ثبات، آرامش، کاهش

سه هفته از بازگشت درج قیمت خودرو در سایت‌های فروش اینترنتی گذشته و حالا زمان خوبی است برای اینکه بدانیم آزادسازی قیمت‌ خودرو در دیوار چه تاثیری روی بازار خودرو داشته است.

بر اساس میانگین قیمت‌های درج شده در سایت دیوار قیمت ۱۰ خودروی پرفروش داخلی بعد از بازگشت دوباره قیمت‌ها، فقط ۰.۹ درصد رشد کرده؛ عددی کمتر از یک درصد!  هر چند که این عدد راوی تمام تحولات قیمتی در بازار خودرو نیست و براساس نمودارها از ده مدل خودروی پرفروش بازار، ۵ مدل با بازگشت قیمت‌ها به دیوار کاهش قیمت داشته‌اند و ۵ مدل دیگر افزایش جزیی قیمت‌ها را تجربه کرده‌اند.

در یک سال گذشته که بازار خودرو شاهد افزایش حداقل دو برابری قیمت ها بود، دولت تصمیم گرفت با اعمال بعضی سیاست‌ها به سرکوب قیمت ها روی بیاورد اما تصمیماتش تاثیر ماندگاری در بازار نداشت؛  یکی از این تصمیمات ممنوعیت درج قیمت ها در سایت‌هایی نظیر دیوار از ۱۲ اردیبهشت ۹۸ شروع شد اما سه ماه بعد از این اقدام، پس از آنکه قیمت خودروها تحت تاثیر افزایش تولید خودروسازها به روزانه ۴۵۰۰ دستگاه خودرو، روند نزولی به خود گرفت، حساسیت‌ها فروکش کرد و دوباره قیمت ها به سایت های مجازی بازگشت؛ در سه هفته گذشته اما اتفاقی رخ داده که استدلال دولت برای اعمال محدودیت ها را با چالش روبرو می کند؛ استدلال دولت برای ممنوعیت درج قیمت خودروها در سایت‌های اینترنتی، جلوگیری از سوداگری و تاثیر آن بر روند افزایش نرخ ها بود در حالی که بررسی ها نشان می دهد از ششم مردادماه تاکنون که قیمت‌ها دوباره به سایت ها بازگشته، فقط ۰.۹ درصد به میانگینِ مجموع قیمت ۱۰ خودروی پرفروش داخلی اضافه شده است. مثلا میانگین قیمت خرید و فروش هر دستگاه پراید در اولین روز رفع محدودیت ها درج قیمت‌ها در سایت دیوار حدود ۴۲ میلیون تومان برآورد شده که این نرخ پس از سه هفته با کاهش حدود ۵ درصدی به ۴۰ میلیون تومان رسیده است.

 این روند برای اغلب خودروهای داخلی هم رخ داده و آن دسته از خودروهایی که با افزایش قیمت روبرو بوده اند هم مجموعا رشد کمتر از ۱۲ درصدی را تجربه کرده اند. آمار و ارقام نشان می دهد سوداگری و دلالی بازار خودرو، خودش ریشه در بحران‌های نقدینگی، انحصاری بودن خودروسازی و موانع واردات خودروهای باکیفیت دارد. در این گزارش با استفاده از آمار قیمت‌های ثبت شده خودرو در سایت دیوار، به تحلیل بازار خودرو از زمان بازگشت قیمت‌ها به سایت‌های اینرنتی می‌پردازیم.

پراید؛ کاهش دو میلیون تومانی قیمت

بیش از ۵۰ درصد تولید شرکت خودروسازی سایپا در بهار ۹۸ به پراید اختصاص داشته است. این شرکت در سه ماه نخست سال جاری حدود ۴۱ هزار و ۳۰۰ دستگاه پراید تولید کرده است. بررسی قیمت این خودرو در سایت دیوار نشان می دهد متوسط قیمت فروش آن در ششم مردادماه ۹۸ که نرخ ها دوباره به سایت برگشته حدود ۴۲ میلیون تومان بوده است. در سه هفته، معامله این خودرو حول همین قیمت گردش کرده و سرانجام به ۴۰ میلیون تومان رسیده است؛ این یعنی درج قیمت پراید در سایت نه تنها باعث افزایش دوباره آن نشده بلکه با کاهش ۵ درصدی هم همراه بوده است.

سمند ال ایکس؛ کمترین نوسان

سمند ال ایکس جز رکورددارهای افزایش قیمت در یکسال گذشته بوده ؛ قیمت این خودرو در اوایل فروردین ۹۷ حدود ۳۶ میلیون تومان بود اما با رشد حدود ۳ برابری روبرو شد و در ۱۴ ماه رکورد ۹۰ میلیون تومان را هم زد. با این وجود قیمت این خودرو بعد از پایان ممنوعیت درج قیمت ها، تقریبا بدون تغییر باقی مانده و فقط ۰.۳ درصد افزایش داشته است. متوسط قیمت هر دستگاه سمند ال ایکس در ششم مردادماه در سایت دیوار حدود ۶۰ میلیون و ۱۶۶ هزار تومان بوده که بعد از سه هفته به ۶۰ میلیون و ۳۸۲ هزار تومان رسیده است. 

