فرارو- پرونده جوان ایرانی که زنی آمریکایی را به قتل رسانده است پس از تأیید حکم از سوی دیوان عالی کشور به اجرای احکام فرستاده شد و درصورتیکه متهم نتواند رضایت اولیای دم را جلب کند، قصاص خواهد شد.
خلاصه ماجرا از این قرار است که اواسط بهمن ماه سال ۹۰ مردی نزد پلیس رفت و مدعی شد همسر آمریکایی اش ناپدید شده است وی گقت چند روز قبل برای انجام کاری از کشور خارج شدم تا اینکه همسایه‌ها تماس گرفتند و گفتند همسرم ناپدید شده است.
مأموران بعد از مطرح شدن این شکایت، تحقیقات را شروع کردند و با ردیابی کارت سوخت خودروی مقتول و بررسی دوربین‌های مدار بسته پمپ بنزین متوجه شدند دو پسر جوان به نام‌های آرش و بیژن خودرو را سرقت کرده‌اند پس از آن بود که مأموران دو جوان را شناسایی و سرانجام بازداشت کردند.
آن‌ها در جریان بازجویی‌های مقدماتی اعتراف کردند که با انگیزه سرقت، زن آمریکایی را به قتل رسانده و جسدش را در حوالی صبا شهر رها کرده اند.
آرش و بیژن در توضیحات خود در خصوص نحوه قتل گفتند که روز حادثه با مقتول در خیابان قرار گذاشتند بیژن در صندلی جلو سوار شد و آرش هم در صندلی عقب نشست. در فرصت مناسب آرش از پشت سر دهان او را گرفت تا کیفش را سرقت کنند، اما مقاومت کرد و آرش گلوی او را فشار داد تا اینکه فوت کرد. بعد هم جسد را به خارج از شهر بردند سپس پول‌ها و ماشین را سرقت کردند.
با کامل شدن تحقیقات، بازپرس آرش را به اتهام مباشرت در قتل و شرکت در سرقت و بیژن را به اتهام معاونت در قتل و شرکت در سرقت، مجرم شناخت و پرونده برای رسیدگی به شعبه ۷۱ دادگاه کیفری استان تهران ارجاع شد و همسر مقتول هم به وکالت از فرزندانش خواهان قصاص قاتل شد.
سرانجام بعد از چندین سال رسیدگی به این پرونده، حکم صادره برای متهمان روز گذشته تأیید شد و درصورتیکه متهم ردیف اول که محکوم به قصاص شده است، نتواند رضایت اولیای دم را جلب کند، به زودی قصاص خواهد شد.
اما پیرامون این پرونده مسائلی وجود داشت از جمله اینکه ابتدا ادعا شد، چون مقتول مسیحی است طبق قانون مجازات اسلامی نمی‌توان برای قاتلش تقاضای قصاص کرد البته نهایتاً ثابت شد که وی مسلمان شده بود و بر همین اساس هم حکم قصاص در دیوان عالی کشور تایید شد لذا تصمیم گرفتیم در این نوشتار به بررسی جرم قتل عمدی و شرایط تحقق مجازات قصاص بپردازیم.
تعریف جرم قتل عمدی
جرم قتل سنگین‌ترین جرم علیه اشخاص می‌باشد که صدمات آن برای فرد قربانی غیر قابل جبران خواهد بود. جرم قتل عمدی عبارت از سلب ارادی حیات از شخص زنده به وسیله شخص دیگری بدون مجوز قانونی است.
موارد تحقق قتل عمدی
قتل عمد وقتی محقق می‌شود که فردی با انجام کاری قصد کشتن شخصی را داشته باشد و یا کاری که انجام داده نوعاً کشنده باشد در واقع در این مورد قاتل قصد کشتن ندارد به عنوان مثال شخص بدون آنکه قصد کشتن دیگری را داشته باشد عملی انجام می‌دهد که عرفاً کشنده است مثلاً طرف مقابل را هول می‌دهد و سر شخص به جدول برخورد کرده و می‌میرد منظور از عمل نوعاً کشنده این است که این عمل نسبت افراد متعارف کشنده است.
