امروز همزمان با سالگرد پرتاب ماهواره ملي «اميد» و روز ملي «فنآوري فضايي»، ضمن رونمايي و افتتاح چندين طرح مهم هوافضايي كه با حضور رئيس جمهور و وزراي دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و ارتباطات و فنآوري اطلاعات،علوم تحقيقات و فنآوري و آموزش وپرورش، خبر پرتاب موفقيتاميز راكت كاوش 3 حامل محمولهاي زيستي شامل لاك پشت، كرم، موش و نمونههاي سلولي اعلام شد.
رونمايي از ماهواره ملي «طلوع»، نمونه مهندسي ماهواره ملي «مصباح دو»، نمونه مهندسي ماهواره دانشجويي «نويد علم و صنعت»، نمونه مدل اوليه ماهوارهبر «سيمرغ» و موتور ماهوارهبر آن و افتتاح نخستين مرکز پردازش تصاوير ماهوارهيي ايران و آزمايشگاه سه بعدي مجازي ماهوارهيي به فاصله يك سال از پرتاب نخستين ماهواره بومي ايران، نمايشي تمام عيار و تحسينبرانگيز از عزم و تلاش خستگيناپذير متخصصان هوافضاي كشورمان براي حضور قدرتمندانه در اين عرصه راهبردي از دانش و فناوري بود.
پرتاب موفق راكت كاوش 3 حامل نخستين محموله زيستي ايران، ديگر دستاورد فضايي بود كه در سومين روز از دهه فجر انقلاب اسلامي و در روز ملي فناوري فضايي اعلام شد.
ماهواره سنجش از دور «طلوع»
ماهواره سنجش از دور «طلوع» كه توسط متخصصان شركت صنايع الكترونيك وزارت دفاع طراحي و ساخته شده و با ماهواره بر «سيمرغ» قابل پرتاب است، داراي فنآوريهاي جديد مانند محموله تصويربرداري، كنترل وضعيت، مكانيزمها وسلولهاي خورشيدي ميباشد كه براي نخستين بار در آن به كار رفته است.
ماموريت اصلي اين ماهواره، تصويربرداري تك طيفي با تفكيك پذيري 50 متر، ذخيره و ارسال دادههاي تصوير به ايستگاههاي زميني دريافت تصوير ميباشد كه به اين منظور با ايستگاههاي زميني تله متري، ردگيري و فرمان (TT&C) و مركز كنترل پرواز (FCC)، قابليت تبادل دادههاي پايش و كنترل ماهواره را دارد.
با توجه به ويژگيهاي تصاوير ماهواره «طلوع» ميتوان كاربردهايي چون نقشه برداري زمين در مقياس بزرگ، مطالعه و بررسي حوضچههاي آبي و دريا، مشاهده و ارزيابي تخريب منابع انساني، بررسي علوم كشاورزي، جنگلي، مشاهده پوشش ابرها، پراكندگي انساني و ارزيابي بلاياي طبيعي نظير زمين لرزه، سيلها، آتشسوزي و ... را براي آن ذكر كرد.
مدار ماهواره طلوع از نوع ارتفاع پايين دايروي و ارتفاع مدار آن بيش از 500 كيلومتر است و دو سال عمر مفيد براي آن پيشبيني ميشود.
انرژي اين ماهواره نيز توسط آرايههاي خورشيدي بر روي بدنه و باتريهاي ثانويه تامين ميشود.
جرم اين ماهواره 100 كيلوگرم و ابعاد سازه آن مقطع شش ضلعي به عرض 86 و ارتفاع 100 سانتيمتر است.
نمونه مهندسي ماهواره ملي «مصباح 2»
ماهواره ملي «مصباح ــ 2» كه توسط دانشمندان سازمان فضايي ايران وابسته به وزارت ارتباطات و فنآوري اطلاعات ساخته شده، از نوع ماهواره هاي مخابراتي است كه در باند UHF كار ميكند.
ماموريت اين ماهواره شامل ذخيره و بازيابي اطلاعات، جمعآوري پخش دادههاي روي مناطق وسيع و پراكنده، خواندن از راه دور و ناوبري است.
