محمدجواد آذریجهرمی، تنها وزیرِ حسن روحانی است که وقتی انقلاب پیروز شد، حتی وقتی ارتش صدام به کشور حمله کرد، هنوز به دنیا نیامده بود.
به گزارش اعتماد، تنها وزیری است که به جز عضویت در دولت، یکی از میلیونها عضو بیجیره و مواجب «باشگاه دهه شصتیها» نیز هست و البته در عین حال یکی از معدود وزرای موفق دولت دوم روحانی که احتمالا به همین اعتبار بیش از دیگر همکارانش در هیات دولت به آینده سیاسی خود پس از اتمام کار دولت «تدبیر و امید» در آستانه قرن پانزدهم خورشیدی امید بسته است.
شکایت و شکایتکشی از وزیر جوان
اما چنانچه احتمالا در اخبار یکی، دو روز اخیر خوانده و شنیدهاید، دادستان کل کشور نظری دیگر درباره آینده سیاسی «وزیر جوان» دارد.
حجتالاسلام منتظری دیروز گلایههای ضمنی ماههای گذشته مسوولان قضایی از وضعیت مدیریت فضای مجازی، عدم فیلترینگ ایسنتاگرام و مخالفتهای البته بیاثر دولت و برخی نمایندگان مجلس نسبت به فیلترینگ تلگرام را صریحتر و علنیتر از همیشه بیان کرد و با طرح این پرسش که مسوول افزایش ۱۴۰ تا ۳۰۰ درصدی جرایم رایانهای بنابر آمار ۱۰ ماهه گذشته چه کسی است، «شخص وزیر ارتباطات» را به عنوان کسی باید این به گفته او «فضای ننگآور» را از «آلودگیها، پاک کند»، خطاب قرار داد و گفت: «شخص وزیر ارتباطات است که یک روزی باید در پیشگاه خداوند متعال جوابگو باشد که برای پاکسازی فضای مجازی همکاری نکرده و نمیکند و مصوبات شورای عالی فضای مجازی را زیر پا میگذارد.»
دادستان کل کشور که معتقد است اراده کافی برای پالایش فضای مجازی از کژیها در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وجود ندارد، همچنین خطاب به آذریجهرمی گفت: «فردا در پیشگاه خداوند چه میکنید؟ بنده اخطار میدهم و هشدار میدهم، چون بخشی از مسوولیت در اختیار من است ولی ابزار در اختیار دیگری است، بنده عددی نیستم، وقتی میبینم در مقابل دستور و فرمایش موکد رهبری این گونه مقابله میکنند، بنده دیگر چه بگویم؟ وقتی در مقابل امر خدا، امر پیامبر و شرع مقدس این طور مقاومت میکند من چکار میتوانم انجام دهم؟!»
جرمش این بود که اسرار هویدا میکرد
البته دادستانی کل کشور برخلاف گفته شخص دادستان کل، عددی درشت و اثرگذار است. چنانچه هنوز ساعتی از انتشار این «هشدارها و اخطارها» نگذشته بود که جواد جاویدنیا، معاون امور فضای مجازی دادستانی کلکشور نیز وارد گود شد تا از شکایت حدود ۲ هزار نفر از مردم اهواز و البته، مدعیالعموم از «وزیر جوان» خبر دهد؛ شکایتی که به گفته معاون منتظری، از قضا نه بر عملکرد فعلی وزیر ارتباطات یا اوضاع نامطلوب فضای مجازی برای دستگاه قضا، بلکه قرار است مشخصا بر آینده سیاسی آذری جهرمی اثر بگذارد.
چنانچه بهگفته جاویدنیا، جرمی که گویا آن ۲ هزار اهوازی و این مدعیالعموم در دادستانی به وزیر ارتباطات نسبت دادهاند، «بسترسازی برای جاسوسی رایانهای دشمنان از اطلاعات کلان مردم (بیگ دیتا)» و «عدم اجرای قوانین و مقررات دولتی و دستورات قضایی موضوع ماده ۵۷۶ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی» بوده و عواقب آن برای «وزیر جوان»، طبق همین ماده ۵۷۶ و البته ماده ۷۳۱ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی یا ماده ۳ جرایم رایانهای، احتمالا «انفصال از خدمات دولتی» خواهد بود.
اما آیا «اسرار» هویدا میکرد؟!
طبیعتا در چنین شرایطی این محروم کردن آذریجهرمی از خدمات دولتی است که احتمالا بیش از دیگر ابعاد این ماجرا بحثانگیز خواهد بود. چناچه از قضا، همین بعد خاص از آن بحث پرچالش بود که روز گذشته نهتنها شخص وزیر جوان را ناگزیر به واکنش کرد، بلکه حتی واکنش حسن روحانی، رییسجمهوری نیز برانگیخت. با این همه، اما شاید بد نباشد پیش از ورود به این واکنشهای در نوع خود جالب توجه ببینیم اتهامات وارده به آذریجهرمی ازسوی دادستانی کل کشور چیست.
معاون دادستان کل کشور به این پرسش، پاسخ داده است. جاویدنیا گفته است: «در دسترس قرار دادن دادههای سری برای بیگانگان جاسوسی رایانهای محسوب میشود؛ بیگانگان میتوانند با تحلیل دیتا و جاسوسی نقطه به نقطهای که از شهروندان کشور ایجاد میشود و همچنین اطلاعاتی که برای بهکارگیری در اغتشاشات از این اطلاعات به دست میآوردند، نظم و امنیت کشور را به هم بزنند و این موارد مصداق دقیق جاسوسی رایانهای است.»