همچنین هرگاه کار شخص نوعاً کشنده نباشد یعنی نسبت به افراد متعارف کشنده نباشد، اما با در نظر گرفتن وضعیت مقتول از قبیل: پیری یا بیماری یا کودکی نسبت به او کشنده تلقی شود باز هم قتل عمدی است در واقع در این حالت هم قاتل قصد کشتن مقتول را ندارد کاری را هم که انجام می‌دهد نوعاً کشنده نیست، ولی انجام آن عمل نسبت به شخص خاص، باعث فوت او می‌شود.
مثل زمانی که شخص پیر یا شخصی که دارای بیماری قلبی است را بترساند و شخص بر اثر ترس جان خود را از دست بدهد در این مورد اقدام فرد نسبت به افراد متعارف کشنده نیست، اما نسبت به شخصی که بیماری قلبی دارد کشنده است.
توجه به این نکته ضروری است که در این مورد باید آگاهی و توجه مرتکب به اینکه کار نوعاً نسبت به مجنی علیه (شخصی که مورد جنایت واقع شده است که در این مثال شخصی است که بیماری قلبی دارد) کشنده است ثابت گردد در صورت عدم اثبات، جنایت عمدی محقق نمی‌گردد.
مجازات جرم قتل عمدی
۱- قصاص: مجازات اولیه و اصلی قتل عمدی در صورت تقاضای، ولی دم و وجود سایر شرایط مقرر در قانون قصاص است و در غیر این صورت محکوم، به دیه و حبس به عنوان مجازات تعزیری محکوم می‌گردد.
۲- تعزیر: اگر مرتکب جرم قتل عمدی به هر علت قصاص نشود با رعایت شرایط به ۳ تا ۱۰ سال حبس تعزیری درجه ۴ محکوم می‌شود. از جمله مواردی که متهم به این مجازات محکوم می‌شود می‌توان به گذشت شاکی اشاره کرد همچنین در مواردی که پدر یا جد پدری فرزند خود را بکشد یا قاتل مسلمان و مقتول غیر مسلمان باشد هم به جای قصاص مجازات حبس اعمال می‌گردد.
۳- دیه: همان طور که گفته شد مجازات اصلی و اولیه قتل عمدی قصاص است، اما در مواردی که مجازات قصاص منتفی شود دیه جایگزین آن می‌گردد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
توافق با ولی دم مبنی بر پرداخت دیه
قتل غیر مسلمان توسط مسلمان
قتل فرزند توسط پدر یا جد پدری
قتل دیوانه توسط عاقل
فوت قاتل فراری
قتل در حالت مستی
شرایط ثبوت قصاص قاتل
ثبوت قصاص منوط به احراز شرایطی است که در مواد مختلف قانون مجازات اسلامی به آن‌ها اشاره شده است و در ادامه به شرح هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.
۱- تساوی در دین: به موجب ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی تساوی در دین از جمله شرایط ثبوت قصاص است البته به موجب این ماده در صورتی که مجنی علیه (شخصی که مورد جنایت واقع شده است) مسلمان باشد، مسلمان نبودن مرتکب مانع قصاص نیست؛ بنابراین قاتل مسلمان در برابر مقتول غیرمسلمان قصاص نمی‌شود، اما اگر قاتل مسلمان نباشد، ولی مقتول مسلمان باشد، قاتل قصاص خواهد شد؛ اما در تمام موارد که قصاص منتفی می‌شود، پرداخت دیه بر عهده قاتل است و همچنین امکان تعزیر وی نیز وجود دارد (۳ تا ۱۰ سال حبس)
بنابراین در پرونده فوق الذکر اگر مقتول مسیحی بود و قاتل مسلمان امکان قصاص قاتل مسلمان به خاطر کشتن فرد غیر مسلمان وجود نداشت و وی به حبس و پرداخت دیه در حق اولیای دم محکوم می‌شد.
