جنجال ادامه دار «خانه پدری»؛ تلاش تندرو‌ها برای توقیف فیلم

فرارو– فیلم سینمایی "خانه پدری" به کارگردانی کیانوش عیاری که پس از ۹ سال توقیف، هفت خان رستم را برای رسیدن به پرده سینما پشت سر گذاشته، بالاخره از ابتدای آبان ماه در برخی از سینما‌ها به نمایش عمومی درآمد. اما این بار هم از انتقاد و تهدید تندرو‌ها درامان نماند. تا آنجا که خانه پدری را یک جنایت فرهنگی خطاب می کنند و یک نماینده مجلس هم خواستار توقف پخش آن شد.

به گزارش فرارو، ماجرای توقیف ۹ ساله "خانه پدری" از یک صحنه خشن در ابتدای این فیلم آغاز شد. در این سکانس دختری جوان به دلیل "ریختن آبروی خانواده" توسط پدر و برادر نوجوانش با خونسردی تمام به قتل می‌رسد و در زیرزمین خانه دفن می‌شود. در ادامه فیلم تاثیر این قتل که همچون رازی پنهان شده، در زندگی نسل‌های بعدی افراد خانواده به تصویر کشیده شده است.

"خانه پدری" را کیانوش عیاری در سال ۸۹ کارگردانی و تهیه کرد و پس از اینکه در جشنواره فجر نمایش داده شد، برخی اصولگرایان به شدت از این فیلم انتقاد کردند. با افزایش مخالفت‌ها و تهدید  به استیضاح وزیر ارشاد، تمام عوامل دست به دست یکدیگر دادند تا این فیلم به محاق توقیف برود. البته در طول این سال‌ها مسئولین ارشاد به عیاری پیشنهاد دادند تا با حذف سکانس جنجالی مجوز بگیرد، اما او این پیشنهاد را "اصلاحات ویرانگر" خواند و نپذیرفت.

این موضوع تا روی کارآمدن دولت روحانی ادامه یافت تا اینکه سازمان سینمایی اعلام کرد که قرار است "خانه پدری" به صورت محدود و در سینما‌های هنر و تجربه اکران شود. بالاخره "خانه پدری" در دی ماه ۹۳ روی پرده سینما رفت. اما باز با شروع انتقاد‌  از سوی فعالین سیاسی اصولگرا و تهدید، این فیلم تنها دو روز پس از اکران دوباره توقیف شد.

مرتضی آقا تهرانی دبیرکل کنونی جبهه پایداری و نایب رئیس وقت کمیسیون فرهنگی مجلس از جمله منتقدان جدی نمایش این فیلم در سال ۹۳ بود و البته موفق هم شد تا مدیران وزارت ارشاد را مجاب به توقیف این فیلم کند.

او در واکنش به نمایش مجدد خانه پدری به خبرگزاری فارس می‌گوید: "این چه منطقی است که وقتی چنین فیلمی تاریخ یک ملت را به این شکل نمایش می‌دهد امکان اکران عمومی پیدا کند. کمیسیون فرهنگی مجلس نگرانی‌های خود را با مسئولان وزارت ارشاد در میان گذاشت و نتیجه این صحبت‌ها تصمیم برای عدم نمایش فیلم است. "

پنج سال پس از آخرین توقیف و ۹ سال پس از ساخت این فیلم، بالاخره مسئولان سازمان سینمایی از عزم جدی خود برای اکران این فیلم از ابتدای آبان ماه در سینما‌ها خبر دادند. اعلام صریح اکران "خانه پدری" بدون تغییر و سانسور سکانس‌های جنجالی از سوی انتظامی رئیس سازمان سینمایی باعث شد تا نمایندگان و برخی از فعالین سیاسی اصولگرا دوباره حمله به این فیلم را آغاز کنند. هر چند سکانس جنجالی حذف شد و فیلم در رده سنی مثبت ۱۵ به نمایش درآمد. اما حمله‌ها و انتقادات همچنان ادامه دارد.

تندترین واکنش به اکران "خانه پدری" را جواد شمقدری معاون اسبق امور سینمایی وزارت ارشاد داشت. او دراین باره می‌گوید: "خانه پدری یک جنایت فرهنگی است حتی سینمای غرب هم چنین صحنه‌هایی را نشان نمی‌دهند، حتی اگر واقعیت داشته باشد. "

سالک نماینده اصولگرا و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در واکنشی عجیب این فیلم را ضد ارزش خواند و از وزیر ارشاد خواست تا هر چه سریع‌تر نمایش فیلم سینمایی خانه پدری را متوقف کند.

