فرارو- توزیع و عرضه داروهای مخدر توسط داروخانه‌ها در هشتم مردادماه ۹۸ در جلسه ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد ریاست‌جمهوری در حالی تصویب و واگذارشد که بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران این حوزه معتقدند که افزایش عرضه این داروی مخدر می‌تواند آثار جبران ناپذیری داشته باشد.
به گزارش فرارو، متادون از سال ۱۳۸۲ به عنوان یکی از شیوه‌های درمانی در ترک اعتیاد وارد کشور شد، اما طولی نکشید که زیاده روی و استفاده نادرست از این داروی مخدر موجب وابستگی شدید بیماران به اعتیاد سفید شد.
پس از ابلاغ این مصوبه برخی از کارشناسان در داخل کشور بهترین راه برای درمان بیماری اعتیاد را متادون درمانی کنترل شده از طریق مراکز درمانی دانستند که با عرضه این داروهای مخدر از طریق داروخانه ها کنترل مصرف آن ناممکن خواهد شد.
برخی دیگر از کارشناسان اعتقاد دارند که متادون درمانی منسوخ شده و شیوه‌های درمانی در این حوزه تغییر کرده است.دراین میان تجربه پژوهشگران دیگر کشورها در این حوزه قابل توجه است .
تجربه افزایش وکاهش عرضه متادون در آمریکا
نتیجه یک پژوهش که توسط
دکتر کریستوفر ام. جونز و همکاران در ایالات متحده آمریکا طی سال های۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴ انجام شد نشان می‌دهد که طی سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ نرخ توزیع متادون در مراکز عرضه دارو ۲۵ درصد افزایش یافته و نتیجه فاجعه بار آن افزایش ۲۲ درصدی نرخ مرگ و میر طی این سال‌ها بوده است.
در ادامه این پژوهش آمده است: بین میزان توزیع متادون و میزان مرگ در نتیجه مصرف بیش از حد دوز و انحراف متادون رابطه مستقیم وهمبستگی مثبت شدیدی وجود دارد. چنانکه پس از سال ۲۰۰۹، نرخ انحراف متادون و مرگ و میر با کاهش توزیع آن در این کشور به طور متوسط ۱۲.۸ ٪ در هر سال کاهش یافت.
از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۸ با افزایش میزان توزیع متادون در ایالت‌های مختلف به طور متوسط ۱۱ تا ۱۷ هزار مرگ و میر ناشی از افزایش دوز مصرف ثبت شد. اما بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ با در پیش گرفتن سیاست کاهش میزان توزیع وحذف متادون از لیست داروهای ترجیحی در مراکز عرضه دارو تعداد مرگ و میر به مقدار قابل توجه ۳۴۰۰ نفرکاهش یافت. این نشانگر تاثیر چشم گیر عدم عرضه عمومی متادون در مرگ و میر است.
تجربه عرضه متادون در ونکوور کانادا
یک پژوهش دیگر که در ونکوور کانادا در نتیجه گردآوری آمار و داده‌ها ازسال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵
توسط دکتر هادسون ردون و همکاران انجام شده است، می‌گوید: اگرچه متادون به عنوان یک آگونیست مواد افیونی، بیش از ۴۰ سال است که یک داروی مؤثر برای درمان اختلال در مصرف مواد افیونی مورد استفاده قرارمی گیرد، اما مطالعات اخیر نشان داده اند که متادون در بیش از یک چهارم مرگ و میر‌های مربوط به مواد افیونی در ونکوور نقش داشته اند.
ما یک افزایش معنی دار در نتیجه‌ی در دسترس بودن متادون برای بیماران منحرف شده را طی یک دوره پیگیری ده ساله مشاهده کردیم. فکر می‌کنیم محدود کردن توزیع متادون و ارزیابی همه جانبه تأثیر داروهای جایگزین که به همان اندازه مؤثر، اما ایمن‌تر هستند، مانند بوپرنورفین / نالوکسون کارگشاتر خواهد بود.
باقیمانده متادون ها و داروهای مخدر کجا می رود؟
دکتر آلن کندی-هندریکس در مطالعه منتشر شده‌ی خود در
مجله پزشکی داخلی JAMA نوشت:
این مطالعه در فوریه و مارس ۲۰۱۶ در ایالات متحده انجام شد و نشان داد ۶۶ ٪ از افراد مورد بررسی پس از قطع مصرف متادون، به استفاده مجدد داروهای مخدر خود آورده اند.
از بین این افراد، ۲۰ ٪ گفتند که قرص‌های مانده خود را به اشتراک می‌گذارند. اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها (٪ ۷۳) گفتند که این دارو‌ها را برای کمک به شخص دیگر در مدیریت درد به اشتراک می‌گذارند. چهارده درصد گفتند که احتمالاً در آینده قرص‌های باقی مانده را با یکی از اعضای خانواده به اشتراک می‌گذارند. ۸ درصد گفتند که آن‌ها احتمالاً این دارو را به یکی از دوستان نزدیک خود خواهند داد.
