موسیقی سنتی نیازمند حمایت دولتی است

فرارو- گروه جوان پالیز یکی از گروه های مستعد فعال در موسیقی سنتی ایرانی است که با وجود میانگین سنی بسیار پایین تا کنون اجرایهای متعددی در شهرهای مختلف کشورمان برگزار کرده و با استقبال قابل توجهی نیز روبرو شده است. این گروه موسیقی که از سال ۱۳۸۳، توسط هنرجویان هنرستان موسیقی بنیانگذاری شده است با اجراهای متعدد در حوزه ی موسیقی ردیف دستگاهی ایران فعالیت خود را آغاز کرد و تا سال ۸۵ با عنوان گروه "هنرستان" به فعالیت پرداخت. پالیز پس ازآن با نگرشی نو به فرم و محتوای آثار در حوزه ی گروه نوازی، به اجراهای متفاوتی در سال های ۸۵ در فرهنگ سرای ارسباران، ۸۶ در تالار فارابی و بهار ۸۷ در دانشگاه گیلان و در سال 88 در دومين فستيوال گروه نوازي دانشجويان كشور دست یافت.

مرتضی مختاری نوازنده کمانچه، علیرضا کدخدازاده نوازنده سنتور و ستار خطابی نوازنده تنبک گروه پالیز به منظور آشنایی هرچه بیشتر مخاطبان با فعالیت های این گروه مستعد جوان و مشکلات پیش روی آنها دعوت فرارو برای انجام مصاحبه را پذیرفتند. 



در ابتدای این گفتگو ستار خطابی گروه پالیز را معرفی کرد و افراد حاضر را هسته مرکزی گروه و مرکز تصمیم گیری گروه دانست و گفت، پالیز هیچگاه سرپرست مشخصی که یک نفر مسئول کل گروه باشد نداشته و همین هسته مرکزی تصمیمات را به صورت شور و مشورت و با همفکری همه اعضا اتخاذ می‌کند. 

خطابی مسئله محوری هسته مرکزی پالیز را ذهنیت و رویکرد مشترک به گروه نوازی که مبتنی بر گروهی منسجم با کیفیت بالای اجرای قطعات دانست و گفت: «برنامه پالیز نوعی کار گروهی ثابت با نوازندگان اصلی است که تمرینات مداوم و منسجم دارند و از این رهگذر به ذهنیت و نگاه مشترک در اجرا دست پیدا می کنند».

این نوازنده جوان در ادامه درباره اینکه این شیوه نشات گرفته ازکدام موزیسین ایرانی است، گفت: «نمونه های قابل توجه در گروه نوازی در موسیقی ایرانی را می توان آثار مرحوم مشکاتیان و محوم پایور دانست؛ در آنجا هم نوعی کارگروهی با چند نوازنده اصلی و ثابت انجام میگیرد بر همین اساس ما اصولا تلاش کرده ایم با تمرینات مداوم در کنار هم به ذهنیت و نگاه مشترک در اجرای قطعات برسیم. ما در گروه پالیز ابتدا اتدهای گروه نوازی مانند کارهای شریف لطفی و سپس اتدهایی برای رسیدن به فرم و صدای هماهنگ سازها را تمرین می کنیم». 



در بخش دیگری ازاین گفتگو مرتضی مختاری به معرفی قطعاتی که گروه برای اجرا انتخاب می کند پرداخت و گفت: «اصولا گروه پالیز بیش از آنکه نسبت به انتخاب قطعات حساسیت داشته باشد نسبت به نحوه اجرا و کیفیت اجرای قطعات توجه دارد به این معنی که هر قطعه ای از هر موزیسینی باید در گروه پالیز به بهترین نحو ارائه شود و ضعف در اجرا کیفیت قطعه را تحت شعاع قرار ندهد. چرا که هر قطعه ای اگر خوب و درست اجرا شود حتما جذابیت هایی برای مخاطب خواهد داشت اما اگر بهترین قطعه با کیفیت پایین اجرا شود کمترین تاثیر را بر روی مخاطب عام و خاص خواهد داشت. برای این منظور هم استاد پایور نمونه خوبی است؛ ایشان در گروه نوازی چه زمانی که آثار استاد صبا و چه زمانی که آثا خود ایشان را اجرا می کند بالا ترین کیفیت اجرا را رائه می کند». 

