bato-adv

آیا نفقه زن در دوران عقد به عهده شوهر است؟

آیا نفقه زن در دوران عقد به عهده شوهر است؟
همین که ازدواجی به طور صحیح واقع شد روابط زوجیت بین طرفین ایجاد می‌گردد و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر برقرار می‌شود به بیان دیگر زمانی که زن و مردی به عقد هم درآمدند، به حکم قانون موظف به انجام اموری در مقابل یکدیگر می‌شوند. به عنوان مثال، مرد بایستی مهریه زن را بپردازد، زن نیز باید از شوهر خود تمکین کند و در این صورت، حق دریافت نفقه را خواهد داشت.
فرارو- به موجب ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است. این مزیتی است که قانونگذار برای زن قائل شده است و به موجب آن زن می‌تواند از شوهر مطالبه نفقه کند و در صورت لزوم از طریق حقوقی و کیفری او را برای پرداخت نفقه تحت تعقیب قرار دهد. لازم به یادآوری است زن در صورتی استحقاق نفقه را خواهد داشت که از مرد تمکین کند و به تعبیر دیگر وظایف زناشویی خود را انجام دهد.

نفقه شامل چه مواردی است؟

به موجب ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی نفقه عبارت است از همه نیاز‌های متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل: مسکن، البسه، غـذا، اثاث منزل، هزینه‌های درمانی و بهداشتی و نیز خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا بیماری که شوهر مکلف است همه آن‌ها را متناسب با وضعیت خانوادگی و اجتماعی زن فراهم کرده و در اختیار او قرار دهد.
 
طبق نظر دکتر کاتوزیان نفقه عبارت است از تمام وسایلی که زن با توجه به درجه تمدن، محیط زندگی و وضع جسمی و روحی خود بدان نیازمند است. تشخیص اینکه کدام وسیله را باید از ارکان نفقه زن به شمار آورد با عرف است و ملاک ثابتی در این خصوص وجود ندارد.

تکلیف شوهر به پرداخت نفقه به محض ازدواج

به موجب ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی همین که ازدواجی به طور صحیح واقع شد روابط زوجیت بین طرفین ایجاد می‌گردد و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر برقرار می‌شود همان طور که می‌دانید ازدواج دارای آثار مالی و غیر مالی است مهریه و نفقه از آثار مالی ازدواج می‌باشد و حسن معاشرت (خوش خلقی و رفتار مناسب با همسر)، معاضدت (همکاری) و برقراری رابطه جنسی از آثار غیرمالی آن است. به بیان دیگر زمانی که زن و مردی به عقد هم درآمدند، به حکم قانون موظف به انجام اموری در مقابل یکدیگر می‌شوند. به عنوان مثال، مرد بایستی مهریه زن را بپردازد، زن نیز باید از شوهر خود تمکین کند و در این صورت، حق دریافت نفقه را خواهد داشت.

حال ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که منظور از تمکین چیست؟
تمکین در معنای عام یعنی اینکه خانم وظایف خود را نسبت به همسر انجام دهد و از او در حدود قانون و عرف اطاعت نماید و ریاست شوهر را در خانواده پذیرا باشد. منظور از تمکین در معنای خاص روابط زناشویی است و در واقع مفهوم تمکین خاص اطاعت از نیاز‌های غریزی مرد از طرف زن می‌باشد (تأمین نیاز‌های جنسی زوج) البته تمکین خاص امر مطلقی نیست و زن موظف به انجام این امر بر طبق زمان، مکان و عرف می‌باشد.
 
بنابراین مواردی هم وجود دارد که زن مجاز است تمکین نکند به عنوان مثال در شرایطی که شوهر مبتلا به یکی از بیماری‌های مقاربتی جنسی باشد زن می‌تواند از تمکین امتناع کند که در این موارد زن حق دریافت نفقه را دارد. لازم به ذکر است که این وظیفه فقط مخصوص زن نیست و مرد هم در حدود عرف و معمول باید با همسر خود رابطه جنسی برقرار کند.