ماهواره ملي «مصباح ــ 2» با جرم 70 كيلوگرم داراي مداري از نوع خورشيد آهنگ و ارتفاع 15+ 700 كيلومتر بوده و طول عمر آن سه سال پيشبيني ميشود.
هدف از توسعه طرح مصباح ــ 2 كسب دانش فني طراحي، تحليل، ساخت و آزمايش ماهواره به صورت بومي، دستيابي به فضا از طريق طراحي و پرتاب يك ماهواره نزديك به زمين به منظور جمعآوري، بازيابي و پردازش، ضبط و ارسال مجدد دادهها و ايجاد يك شبكه ارتباطي ماهواره اي براي ارتباط با كاربران در مناطق دور افتاده ايران با ديگر نواحي جغرافيايي دنيا است.
نمونه مهندسي ماهواره «نويد علم و صنعت»
ماهواره نويد علم و صنعت كه توسط اساتيد و دانشجويان دانشگاه علم و صنعت ايران طراحي و ساخته شده است، نخستين ماهواره ملي ــ دانشجويي كشور است.
اين ماهواره (IRANSAT-IUST) يك ماهواره كوچك با ابعاد 50*50*50 سانتيمتر مكعب و جرم 40 كيلوگرم ميباشد كه به منظور استقرار در مدار بيضوي با ارتفاع 250 تا 375 كيلومتر و زاويه انحراف مداري 55 درجه طراحي شده است.
ارتباط ماهواره با ايستگاه زميني از طريق سه فرستنده و گيرنده در باندهاي VHF و UHF برقرار ميشود و تامين انرژي آن نيز به وسيله صفحات خورشيدي نصب شده بر بدنه جانبي سازه ماهواره در كنار باتري و بهرهگيري از تنظيم كنندهها و مبدلهاي ولتاژ صورت ميگيرد.
ماموريت ماهواره نويد علم و صنعت، تصويربرداري از زمين با رزولوشن (وضوح تصوير) 750 متر مبتني بر روشي جاروبي (PUSH BROOM) و به صورت تك باند است.
به طور كلي، كاربرد تصاوير دريافتي از اين ماهواره در زمينههايي چون جو و علوم هواشناسي (خصوصيات ابرها، بارندگي، رطوبت و دماي هوا، مواد شيميايي جو، بادها ، ديناميك جو و تراكم بخار)، منابع (ماهيگري، آبهاي ناشي از برف و يخ، آبهاي اقيانوس ها، گردبادها ، توفانها و جزر و مد درياها) و بلاياي طبيعي (خشكسالي، آلودگي محيط زيست و زمين لرزه ) ميباشد.
نمونه مهندسي ماهواره بر «سيمرغ»
اين ماهوارهبر توسط سازمان صنايع هوافضاي وزارت دفاع طراحي و ساخته شده است.
ماهواره چند مرحلهاي «سيمرغ» در راستاي دستيابي به بخشي از اهداف برنامه مصوب فضايي جمهوري اسلامي ايران طراحي و ساخته شده كه قادر است با استفاده از نسل جديد و پيشرفته موتورهاي سوخت مايع، انرژي لازم براي قرار دادن ماهوارههايي تا وزن 100 كيلوگرم در مدار 500 كيلومتري زمين را تامين كند.
ماهوارهبر سيمرغ با بهره مندي از اين موتورها توانايي دستيابي به سرعتي برابر هفت هزار و 500 متر بر ثانيه در مدار 500 كيلومتري را جهت استقرار ماهواره دارا ميباشد.
موتور ماهواره بر «سيمرغ»
موتور ماهواره بر سيمرغ كه توسط متخصصان سازمان صنايع هوا فضاي وزارت دفاع طراحي و ساخته شده است از تركيب چهار موتور 32 تن تشكيل شده است كه با كلاستر (خوشهيي) شدن اين چهار موتور، تراست ايجاد شده به ميزان 128 تن افزايش مييابد .
در مرحله نخست اين ماهواره بر از موتور 128 تن به همراه يك موتور كنترلي 15 تن استفاده ميشود كه در مجموع تراست اين مرحله ماهواره بر به 143 تن خواهد رسيد .
