bato-adv
bato-adv
مجتبی نادری سورکی

پایتخت معمولی!

نقدی به بهانه نمایش سریال پایتخت ۶!
تاریخ انتشار: ۰۰:۵۷ - ۱۲ فروردين ۱۳۹۹
مجتبی نادری سورکی؛ کمتر کسی فکر می‌کرد که سریال پایتخت، روزی در کمک به صدا و سیما، به یک اهرم جذاب رسانه‌ای برای مقابله با یک ویروس همه‌گیر تبدیل شود. در وضعیت این روز‌های شیوع کرونا، هیچ‌کدام از دستور‌های "در خانه بمانیمِ" دولت و صدا و سیما به اندازه پخش سریال پایتخت، مردم را در خانه نگاه نمی‌دارد! ششمین فصل از مجموعه تلویزیونی پایتخت در شرایطی این روز‌ها مهمان ایرانیان در قاب رسانه ملی است که علی رغم رکورد مخاطب، موافقان و مخالفان سرسختی دارد.

سریال پایتخت از ابتدای پخش آن در فصل اول با فضاسازی مناسب، ایجاد موقعیت‌های ساده طنز و دیالوگ محور، و خلق شخصیت‌هایی باورپذیر و خودمانی که بیننده برای هر کدام مابه ازایی در واقعیت قایل می‌شود، به سرعت جای خود را در دل مخاطبان ایرانی باز کرد.

طراحان و نویسندگان پایتخت با استفاده مناسب از ظرفیت‌های فرهنگ بومی خطه شمال کشور و روایت داستان‌های غیر تکراری و عامه‌پسند، باعث ماندگاری این سریال و شخصیت‌های آن در ذهن مردم شدند و این حمایت تا آن‌جا پیش می­رود که حین پخش هر فصل، تکه کلام‌های بازیگران اصلی سریال به سرعت در بین مردم رونق می‌یابند.

در کنار بازی قابل قبول بازیگران اصلی سریال مخصوصاً محسن تنابنده (نقی)، احمد مهرانفر (ارسطو)، ریما رامین‌فر (هما) و کارگردانی سیروس مقدم، مرد کهنه‌کار مجموعه‌های تلویزیونی و همسرش الهام غفوری در مقام تهیه کننده، این، اما دقت و وسواس نویسندگان سریال بوده است که علاوه بر خلق دیالوگ‌ها و موقعیت‌های مناسب برای شوخی، جذابیت و کشش داستان را نیز در هر فصل رقم زده‌است.

بعد از اتمام پخش پایتخت ۴ در رمضان سال ۹۴، سریال پایتخت بیشتر از قبل جدی گرفته شد و با یک وقفه ۳ ساله، پایتخت ۵ با شکلی متفاوت و داستانی مهیج و با سرمایه گذاری موسسه اوج، تهیه و پخش شد. در کنار شوخی‌های جذاب همیشگی، خانواده نقی معمولی در یک سفر غیر معمولی از ایران به ترکیه و از ترکیه به سوریه و جنگ با داعش می‌روند. این فصل از پایتخت نیز مورد قبول می‌افتد و بیشترین جوایز جشن‌های دنیای تصویر و جشنواره‌های نوروزی صدا و سیما را شکار می‌کند.

و، اما پایتخت ۶، (معمولی‌تر از معمولی!)
پایتخت ۶ این روز‌ها علی رغم بینندگان میلیونی، بیش از پیش آماج انتقادات ریز و درشت قرار گرفته است. عده‌ای به نمایش بی‌احترامی و حرمت‌شکنی ناشی از نمایش رفتار بازیگران کودک و نوجوان سریال نسبت به بزرگتر‌ها انتقاد دارند و گروهی به گذشتن از خطوط قرمز صدا و سیما در این سریال اشاره می‌کنند و حتی انگشت اتهام را بیش از عوامل پایتخت، به صدا و سیما نشانه گرفته اند؛ که به قیمت جذب بیننده و پخش آگهی، چشم خود را بر بعضی درشت گویی‌ها بسته و دست عوامل را برای شوخی‌های منشوری باز گذاشته است: طعنه به حسن روحانی در مورد اطلاع از افزایش قیمت بنزین در صبح روز جمعه، تلفظ واژه سانتریفیوژ و شوخی با آیت‌الله جنتی، اشاره به برنامه بفرمایید شام شبکه من و تو، اشاره به سلفی نمایندگان مجلس با موگرینی، خواندن بخشی از آهنگ جنتلمن ساسی مانکن، شوخی با آداب حج، ته استکانی ریختن آب زمزم! و مواردی از این قبیل از جمله انتقادات مدافعان خطوط قرمز در رسانه ملی است.

