خانه سينما: خانه مستقل

ناصر صفاریان در وبلاگ خود چنین نوشته است:

اختلاف نظر «معاونت سينمايي» و «خانه سينما» اگر در حد حرف و نظر مانده بود و با دو مركز/ نهاد مستقل و مجزا با دو شكل فكري متفاوت روبه‌رو بوديم، نه مشكلي بود و نه اصلاً جاي صحبتي ؛ مي‌شد چيزي به نام «تضارب آرا» و همين گونه حرف‌هاي زيباي دوست‌داشتني. 

ولي آنچه از سر اين اختلاف حاصل شده، نابساماني مالي خانه سينماست در تمام اين ماه‌هاي روي كار آمدن مديران جديد سينمايي. يعني يكي از طرفين، با استفاده از قدرتي كه در اختيار دارد، سعي كرده فكر خود را به ديگري بقبولاند و اين يعني ايجاد شرايط نابرابر.

* * *

در ميانه اختلاف، كار به جايي رسيد كه اساساً فراموش شد «خانه سينما» و «معاونت سينمايي» جدا از هم و مستقل از يكديگر هستند. طوري كه عليرضا سجادپور در گفت‌وگويي به صراحت گفت خانه سينما زيرمجموعه‌اي از وزارت ارشاد است. 

اين حرف نادرست –متاسفانه- هيچ‌گاه اصلاح نشد. همان طور كه نقل قول فرهاد توحيدي (به عنوان نماينده هيات مديره خانه سينما) از جواد شمقدري كه پيغام فرستاده اگر مديرعامل خانه سينما عوض شود بودجه پرداخت خواهد شد، تكذيب يا اصلاح نشد. حرف اول، در برنامه‌اي تلويزيوني گفته شد و اين يكي در مصاحبه‌اي كه در رسانه‌هاي مختلف انعكاس پيدا كرد. اولي را نفر دوم معاونت سينمايي گفت و دومي منتسب به نفر اول اين معاونت است.

* * *

واقعيت اين است كه خانه سينما به عنوان مركز تجمع صنوف سينماي ايران، محلي مستقل از چارچوب اداري و ساختاري وزارت ارشاد است و بودجه‌اي كه حالا بدل شده به –نوعي- چشم اسفنديار، پولي ست كه اصلاً ربطي ندارد به بودجه ارشاد و آنچه دولت به اين وزارتخانه مي‌دهد. 

اين پول، دو درصد فروش بليت سينماهاي كشور است كه به منظور فعاليت‌هاي صنفي و كمك‌هاي رفاهي به اعضا در اختيار خانه سينما قرار مي‌گيرد. در واقع پولي است از خود سينما براي خود سينما، ولي طبق سازوكار كنوني، پول بليت سينماها ابتدا به ارشاد مي‌رود و بعد به دست صاحبانش مي‌رسد. 

خوشبختانه همين چند روز پيش معاون سينمايي به دعوت هيات‌مديره خانه سينما پاسخ مثبت داد و به خانه سينما رفت و جلسه‌اي تشكيل شد. حالا هم بنا شده كميته مشتركي از طرفين، به بررسي مشكلات و راه‌حل‌ها بپردازد و اين تقابل به تفاهم برسد. بودجه معوقه سال گذشته كه رقم قابل توجه 40 درصد كل رقم است هم قول پرداختش داده شده. جشن خانه سينما هم پيش روست و اين اتفاق مي‌تواند نقطه اشتراك مناسبي باشد براي حل اختلاف و ختم به خير شدن ماجرا.

***

جلسه هفته پيش را مي‌توان به فال نيك گرفت و خوش‌بين بود به اينكه ديگر هيچ مشكلي نيست همان‌طور كه در ساليان قبل از رياست‌جمهوري كنوني كه معاونت سينمايي و خانه سينما نگاه نزديك‌تري به يكديگر داشتند، مشكل- مالي- خاصي به اين شكل و به اين شدت وجود نداشت. 

ولي مساله اصلاً اين نيست كه امروز بگذرد و پشت سر گذاشته شود. بحران اين دوره- حتي اگر به زودي و به سادگي حل شود- بايد تجربه ماندگاري باشد پيش روي آينده و زنگ خطري براي پيشگيري از موارد مشابه.

***

شايد پيش از اين هيچ كس تصورش را هم نمي‌كرد كه معاونت سينمايي بتواند با عدم پرداخت بودجه، خانه سينما را اين‌گونه زير فشار بگذارد. ماه‌هاي گذشته براي نخستين بار در تاريخ خانه سينما، هيات‌مديره مجبور شد مبالغي از سه تهيه‌كننده سينما قرض كند تا بتواند امور جاري از جمله پرداخت حقوق كاركنان اداري خود را پشت سر بگذارد. البته اين به جز متوقف ماندن بخشي از فعاليت‌هاي فرهنگي خانه سينما ست كه معلق و معوق مانده و به جز ندادن اقلامي مانند بن خريد مايحتاج و بن كتاب و... . خلاصه آنچه امروز در خانه سينما رخ مي‌دهد، مصداق‌ همان مثال معروف «سرخي صورت با سيلي» است.

* * *

گذشته از اينكه بايد فكري به حال چگونگي دسترسي به رقم دو درصد فروش بليت سينماها كرد و به راه‌حلي رسيد كه فارغ از آمدن و رفتن‌ آدم‌ها، اين مبلغ به موقع و تمام و كمال به خانه سينما برسد، بايد به راه‌حل‌هاي مقطعي هم انديشيد. 

راه مناسبي كه مي‌تواند انگيزه ايجاد كند و اعضاي صنوف را به پيش آمدن ترغيب كند، عرضه برگه‌هايي به عنوان «اوراق قرضه» است مانند همان كاري كه در تاريخ معاصرمان هم نمونه موفقش را سراغ داريم.
به اين ترتيب خانه سينما با تكيه بر بودجه اعضاي خود، راهي مي‌يابد براي اينكه روي پاي خود بايستد و اعضا هم خود را شريك مسائل مي‌دانند. مبلغ «اوراق قرضه» هم مي‌تواند از رقم‌هاي بسيار پايين شروع شود تا همه بتوانند در اين مشاركت سهيم باشند، نه فقط پولدارها و صنف‌هايي كه به بودجه‌هاي بالا دسترسي دارند.

***

امتحانش ضرري ندارد. فارغ از شرايط امروز- و حتي اگر فردا مشكل حل شود- بد نيست اين پيشنهاد همين امسال و به بهانه برگزاري جشن خانه سينما عملي شود. امتحانش ضرري ندارد.