روز چهارم ماه اوت انفجار نیترات آمونیوم در انبار بیروت خسارات سنگین مادی و جانی را بر لبنان وارد کرد. بندر بیروت شاهرگ اقتصادی این کشور به طور کل ویران شد و بیش از ۱۷۰ تن کشته و تعداد زیادی زخمی برجای گذاشت. از همان ابتدای انفجار تلاش‌ها برای فرافکنی و تهمت علیه جبهه مقاومت به طور خاص حزب الله آغاز شد. از سویی اعتراضات هم در این بین ادامه یافت و مکرون نیز در سفری به این کشور از مناطق آسیب دیده بندر بیروت بازدید کرد.
از سویی دیگر و در پی این انفجار فشار‌ها نیز بر دولت لبنان نیز لحظه به لحظه بیشتر شد که در ادامه چندین وزیر و نماینده از سمت خود کناره گیری کردند که در نهایت کار به استعفای کل دولت حسان دیاب کشید و میشل عون رئیس جمهوری این کشور با استعفای نخست وزیر موافقت کرد. با اعلام این استعفا شرایط لبنان بیش از هر دوره دیگری حساس، پیچیده و مبهم شده که پیش بینی‌ها از آینده این کشور را نیز دشوارتر می‌سازد.
در ادامه گفتگوی خبرآنلاین با حسن هانی زاده کارشناس مسائل خاورمیانه را می‌خوانید:
به نظر شما چرا در این برهه حساس دولت دیاب تصمیم به استعفا گرفت و گزینه احتمالی چه کسی خواهد بود؟
با تداوم تظاهرات و فشار‌های مختلف کابینه حسان دیاب سرانجام تصمیم به استعفا گرفت و در این بین قرار است نواب سلام مأمور تشکیل کابینه لبنان شود. وی فردی است که از لحاظ فکری به سعد حریری و سمیر جعجع نزدیک است. نکته اینجاست که این کابینه یکدست خواهد بود و بدون حضور مقاومت اسلامی تشکیل خواهد شد. از همین رو وزیرانی انتخاب خواهند شد که مخالف جریان حزب الله و مقاومت باشند.
در مرحله بعدی می‌توان برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی را متصور بود. در حال حاضر فضای انتقام آمیزی بر جامعه لبنان حاکم است و در چنین شرایطی رسانه‌های آمریکایی ـ صهیونیستی ـ سعودی و رسانه‌های لبنانی وابسته به جریان ۱۴ مارس در یک خط خبری هماهنگ در حال جریان سازی شبانه روزی علیه حزب الله هستند؛ بنابراین اگر انتخابات ظرف سه ماه آینده برگزار شود شانس حزب الله برای بدست آوردن کرسی‌های بیشتر کاهش خواهد یافت که این خود مرحله بعدی فشار به حزب الله خواهد بود تا دیگر این جنبش در صحنه سیاسی و امنیتی لبنان حضور نداشته باشد تا در نهایت خلع سلاح شود.
نکته‌ای که باید در نظر داشت این است که علاوه بر نقش داشتن فرانسه، رژیم صهیونیستی، عربستان و امارات، ایالات متحده کارگردانی تحولات را بر عهده دارد. چرا که دونالد ترامپ تمام برگ‌های انتخاباتی خود را از دست داده است و تلاش می‌کند تا از طریق بحران سازی در منطقه و لبنان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را تا یکسال دیگر به تعویق بیندازد. او به خوبی می‌داند که در صورت برگزاری انتخابات در موعد مقرر خود یعنی سوم نوامبر (۱۳ آبان) شانس پیروزی او به شدت کاهش خواهد یافت؛ بنابراین به نظر می‌رسد لبنان در تابستان جاری شاهد یک سلسله بحران سازی‌های سیاسی، امنیتی و نظامی خواهد بود که اکثر کشور‌های منطقه، بویژه محور مقاومت را درگیر خواهد کرد.
هدف اصلی خلع سلاح حزب الله است و رهبران آن از هم اکنون باید ساز و کار‌های خنثی سازی چنین سناریوی را تعریف کنند و رسانه‌های وابسته به محور مقاومت به صورتی هوشمندانه و سازمان یافته به افشاگری علیه سناریوی توطئه آمیز آمریکا و محور عبری – عربی ضد حزب الله و محور مقاومت دست بزنند.
به بحث کاهش شانس ترامپ در صورت برگزاری آن در موعد مقرر اشاره کردید و گفتید که ترامپ به دنبال آن است تا با بحران سازی در لبنان آن را به تعویق بیندازد. این در حالی است که در موضوع مهمتر و داخلی آمریکا که همه گیری ویروس کرونا مطرح است حتی هم حزبی‌های او از تعویق انتخابات حمایت نکرده اند.
طبق قانون کنگره ایالات متحده آمریکا اگر دو سوم اعضای آن به تعویق انتخابات رای دهند این اتفاق رخ خواهد داد. اما ترامپ تلاش می‌کند به بهانه دخالت آمریکا در بحران‌های منطقه‌ای یک حالت فوق العاده را اعلام کند تا به این بهانه شانس خود را بار دیگر برای تعویق این انتخابات امتحان کند. او می‌خواهد کنگره را در مسیری قرار دهد که مجبور به این کار شود، چونکه آخرین برگ برنده ترامپ بحران سازی است و به هر قیمتی که شده می‌کوشد تا انتخابات در این شرایط برگزار نشود. در همین راستا نظرسنجی‌های منتشر شده به خوبی حاکی از برتری جو بایدن نسبت به او است.