اين موتور ميتواند در ماهواره برهايي با قدرت زيادتر نيز در آينده مورد استفاده قرار گيرد و ماهوارههايي با وزن 700 كيلوگرم را در مدار يكهزار كيلومتري زمين قرار دهد.
افتتاح نخستين مركز پردازش تصاوير ماهوارهيي ايران
به گزارش ايسنا، نخستين مركز پردازش تصاوير ماهواره اي ايران كه توسط سازمان جغرافيايي وزارت دفاع ايجاد شده است، به صورت كاملا بومي در كشور طراحي شده تا مطابق با پارامترهاي نامي بازتابي لايه LEO محاط بر آسمان جمهوري اسلامي ايران، معين و در جهت برنامهريزي شده به پايش دادههاي ماهوارهيي بپردازد.
مركز تخصصي پردازش تصاوير ماهوارهيي ايران قادر است تغييرات دورهيي پديده هاي محتول سطح زمين را نشان دهد و در مواردي چون بررسي تغيير مسير رودخانهها، تغيير حد و مرز پيكرههاي آبي همچون درياچهها، درياها و تغيير موفورلوژي سطح زمين بسيار كار ساز است.
افزون بر اين سيستم مذكور با توجه به اين كه بر اساس ثبت تغييرات و اختلافهاي بازتابش الكترو مغناطيسي از پديدههاي مختلف كار ميكند، ميتواند حد و مرز پديدههاي زميني اعم از مرز انواع خاكها، سنگها، گياهان، محصولات كشاورزي گوناگون و ... را مشخص كند.
گستره بسيار وسيع زير پوشش هر تصوير ماهوارهيي، تشخيص و تمايز گونههاي گياهي مختلف، محاسبه سطح زير كشت محصولات كشاورزي، مطالعه مناطق آسيب ديده كشاورزي بر اثر كم آبي و يا حمله آفتهاي مختلف به آنها، تهيه نقشه جامع پوشش گياهي هر منطقه، تهيه نقشه آبراههها و ارتباط آنها با مناطق مستعد كشت و برآورد ميزان محصول زير كشت، تعيين راهبرد مناسب براي جلوگيري و كاهش خسارت بلاياي طبيعي از ديگر توليدات نخستين نخستين مركز پردازش تصاوير ماهواره اي ايران به شمار ميرود.
افتتاح آزمايشگاه سه بعدي مجازي ماهوارهيي
اين آزمايشگاه كه توسط اساتيد و دانشجويان دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي ايجاد شده است، قابليت شبيه سازي محيط واقعي حركت مداري ماهواره در مدارهاي LEO با تغيير پارامترهاي مداري و مدار GEO را دارا است.
مشاهده آنلاين المانهاي مداري، مشاهده پارامترهاي مختلف زير سيستم تامين انرژي، نظير توان دريافتي از آرايههاي خورشيدي، ولتاژ و جريان باتريها، ظرفيت الكترونيكي و عمق دشارژ باتريها از جمله قابليتهاي ويژه اين آزمايشگاه به شمار ميرود.
آزمايشگاه شبيه ساز سه بعدي مجازي توانايي چرخش 360 درجهيي حول محورهاي عمودي و افقي را داشته و همچنين ميتواند 25 + درجه در صفحه عمومي بچرخد.
اين آزمايشگاه با ايجاد بستر مناسب تحقيقات و آموزش براي دانشجويان و متخصصان همچنين قابليت ارزيابي و امتيازدهي به كاربران در حال آموزش را براي مربيان فراهم ميكند.
پرتاب موفقيتآميز راكت كاوش 3 با نخستين موجودات زنده به فضا
به دنبال پرتاب موفقيت آميز راكتهاي كاوش يك و دو به فضا، دانشمندان و متخصصان فضايي كشورمان موفق شدند، براي نخستين بار محموله زيستي موجود زنده را توسط كاوش سه به فضا پرتاب كنند.
