جهانپور: استراتژی وزارت بهداشت ایمنی "گله‌ای" نیست

دکتر کیانوش جهانپور در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، با اشاره به برگزاری هفته سلامت از یکم تا هفتم اردیبهشت ماه، گفت: شعار هفته سلامت که از اول تا هفتم اردیبهشت ماه برگزار می‌شود، با هشتگ "کرونا را شکست می‌دهیم" بوده و شعار اصلی آن «حمایت همگانی از مدافعان سلامت» است که بر اساس شعار سازمان بهداشت جهانی انتخاب شده است. شعار جهانی نیز "حمایت از پرستاران و ماماها"ست و، چون بهورزان و نیرو‌های بهداشتی هم در ایران اقدامات پرستاران و ماما‌ها را انجام می‌دهند، این شعار را بومی سازی و انتخاب کردیم. محوریت برنامه‌های هفته سلامت، مقابله با کرونا بر طبق بسیج ملی مقابله با کروناست.

آخرین وضعیت روش‌های درمانی کرونا

به گزارش ایسنا، جهانپور درباره آخرین وضعیت روش‌های درمانی کرونا، گفت: برنامه‌های مطالعات بالینی داروی فاویپراویر در دست اجراست و با توجه به اینکه در ژاپن و چین برای این دارو با توجه به عوارض آن، اثربخشی خاصی برای درمان کووید ۱۹ گزارش نشده است، این دارو وارد فاز مطالعات بالینی شد و هر نوع تجویز مستلزم نتایج مطالعات بالینی است. درمان‌هایی مانند همویرفیوژن هم در فاز مطالعاتی بوده و اثربخشی قطعی نشان نداده اند. داروی هیدروکسی کلروکین هم به عنوان دارویی با اثربخشی نسبی در پروتکل درمانی ما قرار دارد. استفاده از اکتمرا و آمپول رمدسویر (Remdesivir) هم فاز مطالعات بالینی را طی می‌کند.

وی افزود: سلول درمانی برای بهبود عوارض ریوی نیز روشی بود که در برخی بیماران اثربخشی آن دیده شده بود و دارد فاز مطالعاتی را طی می‌کند. باید توجه کرد که تاکنون هیچ کدام از این روش‌ها را نمی‌توانیم درمان اثربخش و حتی اثربخش نسبی محسوب کنیم، هر روشی برای درمان کرونا که در دنیا در حال مطالعه بوده، همزمان در ایران هم در حال مطالعه است و ده‌ها طرح مطالعاتی طب مدرن و مکمل در ایران در دست مطالعه قرار دارد.

احتمال تولید واکسن کرونا تا یک سال آینده

وی افزود: همچنین امید‌ها این است ظرف ۹ ماه تا یک سال و نیم آینده واکسن کرونا تولید شود که البته احتمالی است. در حوزه تشخیص هم از تست‌های PCR به عنوان تست اختصاصی، سی تی اسکن به عنوان تست با حساسیت تشخیص بالا استفاده می‌شود. تست‌های سرولوژیک که همزمان با کشوری، چون امریکا در ایران به تولید رسیده، برای تشخیص کرونا با روش الایزا در حال مطالعه است و قابلیت تولید آن وجود دارد. هنوز پروتکل‌های مورد استفاده تست‌های سرولوژیک با توجه به نوع آنتی بادی‌ها علیه کرونا تدوین نشده است و با تولید انبوه تست‌های الایزا بسیاری از آزمایشگاه‌ها می‌توانند از این فناوری استفاده کنند؛ چراکه فناوری تولید آن در کشور وجود دارد و به محض تایید آن می‌توانیم حتی بیش از تست PCR آن را تولید کرده و آزمایشگاه‌های بیشتری را برای آن قرار دهیم.

جهانپور در پاسخ به سوالی درباره برخی اظهارات مبنی بر ایمنی گله‌ای و یا قرنطینه کامل، گفت: ما بیش از ۶۰۰ هزار نفر در کشور زیر مجموعه وزارت بهداشت داریم که تعدادی از آن‌ها پزشک، پرستار و کارشناس بهداشت و به نوعی صاحب نظر هستند. به علاوه تعداد زیادی هیئت علمی داریم و قاعدتا ممکن است ۶۰۰ هزار نظر هم داشته باشیم. قاعدتا این نظرها، نظر وزارت بهداشت تلقی خواهد شد.

