بر اساس گزارشهای منتشر شده، کسری مالی ناشی از فعالیت در بازار اوراق مشارکت نقدی دولت از مرز ۷۷ همت نیز عبور کرده است. با توجه به اینکه کسری بودجه عمومی دولت در ۱۴۰۱ معادل ۳۰۴ همت اعلام شده، میتوان دریافت که ناترازی دولت در بازار اوراق مشارکت نقدی معادل یک چهارم کل کسری بودجه عمومی دولت در ۱۴۰۱ است.
به گزارش اکوایران، همچنان درآمد ناشی از انتشار اوراق مشارکت نقدی طی سال جاری توسط دولت از هزینههای مربوط به تسویه اوراق منقضی شده، آرامتر حرکت میکند. برخی از کارشناسان این موضوع را به عنوان دلیلی برای اثبات این ادعا، "اوراق صرفا یک داروی موقت است و کسری بودجه باید با انضباط مال دولت درمان شود"، مطرح میکنند.
بر اساس گزارش منتشر شده از وزارت اقتصاد، از ابتدای سال، تاکنون مجموعا ۱۰۸ هزار و ۴۴۸ میلیارد تومان اوراق مشارکت نقدی به فروش رسیده است. بهطور کلی دولتها هرساله با هدف پوشش بخشی از هزینههای خود یا تامین مالی برخی طرحهای توسعهای و عمرانی، اقدام به فروش اسناد مالی به نام اوراق مشارکت میکنند.
خریداران نیز با انگیزههای مختلف مانند کسب سود یا استفاده از امتیازات اوراق، این اسناد مالی منتشر شده را خریداری کرده و در سبد سرمایهگذاری خود جای میدهند. بهطور کلی، روی هر برگه تاریخ سررسید و نرخ سود تعیین شده است و ترکیب این دو موضوع امکان انتخاب از میان اوراق مختلف را برای سرمایهگذار فراهم میکند.
دولت هنگام فروش اوراق، تعهد میدهد در زمان سررسید، مبلغ اسمی نوشته شده روی اوراق را به همراه سود تعیین شده آن تسویه نماید.
آمارها نشان میدهند از ابتدای سال جاری تا ۲۰ دی ماه بیش از ۱۴۸.۵ هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت نقدی به تاریخ انقضای خود رسیدهاند؛ بنابراین خزانه داری کشور علاوه بر تسویه کامل مبلغ اسمی اوراق، حدود ۳۷ هزار و ۲۲۴ میلیارد تومان نیز بابت سود اوراق به حساب سرمایهگذاران واریز کرده است. به عبارت دیگر مجموعا حدود ۱۸۵ هزار و ۷۴۳ میلیارد تومان مبلغ پرداختی خزانهداری بابت تسویه اوراق منقضی شده در سال جاری بوده است.
۱۴۰۲۱۰۲۱،
اگر فروش اوراق را به مثابه یک منبع درآمدی و تسویه اوراق سررسید شده را مانند یک هزینه بر دوش دولتها در نظر بگیریم، فروش ۱۰۸ همت اوراق در قبال پرداخت مبلغ ۱۸۵ همت بابت تسویه اوراق مانند آن است که با بیش از ۷۷ همت کسری در حسابهای خود مواجه باشیم. با توجه به اینکه کسری بودجه عمومی دولت در سال ۱۴۰۱ حدود ۳۰۴ همت به ثبت رسیده است، میتوان مشاهده کرد ناترازی دریافت و پرداختهای دولت در بازار اوراق مشارکت نقدی تا کنون معادل یک چهارم کل کسری بودجه عمومی ۱۴۰۱ بوده است.
شایان ذکر است که کل اوراق نقدی یا غیرنقدی که دولت تا کنون فروخته حدود ۱۶۵ هزار میلیارد تومان است و مشاهده میشود کل اوراق فروخته شده در سال جاری حتی کفاف تسویه بدهی دولت بابت انقضای اوراق مشارکت نقدی را نیز نداده است.
برخی از کارشناسان عنوان میکنند نمیتوان تا ابد بدهکار بود و هر بدهی را با بدهی دیگری تسویه کرد و روزی بالاخره به سنگ میخوریم؛ بنابراین این کارشناسان پیشنهاد میدهند به جای تکیه به اوراق مالی برای حل مشکلات کشور، باید سیاستها را در انضباط مالی دولت جست و جو کرد و همچنین با برنامهریزی و اولویتبندی هزینههای دولت، کسری بودجه کشور را مدیریت کرد.