مشکل پایتخت ۶ چیست؟ (وقتی فیلم نامه ضعیف است)
شاید بتوان تیکه‌های ریز و درشت سیاسی و غیر سیاسی که در سریال مطرح می‌شود را متناسب با فضای طنز سریال تا حدی پذیرفت، اما باید اذعان کرد که جدا از این انتقادات، نه تنها این فصل از پایتخت کشش و جذابیت پایتخت‌های قبل را ندارد، بلکه مشکلات محتوایی بزرگتری نیز دارد. هر چند خلق موقعیت‌های طنز با توجه به محدودیت‌هایی که در صدا و سیمای ایران وجود دارد سخت است، اما باید پذیرفت تا اینجای کار که دو سوم از سریال پخش شده است، خط داستانی مشخصی روایت نمی‌شود و فیلم‌نامه به شدت در خلق یک ایده داستانی مشخص ناتوان عمل کرده است.

معلوم نیست این بخاطر نبود خشایار الوند است یا نه، اما این‌که برای خلق موقعیت‌های طنز، دست به دامان دروغ‌های پیاپی شخصیت‌ها یا حاضر جوابی و بی‌احترامی و از آن بدتر کتک‌کاری کوچکتر‌های داستان نسبت به بزرگتر‌ها شویم تنها و تنها ناشی از ضعف ایده در فیلم‌نامه است. در شرایطی که گاهاً در سریال‌های داخلی یا خارجی دیگر، کل داستان یک قسمت، حول تنها یک دروغ و عواقب آن می‌چرخد، در پایتخت گویی دروغ نقل مجالس همگان است و عواقبی هم ندارد.

دیگر خبری از مفاهیم والای انسانی نظیر اتحاد، محبت، دوستی و یکدلی در بین شخصیت‌ها نیستیم. بهروز ۱۰، ۱۲ ساله به شدت رحمت که جای پدر وی است را کتک می‌زند و بهتاش در رویای نقی با پدرش دست به یقه می‌شود! رحمان و رحیم تفننی تریاک مصرف می‌کنند، در فرودگاه در جیب نقی تریاک پیدا می‌شود، اما با وساطت نماینده مجلس همان شب به خانه برمی گردد تا با پرواز بعد به حج برود!، بهتاش به بدترین شکل به بزرگتر‌ها بی‌احترامی کرده و در مقام دروازه‌بان تیم نساجی دیگران را تیغ می‌زند. سارا و نیکا هم بدون هماهنگی با والدین نصاب ماهواره می‌آورند و به انگار به حرف آن آقای دکتر گوش کرده و اول اینستا بعد کتاب اند! شاید طراحان سریال نمی‌دانند که فرزندان ما با بهتاش و بهروز و سارا و نیکا و رحمان و رحیم همذات پنداری خواهند کرد و وقتی می‌بینند ما به این رفتار‌های بی‌ادبانه بازیگران می‌خندیم، چه بسا دچار سوء‌تفاهم شده و از آن­‌ها الگو بگیرند.