بیشتر بخوانید:


 حال که با مفهوم نفقه و تمکین آشنا شدید در ادامه این مطلب می‌خواهیم به بررسی این موضوع بپردازیم که پرداخت نفقه زوجه در دوران عقد و پیش از سکونت در منزل مشترک به عهده چه کسی است؟ به طور کلی یکی از رایج‌ترین مسائل در دوران عقد مربوط به نفقه است. همواره این سوال مطرح می‌شود که آیا، تا زمانی که دختر در منزل پدری است و هنوز زندگی زیر یک سقف شروع نشده، مرد تکلیفی در پرداخت نفقه دارد یا نه؟

مستنبط از ماده ۱۱۰۶ و ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی، تحقق زوجیت منجر به استحقاق زن به نفقه می‌شود و نشوز (در اصطلاح حقوقی به نافرمانی زوجین و عدم ایفای وظایف زناشویی از جانب آن‌ها گفته می‌شود در واقع اگر هر یک از زوجین به هر علت وظایف زناشویی خود را ایفا نکند نشوز کرده است.) مانع آن به شمار می‌آید، بنابراین صرف اثبات رابطه زوجیت از ناحیه زوجه برای مطالبه نفقه کافی است و در صورت اقامه دعوای نفقه علیه زوج، حق به زوجه داده می‌شود مگر اینکه شوهر ثابت کند زوجه بدون مانع مشروع و قانونی از ادای وظایف زوجیت امتناع کرده است. پس بار اثبات دعوای نفقه با شوهر است و اصل بر استحقاق زوجه به نفقه به محض وقوع عقد ازدواج است.

لازم به ذکر است که سقوط حق زن مبنی بر دریافت نفقه، در مواردی است که زوجه بدون عذر موجه از شوهر تمکین نکند؛ لذا زوجه‌ای که در دوران عقد به سر می‌برد و فاقد منزل مسکونی مشترکی است که زوج موظف به تهیه آن است یا حسب عرف و عادات محل زندگی، وقوع رابطه زناشویی در دوران عقد و پیش از تهیه منزل مشترک توسط زوج ناپسند تلقی گردد، قطعا مستحق دریافت نفقه خواهد بود، چرا که عدم تمکین وی مستند به موانعی است که عرف و عادات و رسوم آن را پذیرفته اند.
 
بنابراین از نظر قانون مدنی هرگاه شوهر شرایط زندگی مشترک را فراهم کند و زن بدون داشتن دلیل قابل قبولی حاضر به زندگی مشترک نشود به وی نفقه تعلق نخواهد گرفت البته برای اثبات این موضوع زوج باید طی اظهارنامه‌ای مراتب آمادگی خود برای شروع زندگی مشترک را اعلام نماید.

نفقه در صورت استفاده از حق حبس

یکی از حقوقی که به موجب شرع و قانون به زن تعلق گرفته است، استفاده از حق حبس در ازدواج است. به این معنا که زن می‌تواند تا پیش از اینکه مهریه به او داده نشده است از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد خودداری کند و در عین حال از حق نفقه نیز بهره‌مند است. همان طور که گفتیم، یکی از وظایف زنان در مقابل شوهر تمکین می‌باشد به همین مناسبت، زن تا زمانی که مهریه اش را دریافت نکرده است می‌تواند از تمکین در برابر شوهر خودداری کرده و در عین حال نفقه اش را بگیرد.

البته استفاده از حق حبس در ازدواج منوط به شرایطی است از جمله اینکه زن تنها تا پیش از برقراری رابطه جنسی می‌تواند به حق حبس خود استناد کند و پس از وقوع رابطه زناشویی، دیگر امکان استفاده از حق حبس را ندارد. بنابر مطالبی که گفته شد، زن در دوران عقد می‌تواند تا زمانی که مهریه اش را نگرفته به استناد حق حبس، از تمکین در برابر شوهر خودداری کرده و در عین حال نفقه هم دریافت کند.

ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه توسط شوهر

تکلیف شوهر به دادن نفقه دارای ضمانت اجرای مدنی و کیفری به شرح ذیل است:

۱- ضمانت اجرای مدنی

به موجب ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی زن می‌تواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به دادگاه رجوع کند در این صورت دادگاه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد. در صورت استنکاف شوهر از پرداخت نفقه و عدم امکان اجرای حکم دادگاه یعنی عدم امکان الزام او به دادن نفقه زن می‌تواند برای طلاق به دادگاه رجوع کند در این صورت دادگاه شوهر را اجبار به طلاق می‌نماید. بنابراین ضمانت اجرای مدنی نفقه دو چیز است:
 
الف. الزام شوهر به پرداخت نفقه از طریق قضایی
ب. طلاق در صورت عدم امکان الزام شوهر به پرداخت نفقه

لازم است به این سوال پاسخ داده شود که آیا نفقه‌ای که استنکاف از پرداخت آن در شرایطی مجوز طلاق است فقط نفقه آینده است یا نفقه گذشته را هم شامل می‌شود؟
 
در این خصوص بین حقوق دانان اختلاف نظر وجود دارد و بعضاً آراء متفاوتی هم از سوی محاکم صادر می‌گردد، اما به نظر می‌رسد فقط استنکاف از پرداخت نفقه آینده مجوز طلاق باشد، زیرا مبنای طلاق در این مورد عدم امکان ادامه زندگی زناشویی به دلیل عدم تامین نیاز‌های مالی زن است و این امر فقط در مورد نفقه آینده صدق می‌کند البته نفقه گذشته زن هم دینی بر عهده شوهر است که باید پرداخت شود.

