بیش از ۳۷۱ میلیون نفر در جهان مبتلا به دیابت هستند. دیابت یک بیماری مزمن است که به علت عملکرد نامنظم پانکراس که مسئول تولید هورمون انسولین است، ایجاد میشود. انسولین به گلوکز خون اجازه میدهد تا وارد سلولهای بدن ما شود و از آن برای تولید انرژی استفاده کند. دو نوع دیابت وجود دارد، نوع ۱ و نوع ۲.
دیابت یا بیماری قند، یک اختلال سوخت و سازی (متابولیک) در بدن است. در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین میرود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمیتواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولین پایین آوردن قند خون توسط سازوکارهای مختلف است.
دیابت دو نوع اصلی دارد. در دیابت نوع یک، تخریب سلولهای بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین میشود و در نوع دو، مقاومت پیش رونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلولهای بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود. در دیابت نوع دو مشخص است که عوامل ژنتیکی، چاقی و کمتحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.
در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش مییابد از این رو میزان قند خون افزایش یافته که به آن هایپرگلیسمی میگویند. وقتی این افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد، سبب تخریب رگهای بسیار ریز در بدن میشود که میتواند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کند. در این خبر قصد داریم برخی از فناوریهای جدید را که میتوان از آنها برای مدیریت و درمان دیابت استفاده کرد معرفی کنیم.
۱. پمپ انسولین هوشمندپمپ انسولین (Insulin pump) دستگاهی است الکترونیکی، مکانیکی و هیدرولیکی که وظیفه تزریق انسولین به زیر پوست بیمار دیابتی را طبق الگوهای تعیین شده در زمان و مقدار تعیین شده بر عهده دارد. این دستگاه مشکلات تزریق را بطور کل حذف مینماید و کنترل مناسبتری نسبت به سایر روشهای کنترل قند خود به بیمار میدهد.
بر خلاف پمپهای انسولین سنتی، پمپهای انسولین هوشمند میتوانند بسیار دقیق عملیات تزریق انسولین را انجام دهند. درجه هوشمندی این دستگاهها با پیشرفت فنآوری به سرعت در حال افزایش است. امروزه پمپهای انسولینی وجود دارد که اطلاعات را در سطوح مختلف جمعآوری میکند تا از مصرف بیش از حد انسولین جلوگیری شود. پمپ انسولین "X ۲" یکی از این دستگاه است.
پمپ انسولین "X ۲" توسط شرکت"Tandem Diabetes Care" توسعه داده شده است و توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا نیز مورد تأیید قرار گرفته است. این شرکت اکنون در حال توسعه یک برنامه تلفن همراه است تا کاربران توسط آن و تنها توسط بلوتوث بتوانند این برنامه را به دستگاه مذکور متصل کنند تا بتوانند بر وضعیت پمپ نظارت داشته باشند.
۲. ترکیبات گلوکاگون جدیدگلوکاگون یک درمان برای "هیپوگلیسمی" (hypoglycemia) شدید یا قند خون بسیار پایین است. دو نسخه جدید از این درمان، برای کمک به بیماران دیابتی توسعه داده شده است.
یکی از این نسخهها نامش"puff-up-your-nose" است و توسط شرکت داروسازی "ای لای لیلی" (Eli Lilly) به منظور افزایش سریع قند خون توسعه داده شده است.
"گلوکاگون" (Glucagon) هورمونی است که هنگام افت غلظت گلوگز در خون از سلولهای آلفای جزایر لانگرهانس لوزالمعده (پانکراس) ترشح میشود. عملکرد گلوکاگون بر عکس انسولین موجب افزایش قند خون میشود. این هورمون هم مانند انسولین به صورت پیشساز ساخته شده و پس از تغییر و تحولاتی به هورمون بالغ تبدیل میشود.
ترشح آن به وسیلهٔ هیپوگلسیمی (کاهش قند خون)، بعضی از اسیدهای آمینه، کاتکولامینها تحریک شده و به وسیلهٔ هیپرگسیمی (افزایش قند خون)، اسیدهای چرب، اجسام ستونی، سکرتین و سوماتواستاتین مهار میشود.
۳. پمپهای انسولین بدون لولهپیشرفت قابل توجهی در جایگزینی سیستمهای تزریق انسولین به وجود آمده است و دستگاه "Omnipod" نیز یکی از آنهاست. Omnipod یک پمپ انسولین ضد آب است که در اواسط سال ۲۰۱۸ توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا تأیید شد.
این دستگاه با فناوری بلوتوث عمل کرده و دارای یک صفحه لمسی با مدیر دیابت شخصی (PDM) است که مشابه تلفنهای دارای سیستم عامل اندروید است. این نخستین دستگاهی است که که دارای "سیستم پروتکل امنیتی بالا" (heightened security protocol system) است.
۴. سیستم مدیریت دیابت پیشرفتهسیستم مدیریت دیابت نقش مهمی در مدیریت بیماریهای مزمن ایفا میکند. با فناوریهایی نظیر اینترنت اشیا این دستگاهها میتوانند حتی بهتر و دقیقتر از قبل نیز ایفای نقش کنند.
شرکت تجهیزات پزشکی ایرلندی-آمریکایی "مدترونیک" که بزرگترین شرکت تولید کننده تجهیزات پزشکی در جهان محسوب میشود و در زمینه توسعه و ساخت دستگاههای درمان نارسایی قلب، پارکینسون، دیابت، چاقی و دردهای مزمن، همچنین پمپهای انسولین، چکمیزک (عدم کنترل ادرار) و سندروم داون فعالیت مینماید.
این شرکت در سال ۲۰۱۹ قصد دارد پیشرفتهایی را در توسعه سیستم Minimed ۶۷۰ G. که پیشتر توسعه داده، اعمال کند. این سیستم جدید شامل یک حسگر پوشیدنی و دو برنامه تلفن همراه است.
۵. قلمهای انسولین هوشمند
در حالی که اولین قلم انسولین در سال ۱۹۸۵ در دسترس قرار گرفت، قلم جدیدتر و هوشمندانه انسولین یکی از پیشرفتهایی است که به طور خودکار میتواند به ثبت دوز انسولین کمک کند. اخیراً کمپانی "کامپنیون مدیکال" (Companion Medical) قلم انسولین "InPen " را همراه یک برنامه گوشی هوشمند که توسط فناوری با بلوتوث عمل میکند توسعه داده است.
منبع: ایسنا