خانواده پژو؛ متفاوت

در خانواده پژو شرایط متفاوت است؛ آمارهای سایت دیوار نشان می دهد پژو پارس و پژو ۴۰۵ بعد از ششم مردادماه شاهد افزایش ۹ و ۲۵ درصدی قیمت ها بوده اند اما در نقطه مقابل پژو ۲۰۶ تیپ ۵ با کاهش ۲ درصدی قیمت روبرو شده است. در نخستین روز رفع ممنوعیت درج قیمت ها، متوسط قیمت هر دستگاه پژو پارس در سایت دیوار حدود ۶۹ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان بوده که بعد از سه هفته به ۷۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است.

این ارقام برای هر دستگاه پژو ۴۰۵ به ترتیب ۴۳ و ۵۳ میلیون تومان بوده؛ رشد قیمت پژو ۴۰۵ در بین ۱۰ خودروی بررسی شده استثنا است که البته دلیل اصلی آن را می‌توان به افزایش ناگهانی قیمت‌ها در سامانه فروش فوری ایران خودرو ارتباط داد. افزایش ناگهانی قیمت‌ها که ایران خودرو بعدها آن را مشکل نرم‌افزاری دانست، بیشترین تاثیر را روی پژو ۴۰۵ گذاشته است. متوسط قیمت هر دستگاه پژو ۲۰۶ تیپ ۵ اما در ششم مردادماه حدود ۷۹ میلیون تومان ثبت شده که بعد از سه هفته با کاهش ۲ درصدی به ۷۷ میلیون و ۳۶۰ هزار تومان رسیده است.

دنا پلاس و ساندرو؛ اوج و فرود

روند باثبات قیمت ها برای خودروهایی نظیر ساندرو، دنا، تندر و  دیگر خودروهای از این دست هم رخ داده ؛ بررسی متوسط قیمت هر دستگاه ساندرو اتوماتیک در ششم مردادماه حدود ۱۴۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بوده که بعد از سه هفته با کاهش ۵.۱ درصدی به ۱۴۱ میلیون تومان رسیده است. میانگین معامله هر دستگاه جکS۵ هم در اولین روز رفع ممنوعیت حدود ۲۷۰ میلیون تومان بوده که بعد از سه هفته با کاهش ۶.۶ درصدی به ۲۵۲ میلیون تومان رسیده است. خودروی تندر۹۰ هم ابتدا قیمت ۸۵ میلیون و ۲۸۲ هزار تومان را به دست آورده اما به مرور با کاهش ۳.۱ درصدی به ۸۲ میلیون و ۵۶۸ هزار تومان رسیده است. البته شرایط برای دناپلاس فرق می کند؛ این خودرو با افزایش ۱.۷ درصدی قیمت روبرو شده و از میانگین ۱۲۸ میلیون و ۵۸۰ هزار تومان به ۱۳۰ میلیون و ۷۵۸ هزار تومان رسیده است. البته بررسی‌ها نشان می‌دهد که دو دلیل برای افزایش قیمت دنا پلاس در بازار وجود دارد: یکی افزایش قیمت آن از سوی ایران خودرو و دیگر عدم ورود دنا پلاس از سوی ایران خودرو به بازار.

آینده چه می شود؟

از مجموع ۱۰ خودروی بررسی شده ۴ خودروی دنا، پژو ۴۰۵، سمند و پژو پارس رشد قیمت داشته اند و جالب اینکه هر چهار خودرویی که افزایش قیمت داشته‌اند از محبوب‌ترین محصولات ایران خودرو هستند که تحت تاثیر حاشیه‌های مشکل نرم افزاری سایت فروش ایران خودرو دچار این افزایش قیمت شده‌اند. افزایش قیمت‌های شبانه این محصولات که بعدا مشکل نرم افزاری نامیده شد، تاثیر منفی روی ثبات قیمت این ۴ خودرو داشت. 

البته از سوی دیگر قیمت ۶ خودروی دیگر روند نزولی را تجربه کرده است. این اعداد یعنی با وجود رفع ممنوعیت درج قیمت ها، ثبات بازار خودرو برهم نخورده است. آخرین آمارهای وزارت صمت نشان می دهد تولید خودروسازها در بهار امسال نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود ۴۱ درصد کاهش داشته است؛ تداوم این روند باعث می شود خودروسازها نتوانند به هدف تولید خود در سال جاری یعنی یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو برسند و به تعهدات خود از جمله تحویل ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دستگاه خودروی پیش فروش شده عمل کنند.

هرچند دولت بر تحویل خودروها تاکید دارد و خودروسازها هم خود را متعهد به آن دانسته اند اما روند تولید، احتمالات منفی دیگر را تقویت می کند که می تواند به رشد دوباره قیمت ها منجر شود. بر اساس تجربه سه ماه گذشته می‌توان جمع بندی کرد که اگر روند فروش خودرو از سوی خودروسازها به بازار با بی نظمی همراه باشد، احتمالا باید در انتظار افزایش قیمت‌ها باشیم. در چنین شرایطی حل ریشه ای مشکلات صنعت خودروسازی از جمله بحران نقدینگی و بدهکاری هزاران میلیارد تومانی به سیستم بانکی و قطعه سازها، بیش از همه اهمیت پیدا می‌کند.

متوسط رشد قیمت ۱۰ خودروی داخلی از ششم مرداد تاکنون در معاملات سایت دیوار