ایمنی گله‌ای نداریم

جهانپور ادامه داد: در عین حال باید توجه کرد که واحد شمارش انسان گله نیست و در مقابله با کرونا چیزی به نام ایمنی گله‌ای نداریم و اگر بخواهیم نامی بر آن بگذاریم، ایمنی گروهی است. تلاش ما این نیست که ما به سمت ایمنی گروهی برویم؛ چرا که ایمنی گروهی یک رویداد است که ما با آن روبرو می‌شویم و در جایی جبرا اتفاق می‌افتد، اما نمی‌توان گفت: استراتژی نظام سلامت این است که ایمنی گروهی ایجاد شود؛ ایمنی گروهی هم اگر جایی اتفاق بیفتد به خاطر این است که به نوعی یک بیماری ممکن است بر همه ابزار‌های بشر غلبه کند و شما چاره برای مقابله با آن نداشته باشید؛ بنابراین مواجهه با این موضوع جبری است و اختیاری نیست و چنین انتخابی هم در وزارت بهداشت وجود ندارد.

چند درصد جمعیت کشور به کرونا مبتلا می‌شوند؟

سخنگوی وزارت بهداشت افزود: شاید پنج تا ۱۰ درصد جمعیت کشور یا در بدبینانه‌ترین حالت ۱۵ درصد جمعیت یک کشور مبتلا شوند. بر همین اساس همه تلاش‌هایی که برای درمان و ایزولاسیون مبتلایان، قرنطینه افراد مشکوک یا مجاور با فرد مبتلا و اقدامات دیگری که تحت فاصله گذاری اجتماعی انجام می‌شود، آموزش‌ها و اعمال محدودیت ها، پروتکل‌هایی که تصویب، ابلاغ و اجرایی می‌شود، همه برای این است که ما به سمت ابتلای بخش زیادی از جامعه نرویم و زمان و فرصت بخریم و بار ترافیک و ازدحام ناگهانی به سیستم درمانی کشور تحمیل نکنیم تا بتوانیم از این مرحله عبور کنیم. در عین حال از این ستون تا آن ستون در هر اپیدمی بیماری نوپدید فرج است و ان شاالله گشایشی خواهد شد که در ماه‌ها و هفته‌های آتی راحت‌تر با این بیماری برخورد کنیم.

احتمال همزمانی کرونا با آنفلوآنزا در پاییز؛ آری یا خیر؟

وی در پاسخ به سوالی درباره احتمال ماندگاری کرونا تا پاییز و همزمانی کرونا با اپیدمی آنفلوآنزا، اظهار کرد: امیدواریم در هفته‌های آتی راحت‌تر بتوانیم با این بیماری برخورد کنیم. حتی امروز هم در موقعیت هفته اول اسفند قرار نداریم و و هیچ پرستار و پزشک ما در هراس و نگرانی هفته اول اسفند نیست. امیدوارم طی دو ماه آینده هم چنین حسی را نسبت به امروز داشته باشیم و وضعیت بهتر شود. امیدواریم در هفته‌های آتی به مهار و کنترل نسبی بیماری نزدیک شویم. البته نمی‌توان زمانی برای آن پیش بینی کرد و نمی‌توانیم بگوییم شر این ویروس برای همیشه از سر بشر کم خواهد شد یا خیر. زیرا این بیماری نوپدید است.

جهانپور همچنین گفت: اکنون به نظر می‌آید که پیش بینی صاحب نظران این است که برای ماه‌ها و سال‌های آتی احتمالا باید یک زندگی مسالمت آمیزی با کرونا در نظر بگیریم و بنابر این نظرات قاعدتا فصل سرد کرونا مهمان ماست و در عین حال همیشه فصل سرد برای ما آغاز یک اپیدمی آنفلوآنزا نیز هست؛ بنابراین همانطور که سال گذشته با آنفلوانزای تیپ A. مواجه بودیم، اگر کرونا هم تا پاییز از جامعه بشری رخت نبندد، باید هر دو ویروس را میزبانی کنیم و برای آن آمادگی داشته باشیم.

بیش از ۷۰۰ فوتی ناشی از مسمومیت با الکل

سخنگوی وزارت بهداشت درباره آمار مسمومیت‌های الکلی گفت: آمار در روز‌های مختلف گزارش شده و قاعدتا همینطور روند افزایشی داشته است. گزاش اولیه ما در این زمینه ۲۷۷ فوتی بود، در دومین گزارش هم که ۳۲۰ فوتی ناشی از مسمومیت با الکل داشته ایم و سپس این عدد به ۶۰۰ مورد رسید. پس از آن سخنگوی قوه قضاییه و پزشکی قانونی هم آمار ۷۰۰ مورد را اعلام کردند، اما بنابرگزارش‌های واصله بیش از ۷۰۰ مورد فوتی ناشی از مسمومیت الکلی تا به امروز ثبت شده است و احتمال افزایش آن وجود دارد.

