فرارو- آیا باید منتظر تحولات جدیدی در وضعیت پرونده هستهای ایران باشیم؟ رویترز در گزارشی به مخالفت چین با طرح تحریمهای جدید پرداخته است. این گزارش پس از آن تنظیم میشود که احمدینژاد، آمادگی ایران را برای مبادله سوخت هستهای اعلام کرد و متکی در اجلاس مونیخ حصول توافق را نزدیک ارزیابی کرد. با این حال برخی اصولگرایان مخالفتهایی را نسبت به طرح احمدینژاد ابراز داشته اند.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از رویترز 5+1 روز جمعه درباره تلاش برای متقاعد ساختن ایران به توقف برنامه غنیسازی هستهای گفتگو کردند؛ اما چین به صراحت گفت که آنها مایل به ادامه گفتگوها به جای اعمال تحریمهای جدید بر تهران هستند.
وزارت خارجه ایالات متحده اعلام کرد: «مقامات عالی ایالات متحده، انگلستان، فرانسه، آلمان، چین و روسیه کنفرانسی تلفنی راجع به این موضوع برگزار کرده اند.» کرولی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اشاره به سیاست دوقلوی دیپلماسی و تحریم که اعضای 5+1در قبال ایران در پیش گرفته اند به خبرنگاران گفت: «آنها درباره هر دو راهکار بحث کردند؛ راهکار فشار(و راهکار مذاکره).»
اعضای غربی گروه، خواستار بررسی امکان اعمال دور چهارم تحریمهای ملل متحد در پاسخ به امتناع ایران از توقف غنیسازی، چنانکه توسط پنج قطعنامه پیشین شورای امنیت خواسته شده بود، شده اند. مسکو نیز خاطرنشان ساخته که آماده حمایت از اقدامات تنبیهی جدید است، اما چین که نظیر روسیه، پیوندهای تجاری نزدیکی با ایران دارد، در اینباره مقاومت میکند. چین به عنوان یک عضو دائمی شورای امنیت، میتواند با استفاده از حق وتوی خویش؛ راه را بر تصویب قطعنامهای راجع به تحریمهای جدید ببندد.
در هفته جاری، رئیسجمهوری ایران، محمود احمدی نژاد اظهار داشت ایران آمادگی دارد تا اورانیوم غنیشده با درصد پایین را برای پالایش و تبدیل به سوخت راکتوری که ایزوتوپهای پزشکی میسازد، به فرانسه و روسیه ارسال کند. ایران پیشتر چنین پیشنهادی را نپذیرفته بود.
اظهارات تعجب برانگیز احمدینژاد بعد از آن بود که جزئیات اسناد آمریکا و فرانسه راجع به رئوس تحریمهای جدید احتمالی سازمان ملل علیه ایران افشا شد. هدفهای احتمالی شامل بانک مرکزی ایران، سپاه پاسداران انقلاب(اسلامی) و بخش انرژی میشود.
اما پکن، که واکنش خشمگینانهای به اعلام طرح معامله 6.4 میلیون دلاری نظامی آمریکا با تایوان؛ جزیرهای که چین مدعی حاکمیت بر آن است، نشان داده؛ تصریح کرد که گفتگو را ترجیح میدهد. یک دیپلمات چینی در سازمان ملل که خواست نامش فاش نشود، با ارجاع به حرفهای احمدینژاد گفت که شش قدرت «اگر قصد واقعی ایرانیها موفقیت در مذاکرات باشد؛ باید این پیشنهاد را دریافت کنند و ببینند» وی ادامه داد: «این یک پیشنهاد باز و عمومی از عالیترین مقامات است»
ایران ادعای غربیها را که در پی دستیابی به سلاح اتمی است رد میکند و مخالف توقف برنامه غنیسازی است. ایران میگوید هدف انحصاری این برنامه تولید برق است.
ایران بر سر برنامه سوخت با آژانس مذاکره میکند
منوچهر متکی، وزیر خارجه ایران، شنبه در حاشیه یک کنفرانس امنیتی در مونیخ گفت که ایدههای جدید ایران در برنامه مبادله سوخت را با یوکیا آمانو، رئیس جدید آژانس بینالمللی انرژی به بحث خواهد گذاشت.