این ضعف‌های محتوایی در سریال، با هیچ شعاری پوشانده نخواهد شد. در شرایطی که تا اینجای سریال، پایتخت بیش از شاید تمام سریال‌های پخش شده در صدا و سیما تا کنون خطوط قرمز و چهارچوب‌های ممیزی را رد کرده است، عوامل سریال همچنان از سانسور بعضی بخش‌ها و دیالوگ‌ها شکایت می‌کنند! ادعایی که قطعا پوشش خوبی برای ضعف‌های بیشمار قصه این فصل پایتخت نخواهد بود!
bato-adv
ناشناس
Canada
۲۲:۵۵ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
یکی از سریالهای بسیار خوب ایران هستش. امیدوارم با تشویق کارگردان و هنرپیشگان و دست اندر کاران زمینه را فراهم کنند تا بیشتر از این نوع سریال تهیه شود تا مردم از نگاه کردن به سریال‌های بی‌سر و ته کانالهای جم خلاص شن
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۰۶ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
عالیه
ناشناس
United Arab Emirates
۱۷:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
در این شرایط اسفناک صدا و سیما این سریال مانند اب در کویر است
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۱۸ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
متاسفانه فیلمنامه نویس برای جذاب بودن به دنبال نقدو کنایه به دولت روی آورده که تکراری بودن و وقت گیر بودن دیالوگ ها ی مربوطه از حالت زجرآور به تهوع آور تبدیل شده و بازی خوب وهمچنین کارایی هنرمندانش را زیر سوال برده.البته نقد و هشدار به دستگاههای حکومتی بسیار سازنده و مفید است درصورتی که معنا و مفهوم وهدف داشته باشد نه اینکه حرف های تکراری با ادبیات ناشیانه .
مرتضی
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۱۶ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
خیلی بده این سری
کار از بی احترامی کوچکترها به بزگترها رد شده و رسیده به کتک زدن مستمر و مکرر بزرگترها و تحقیر انها توسط کوچکترها به اشکال مختلف
یعنی واقعا نمیدانید کودکان و نوجوانان علاقمند به این فیلمها دائما خودشون رو به جای هم سن و سالهای خود تو این سریال میگذارند و هم ذات پنداری میکنند با اینا
اخه خنداندن بیننده به چه قیمتی تازه امسال که اصلا خنده دار هم نیست دیالوگها درد مجبوری فقط داریم نگاه میکنیم
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۲۸
محمد
Iran, Islamic Republic of
۰۱:۱۹ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
مجید جان سارا و نیکا، نه سانا و نیکا...
اکبر
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۲۹ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
اشتباه تابپی بوده دانشمند
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۱:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
اینکه حقیقت جامعه از این هم تلخ تر هست چطور شده بکام بزرگان خوش نیومده تازه این یک گوشه ای از روایت تلخ این روزای جامعه هست
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
تلخ بودن یک حقیقت در جامعه، دلیل نمیشه که اون تلخی نشون داده بشه اما تقبیه نشه! بله، ما همه اطرافمون افرادی مثل بهتاش داریم که به بزرگترها بی ادبی می کنن یا حتی روشون دست بلند می کنن! اما تفاوت اینجاست که در پایتخت 5 بقیه شخصیت ها رفتارهاش رو تقبیح می کردن اما در پایتخت 6 همه میگن "دیگه بزرگ شده ممکنه دست بلند کنه روتون ولش کنید!"
ناشناس
-
۱۶:۱۴ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
عجب. پس جدیدا ترویج رذایل شده یک فضیلت؟
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۲:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
متاسفانه مسخره بازي تو كشور ما شده هنجار و سريال پاينخت ٦ يه مسخره بازيه خالص ء و هيچ چيز ديگه اي ندارء و ظاهرا مردم هم دوست دارن اين سريال رو
حمید
Iran, Islamic Republic of
۰۳:۰۷ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
خیلی دیگه بی مزه شده انگار دیالوگ ها فی البداهه و آبگوشتیه
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۰۵ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
شما نگاه نکن
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۷:۴۷ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
سریال پایتخت ضعیف است قبول !! ولی مگر سایر آثار و فیلم هایی که از رسانه ملی پخش میشود همگی کاندید اسکار و کن و غیره اند ؟ !!