علیرضا کدخدازاده نوازنده سنتور و یکی از اعضا اصلی گروه توضیحاتی درباره کنسرت پیش روی گروه پالیز ارائه کرد. این هنرمند جوان گفت: «در کنسرت تیرماه قطعات آقای احسان ذبیحی فر را در دست اجرا داریم که بر اساس هارمونی غربی نوشته شده است و در قالب گام های موسیقی ایرانی اما با تنظیم موسیقی کلاسیک غربی اجرا می شود. پارت اول، چند ساز کوبه ای طرحی برای سازهای کوبه ای را به همراه سنتور اجرا می کند. همچنین در بخش دوم برای نخستین تنظیم قطعات بر اساس هارونی غربی انجام می گیرد و از این نظر از فرمی کاملا جدید برخوردار بوده و اتفاقات نویی در آن انجام گرفته است». 

اعضا گروه پالیز اما در ادامه به بیان مشکلات پیش روی خود برای کار به عنوان یک گروه جوان در موسیقی سنتی ایران پرداختند. 

مرتضی مختاری اولین مانع بزرگ بر سر راه هر گروه جوانی در موسیقی ایرانی را مسائل مالی دانست و گفت: «بدون شک در موسیقی سنتی بدون پشتوانه مالی نمی توان به کار ادامه داد؛ مثلا در گروه ما همه هزینه ها اعم از هزینه نوازنده های میهمان و خواننده که معمولا در موسیقی ایرانی به شکل میهمان در گروه ها حضو دارند، هزینه سالن و طبلیغات بر دوش ما سه نفر است و کمتر تهیه کننده ها حاضر به حمایت از یک گروه جوان هستند که این تداوم کار گروه را با مشکل وبرو می کند». 



نوازنده کمانچه گروه پالیز با اشاره به این که خانه موسیقی و انجمن های موسیقی معمولا کمکی به گروه های جوان نمی کنند و اگرهم کمکی انجام بگیرد خیلی کم و معمولا بر اساس روابط است گفت: «در حالی که شما ممکن است برای گرفتن مجوز یک کنسرت مدت ها منتظر بمانید افراد و گروه هایی هستند که به راحتی و در کمترین زمان مجوز می گیرند». 

مختاری در پاسخ به این پرسش که وضعیت صدور مجوز برای برگزاری کنسرت را چطور ارزیابی می کنید، گفت: «در حال حاضر مسئله مجوز گفتن چندان مشکل نیست؛ شما شعر و موسیقی را به شکل جداگانه برای کسب مجوز ارائه می کنید و اگر مشکلی پیش نیاید 10 تا 15 روز برای مجوز شعر زمان صرف می شود برای موسیقی هم تقریبا همین قدر زمان می برد. البته سختی هایی پیش از آن نیز وجود داد مثلا این که شما ابتدا باید گروه خود را ثبت کنید تا اجازه برگزاری کنسرت در آینده را داشته باشید و به نوعی گروه شما تایید شود». 



درباره مشکلات پیش روی گروه های موسیقی ستار خطابی به مسئله نبود سالن مناسب برای اجرای موسیقی در کشور پرداخت و گفت: «مسئله سالن بحران جدی موسیقی ایرانی در حال حاضر است؛ معمولا سالن های مناسب باری اجرای موسیقی خیلی کم و با اجاره های سنگین هستند که با نبود تهیه کنندگانی در حوزه موسیقی سنتی کار گروه هایی مانند ما را دچار مشکل می کنند». 

این هنرمند جوان موسیقی سنتی را به عنوان بنیان و پایه موسیقی کشور بیش از پیش نیازمند کمک مسئولان و حمایت های دولتی دانست و گفت: «در همه جای دنیا موسیقی نخبه گرایانه کلاسیک نیازمند حمایت است. انجمن های فیلارمونیک در غرب کارشان حمایت از گروه های کلاسیک با حمایت های مالی است و به این شکل آن موسیقی را زنده نگه می دارد». 

خطابی در پایان ابراز امیدواری کرد؛ مسئولان با نگاه مساعدتری، گروه های موسیقی سنتی به ویژه گروه های جوان را مورد توجه قرار دهند.