پشت‌پرده اعتراضات بلاروس کیست؟

فرارو- ویدئو‌هایی که اخیرا از اعتراضات در بلاروس منتشر شده اند، هزاران نفر از معترضان را در "مینسک" پایتخت این کشور نشان می‌دهند که به سمت میدان مرکز شهر حرکت می‌کنند و در محله‌های مختلف نیز دست به تجمع و گردهمایی می‌زنند. جالب اینکه حتی کوچکترین شهر‌ها نیز در اقصی نقاط بلاروس، شاهد برگزاری تجمعات اعتراضی از سوی معترضان بلاروسی هستند.

این اعتراضات کاملا صلح آمیز هستند و معترضان از اتحاد قابل توجهی برخوردار هستند. آن‌ها به طور هماهنگ پرچم‌هایی را حمل می‌کنند که پرچم رسمی بلاروس نیست و زمینه‌ای سفید و قرمز دارد و اشاره به پرچم بلاروس در جریان تحولات این کشور که منجر به استقلال آن در سال ۲۰۱۸ شد، دارد.

به گزارش فرارو، در اغلب تجمعات اعتراضی در بلاروس، شما به سختی می‌تواند یک رهبر سیاسی که معترضان را راهبری کند مشاهده کنید. شما هیچ کس را نمی‌بینید که برای مردم سخنرانی کند و یا میکروفون به دست، مردم را مخاطب قرار دهد. کاندیدای ریاست جمهوری مخالف با لوکاشنکو که در جریان انتخابات اخیر در این کشور وی را به چالش کشید یعنی "سوتلانا تیخانوفسکایا" نیز اندکی قبل بلاروس را ترک کرد.

سوالی که مطرح می‌شود این است: چطور هر معترضی در بلاروس دقیقا می‌داند که بایستی چه کند؟ پاسخ این است: یک وبلاگ نویس ۲۲ ساله به نام سیاپان سویاتلو، عامل اصلی هماهنگی‌های قابل توجه در جریان اعتراضات بلاروس است. وی خارج از بلاروس زندگی می‌کند و یک کانال تلگرامی مشهور را به نام Nexta Live مدیریت می‌کند.

سیاپان سویاتلو، وبلاگ نویس ۲۲ ساله بلاروسی و مدیر کانال تلگرامی Nexta Live

به عنوان مثال، اخیرا سیاپان سویاتلو در کانال تلگرامی خود از مردم خواسته بود دست به انجام یک راهپیمایی و تجمع اعتراضی بزنند. وی در پیامش گفته بود: "زنگ همسایه‌های خود را به صدا درآورید. دوستان و بستگان خود را فرابخوانید. همکاران خود را صدا بزنید. ما قرار است آرام و مسالمت جویانه به سمت میدان مرکزی مینسک (پایتخت بلاروس)، راهپیمایی کنیم. ما می‌خواهیم مقام‌های مسوول را به پاسخگویی وادار کنیم".

وی در ادامه خواستار آزادی فوری زندانیان سیاسی، استعفای بی قید و شرط لوکاشنکو، و صدور کیفر خواست قضایی بر علیه آن دسته از افرادی شده بود که دست به قتل و جنایت‌های شوکه کننده سیاسی در بلاروس زده بودند.

این درخواست سیاپان سویاتلو، با استقبال گسترده مردم بلاروس مواجه شد و عده زیادی که این پیام را دیده بودند، در تظاهرات اعتراضی شرکت کرده بودند. در روز‌های بعدی نیز بسیاری از مردم بلاروس، دست به اعتصاب زدند، زیرا پیام‌های کانال تلگرامی سیاپان سویاتلو و یا کانال‌های مشابه را دیده بودند. در ۱۰ روز گذشته، بسیاری از مردم بلاروس با استناد به آنچه کانال تلگرامی Nexta Live بیان کرده بود، دست به تظاهرات اعتراضی زده‌اند. آن‌ها این کار را انجام دادند، زیرا به آنچه این کانال تلگرامی می‌گوید، کاملا اعتماد دارند. آن‌ها حتی با توجه به اینکه صاحب این کانال تلگرامی تنها ۲۲ سال دارد و یک وبلاگ نویس آماتور است و در خارج از بلاروس زندگی می‌کند، باز هم به آن اطمینان می‌کنند.

اساسا حتی شاید یکی از دلایل اعتماد مردم بلاروس به سیاپان سویاتلو این باشد که وی خارج از بلاروس زندگی می‌کند و سن کمی دارد. زیرا هر چهره مخالفی که در بلاروس زندگی می‌کند، با مصائب بسیار زیادی رو به رو است. هم اکنون بسیاری از چهره‌های مخالف با دولت بلاروس در زندان به سر می‌برند و حتی خودِ "سوتلانا تیخانوفسکایا" نیز به این دلیل در انتخابات شرکت کرد که همسرش که کاندیدای اصلی انتخابات ریاست جمهوری بلاروس بود، اندکی قبل از انتخابات توسط نیرو‌های امنیتی این کشور بازداشت شد. به زعم بسیاری از کارشناسان، بلاروس کشوری است که به دلیل حضور لوکاشنکو در قدرت، از هرگونه شفافیت و حاکمیت قانون، بی بهره است. همین مساله موجب می‌شود تا اعتماد مردم بلاروس به افرادی نظیر سیاپان سویاتلو، بیش از پیش تقویت شود.

مردم بلاروس به دولت کشورشان هیچگونه اعتمادی ندارند و همین مساله موجب شده تا کانال تلگرامی سیاپان سویاتلو، بیش از دو میلیون عضو داشته باشد و بسیاری نیز اخبار و اطلاعات این کانال را در اینستاگرام و یا یوتیوب دنبال کنند. از سویی، او دقیقا به مردم بلاروس همان چیز‌هایی را نشان می‌دهد که آن‌ها دوست دارند و اقدامات وی در لهستان نیز موجب شد تا حدی از امنیت و مصونیت را داشته باشد و کسی نتواند بر علیه اقدامات و یا فعالیت‌های او کاری انجام دهد.

سیاپان سویاتلو به نحو گسترده‌ای به بازنشر اطلاعات دریافتی از سوی مخاطبان کانالش اقدام می‌کند و در عمل همان کاری را می‌کند که فردی نظیر "آلکسی ناوالنی" در روسیه انجام می‌دهد.

وی با اقدامات و فعالیت‌‎های خود عملا نوعی حس اجتماع و وحدت را در میان هوادارانش ایجاد کرده و به نیروی محرکه قدرتمندی در زمینه اعتراضات بلاروس شکل داده است. معترضان بلاروسی مطمئن هستند که دولت بلاروس قادر نخواهد بود در کانال تلگرامی سیاپان سویاتلو دست ببرد و یک صدای اعتراضی مهم را قطع کند.

اکنون معترضان بلاروسی با تکیه بر این کانال تلگرامی، یک منبع و صدای اعتراضی قابل توجه پیدا کرده اند. هم اکنون کانال تلگرامی سیاپان سویاتلو، نقش مهمی در هماهنگ کردن اعتراضات بر علیه دولت الکساندر لوکاشنکو بازی می‌کند و در همه چیز، از شعار‌های اعتراضی تا نحوه اعتراض و تجمع، دخالت دارد.

*آنه آپلبوم، و.‌ی نویسنده و تحلیلگر ارشد پایگاه خبری آتلانتیک است.