فرارو- پروژه کانال استانبول که یکی از آروزهای بزرگ رجب طیب اردوغان برای شهر استانبول است، از نظر شهردار جدید این شهر که از حزب مخالف است، جنایتی در حق این شهر بزرگ ترکیه خوانده میشود.
به گزارش فرارو، کانال استانبول مابین بخش قدیمیتر اروپائی و مناطق جدیدی است که ایرانیها نیز در یکی از آنها خانههای زیادی خریدهاند یعنی بیلیکدوزو. ایرانیان بسیاری نیز با سودای گرانشدن خانه، در حوالی این کانال خانهخریدهاند. بنگاههای فروش مسکن در استانبول با تمرکز بر این پروژه سود زیادی کردهاند. همچنین پروژههای زیادی بر مدار آن طراحی شده و منافع زیادی ذیل آن توسط هواداران اردوغان تعبیه شده است، اما حالا که ورق برگشته و کلید استانبول در دست جناح مقابل است قضیه فرق کرده و اکرم ایماماوغلو شهردار استانبول در مقابل آن جبهه گرفته است. شهردار استانبول حالا آن را نه تنها خیانت بلکه جنایتی در حق این شهر میداند.
اردوغان دو روز پیش در دفاع از بزرگترین پروژه خود، اما گفته است که این پروژه تهدید زیست محیطی «بوغاز» را از بین خواهد برد. بوغاز آبراه طبیعی است که دریای سیاه در شما استانبول را به دریای مرمره در جنوب آن وصل میکند. دانشگاهی به همین نام وجود دارد و بزرگترین فتح عثمانی عبور از بوغاز و فتح قسطنطنیه بوده. حالا بوغاز زمینی جدیدی برای نزاع بین جناح اسلامی و سکولار در جمهوری ترکیه است.
جنجالهای حول این طرح باعث شده است که وزیر خارجه اردوغان به کمک او بیاید. در همین راستا مولود چاووشاغلو وزیر امور خارجه ترکیه، اوایل ماه جاری در اجلاس شاخه جوانان منطقه مدیترانه حزب عدالت و توسعه در شهرستان آلانیا استان آنتالیا گفت: کانال استانبول دریانوردی بینالمللی را متحول کرده و نقطه عطف در تاریخ خواهد بود.
اردوغان دو روز پیش در دفاع از بزرگترین پروژه خود گفته است که این پروژه تهدید زیست محیطی بوغاز را از بین خواهد برد.
وزارت حملونقل و امور زیربنائی در سال ۲۰۱۱ در خصوص پروژه کانال استانبول عنوان کرده بود که باید ۶۰ درصد این پروژه تا پایان سال ۲۰۲۳ تمام شود. در این سال ترکیه شاهد انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود، انتخاباتی که آن را رودررویی شهردار استانبول با رجب طیب اردوغان ارزیابی میکنند.
وزیر حمل و نقل و امور زیربنائی ترکیه در اظهارنظری در خصوص کانال استانبول عنوان کرده بود که نظر مساعد شهرداری استانبول و ۵۲ نهاد اداری در خصوص این پروژه اخذ کردهایم. اما حالا شهرداری جدید استانبول پروژه کانال استانبول را پروژه جنایت میخواند.
پروژه را چه کسی و چه زمانی مطرح کرد؟
برای اولین بار رجب طیب اردوغان زمانی که هنوز نخست وزیر بود، این پروژه را مطرح کرد. اردوغان در فروردین ۱۳۹۰ در کنفرانسی که در استانبول ترتیب داده شده بود، از این ابر پروژه ترکیه پرده برداشت.
ادوغان در حال توضیح این پروژه گفته بود که ما آستینهایمان را برای آغاز پروژهای بالا میزنیم که بزرگترین پروژه صدسال اخیر و غیرقابل قیاس با کانالهای پاناما، سوئز و قرنتسِ یونان است. او اضافه کرده بود که هزینه اجرای کانال استانبول از منابع ملی تامین خواهد شد.
نخست وزیر ترکیه در سال ۲۰۱۱ در خصوص این پروژه ادامه داد بود که در این کانال بزرگترین کشتیهای جهان قابلیت کشتیرانی خواهند داشت.