متکی گفت تهران مایل است شرایطی برای مبادله وضع کند تا بازگشت اورانیوم را تضمین کند. کرولی اعلام کرده که قابل پذیرش بودن شروطی که ایران در طرح مبادله سوخت میگذارد، محدودیتهایی دارد؛ طرحی که ایران با اصل آن در نشست ماه اکتبر ژنو موافقت کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با بیان اینکه «اگر ایران پاسخی رسمی دارد، باید رسماً به آژانس ارائه دهد» گفت: «هر شرطی از سوی ایران باید تامینکننده الزامهای قطعنامههای متعدد(شورای امنیت) که بر نگرانیهای جامعه بینالمللی درباره برنامه هستهای ایران تاکید میکنند، باشد.»
روسیه پس از تلاشهای فراوان در طول مذاکرات غیرعلنی برای رقیق کردن اقدامات قطعنامه پیشین؛ نظیر چین با بیمیلی از تحریمهای دور سوم ملل متحد علیه ایران حمایت کرد. اما مسکو جمعه هشدار داده است که اگر تهران اقدام سازندهای انجام ندهد، شورای امنیت دوباره این موضوع را در دستور کار قرار خواهد داد.
«ما تایید کردیم که اگر پاسخ سازندهای از جانب ایران نبینیم، ناچار خواهیم بود تا این موضوع را در شورای امنیت سازمان ملل به بحث بگذاریم.» اینها را سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در کنفرانسی خبری با وسترول، همتای آلمانی خود، به خبرنگاران حاضر در برلین گفت.
پکن که مخالفت خود را با دیگران، با اعزام یک نماینده دون پایه به نشست ماه گذشته 5+1 در نیویورک نشان داد، «معاون وزارت کنترل تسلیحات» خود را در کنفرانس تلفنی جمعه داشت. کرولی این حضور را مناسب ارزیابی کرد.
یانگ جیهچی، وزیر خارجه چین که در کنفرانس امنیتی مونیخ(کنفرانسی که متکی در آن حضور داشت) سخن میگفت، اظهار داشت: دیپلماسی هنوز بهترین راه برای حل منازعه است. وی ادامه داد: «ما معتقدیم ایران درها را به سمت طرح آژانس برای تامین سوخت هستهای کاملاً نبسته است.»
یک روز پیشتر وی با بیان اینکه در حال حاضر، حتی بحث از تحریمهای جدید میتواند زیانآور باشد، چه رسد به اعمال آنها، گفت: «در حال حاضر سخن گفتن درباره تحریمها ، وضعیت را پیچیده خواهد کرد و ممکن است مانع یافتن یک راه حل دیپلماتیک شود.»
موضعگیریهای داخلی راجع به تبادل سوخت
در حالی رویترز چنین از مواضع سران 5+1 پس از اظهارات احمدینژاد و متکی گزارش میدهد که حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان، در سرمقاله روز شنبه این روزنامه با انتقاد از گفتگوی تلویزیونی محمود احمدینژاد، اظهار داشته بود کاش رئیسجمهور به نحوی سخن نمیگفت که انگار ما با آمریکا مشکلی نداریم. وی با بیاساس خواندن شایعاتی که یکی از مشاوران بلندپایه احمدینژاد را متمایل به آمریکا میدانند؛ نوشت: «مبادا خداي نخواسته، در كنار حضرتعالي كساني يافت شوند كه به جسم در ميان شما و به دل در حلقه ديگران باشند!»
مدیرمسئول کیهان در این یادداشت با رد طرح احمدینژاد برای مبادله سوخت، خطاب به احمدینژاد نوشت: «مگر آژانس بين المللي انرژي اتمي و گروه 1+5 تاكنون و طي چالش 7 ساله هسته اي كشورمان به مفاد NPT، پادمان هاي مربوطه، اساسنامه آژانس و اصول قانوني و تعريف شده حقوقي و فني پايبند بوده اند كه آقاي احمدي نژاد معتقدند اگر اورانيوم تحويل گرفته را پس ندهند نشانه قانون شكني آنها خواهد بود؟»
این فشارها در حالی به سیاست خارجی احمدینژاد وارد میآید که متکی روز گذشته سخن از شروط ایران برای مبادله سوخت به میان آورده بود. اظهاراتی که به نظر میآید درصدد تفسیر مواضع جدید احمدینژاد به نحوی است که گویا تغییری در موضع ایران پدید نیامده است.
وی با اعلام اینکه توافق نهايي درباره سوخت هستهاي ايران نزديك است؛ مهمترین مسئله در حصول این توافق را، میل سیاسی طرفهای قرارداد دانست و گفت: «ما فكر ميكنيم كه تمامي طرفين [مرتبط با برنامه هستهاي ايران] تمايل سياسي خود را براي انجام اين تبادل نشان داده اند.»