ثبات نسبی ابتلا به کرونا در کشور

جهانپور در پاسخ به سوالی درباره افزایش آمار ابتلا در سه استان کشور، گفت: در سه استان به این دلیل که تست سرپایی به صورت گسترده انجام شده، آمار افزایشی بوده و این طبیعی است و انتظار داریم که چنین اتفاقی بیفتد؛ چرا که هدف بیماریابی فعال است. در بسیج ملی مقابله با کرونا فاز اول بیماریابی فعال را اجرا کردیم و با شناسایی بیماران از طریق سامانه غربالگری نیز، بیماران بسیاری راشناسایی کردیم. فاز دوم بیماریابی فعال افزایش تعداد تست PCR است که روزانه انجام می‌شود و قاعدتا علاوه بر افرادی که به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند یا بستری می‌شوند، از افراد مشکوک که به صورت سرپایی مراجعه می‌کنند هم تست می‌گیریم.

وی تاکید کرد: افزایش آمار ابتلا در سه استان، به دلیل افزایش انجام تست را نمی‌توان به عنوان روند کلی بیماری محسوب کرد. زیرا تست‌ها افزایش پیدا کرده و بیماریابی فعال‌تر شده است و در نتیجه موارد گزارش شده بیشتر خواهد شد. به طور کلی می‌توانیم اعلام کنیم که در چهار یا پنج استان در روز‌های اخیر روند افزایشی داشتیم و در این استان‌ها هم به نوعی به ثبات نسبی رسیده ایم، برای مثال در استان‌های فارس، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی که روند افزایشی داشتیم، نسبت به قبل در این استان‌ها به ثبات نسبی رسیده‌ایم و دیگر روند صعودی ندارند.

سخنگوی وزارت بهداشت ادامه داد: استان‌هایی مانند کرمانشاه و زنجان و یک استان دیگر که بیماریابی فعال دارند، بیماران سرپایی بیشتری تست شدند و قاعدتا آمار افزایش پیدا می‌کند، اما این به معنای افزایش شیب ابتلا و شیوع بیشتر نیست، بلکه این مسئله نشان از افزایش شناسایی مبتلایان دارد. باید توجه کرد که هر موردی که شناسایی می‌شود ما گزارش آن را به مردم ارائه می‌دهیم، اما به طور کلی تعداد موارد مثبت کمتر شده است.

جهانپور در پاسخ به سوالی درباره عدم اعلام آمار پنج استان بر اساس برخی اظهارات، گفت: یک ماه است که وزارت بهداشت آمار استانی را اعلام نمی‌کنیم. آنچه که در این باره در خارج از کشور منتشر می‌شود اطلاعات نادرست و بر پایه تحلیل اطلاعاتی شایعات است و آنچه که در داخل کشور در این باره منتشر می‌شود هم باز هم برمبنای اطلاعات غیررسمی و پراکنده از مصاحبه‌های استانی است. در عین حال برخی اعداد و ارقامی هم که اعلام می‌شود از آمار‌هایی که ما داریم، پایین‌تر است. در عین حال چند هفته است که آمار تفکیکی استانی را منتشر نمی‌کنیم که اتفاق مثبتی هم بود. آمار‌هایی که در این زمینه منتشر می‌شود معتبر نیست و بر مبنای اطلاعات پراکنده است. البته باید توجه کرد که ممکن است به صورت مقطعی آمار استان‌ها را برای جمع‌بندی اعلام کنیم، اما این اتفاق به صورت روزانه نخواهد بود.

آخرین وضعیت پلاسمادرمانی بیماران کرونا

وی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت مطالعات بر روی پلاسما درمانی، گفت: اگر نگوییم قدمت پلاسما درمانی به اندازه علم ایمنی شناسی است، کمتر هم نیست. این روش در کلیت موضوع خیلی کار عجیب و ابداع خاصی نیست. قبلا در مورد برخی بیماری‌ها به ویژه بیماری‌های عفونی که واکسن، سرم و درمان خاصی نداشتند هم مورد استفاده قرار گرفته بود. به هر حال پایه تئوریک این روش مشخص است و برای هر بیماری واگیری یا هر میکروارگانیسم بدن انسان آنتی بادی برای مقابله با آن بیماری می‌سازد و همیشه این ظرفیت وجود دارد که بتوانیم از این آنتی بادی‌ها برای مقابله با ویروس و میکروب در بیماران استفاده کنیم.

جهانپور ادامه داد: در این روش از پلاسمای افراد بهبود یافته استفاده می‌شود تا به بدن فرد مبتلا تزریق شود تا به سیستم ایمنی آن فرد کمک کند و به مبتلایان برای مقابله با بیماری کمک شود. باید توجه کرد که پلاسما درمانی به طور نسبی در بسیاری از بیماری‌های نوپدید موثر بوده و به ویژه به صورت فوریتی در ماه‌های اولیه‌ای که بیماری و آنتی بادی بیماری مشخص نیست و ممکن است موثر بوده باشد.