اردوغان پروژه کانال استانبول را بزرگترین آروزی خود خوانده بود. او عنوان کرده بود که با این پروژه ترافیک و ریسک «بوغاز» کمتر خواهد شد.
اهداف کانال استانبول
هدف پروژهای که برخی رسانهها آن را «پروژه دیوانه» خواندهاند، ایجاد گذرگاهی آبی میان دریای سیاه و دریای مرمره است.
طول این آبراه ۴۰ کیلومتر، عرض آن ۱۵۰ متر و عمقش ۲۵ متر خواهد بود. دو شبهجزیره و یک جزیره جدید پس از اجرای آن پدید خواهد آمد.
فضای جدید مسکونی ایجاد شده در حول کانال استانبول بالغ بر ۴۵۳ میلیون متر مربع خواهد بود. فضایی که «شهر جدید» خوانده میشود، در فضایی منهای ۳۰ میلیون متر مربعی که کانال استانبول را شکل میدهد، چنین تقسیم خواهد شد؛ ۷۸ میلیون متر مربع یک فرودگاه، ۳۳ میلیون مترمربع پروژههای برج اسپارتا و شهرباغچه، ۱۰۸ میلیون مترمربع راه، ۱۶۷ میلیون مترمربع طرحهای نوسازی و ۳۷ میلیون متر مربع فضای سبز مشترک.
اتحادیه اتاقهای مهندسی و معماری ترک چه میگویند
اتحادیه اتاقهای مهندسی و معماری ترک در مقابل این پروژه قرار گرفتهاند. دلیل این مسئله آن است که این اتحادیه معتقد است که کانال استانبول، «سالزی دره» یکی از مهمترین منابع آب استانبول را نابود میکند.
جواهر افه آکچلیک نماینده این اتحادیه در خصوص کانال استانبول در یک نشست خبری گفت: در حالی که امروز استانبول ۷۰ در صد آب آشامیدنی خود را از شهرهای دیگر باید تامین میکند، رییس جمهور این شهر را به سمت یک بیآبی دیگر سوق میدهد.
او اضافه کرده است که در این شرایط نباید از نابودی منابع آبی باقیمانده شهر استانبول سخن به میان آورد.
آکچلیلک تصریح کرده است که این کانال با نابود کردن جنگلهای شمال استانبول، حیوانات، فضاهای کشاورزی و تمام اکوسیستمهای مهم، غیرقابل دفاع است و این پروژه در مقابل ماده ۵۶ قانون اساسی است.
ماده ۵۶ قانون اساسی جمهوری ترکیه میگوید: هر کس حق حیات در محیط زیستی سالم و متعادل را دارد. توسعه، محافظت و جلوگیری از آلودگی محیط زیست وظیفه دولت و هموطنان است.
نماینده اتحادیه اتاقهای مهندسی و معماری ترک هم چنین اضافه میکند پروژه کانال استانبول با اقدام به ساخت و ساز و گنجاندن جمعیتی بسیار زیاد، ریسک فاجعه انسانی را افزایش میدهد.
شهردار استانبول در خصوص پروژه چه میگوید
اکرم ایماماوغلو شهردار کلانشهر استانبول که در آخرین انتخابات ترکیه بر رقیب خود از حزب آکپارتی پیروز شده و شکست سنگینی به این حزب وارد کرده است نیز در مقابل این ابرپروژه قرار گرفته است.
ایماماوغلو در آخرین اظهار نظر خود در این خصوص از کانال استانبول با تعبیر جنایت یاد کرده است.
شهردار استانبول در کارگاه زلزله این شهر در حالی که به ریسک این پروژه در هنگام زلزله اشاره کرد، گفت: این پروژه اعجوبه، ریسک زلزله کشور را افزایش داده و ۸ میلیون انسان را در خود حبس خواهد کرد. هیچ دولتی در دنیا وجود ندارد که بتواند چنین جمعیت پرشماری را به هنگام زلزله به جای دیگری منتقل کند.