برخی رسانه‌های لبنان از جمله الجمهوریه در مطلبی شانس سعد حریری را برای بازگشت به قدرت بالا عنوان کرده است. نظر شما چیست؟
به نظر نمی‌رسد در این شرایط حریری شانسی داشته باشد؛ چرا که بخشی از فساد‌های حاکم بر لبنان که نهادینه نیز شده مربوط به دوره زمامداری او در دوران گذشته است. حتی مسئولیت انفجار بیروت نیز به طور مستقیم با سعد حریری است. در سال‌های گذشته مسئولین گمرک و بندر بیروت بار‌ها به سعد حریری نامه نوشتند که نیترات آمونیوم که در بندر بیروت و در انبار شماره ۱۲ که قرار گرفته است باید از این مکان خارج شود چرا که بسیار خطرناک بوده و احتمال حادثه وجود دارد. اما حریری به آن توجهی نداشت و این مساله به خوبی نشان می‌دهد که دادگاه لبنان باید سعدی حریری را محاکمه کند. اما به دلیل مصونیت سیاسی و حمایت کشور‌های غربی از او هیچگونه اقدامی علیه او صورت نگرفته است.
از سوی دیگر باید عنوان کرد که در این شرایط حساس و دوره گذار مردم لبنان نیز علاقه‌ای به حضور مجدد حریری در سیاست ندارند.
به نظر شما چه تلاش‌های پشت پرده‌ای در حال حاضر علیه لبنان در حال انجام است؟ آیا شاهد تکرار تجربه عراق، سوریه و یا آنچه که در لیبی اتفاق افتاد باید باشیم؟
انفجار بزرگی که در بندرگاه بیروت رخ داد و به کشته شدن ۱۷۰۰ نفر و زخمی شدن چندین هزار نفر منجر شد پیامد‌های خطرناکی برای ثبات و امنیت این کشور کوچک، اما پرماجرا به همراه خواهد داشت. ممکن است پشت پرده این انفجارعامل بشری، یک توطئه سازمان یافته و به شدت پیچیده قرار داشته باشد. یا اینکه به صورت اتفاقی حاصل کوتاهی و اهمال مسئولان بندر و گمرک بیروت باشد، اما قطعا در آینده حقایق ورای اتهام زنی‌ها و فریاد‌های "کی بود کی بود من نبودم" پنهان خواهد ماند.
همچنانکه حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا پس از گذشت نزدیک به دو دهه در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است. اما آنچه از میان جریان سازی‌ها و موضع گیری‌های منطقه‌ای و بین المللی و خط رسانه‌ای پس از انفجار بیروت می‌توان دریافت این است که یک سناریوی خطرناک برای حمله جهانی علیه حزب الله لبنان طراحی شده است.
سفر امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه به بیروت و تعیین یک ضرب الاجل برای دولتمردان لبنان در راستای کشف اسباب و عوامل این انفجار آغازی برای اجرائی شدن این سناریوی خطرناک تا قبل از انتخابات آینده ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود. مکرون در اظهاراتی که از دخالت غیر قابل توجیه فرانسه در مسائل داخلی لبنان حکایت دارد به مقامات لبنانی هشدار داد که اگر به شرایط موجود پایان ندهند فرانسه مستقیما دست به کار خواهد شد و به اوضاع بحرانی لبنان پایان خواهد داد. مساله‌ای که به مخالفان چراغ سبز داد و در ادامه شاهد تظاهرات مردم و اشغال مراکز دولتی از سوی آنان بودیم.
سناریوی پیش رو این است که خط تبلیغاتی جهانی به این سمت سو حرکت خواهد کرد که انفجار بیروت ناشی از وجود موشک‌های بالستیکی حزب الله در بندرگاه بیروت تلقی شود تا افکار عمومی برای محاصره کامل و فشار سنگین به حزب الله مهیا شود. مرحله دوم این است که دادگاه رسیدگی به ترور رفیق الحریری نخست وزیر سابق لبنان بزودی احکامی علیه عناصر تاثیر گذار حزب الله و مقاومت اسلامی صادر خواهد کرد تا جریان سازی علیه رهبران و فرماندهان این حزب تشدید شود. در مرحله بعد شورای امنیت سازمان ملل با استفاده از فضای التهاب آمیز داخل لبنان و منطقه و جهان با صدور قطعنامه‌ای حزب الله را تحت بند ۷ منشور سازمان ملل قرار خواهد داد.
سپس شبیه حمله ناتو به لیبی در سال ۲۰۱۱ یک نیروی منطقه‌ای و بین المللی برای حمله به مراکز و رهبران حزب الله تشکیل خواهد شد و در این صورت رژیم‌های مرتجعی مانند عربستان و امارات هزینه‌های مالی ماجراجوئی آمریکا و غرب را پرداخت خواهد کرد. از این رو در تجزیه و تحلیل انفجار اخیر بیروت و جریان سازی‌های هماهنگ علیه حزب الله نمی‌توان فرضیه تعمدی بودن انفجار بندرگاه بیروت را نادیده گرفت.