۲- فقدان رابطه پدری: قصاص در صورتی ثابت می‌شود که مرتکب پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه نباشد. هر چند پدر یا جد پدری به دلیل کشتن فرزند خود قصاص نمی‌گردند، اما باید دیه قانونی را پرداخت کنند که خود نیز از آن سهمی نمی‌برند و همچنین به ۳ تا ۱۰ سال حبس تعزیری نیز محکوم می‌گردند.
لازم به ذکر است در این مورد تساوی در دین ضرورتی ندارد، یعنی اگر پدری که کافر است فرزند مسلمان خود را به قتل برساند یا مضروب و مجروح کند قصاص نخواهد شد.
۳- تساوی در عقل: به موجب قانون مجازات اسلامی چنانچه انسان عاقل، دیوانه‌ای را به قتل برساند قصاص نمی‌شود و ثبوت قصاص منوط به عاقل بودن مجنی علیه است. البته مرتکب جنایت عمدی نسبت به مجنون علاوه بر آن که باید دیه پرداخت کند به تعزیر مقرر در قانون نیز محکوم می‌شود. (۳ تا ۱۰ سال حبس)
شرایط اجرای قصاص
۱- تقاضای اولیای دم: در جنایات وارده بر نفس، اولیای دم باید اجرای قصاص را مطالبه نماید وگرنه قصاص قابل اجرا نخواهد بود. مطابق ماده‌ی ۳۵۱ قانون مجازات اسلامی، ولی دم همان ورثه‌ی مقتول است به جز زوج یا زوجه که حق قصاص ندارند. لازم به ذکر است که درصورتیکه صاحب حق قصاص فوت نماید، حق قصاص به ورثه‌ی او منتقل می‌شود حتی اگر همسر مجنی علیه باشد.
۲- اذن مقام معظم رهبری: به موجب قانون مجازات اسلامی در اجرای قصاص اذن مقام معظم رهبری یا نماینده او لازم است اذن از مقام رهبری در اجرای قصاص برای نظارت بر صحت اجرا و رعایت حقوق صاحب حق قصاص است حال چنانچه اولیای دم بدون اذن قاتل را قصاص کنند به مجازات تعزیری (حبس) محکوم می‌شوند.
۳- پرداخت تفاضل دیه: در مواردی مرتکب جنایت علیه نفس (قتل) را در صورتی می‌توان قصاص نمود که مبلغی به عنوان فاضل دیه به وی یا گاهی به سایر اولیای دم پرداخت شود در واقع اگر اولیای دم چند نفر باشند و بعضی از آن‌ها خواهان قصاص قاتل و برخی خواهان دیه باشند در این صورت کسانی که خواهان قصاص هستند باید قبل از اجرای قصاص سهم دیه کسانی را که خواهان دیه هستند را به آن‌ها پرداخت کنند. پرداخت مازاد دیه بر اساس قانون مجازات اسلامی باید قبل از اجرای قصاص باشد.
یکی از موارد دیگری که مستلزم پرداخت فاضل دیه به قاتل است در خصوص قتل زن مسلمان است، قانوناً دیه قتل زن مسلمان نصف دیه مرد مسلمان است، پس اگر مردی اقدام به کشتن زنی بکند، چون دیه زن نصف دیه مرد است، اولیای دم زن در صورتی می‌توانند مرد را قصاص کنند که قبل از اجرای قصاص نصف دیه کامل مرد را به او پرداخت نمایند. در خصوص این پرونده هم اولیای دم زن آمریکایی برای قصاص قاتل باید نصف دیه مرد مسلمان را پرداخت کنند.
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعه‌بارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
این سالاد سبز را با حبوبات و سبزیجات درست کنید و لذت ببرید