۲- ضمانت اجرای کیفری

به موجب ماده ۵۳ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ هرکس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد به حبس تعزیری درجه ۶ (حبس بیش از ۶ ماه تا ۲ سال) محکوم می‌شود. 
نام
Iran, Islamic Republic of
۱۷:۱۹ - ۱۳۹۹/۰۷/۰۱
مرد ازدواج می کند و مشکلات را نمی بیند
اثتصاد و ازدواج همسایه اند ولی اگر ازدواج بالاتر از اقتصاد نباشد زندگی دوام نمی اورد
روزی رسان خدا است به شرط زندگی خدا خواسته ای نه زندگی برای دیگران
نام
Iran, Islamic Republic of
۰۳:۴۰ - ۱۳۹۹/۰۷/۰۱
مغز خر تو سر هر انسانی هست که با دلار ۲۷ تومنی و درآمد کمتر از سه چهار تومن در ماه بخواد ازدواج کنه البته ایران ۲۴ میلیون مجرد داره .
سلام
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۴۷ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۱
مهریه حقه زنه و باید یه جوری باشه که نه سیخ بسوزه نه کباب.
و امیدوارم زنای خوب و زندگی کن گیر مردای خوب و زندگی کن بیفتن، و زنای بیوجدان و بیشرف گیره مردای مثله خودشون.
حسین
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۵۶ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۱
بزرگترین اشتباح زدواج عقد است چون زن بعد عقد هم میتونه هم نفقه و مهریه بگیره و تمکین نکنه
alireza
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۳۸ - ۱۳۹۹/۰۷/۰۱
قربونت برم شما برو اول " اشتباح" خودت رو اصلاح کن.
اشتباه
نام
Iran, Islamic Republic of
۲۱:۰۱ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
تو ایران تمام قوانین ازدواج در ظاهر به نفع مرده اما در باطن همه چیز به ضرر مرد تمام میشه اگه میتونید از ایران محاجرت کنید و در یک کشور که زن و مرد حقوق انسانی و مادی و معنوی مساوی دارند ازدواج کنید ....ازدواج در ایران فقط برای مردای پولدار هوسران خوبه که میتونند مهریه و نفقه زنشون رو نقدی بهش بدهند کنارش یک خونه مجردی داشته باشند و کلی دوست دختر صیغه ای ....ایران برای این مردها بهشته جالبه زنهاشون هم از این زندگی راضی و خوشنود هستند ؟؟؟؟
اما اگر دنبال زندگی سالم همراه با عشق و دوست داشتند هستید ایران بدرد ازدواج نمیخوره چون پول نداشته باشی محل سگ هم بهت نمیگذارند اما کثافت عالم باشد پول داشته باشیه دختر 20 ساله و 18 ساله برات صف کشیده که زنت بشوند ....ازدواج در ایران فقط برای مردان پولدار هوسران و هوسباز مناسبه چون پولشود دارند و هزینه هارو میدهند ...باقی ما مردها ول معطلمیم و باید تا آخر عمر سرکوفت و متلک بشنویم ....
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۱۷
نام
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۱۵ - ۱۳۹۹/۰۶/۲۹
این دوره و زمون زن هم نفقه شو میگیره هم از تمکین شونه خالی میکنه! تمکینی هم باشه برای رفع احتیاجات خودشون هست!
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۵۵ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
الان همه چیز به نفع خانمهاست جدیدا که حق طلاق هم میگیرند که مهریه رو اجرا میگذارند هم پول میلیاردی به جیب میزنند و هم طلاق میگیرند و مرد بدبخت داره قسط مهریه 13 میلیونی و میده و خانم متارکه کرده بغل دوست پسرش تو شمال داره با پولهای شوهر سابقش عیش و نوش میکنه ...مرد تو ایران یعنی بدبخت ....
نام
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۴۶ - ۱۳۹۹/۰۶/۲۹
چرا وقتی حرف از حقوق آقایان میشه لالمونی میگیرید پس
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۵۳ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
مرد ها یک حق دارند اون هم حق طلاق که به هیچ دردی نمیخوره اینقدر زنه اذیتت میکنه و آبروریزی راه میاندازه و هر روز میره اعصاب و روان مادر پدرت رو خرد میکنه که خودت مجبور بشی هم تقاضای طلاق کنی و هم مهریه اش رو بدی ....مرد بودن تو ایران یعین نکبت و بدبختی ....مرد ایرانی بدبخت و حمال و زحمت کش ... اخرشم که میمیره میگن بی عرضه بود و دو تا خونه بیشتر ارث نداشیت و تنبل و بی عار بود ....پول هم که نداشته بشی با سگ تو خیابون فرقی نداری و کسی ادم حسابت نمیکنه ....لعنت به این نوع مردانگی
ابوالفضل
Iran, Islamic Republic of
۰۲:۳۸ - ۱۳۹۹/۰۷/۰۱
واقعا دمت گرم ، حق گفتی، متأسفانه قانونگذارهای ما طوری قانون را طراحی نکرده اند که برخی زنان سودجو را به وسوسه‌های شیطانی نیندازند برخی ها به بهانه ازدواج سو استفاده میکنند و مرد بدبخت تا عمر دارد باید عذاب زن را بکشت
نام
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۰۶ - ۱۳۹۹/۰۶/۲۹
سلام
مطابق عرف امروز تا زمانی که زوجه در منزل پدر است، نفقه وی همچنان بر عهده پدر می باشد و پس از عروسی یا وارد شدن زوجه به منزل زوج نامبرده استحقاق نفقه را دارد. این عرف به منزله ذکر در عقد است و چون نفقه جزء حقوق است نه احکام لذا امکان توافق بر خلاف قانون وجود دارد مگر در صورت مغایرت با اخلاق یا نظم عمومی.
لطفا به این مهم نیز توجه شود.
نام
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۶/۲۹
اصلا چرا این قوانین ناقص اسلامی را بدور نمی اندازید
نامeh
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۳۰ - ۱۳۹۹/۰۶/۲۹
چرا نفقه را بیشتر بر اساس رابطه جنسی بررسی و قلمداد میکنند
ابوالفضل العباس
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۵۷ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
چون نفقه در مقابل بضع(رابطه جنسی) است
نام
Japan
۱۸:۳۱ - ۱۳۹۹/۰۶/۲۹
بخاطر همینکه فسادوبدبختی جامعه روگرفته هنوز نیومده یا مهریه میخوادیانفقه
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
ازدواج همینه باید پول بدی پول داری زن بگیر نداری هم مجرد بمون مثل من ...
مجله فرارو
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv
پرطرفدارترین عناوین