جنگ ارزی آغاز می‌شود؟

اقدام هفته گذشته فدرال رزرو آمریکا مبنی بر خرید 600 میلیارد دلار از اوراق قرضه این کشور، انتقادات شدیدی را برانگیخت.

به نظر می‌رسد گروه بیست (G20) به گروه 1+19 تبدیل شده است. همه اقتصادهای نوظهور و پیشرفته عضو گروه بیست به اتفاق آرا ایالات متحده آمریکا را به تخطی از اجماع این گروه متهم کرده‌اند. 

اقدام هفته گذشته فدرال رزرو آمریکا مبنی بر خرید 600 میلیارد دلار از اوراق قرضه این کشور، انتقادات شدیدی را از سوی کشورهای چهار قاره جهان مطرح ساخته است. گویی اوباما برای حضور کشورش در اجلاس این هفته جی 20 به مهارت‌های دیپلماتیک خود بیش از پیش نیاز خواهد داشت. نوزده کشور عضو گروه بیست اعلام کرده‌اند که آمریکا نظر سایر کشورهای جهان را نادیده انگاشته است. 

مقامات آلمان، برزیل، چین و آفریقای جنوبی از جمله کشورهایی هستند که تاکنون نگرانی خود را ابراز داشته‌اند و اعلام کرده‌اند که چاپ پول توسط فدرال رزرو موجب کاهش ارزش دلار خواهد شد و موج غیرقابل کنترلی از پول سرمایه‌گذاران را به سمت بازارهای نوظهور سوق می‌دهد و اين تورم و حباب قيمت‌ها را در پي خواهد داشت. 

اگر این تنش‌های جهانی در اجلاس گروه بیست حل و فصل نشود، می‌تواند این نگرانی سرمایه‌گذاران را در پی داشته باشد که سیاست‌گذاران بیش از پیش به اختلاف نظر رسیده‌اند و این اقتصاد جهانی را در برابر بحرانی دیگر آسیب‌پذیر می‌سازد. 

وزیر دارایی آفریقای جنوبی، پراوین گوردهان گفت که این اقدام فدرال رزرو «روحیه همکاری‌های چندجانبه‌ای را که رهبران جی 20 طی بحران جاری برای دستیابی به آن جنگیده‌اند، از بین می‌برد.» 

وزیر دارایی آلمان، ولفگانگ شویبله با لحنی که کمتر بوی دیپلماتیک می‌داد، سیاست آمریکا را «بدون ‌راه‌حل» خواند. کمتر از پنج ماه پیش رهبران جی 20 در تورنتوی کانادا گرد هم جمع شدند و با لحنی بسیار دوستانه و صمیمی از «رفاه جمعی» و «اهداف مشترک» سخن گفتند. 

در بیانیه پایانی اجلاس ماه ژوئن آمده بود: «اعضای گروه بیست در قبال کل ملت‌های عضو مسوولند تا از سلامت کلی اقتصاد جهانی اطمینان حاصل کنند.» در ادامه گفته شده بود: «اگر ما با روشی هماهنگ عمل کنیم، همه مناطق هم‌اکنون و در آینده از وضعیت بهتری برخوردار خواهند بود.»

از زمان اجلاس تورنتو به بعد اما ارزش دلار در برابر سبد ارزها 11 درصد کاهش یافت و ارزش پول‌های ژاپن، برزیل، ناحیه یورو و سایر کشورها افزایش. البته بزرگترین استثنا، کشور چین بود که از اواخر ژوئن ارزش پول آن در برابر دلار افزایش نسبتا کم یعنی حدود 2 درصد را نشان داد. 

بنا به گزارش رویترز، دیروز اما چین نیز در اجلاس اپك بر فشار خود بر واشنگتن افزود و معاون وزیر دارایی این کشور اعلام کرد که «موج پول داغ» حاصل از این تصمیم فدرال رزرو آمریکا برای بازارهای جهانی یک شوک بزرگ خواهد بود. 

ژو گانگیائو، معاون وزیر دارایی چین دیروز در اين اجلاس اعلام کرد: «با توجه به دور دوم تسهیل مقداری پول توسط ایالات متحده آمریکا در شرایط فعلی و با توجه به اینکه آمریکا یک صادرکننده عمده ارز است، ما احساس می‌کنیم که آمریکا وظیفه خود در قبال تثبیت اقتصاد جهانی را تشخیص نمی‌دهد و به تاثیر نقدینگی مازاد در بازارهای نوظهور نمی‌اندیشد.» ژو گفت که چین قصد دارد «بحث‌های بی‌پرده‌ای» را با ایالات متحده آمریکا در زمینه برنامه چاپ پول آن کشور راه بیاندازد. 

به گزارش بلومبرگ، دیروز معاون دیگر وزیر دارایی چین به نام وانگ جون پس از اجلاس وزرای دارایی کشورهای عضو اپک در کیوتو گفت که 600 میلیارد دلار پول آمریکا می‌تواند به رشد اقتصادی جهان آسیبی «عظیم» وارد سازد. در این اجلاس گیتنر، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت که کسری حساب جاری یا مازاد آن، «چیزهایی نیستند که بتوان بر سر هدف‌گذاری یا تعیین محدوده برای آنها به توافق رسید.» 

تحلیلگران بر این باورند که اختلاف این کشورها با آمریکا اگر ابعاد جنگ ارزی را گسترده‌تر نسازد، دست‌کم موجب آن خواهد شد که اعتماد به احیای اقتصاد جهان خدشه دار شود و سرمایه‌گذاران به جای امید به بهبود، نگران کند شدن آن باشند و این برای هیچیک از کشورها خوب نیست. 

گروه بیست بزرگ‌ترین اقتصادها و اقتصادهای نوظهور جهان از آمریکا و آلمان گرفته تا ژاپن، چین، هندوستان و برزیل دربرمی‌گیرد. اجلاس این گروه در روزهای پنجشنبه و جمعه تشکیل خواهد شد.