كاوش سه كه با همكاري پژوهشگاه هوافضا و سازمان صنايع هوافضاي وزارت دفاع طراحي و ساخته شده است از زير سامانه هاي سازه، محفظه زيستي، تغذيه، ارسال دادههاي تلهمتري، تصويربرداري و ارسال همزمان، رايانه پرواز، سنجش محيطي و بازيابي ، تشكيل شده است.
تله متري فعاليتها و عملكرد كاوشگر در فرايند پرتاب، ارسال تصاوير همزمان به ايستگاه زميني متحرك ، كنترل رايانه پرواز در كل فرايند، كنترل عمليات فرامين و جدايش ، نمايش كپسول زيستي و موجودات زنده درون آن به صورت به هنگام ، دستيابي به مجموعه امكانات آزمايشگاهي براي داده برداري از فضاي جوي رقيق و خارج از جو و آزمايش زير سيستم فضايي از ديگر دستاوردهاي پرتاب كاوش سه به فضا به شمار ميرود.
بازتاب گسترده دستاوردهای فضایی در رسانهها جهان
این دستاوردهای بزرگ علمی در جهان بازتابهای گستردهای را در رسانههای مختلفی را در پی داشت رونمایی ماهواره ها و ماهواره بر کاوشگر - 3 و حمل موجودات زنده به فضا که امروز چهارشنبه همزمان با روز ملی فضا با حضور رئیس جمهور صورت گرفت رسانه های غربی را به بازتاب گسترده برنامه های فضایی ایران واداشت.
سایت خبری شبکه بی. بی. سی در گزارش خود نوشت: ایران با موفقیت موشک ماهواره بر کاوشگر- 3 را پرتاب کرد. در کپسول آزمایشی که این موشک با خود حمل می کند یک موش، یک لاک پشت و کرم به فضا فرستاده شده اند. این پرتاب در مدت برگزاری جشنهای پیروزی انقلاب اسلامی انجام شد.
روزنامه صهیونیستی جروزالم پست نیز نوشت: ایران روز چهارشنبه با موفقیت یک موش، لاک پشت و کرم را به فضا فرستاد. کاوشگر- 3 که در زبان انگلیسی به معنای "اکسپلورر- 3" است بخشی از یک برنامه فضایی ایران است که قدرتهای غربی نسبت به آن ابراز نگرانی کرده اند.
خبرگزاری فرانسه نیز از پرتاب موفقیت آمیز یک موشک ماهواره بر ساخت داخل ایران خبر داد و نوشت کپسول آزمایشی که این موشک با خود حمل می کند از این توانایی برخوردار است که اطلاعات تجربی خود را به زمین بازگرداند. همچنین محمود احمدنژاد رئیس جمهور ایران از موشک ماهواره بر دیگری به نام "سیمرغ" خبر داد. موشک ماهواره بر سیمرغ می تواند ماهواره ای به وزن 100 کیلوگرم (220 پوند) را تا ارتفاع 500 کیلومتری (310 مایلی) حمل کند. ایران اولین ماهواره ساخت داخل را در فوریه سال گذشته و همزمان با سی امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی پرتاب کرد.
خبرگزاری رویترز نیز نوشت: ایران امروز از سه ماهواره جدید خود رونمایی و با موفقیت یک موشک ماهواره بر را آزمایش کرد. موشک کاوشگر-3 به مناسبت جشنهای سی و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی 1979 آزمایش شد. دقیقا یکسال قبل، ایران برای اولین بار ماهواره ساخت خود را در مدار قرار داد.
همچنین خبرگزاری ایتالیا و شبکه تلویزیونی دولتی "رای" نیز ضمن گزارشی از برنامه های ماهواره امید و موشک سفیر- 2 به معرفی سه ماهواره جدید "یا مهدی"، "مصباح- 2" و "طلوع" پرداختند.
وال استريت ژورنال نيز به دنبال گزارش پرتاب موفقيت آميز سيمرغ، از نگراني كشورهاي غربي به دستيابي ايران به اين فناوري خبر داد و افزود: سران غرب در هراسند كه ايران در استفاده از فناوري دور برد بالستيك پيشرفت بيشتري كند.