي دامادي حضرت قاسم(ع) در كربلا كه برخي از منابع در آن ترديد كرده‌اند ولي به يك باور مردمي تبديل شده و نمي‌شود حكم داد كه ديگر اين ماجرا را سو‍ژه‌ي سرايش قرار ندهيد! البته شعر؛ ماهيتا تاريخ نيست. بنابراين اگر اشاراتي ار اين روايت‌ها در شعري بيايد، در حكم يك ظرفيت براي جذب مخاطب و تهييج عواطف آن؛ پذيرفته است.

اين شاعر آييني درمورد ادعاي ذاكران اظهار داشت: متاسفانه اغلب مداحان خود را اديب و شاعر معرفي مي‌كنند. درحالي كه تعداد مداحاني كه خود شاعرند و با اصول ادبي آشنايي دارند، بسيار معدود و انگشت‌شمارند. واقعيت اين است كه بي‌بروبرگرد؛ مداحان و ذاكران از مشاوره و تعامل با شاعران آييني ناگزيرند. لذا نبايد در اين حوزه‌ي تخصصي دخل و تصرف كنند.

ميرزايي كه معتقد است، هم‌افزايي شاعران سنتي و مداحان اهل بيت(ع)، تنها به واسطه‌ي فعاليت مراكز فرهنگي امكان‌پذير است، گفت: متاسفانه از ديرباز، گسستي ميان شعر آييني با شعر غيرآييني وجود داشته است. البته بزرگاني مثل زنده‌يادان حسين منزوي و قيصر امين‌پور در دوره‌ي ما، تلاش‌هاي بسياري كردند تا اين فاصله را با تلفيق رعايت اصول ارزشي شعر و توجه به مخاطبان شعر آييني؛ كوتاه‌تر كنند. اما هنوز هم اين گسست پا برجاست.

وي خاطرنشان كرد: البته مطابق با رهنمود‌هاي مقام معظم رهبري؛ حركت‌هايي در اين راستا انجام شده است و برخي از ارگان‌ها مثل سازمان تبليغات اسلامي، اقدامات قابل توجهي صورت داده ولي واقعيت اين است كه اين حجم محدود فعاليت فرهنگي-آييني، جوابگوي مطالبات مردم كشور و حضورشان در مجالس و هيات‌ها نيست.

ميرزايي درمورد كتاب‌هاي شعر آييني نيز توضيح داد: متاسفانه هنوز كمبودهاي زيادي در حوزه‌ي نشر اشعار آييني وجود دارد و كتاب‌هايي كه اغلب در كتاب‌فروشي خريد و فروش مي‌شوند و مورد استفاده‌ي مداحان و ذاكرين نيز قرار مي‌گيرند، از ارزش‌هاي اصيل شعر و ادب بي‌بهر‌ه‌اند.