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۳۲ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
خیر، اما این سریال بیننده چندین میلیونی داره و طبیعیه که حساسیت ها روی اون خیلی بیشتر باشه. عوامل بسیار باید متوجه این موضوع مهم باشن.
ناشناس
-
۱۶:۱۵ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
آخه نکته ی اصلی امثال تنابنده هستند که تصور دارند خیلی ته همه چی هستند.
محمد
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۳۴ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
بسیار تحلیل دقیقی بود.متشکرم
بهروز
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۲۰ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
بله درسته متاسفانه فیلم نامه بسیار ضعیف است.کارگردان میگویید ادب در برابر بی ادبی نمایان میشود و این دلیلی بر بی ادبی های گسترده است .اما جناب مقدم میتوان ادب را بگونه دیگر
هم نشان داد.به نظرم نویسنده ها ضعیف عمل کرده اند و مرحوم الوند خیلی موثربوده در قسمت های قبلی
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۱۵ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
نبود یک فیلمنامه و سوژه خوب، نویسنده را مجبور به وارد کردن بهبود به داستان کرد که متاسفانه بسیار ناشیانه و با عدم استقبال بیننده ها مواجه شده است.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۲۶ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
یکی از کارهای به یاد ماندنی صدا و سیما قصه های مجید که بر مبنای داستان های هوشنگ مرادی کرمانی ساخته شده بود داستانی طنز و با شخصیت های آرام و پر دغدغه و ماندگار با ارزش های انسانی همه مخاطبان این سریال آن نقش ها را در ذهن دارند
این سخن با این هدف یاد آوری شد که
داستان قوی ، ارزش های انسانی ، شخصیت شناسی و شخصیت سازی ، تمرکز بر طنز و پرهیز از هزل و هجو ابتدایی ترین اصول یک کار هنری است تکرار های پی در پی ، عدم تمرکز بر تم اصلی داستان ، نداشتن پیچیدگی‌های داستانی و استفاده بیش از حد از لودگی های چاله میدانی در این اثر بسیار چشمگیر است و مخرب اصول باقی مانده اجتماعی و ارزش های انسانی آن روایت اضمحلال جامعه ای گرفتار روزمرگی و تکرار
امیدوارم باز صدا و سیما به خاطر سود کلانی که در این دوره کرونا یی به جیب زد شو مضحکه ماندند تقدیر از عوامل سریال را به علل ی چون مخاطب پسند بودن ، ترویج فرهنگ دینی و مذهبی به گمان خود ، مبارزه با اعتیاد ، تحکیم بنیان خانواده ، مبارزه با خشونت ، پاس داشت بیت المال ، ترویج فرهنگ نماز ، و.... که البته همه را به باد تمسخر گرفته پرهیز کند
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۰۷ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
حسود هرگز نیاسود
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
داستان زیبا نیاز به آزادی بیان دارد.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۴۸ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
بابا ول کنید این حرفا که تقریبا توی همه ی خونه ها هست
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
یه دور همی خانوادگی مافیایی برای بچاپ بچاپ پول. مردی سانسور نکن. با دلقک بازی و خودشیرین بینی کادذب
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۰۷ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
جناب نگاه نکن . مگه زوره
حسین
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۲۸ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
بسیار نقد زیبا و جالبی بود، احسنت بر فرارو
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۵۹ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
جزو مواردی بسیار نادر همیشه حتی بهترین سریال های کمدی هم توی دنیا پس از چند فصل دچار افت میشن و این طبیعی هست.
سوالی اصلی اینه شما بودن این سریال رو الان ترجیح میدید یا نبودش رو؟
به نظر من که در نبود سریال در حد و اندازه های پایتخت 6 بودنش ترجیح داره.
بتمن
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۴۶ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
کاملا درسته و نقد به جایی بود و با ادبیات جالبی هم به نگارش در اومده بود. واقعا دیگه پایتخت شورش رو در آورده. چرا فصل های قبل اینهمه نیاز به سانسور نبود!! فقط و فقط بخاطر فیلم نامه.
مجله فرارو