(تصاویر) نخستین جنگ در تاریخ بشر

فرارو- مهراد امیری؛ بخشی از سنگ یادبود کرکس‌ها که از سنگ‌آهک تراشیده شده و در سال ۱۸۸۱ در گیرسو عراق توسط ارنست دی سارزک فرانسوی یافت شده است. فالانژ‌ها درحالی‌که بر روی اجساد دشمن به جلو می‌تازند به تصویر کشیده شده‌اند. در این سنگ‌نگاره اولین نقش فالانژ در دنیا دیده می‌شود. (فالانژ‌ها پیاده‌نظام‌هایی سنگین‌اسلحه بودند که از نیزه، زوبین و جنگ‌افزار‌هایی همانند آن بهره می‌بردند و از شیوهٔ آرایش رزمی فالانژ که آرایشی مستطیل گونه بود پیروی می‌کردند.)

"جنگ بدترین فکر بشر است. جنگ را شرورترین افراد برمی‌انگیزانند و شریف‌ترین افراد اداره می‌کنند. (آندره مارلو) "

جزییات اولین جنگی که بشر آن را مکتوب کرده در تکه‌های یک سنگ یادبود تاریخی به نام کرکس‌ها نقش بسته است. داستان این اثر به حدود ۴۵۰۰ سال قبل برمی‌گردد. این نبرد بین شهر لاگاش و اوما از شهر‌های تمدن سومر (بین سومری و اکدی بودن نام اوما بین باستان‌شناسان اختلاف‌نظر وجود دارد) در جنوب بین النهرین که امروزه بخشی از عراق است روی‌داده است.

 

ایاناتوم حکمران خون‌خوار لاگاش که سودای امپراتوری در سر می‌پروراند، با شهر اوما بر سر مالکیت زمین حاصلخیزی با نام گو ادین (Gu-Edin) که بین دو شهر واقع‌شده بود اختلاف‌نظر پیدا کرد. بر پایه سنگ یادبود کرکس‌ها که امروزه در موزه لوور قرار دارد، ایاناتوم با خدای محافظ لاگاش "نینگیرسو" برای هجوم به اوما به شور نشست. نینگیرسو به وی بشارت داد که اگر با اوما وارد جنگ شود ارتفاع اجساد دشمن تا آسمان می‌رسد؛ بنابراین ایاناتوم که وعده خداوند دل‌شادش کرده بود به اوما لشکرکشی کرد.

 

پادشاه سوار بر ارابه چهارچرخش که توسط چند الاغ کشیده می‌شد میتاخت درحالی‌که سربازان مسلح به نیزه و ملبس به کلاه‌خود و لباس چین‌دار در پشت سرش حرکت می‌کردند. هنگامی‌که مردان اوما برای مقابله با مهاجمین از شهر محصور خود بیرون آمدند ایاناتوم از ارابه پایین آمد تا سربازانش را رهبری کند. سربازان لاگاش به صورت منسجم و منظم به جنگ پرداختند. پیاده‌نظام لاگاش با نیزه‌های هم‌اندازه بر پیکر دشمنان بر زمین افتاده خود پیش می‌رفتند. احتمالاً سربازان اوما مسلح به تیرکمان بودند چرا که در سنگ یادبود، ایاناتوم درحالی‌که توسط تیر مورد حمله قرارگرفته نقش بسته است هرچند که زخمی کاری بر وی وارد نشده بود. سپاهیان لاگاش بر اوما پیروز گشتند و وی صلحی تحقیرآمیز را بر اومای مغلوب تحمیل کرد به‌طوری‌که وضعیت شهر تا وضعیت یک قبیله تقلیل پیدا کرد. در این نبرد اوما بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر از لشکریانش (تقریباً تمام آن) را از دست داد درحالی‌که تلفات لاگاش انگشت‌شمار بود.

 

به‌پاس این پیروزی جشنی برپا کردند. کرکس‌های نقش بسته بر روی سنگ حاکی از تعداد پرشمار کشته‌های دشمن است. در ادامه حکمرانی ایاناتوم، وی قلمرو خود را گسترش داد به‌طوری‌که تمام سومر و اکد شامل قلمرو وی گشت. ایاناتوم حتی شوش و بسیاری از سرزمین‌های دیگر تمدن ایلام را ویران کرد. هرچند که پس از مرگش لاگاش دیگر شکوفایی سابق را نداشت.