کندی-هندریکس ادامه داده که نتایج نشان می‌دهد "کمبود اطلاعات در مورد اینکه این مخدر چه اندازه قدرتمند است " در میان بیماران اعتیاد و عامه مردم وجود دارد.
سود افزایش عرضه متادون در جیب تولیدکنندگان و دلالان مرگ
قیمت بالای بازار سیاه باعث شده است که بیماران کمتری متادون را از بازار سیاه تهیه کنند و بیشتر آن ها برای گرفتن سهمیه متادون میانگین شش یا هفت مرتبه به مراکز درمانی مراجعه می کنند. اما خیلی وقت ها هم پیش می آید که بیمار توان رفتن به مرکز درمانی را به خاطر بعد مسافتی ندارد وهمین باعث کاهش مراجعه می شود.
عرضه متادون در داروخانه باعث دسترسی بیشتر بیماران می شود و آن ها می توانند هرچقدر که دوست داشتند این افیون ارزان را بی دردسر تهیه کنند.
نتیجه ی افزایش عرضه و افزایش تقاضا سودی ست که مستقیم در جیب تولیدکنندگان می رود و انجمن تولیدکنندگان این حوزه تاکنون هیچ عکس العملی در این رابطه نشان نداده اند.
با عرضه این دارو در داروخانه ها و با قیمت پایین تر به زودی این افیون ارزان سر از بازار سیاه درمی آورد ودر این میان سود این مصوبه به جیب دلالان مرگ نیز خواهد رفت. تا آن دسته از بیمارانی که نمی خواهند در دید عموم متادون را تهیه کنند در بازار سیاه و بدون دلهره مصرف مورد نیازشان را بخرند.
چرا عرضه متادون به داروخانه ها سپرده شد ؟
سعید منتظرالمهدی سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر هدف از این تصویب را مقابله با فروش غیرقانونی متادون در بازار سیاه اعلام کرد. اما نگفت که با چه زیرساخت و نظارتی این مصوبه اجرایی خواهد شد.
باید این نکته را نیز مد نظر قرار داد که با عرضه آزادانه متادون، مراجعه بیماران به مراکز درمانی کاهش خواهد یافت و مصرف بدون نظارت و افزایش دوز مصرف را نیز در پی خواهد داشت.
سرپرست کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارفرمایی مراکز سرپایی درمان اعتیاد کشور درگفت وگو با ایسنا با اشاره به آمار منتشر شده از سوی دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته است: براساس این آمار‌ها ۱.۵ درصد از داروی قاچاق موجود در بازار آزاد، از مراکز درمان اعتیاد نشت شده است.
جدایی درمان از توزیع
مصوبه آخر ستاد مبارزه با مواد مخدر سیستن درمان و توزیع را از هم جدا کرده است، اما نگفته با چه ساز وکار، نظارت و زیرساختی این مصوبه اجرایی خواهد شد.
غالبی رئیس کانون سراسری درمانگران اعتیاد در گفت: وگو با ایسنا گفته است: در حال حاضر ۷۵۰۰ مرکز برای ترک بیماری اعتیاد با حضور پزشک، روانشناس، مددکار و پرستار طراحی شده است که حدود ۴۰ هزار نیرو در این مراکز به فعالیت مشغول‌اند و یک میلیون و ۲۵۰ هزار معتاد هرکدام طی یک ماه به‌طور متوسط شش یا هفت مرتبه به مراکز درمان اعتیاد مراجعه می‌کنند.
اما حالا سوال این است که با جدا شدن سیستم درمان از توزیع چه تضمینی برای برگشتن بیماران به مراکز درمانی وجود دارد؟ چرا هزینه هنگفت مالی- زمانی که در مراکز درمانی ترک بیماری اعتیاد صرف نظارت شده باید دوباره در یک پروسه فرسایشی تکرار شود؟
تجربه دیگر کشورها نشان می‌دهد که توزیع متادون و در دسترس بودن داروهای مخدر آسیب زا و خطرناک خواهد بود و بخش بزرگ سیر درمانی بیماران، انجام اقدامات روان‌درمانی، مددکاری ،مشاوره‌ای وجایگزینی داروهای کم خطر است.
پس از گذشت ۱۶ سال از ورود متادون به چرخه درمانی بیماری اعتیاد، تاکنون در شیوه کنترل و شیوه‌های درمانی در کشور ما تغییر قابل توجهی صورت نگرفته است.
حالا باید دید که اجرای مصوبه عرضه متادون ودارو‌های مخدر از داروخانه‌ها در پروسه درمانی بیماران نقش مثبت ایفا خواهد کرد یا پیامد‌های منفی به دنبال خواهد داشت.
کوری آشپزخانه؛ ۶ نکته در مورد آشپزخانه شما که توجه مهمانها را جلب میکند 
چطو در جمع «قشنگ و با اعتماد به نفس» حرف بزنیم؟ 
چرا هود مکش ندارد + راههای رفع آن 
راهنمای کامل استایل با پلیور زنانه در روز‌های سرد 
متفاوتترین گیاهان آپارتمانی لوکس که با قدشان غوغا می‌کنند 
۲واقعیت ازدواج که روانشناسان میگویند به نفعتان است بپذیرید 