روزنامه کیهان نیز همچون دیگر فعالان سیاسی اصولگرا اکران "خانه پدری" را تاب نیاورد و نوشت: "فیلمی که در قالب یک خانه قدیمی، تصویری موهن و متوحش از ایرانیان نمایش می‌دهد، پس از یک دهه توقف، با غفلت مسئولان سینمایی روی پرده سینما رفت. "

تنها چهره مخالف توقیف این فیلم میان اصولگرایان، محسن کوهکن نماینده لنجان است، او در مخالفت با توقیف خانه پدری می‌گوید: "مخالف انتقاد نیستیم و هر فردی به عنوان شهروند در حد انتقاد حق دارد نظر هم بدهد، اما اینکه فردی ورود کند و بگوید اجازه نمی‌دهد، فیلم پخش شود، را تایید نمی‌کنیم. "

کیانوش عیاری اعلام کرد که تنها به این دلیل با اکران محدود موافقت کرده که می‌خواهد از بیات شدن فیلم جلوگیری کند و نمی‌خواهد این فرصت حداقلی برای دیده شدن فیلمش را از دست بدهد. در همین راستا بسیاری از سینماگران در مورد این فیلم و اکران آن اظهار نظر کرده اند.

پوران درخشنده، کارگردان سینما در مورد این فیلم و اکرانش می‌گوید: "خانه پدری فیلمی بسیار روشنگرانه و تاثیرگذار است. عیاری از کارگردانان خوب و بی‌حاشیه سینمای ایران است و به نظرم نمایش فیلم «خانه پدری» او هیچ منعی ندارد. "

حسن برزیده، کارگردان سینما نیز با اشاره به ارزشمندی فیلم خانه پدری، گفته است: " بسیاری از اهالی سینما این فیلم را دیده‌اند و تقریبا بسیاری بر این عقیده‌اند که فیلم بسیار ارزشمندی است و مشکل حساسیت‌زایی ندارد؛ بنابراین اذهان عمومی و مسئولان معتقدند که این فیلم اشکالی برای نمایش ندارد و قطعا اکران این فیلم اتفاق خوبی است. "

همایون اسعدیان، کارگردان وفیلمنامه نویس با بیان اینکه خانه پدری فیلمی کم نظیر است، می‌گوید: "نگاه ظریف در بستر اجتماعی و سیاسی در فیلم‌های کیانوش عیاری به نظر من شاخص و خاص او است و اصلاً تعارف نمی‌کنم وقتی می‌گویم «خانه پدری» یا «روزگار قریب» برای من کلاس بود. "

ابوالحسن داودی دیگر کارگردان مطرح سینما نیز با انتقاد از توقیف چند ساله خانه پدری ، گفته است: "فیلم «خانه پدری» یک دهم خشونتی را که در صداوسیما به تصویر کشیده می‌شود نیز ندارد. "

محمد حسین مهدویان، مجتبی راعی، نرگس آبیار، سعید سهیلی، مسعود آب‌پرور از دیگر کارگردانان سینما بودند که در یادداشت‌هایی جداگانه "خانه پدری" را تحسین کردند.

"خانه پدری" با شروعی غافل‌گیرکننده، روایت‌گر قتل دختری جوان توسط پدر و برادر ۱۵ ساله خود در سال ۱۳۰۸ شمسی است. قتلی که سرنوشت تمامی اعضای خانه را تا هفت دهه پس از آن واقعه‌ی دلخراش، دستخوش تغییر و دگرگونی می‌کند. محتشم ۱۵ ساله، به تحریک و دستور پدر، جان خواهر خود را به دلیل مساله‌ای ناموسی می‌گیرد و جسد او را در زیرزمین خانه پدری دفن می‌کند.

با پیش رفتن فیلم، سرنوشت پدر خانواده، پسر او و خانواده آن‌ها را طی دهه‌های بعدی می‌بینیم، در حالی‌که همه چیز در همین خانه می‌گذرد و بچه‌های کوچک در هر فصل فیلم، شخصیت‌های بالغ فصل بعدی هستند و سایه این جنایت بر زندگی همه آن‌ها سایه افکنده است.

در این فیلم مهدی هاشمی، مهران رجبی، شهاب حسینی، ناصر هاشمی، مینا ساداتی، نازنین فراهانی و… ایفای نقش می‌کنند.