«صلح» فقط فقدان «جنگ» نیست

سرویس بین الملل فرارو- از جنگ برای بزه کاری تا جنگ برای اختلافات سیاسی، امروزه همه جا پر از اخبار منازعات است. وقتی که آبها از آسیاب می افتد مردم تشنه صلح می شوند و با اتخاذ هزاران تدبیر و تصمیم کوچک و بزرگ صلح را عملی می کنند اما جنگ دوباره، و به سادگی، بازمی گردد.

در سراسر جهان جنگ میان ملتها، قبایل، خانواده ها و افراد در جریان است. داستان آشنای این منازعات را شما همیشه در رسانه های مختلف می توانید ببینید: «نارضایتی ها منجر به بحران شد»، «مردان جوان دست به اسلحه بردند»، «اعمال نفرت انگیز انجام شد» و... فرایندی که «ویلیام باتلر یتس» در اشعارش آن را «جزر و مد خون» می نامد، جریانی که همیشه وقتی امور از حد اعتدال فراتر می رود آغاز می شود.

نهایتاً وقتی همه خسته شدند، ستیزه جویان به یک آتش بس متزلزل تن می دهند و خانواده های عزادار دوباره تلاش می کنند همه چیز را از نو بسازند. این وضعیت نهایی، همان چیزی است که گاهی با «صلح» اشتباه گرفته می شود.

تاکنون هیچ منطقه ای از جهان برکنار از چرخه خشونت نبوده است. چند دهه پس از جنگ جهانی دوم، که تمام جهان را در خود فروبلعید، در دهه 1980 چرخه خشونت در امریکای لاتین اوج گرفت و پس از آن در دهه 1990 این چرخه خونین در بالکان اوج گرفت.

چرخه خشونت بیشتر در آنجاهایی رخ داده که جمعیتهای ناآرام وجود داشته، منابع کمیاب بوده و مردان جوان چشم انداز پیش روی خود را تیره و تار می دیده اند. افریقا و خاورمیانه امروز چنین مکانهایی هستند.

جنگها، اگر از نزدیک آنها را مشاهده نکرده باشید، برای شما تنها یک سورپرایز محسوب می شود. عواملی که در درون یک جامعه آن را به سوی جنگ سوق می دهند روشن است. من بازدیدی که از کوزوو در سال 1993 داشتم را به یاد دارم. آنجا فقیرترین کشوری که تاکنون دیده باشم نبود، اما یک احساس عمیق نارضایتی از محدودیت، در فضا موج می زد و مردان جوان آلبانیایی، با حفظ فاصله، پلیسهای صرب را نظاره می کردند. این اوضاع، خبر از آینده ای شاد، پررونق و توسعه یافته نداشت. درست است که آن زمان هنوز در کوزوو جنگ نبود اما اثری هم از صلح نبود.

«واقع گرایان» معتقدند چرخه خشونت تنها راه پیش روی جهان ماست و «آرمانگرایان» معتقدند اگر ما بتوانیم تنها جنگ را متوقف کنیم آنگاه در «وضعیت طبیعی» صلح خود به خود بازخواهد گشت. هر دو این دیدگاهها به یک اندازه با صلح بیگانه اند. صلح تنها فقدان جنگ نیست بلکه ظهور آن نیازمند کار سخت و توجه مداوم است. فرایند «ایجاد صلح» تلاشی دراز دامن در 20 سال گذشته بوده است، که مورد استقبال واقع گرایان و آرمانگرایان قرار داشته است؛ ایجاد صلح از طریق یافتن راه حلهای غیر خشونت آمیز برای جلوگیری از بروز خشونت.

برخلاف جنگ، که راه حلی روشن و البته خطرناک است، ایجاد صلح مسیر روشنی ندارد. هرچند که این، واقعیتی شوک آور و ترسناک باشد. «ایجاد صلح» یک نشانی سرراست ندارد. زمانی یکی از مقامات سیاسی ایالات متحده در کشور سیرالئون تلاش کرد تا «ایجاد صلح» را تعریف کند: «آیا تا به حال هیچ کس دیده است که حیوانات برای ایجاد صلح فراخوان دهند؟»

«ایجاد صلح» نیازمند 10 هزار نکته کوچک و البته عملی است. این یک واقعیت است که دستان بیکار مردان جوان، که اوقات خود را به بطالت می گذرانند، مستعد گرفتن سلاح است. کسانی که به دنبال «ایجاد صلح» اند باید فرصتهای شغلی خلق کنند. مدارس و کلینیکهای بهداشتی به خانواده های آسیب دیده از جنگ کمک می کند تا خود را بازیابی کنند. آموزش وکلای حرفه ای، قضات و مدیران و ایجاد این نگرش در بین مردم که سیستم اداره امور تنها به نفع عده ای معدود عمل نمی کند، به «ایجاد صلح» کمک می کند. ایجاد تسهیلات ضروری زندگی و شبکه حمل و نقل مناسب، حس مطلوبی از پیشرفت را به مردم القاء می کند و انتخابات آزاد و عادلانه مردم را تشویق می کند تا احساس کنند صاحبان واقعی کشور خود هستند.

یکی از موارد دیگری که در پیشبرد فرایند «ایجاد صلح» ضروری است، پرداختن به نیازهای معنوی جامعه است. فرقه گرایی مذهبی اغلب اوقات عامل اصلی درگیریهاست. مطمئناً هر سنتی تمایل ویژه خود را برای افراط گرایی دارد؛ «جنگهای صلیبی»، «جهاد»، «قربانی سازی»، «آزار و اذیت»ها و... اما تمام این سنتها زنجیره ای از «بخشش» و «مدارا» را نیز در خود نهفته دارند. اگر یک حقیقت مرکزی در میان تمام این سنتها وجود داشته باشد، آن «مدارا»ست. کسانی که برای «ایجاد صلح» تلاش می کنند باید در ابعاد مختلف این «نظامهای اعتقادی» جستجو و برخی نکات خاص (صلح آمیز-) آن را مورد تاکید قرار دهند.

جهان همواره در حال جنگ بوده، اما اکنون در آغاز سال 2011 همه ابزارهای عملی «ایجاد صلح» باید اتخاذ شود، برای اطمینان از اینکه رقابتهای نژادی، خانوادگی، قومی و قبیله ای، این فرایند (ایجاد صلح) را واژگون نمی کنند.

_{^{منبع: www.csmonitor.com
تاریخ: 2 آوریل 2011
مترجم: قاسم توکلی}}