جهانپور گفت: این روش در شهر‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی مختلف و سازمان انتقال خون آغاز شده و بعضا گزارش‌های اولیه مثبتی هم وجود دارد. با این حال میزان اثربخشی دقیق آن به انتشار گزارش‌های بالینی بستگی دارد.

سخنگوی وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره پیک رفت و آمدی مردم در ساعات کاری، گفت: ساعت هفت تا ۱۴ بیشتر برای ادارات دولتی است. در بخش خصوصی ساعت‌ها مقداری متفاوت است و به نوعی این تفکیک وجود دارد. در حال حاضر سه گروه مختلف داریم؛ یکی ساعت مراجعه کارکنان بخش دولتی، ساعت مراجعه کارکنان بخش خصوصی و دیگری صنوف است که ساعت کاری شان متفاوت است؛ بنابراین سه نوع تقسیم بندی در این حوزه است، اما باز هم نیازمند اطلاعاتی هستیم. البته بر پایه اطلاعات دقیق از وضعیت ترافیک و رفت و آمد شهری پیشنهاداتی به ستاد واصل شد که اگر این پیشنهادات با مطالعاتی که در حوزه رفت و آمد شهری انجام شده، مطابق باشد، تغییر و اصلاح انجام می‌شود. در غیر این صورت همین وضعیت که سه زمان مختلف برای مراجعه به ادارات در بخش‌های مختلف وجود دارد، حفظ می‌شود.

بررسی وضعیت سیستم تهویه مترو

جهانپور در پاسخ به سوالی درباره وضعیت تهویه مترو، گفت: در زمینه سیستم تهویه مترو بررسی‌هایی از سوی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در حال انجام است. در یافته‌های کشور‌های دیگر نیز چیزی مبنی بر تایید این‌که انتقال ویروس از طریق هوا و سیستم تهویه مترو وجود داشته باشد، گزارش نشده است. در عین حال مرکز سلامت محیط و کار ما به صورت مستقل و با همکاری برخی دانشگاه‌ها در حال بررسی و مطالعه این موضوع هستند و اگر محرز شود که احتمال انتقال و شیوع بیماری از طریق مسیر هوایی و تهویه مترو وجود دارد، راه حل‌ها و پروتکل‌هایی برای آن ارائه می‌شود.

وی در پاسخ به سوالی درباره نیاز ایران به کمک‌های بین المللی در مقابله با کرونا، گفت: به هر حال هیچ کشوری در شرایط بحران، برای مقابله با طغیان یک بیماری نوپدید نمی‌تواند بگوید که ما نیازمند کمک نیستیم. هر کمکی که بیاید می‌تواند به ارتقاء کمی و کیفی مقابله با بیماری نوپدید بپردازد و هر کشوری از این کمک‌ها استقبال می‌کند. در عین حال از همه کمک‌های قبلی فارغ از بهای آن استقبال و تقدیر کردیم. اگرچه اگر این نیاز‌ها منطبق بر نیاز‌های ضروری ما باشد که بار‌ها و بار‌ها وزارت خارجه اعلام کرده، بهتر خواهد بود، اما قاعدتا دندان اسب پیکشی را نخواهیم شمرد.

وی در پاسخ به سوالی درباره احتمال ماندگاری کرونا تا پاییز و همزمانی کرونا با اپیدمی آنفلوآنزا، اظهار کرد: امیدواریم در هفته‌های آتی راحت‌تر بتوانیم با این بیماری برخورد کنیم. حتی امروز هم در موقعیت هفته اول اسفند قرار نداریم و و هیچ پرستار و پزشک ما در هراس و نگرانی هفته اول اسفند نیست. امیدوارم طی دو ماه آینده هم چنین حسی را نسبت به امروز داشته باشیم و وضعیت بهتر شود. امیدواریم در هفته‌های آتی به مهار و کنترل نسبی بیماری نزدیک شویم. البته نمی‌توان زمانی برای آن پیش بینی کرد و نمی‌توانیم بگوییم شر این ویروس برای همیشه از سر بشر کم خواهد شد یا خیر. زیرا این بیماری نوپدید است.

جهانپور همچنین گفت: اکنون به نظر می‌آید که پیش بینی صاحب نظران این است که برای ماه‌ها و سال‌های آتی احتمالا باید یک زندگی مسالمت آمیزی با کرونا در نظر بگیریم و بنابر این نظرات قاعدتا فصل سرد کرونا مهمان ماست و در عین حال همیشه فصل سرد برای ما آغاز یک اپیدمی آنفلوآنزا نیز هست؛ بنابراین همانطور که سال گذشته با آنفلوانزای تیپ A. مواجه بودیم، اگر کرونا هم تا پاییز از جامعه بشری رخت نبندد، باید هر دو ویروس را میزبانی کنیم و برای آن آمادگی داشته باشیم.

ادامه دارد...