چگونه دستفروشی عامل جذب گردشگر و رونق بازار می‌شود؟

بسیاری از کشور‌های پیشرفته با حمایت از دستفروش‌ها و ساماندهی آن‌ها، دستفروشی در جوامع خود را به فرصتی بی مانند برای جذب گردشگر و درآمدزایی تبدیل کرده اند. نمی‌توان آن‌ها را از جامعه حذف کرد و نمی‌توان آن‌ها را بی‌سر و سامان رها کرد.

دست‌فروش‌ها جزء جدایی ناپذیر جوامع هستند که در بسیاری از کشور‌های جهان سوم به چشم تهدید، اما در کشور‌های توسعه یافته به عنوان فرصت برای کسب درآمد و ایجاد جاذبه گردشگری به‌آن نگاه می‌کنند.

دست فروشی به نوعی کسب و کار خرد به حساب می‌آید که حذف آن از جوامع به طور حتم موجب ضربه خوردن به اقتصاد آن کشور می‌شود.

در بسیاری از کشور‌های اروپایی، آسیایی و آفریقایی شاهد هستیم دولت به دنبال ایجاد ساز و کار مناسبی برای ساماندهی و رونق کسب و کار‌های خرد و سیار است، زیرا بر این نکته اعتقاد دارند که کسب و کار خرد و دست‌فروش‌ها دارای انرژی ذخیره شده‌ای است که اگر به درستی هدایت و آزاد شود به طور حتم شاهد رونق و شکوفایی اقتصاد جامعه می‌شود.

حال این پرسش به وجود می‌آید که چگونه می‌توان در ابر شهر تهران از این ظرفیت استفاده کرد؟
به عقیده برخی از کارشناسان در تهران شاهد هستیم به جای حل مسئله، صورت مسئله از سوی مدیران شهری پاک شده و به جای ایجاد ساز و کاری مناسب برای ساماندهی دست فروشان و تبدیل آن از تهدید فرصت با برخورد چکشی آن‌ها را جمع‌آوری می‌کند.

علی اعطا عضو شورای شهر تهران در این باره گفت: ما در کنار بازگرداندن معابر و فضای شهری به شهروندان باید ساز و کار مناسبی را در نظر بگیریم تا پیاده راه نیز برای شهروندان جذاب باشد، در بسیاری از کشور‌های جهان اول، ساز و کار مدیریت شهری بر آن است تا مشاغل سیار به صورت شناسنامه‌دار در شهر مشغول به فعالیت باشند و این پیش شرط حمایت دولت و مدیریت شهری از دست فروشان و مشاغل خرد است.

به زبان ساده اگر قرار است دست فروشی در پایتخت کسب و کاری دائم به حساب آید باید در مکان‌های مشخصی که مدیریت شهری در نظر می‌گیرد اجناس خود را عرضه کند و تنها فرد صاحب شغل در مکان‌های مورد نظر مشغول به فعالیت باشد و تنها یک قلم کالا را عرضه کند.

پاشنه آشیل مدیریت شهری در سامانه مشاغل سیار و دست فروشان این است که نتوانست با استفاده از سیاست‌های تشویقی مشاغل سیار را ترغیب کند تا در مکان‌های مشخص شهری مشغول به فعالیت باشد و تنها یک نوع کالا را عرضه کند.

نبود همین سیاست موجب شده در حالی که بازارچه‌های دائمی مدیریت شهری در برخی از مناطق ۲۲ گانه پایتخت دایر است باز هم موزاییک‌های معابر پرتردد پایتخت با قیمت‌های گزاف اجاره داده شود و دست فروشان تمایل بیشتری به اجاره موزاییک‌ها داشته باشند تا اینکه بخواهند در فضا‌هایی که مدیریت شهری برای آن‌ها در نظر می‌گیرد فعالیت کند.

حجت نظری دیگر عضو شورای شهر تهران بر این باور است که نباید نام برخورد چکشی با دست فروشان را ساماندهی نامید و مدیریت شهری باید طرح ساماندهی مشاغل سیار را به سرانجام برساند تا در قالب طرحی جامع به صورت یکپارچه در سطح تمام معابر پایتخت اجرا شود، اما باید به این نکته توجه کرد تا زمانی که ساز و کار مشخصی برای ساماندهی این قشر در نظر گرفته نشود همواره افراد نیازمند پشت سر افراد سودجو قرار می‌گیرند و بزرگترین ضربه اقتصادی به نیازمندان واقعی که اجناس خود را در قالب مشاغل خرد عرضه می‌کنند وارد می‌شود.

حمیدرضا تحصیلی مدیر عامل شرکت ساماندهی مشاغل و صنایع تهران گفت: در زمان اجرای طرح ساماندهی دست فروشان چهارراه ولیعصر شاهد بودیم که بسیاری از صاحبان مغازه‌ها فضای جلوی مغازه خود را به دست فروشان اجاره می‌دادند.

مدیر عامل شرکت ساماندهی مشاغل و صنایع تهران گفت: در بسیاری از موارد دیگر شاهد بودیم که مغازه‌دار‌ها خود به جای‌گذرای رگال در پیاده‌راه برای عرضه اجناس خود به شکل دست فروشی اقدام می‌کردند.

تحصیلی گفت: تنها ۱۰ تا ۱۵ نفر از دست فروشان چهار راه ولیعصر جزء نیازمند واقعی بودند.
محمد سالاری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با دفاع از حقوق دست فروشان گفت: دست فروشان و صاحبان مشاغل خرد نیز از محیط شهری سهم دارند.

سالاری گفت: بر اساس آموزه حق بر شهر، فضای شهری متعلق به همه ساکنان آن است که و همه شهروندان باید به شکل عادلانه از مزایای زندگی شهری بهره‌مند شوند.

پیش‌تر نامه‌ای با عنوان راه‌حل دست فروشی گفتگوست به امضای ۳۰۵ نفر از اصحاب رسانه و فعالان اجتماعی رسید که در آن از شهرداران تهران خواسته بودند که مشکل دست فروشی در پایتخت را با گفتگو حل کنند.

حال باید منتظر ماند و دید تضاد در تحقق شعار تهران شهری برای همه با اظهار نظر اخیر شهردار تهران مبنی بر بازگرداندن فضای شهری به شهروندان چگونه از سوی مدیریت شهری چاره می‌شود.