ایماماوغلو در این خصوص افزود: به صورت خلاصه این پروژه حتی یک پروژه خیانتبار به استانبول نیست، بلکه یک پروژه جنایت بار است. یک پروژه غیرضروری است. در پایان این پروژه استانبول به پایان خواهد رسید.
وی تصریح کرد: کانال استانبول سی درصد حوضچههای آبی شهر را نابود میکند و این دلیل دیگری در کنار غیرضروری و پررسیک بودن آن برای کنار گذاشتن این پروژه است.
شهردار استانبول بر اساس تحقیقاتی که انجام شده است اعلام کرد: شهروندان این شهر تقریبا هیچ اطلاعی در خصوص این پروژه ندارند. در خصوص آثار تخریبی این پروژه، هزینه آن و همچین نکات منفی و مثبت این پروژه اطلاعاتی وجود ندارد و اطلاعرسانی مناسبی انجام نشده است.
ایماماوغلو ادامه داد: در خصوص این پروژه و اینکه اکوسیستم، اقلیم و زلزله را از هر لحاظ مورد تاثیر قرار داده است، جمعیت، ساخت و ساز و رانت را به صورت گستردهای افزایش خواهد داد. ما تاکید میکنیم که در انجام این پروژه مباحث مهمی وجود دارد که مورد بیاعتنایی واقع شده است.
کانالی متعلق به استانبول یا استانبولی از آن قطر
در ادامه مجادله بین رییس جمهوری و شهردار استانبول، خرید زمین در پروژه کانال استانبول توسط مادر امیر قطر توجهها را به خود جلب کرد.
به گزارش جمهوریت مادر امیر قطر در باشاکشهر که در محدوده این پروزه قرار دارد با ۱۰۰ هزار لیره سرمایه شرکتی تاسیس کرده و پس از یک و نیم ماه در محدوده کانال استتانبول ۴۴ هکتار زمین را خریداری کرده است.
مادر امیر قطر در پایان سال ۲۰۱۸ زمینها را با کارایی کشاورزی در حدود ۱۳ میلیون لیر خریداری کرده است، این در حالی است که امروز این زمین در حدود ۲۵ میلیون لیر ارزیابی میشود و پس از اجرای کانال استانبول قیمت آن چند برابر خواهد شد. چنین سودی باعث شده است که برخی از پروژه کانال استانبول، به «استانبولِ قطر» یاد کنند.
آخرین دفاعیات
اردوغان، اما دیروز به دفاع تمام قد از رویای بزرگ خود برخاسته است. او دیروز خطاب به منتقدان کانال استانبول که آن را تهدیدی زیستمحیطی میدانند، پاسخ داد و گفت: به این پروژه به مثابه ترکیب ظروف نگاه کنید. وقتی یک آب پر نمک و کم نمک با هم جمع شوند چه روی میدهد؟ حد وسط این دو به دست میآید. میزان نمک در دریای سیاه و مرمره چه قدر است؟ باید به مسئله از این منظر نگاه کرد که در این صورت به حد وسط خواهد رسید.
وی ادامه داد: مشکل ما چیز دیگری است. اگر به خاطر داشته باشید در سلیمیه نفتکش اندپندتا در یک تصادف دریایی ۶ روز سوخت و آسیبهای فراوانی به جای گذاشت. رویدادهای نظیر این در «بوغاز» اتفاق افتاده است. آیا اینها تهدید زیست محیطی است و یا کانالی که از خطرهای این چنین به دور است؟
اردوغان در بخش دیگری از سخنانش به استفاده رایگان کشتیهای خارجی از بوغاز اشاره میکند و میگوید با زدن کانال استانبول هزینه عبور و مرور از کشتیهای بینالمللی گرفته خواهد شد.
رییس جمهور ترکیه در دفاعی تمام قد از کانال مورد نزاع میگوید: در چارچوب این پروژه استانبول بسیار متفاوتی خواهیم ساخت. ما مدلی را اجرا خواهی کرد که در آن ۵ پل و خطوط آب آشامیدنی طراحی شده است. از نظر ما با اجرای این پروژه بر زیباییهای زیست محیطی استانبول افزوده شده و خطراتی که در بوغاز از این منظر وجود دارد، از بین خواهد رفت.