bato-adv
کد خبر: ۹۲۴۳

اختلاف صوری در جشن سوری

تاریخ انتشار: ۱۱:۳۰ - ۲۶ اسفند ۱۳۸۶
در حالیکه همیشه بر سر جشن چهارشنبه سوری و پریدن از روی آتش که آن را به آتش پرسی زرتشتیان نسبت می داده اند نزاع و اختلاف بوده است، طبق برخی نظریه ها این اظهار می شود که این مراسم نه تنها ریشه در سنت زرتشت ندارد بلکه از اعتقادات اعراب بعد از ورود به ایران نشأت می گیرد.

دکتر کورش نیک نام موبد زرتشتی و پژوهشگر فلسفه و سنن ایران باستان عقیده دارد که چهارشنبه سوری یک جشن زرتشتی نیست چرا که در گاهشماری ایران باستان و زرتشتیان اصلاً هفته وجود نداشته که هفت روز هفته داشته باشیم ولی هر ماه به سی روز تقسیم می شده و برای هر روز نامی داشته اند؛ هرمز روز، بهمن روز و . . .

روز شماری کنونی بر اساس ورود اعراب به ایران باب شد و از آنجا که در نزد تازیان چهارشنبه (یوم الاربعاء) نحس و بدیمن به شمار می آمده بنابراین شب چهارشنبه آخر سال را با جشن سوری به شادمانی می پرداختند و بدین وسیله سعی می کردند نحوست چنین شبی را از بین ببرند. و همچنین از آنجاییکه مراسم چهارشنبه سوری در غروب آفتاب روز سه شنبه برگزار می شود و در گاهشماری قمری آغاز بیست و چهار ساعت یک شبانه روز، از غروب آفتاب روز پیش است می توان ادعا نمود که این مراسم از آیین های بعد از اسلام است. بدین گونه ایرانیان آتش افروزی پایان سال خود را به شب آخرین چهارشنبه سال می انداختند تا پیش آمدهای سال نو را از آسیب روز پلیدی چون چهارشنبه مصون نمایند.
و دیگر اینکه زرتشتیان آتش را مقدس شمرده و در برابرش تعظیم می کردند نه اینکه از رویش بپرند.

و از طرف دیگر اسناد نو یافته نظریه نبودن روزهای هفته در ایران باستان را با قاطعیت رد می کند. در شاهنامه فردوسی بیشتر از یکصد و بیست بار واژه هفته به کار رفته است و از آنجا که شاهنامه فردوسی را بازگویی دوران باستان می دانند بعید است استاد بزرگ بدون اینکه چنین مفهومی در متون مبنا به کار رفته باشد، تا این حد از آن بهره بگیرد.

نویسنده کتاب (بناهای تقویمی و نجومی ایران) در بررسی تقویم آفتابی نقش رستم (کعبه زرتشت) به سازوکار تعبیه شده برای تشخیص چهار هفته شهریور ماه پی برده. دیگر اینکه متون مانوی مانند (تورفان) و (موگ تاگ) کاربرد فراگیر و گسترده روزهای هفته را تأیید می کند و روز دوشنبه روز تعطیل و مقدس مانویان به حساب می آمده است.

و اما اشاره هایی کوتاه که در تاریخ بخارای نرشخی و نیز داستان بهرام چوبینه با پسر ساوه شاه در شاهنامه آمده و حتی فردوسی از واژه چارشنبه بهره برده، نشان دهنده دیرینگی بسیار آن است هرچند به دلیل کمبود منابع نمی توان قدمت قطعی آن را مشخص نمود.
مجله خواندنی ها
مجله فرارو
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv
پرطرفدارترین عناوین