طرح‌هدفمندی یارانه‌ها دستاوردی جز تورم نداشته است

فرارو- استاد اقتصاد دانشگاه تهران گفت: «طرح هدفمند کردن یارانه‌ها که برای آن قلمروهای مختلفی را در تحولات اقتصادی تا مرز حرکت به سمت انقلاب اقتصادی متصور شده بودند، چیزی جز افزایش حامل‌های انرژی و قیمت نان و آثار تورمی به بار نیاورده است.» 

نزدیک به یک سال از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها می‌گذرد. طرحی که پیش از اجرای آن بسیاری از کارشناسان بر آثار تورمی آن هشدار داده بودند. اما دولت در نظر داشت، همزمان با پرداخت‌ نقدی یارانه‌ها و آزادسازی قیمت‌ها از یک سو و حمایت از بخش تولید و بهبود نظام اقتصادی، تولید را افزایش داده و از این طریق رشد و توسعه اقتصادی را بالا ببرد.

در عمل و پس از قریب به یک سال، آنچه حاصل آمده، تورم بالا و تعطیلی هر چه بیشتر تولید است. یارانه نقدی هر روز در مقابل تورم روزافزون ارزش خود را بیشتر از دست می‌دهد. قدرت اولین پرداخت نقدی 42.59 دلار بود، درحالی‌که الان 445000 ريالی که به این عنوان پرداخت می‌شود تنها 34 دلار می‌ارزد.

با توجه به تورم، یارانه‌های نقدی در حال محو شدن از سبد درآمدی مردم است. همزمان با آزاد سازی قیمت‌ها هزینه‌های زندگی بیشتر شده است. از سویی دیگر هزینه‌های دولت نیز بیشتر شده و همه این‌ها به زیان بخش تولید است. 

دکتر محمد خوشچره نماینده مردم تهران در مجلس هفتم و استاد دانشگاه، در گفتگو با خبرنگار فرارو؛ در خصوص نتایج طرح هدفمندی یارانه‌ها، گفت: «با اجرای طرح هدفمندی، هزینه‌های تولید بالا رفته است و آثار تورمی این طرح باعث شده است که از ارزش واقعی همین پرداخت‌های نقدی هم دائما کاسته شود.»

وی ادامه داد: «در کنار این ها، سیاست‌های ارزی دولت و افزایش قیمت ارز و در راس آن دلار که از ابتدای سال تا‌کنون تنها نزدیک به سی و هشت درصد بر قیمتش افزوده شده است، تورم سنگینی به اقتصاد، از طریق افزایش قیمت تمام شده واردات، اعم از کالاهای سرمایه‌ای، وساطه‌ای و مصرفی، وارد کرده است.»

استاد اقتصاد دانشگاه تهران، افزود: «افزایش قیمت ارز متعاقبا موجب افزایش هزینه تولید شده و بنا‌براین مجموعه اقداماتی که در شرایط کنونی اقتصاد یعنی شرایط رکود تورمی صورت گرفته، باعث شده است که طرح هدفمند کردن یارانه‌ها که برای آن قلمروهای مختلفی را در تحولات اقتصادی تا مرز حرکت به سمت انقلاب اقتصادی متصور شده بودند، چیزی جز افزایش حامل‌های انرژی و قیمت نان و آثار تورمی به بار نیاورد.»

خوشچهره تصریح کرد: «بر اساس مطالعاتی که انجام شده است اصلاح الگوی مصرف هم که گفته می‌شد از نتایج این طرح خواهد بود، متاسفانه صورت نگرفته و مثلا در مورد بنزین ما شاهد کاهش مصرفی که پیش بینی می‌شد و اصلاح الگوی مصرف در این زمینه نبوده‌ایم.»

رییس فراکسیون اصولگرایان مستقل مجلس هفتم گفت: «گفته می‌شد پرداخت نقدی می‌تواند جبران فشارهای آزاد سازی قیمت‌ها را بکند، متاسفانه با توجه به سبقت میزان تورم پرداخت‌های نقدی کم اثر شده و به سمت محو شدن می‌روند.»

وی با بیان اینکه اگر چه طرح هدفمندی نقش قابل توجهی در ایجاد وضعیت کنونی اقتصاد ایران دارد اما نباید همه مسائل را به این بحث مربوط بدانیم، گفت: «ریشه اوضاع ناگوار اقتصاد ایران در مجموع سیاست‌های اقتصادی نهفته است، اما اگر بخواهیم شرایط رکود تورمی حاکم بر اقتصاد ایران را که حالت قابل تامل و شکننده به آن داده است را دنبال کنیم، تنها نمی‌توان به هدفمندی یارانه‌ها پرداخت.»

استاد دانشگاه اقتصاد تهران، ادامه داد: «بخشی از عوامل برون‌زاست و نقش تحریم‌ها را نباید نادیده گرفت اما بیشتر فشار‌ها را باید محصول مدیریت اقتصاد کلان در داخل بدانیم. به نظر من برخی از سیاست‌ها، تصمیمات و نحوه اجرای این سیاست‌ها، از جمله در مورد طرح هدفمندی یارانه‌ها، مجموعه‌ای از دلایلی هستند که شرایط رکود تورمی در اقتصاد ایران را تعمیق داده و آن را به جریانی پایدار بدل ساخته‌اند.»

خوشچهره در پایان گفت: «برای مثال، سیاست‌های ارزی هم خیلی به شرایط کنونی ایران ضربه می‌زند. ترویج سیاست‌های پولی و ارزی سودا‌گری و دلالی را در بازار ترویج کرده و به بخش‌های مولد ضربات سنگینی می‌زند. خیلی از بخش‌های تولیدی به نفعشان است که تولید را تعطیل کرده و نقدنیگی‌شان را به بازار ارز و طلا ببرند زیرا منفعت بیشتری برای آنها خواهد داشت و این برای اقتصادی که که بیکاری یکی از مسائل اصلی آن می‌باشد، بسیار قابل تامل است.»