معاون دادستان کل کشور همچنین گفته است: «مردم اهواز از وزیر ارتباطات بابت عدم ایجاد بستر امن و لازم برای فضای مجازی در کشور شکایت کردند، این شکایت هم به دلیل این است که تعدادی از جوانان جذب گروههای تکفیری شده و در نهایت حادثه تروریستی رژه نیروهای مسلح رخ داده و عزیزانشان شهید شدند. درنتیجه مردم اهواز هم از وزیر ارتباطات و هم مدیران اینستاگرام و تلگرام طرح شکایت کردند.»
با این همه، اما اگر چه کسی در مورد اینکه ارایه اطلاعات محرمانه کشور به بیگانگان، جرم محسوب میشود، شک ندارد، اما اولا وزیر ارتباطات نه کسی است که اطلاعات و دادههای رایانهای را روی اینترنت بارگذاری میکند و نه کسی که میتواند مشخصا مانع از همرسانی این دادهها توسط تکتک شهروندان شود و درثانی، با توجه به توضیحات تکمیلی جاویدنیا مبنی بر اینکه بیگانگان با «تحلیل دادههایی که نقطه به نقطه توسط شهروندان ایجاد شده» برای «ایجاد اغتشاش در کشور» استفاده میکنند، نه از دادههای خام بارگذاری شده. بنابراین به نظر میرسد منظور دادستانی از «دادهای محرمانه» همان اطلاعات عمومی است که فیالمثل، شهروندی به عنوان آدرس بنگاه اقتصادی خود روی پایگاه اطلاعرسانیاش قرار داده و دیگری به عنوان نقطهای از شهر که حایز فلان ویژگی شهری است، در صفحه شخصیاش در بهمان شبکه اجتماعی همرسانی کرده است.
آذریجهرمی: وقت سرخاراندن ندارم چه رسد به حواشی
وزیر ارتباطات پس از اصرار خبرنگاران برای واکنش دادن به این حواشی گفت: «ما از ۶ صبح تا ۱۰ شب مشغول کار هستیم و انصافا با توجه به مشکلات اقتصادی که برای مردم وجود دارد و وظایفی که برعهده ماست، وارد حاشیه شدن نه به سود ما بوده نه به سود کشور است.»
وزیر ارتباطات، موضوع اشتغال را یکی از موضوعات جدی و ازجمله مهمترین درخواستهای مردم و رییسجمهور دانست و اضافه کرد: «وظیفه خود میدانیم که همه وقت و انرژیمان را روی این مسائل بگذاریم؛ چرا که ورود به حواشی به سود کشور و به سود ذهن مردم نیست.»
آذری جهرمی گفته است که موضوع شکایتها از خود را چندان پیگیری نکرده. چرا که معتقد است: «این مسائل میتواند کشور را از مسیری که در آن قرار دارد و پیش میرود، به حاشیه ببرد.» بهگفته او، «موضوع اصلی این است که باید تلاش کنیم وضعیت اشتغال را در حوزه فناوری اطلاعات توسعه دهیم. ماموریتهایی نیز در این زمینه به وزارت ارتباطات محول شده که وقت سرخاراندن برای پرداختن به موضوعات حاشیهای را گرفته است.»
روحانی: جوانی به دستورهای بیربط اعتنا نمیکند؛ این میشود وزیر!
اما رییسجمهور با رویکردی متفاوت با ماجرا مواجه شد و چنانچه انتطار میرفت از آذری جهرمی، جوانترین وزیر خود - دفاع کرد: «مدیران با افزایش سن، محتاطتر از قبل شده و مدام دستگاههای نظارتی را در ذهن خود میآورند. امروز در دولت وزیر جوانی داریم که وقتی قوه قضاییه میگوید از او شکایت میکنم، نمیترسد و کار خود را با قدرت ادامه میدهد.» روحانی ادامه داد: «اینکه یک فردی در قوه قضاییه اعلام میکند که از وزیر جوان ما شکایت میکند، مهم نیست. اینکه یک جوان به نفع مردم کار میکند و به دستورهای بیربط اعتنا نمیکند این میشود وزیر!»
اینکه شکایت از آذریجهرمی، حاشیه است یا متن؛ اینکه چنین مطالباتی درخصوص فضای مجازی، «دستورهای بیربط» است و شایسته بیاعتنایی یا دستوراتی لازمالجرا و تاملانگیز، سوالاتی است که حتما باید به آن پرداخت، اما با توجه به هشدارها و اخطارهای دستگاه قضایی به آذریجهرمی درباره آیندهاش در سیستم سیاسی و مدیریتی کشور نیز موضوعی است که نمیتوان به راحتی از کنارش گذشت. آن هم در شرایطی که حالا مدتی است از هر گوشه و کنار، صحبت از ناامیدی مردم نسبت به دو جناح مسلط سیاسی در کشور مطرح است و همزمان، برخی ناظران معتقدند پیروز نبرد انتخاباتی ۱۴۰۰ و نبردهای سیاسی پس از آن، سیاستمداری است که بتواند ورای این دستهبندیها، اعتماد مردم را جلب کند. رویکردی که اگر چه بهزعم برخی از همین ناظران تا حدودی اغراقشده و بعضا ساختگی و تبلیغاتی از سوی «وزیر جوان» دنبال میشود، اما به هر تفسیر در اصل ماجرا که همان اوضاع نسبتا مساعد آذریجهرمی نزد افکار عمومی است، تاثیری ندارد.
پاس گل دادستانی و گلزنی وزیر جوان؟!
در چنین شرایطی، اما شاید این شکایت و شکایتکشیها نهتنها خللی در مسیر رو به پیشرفت این تازهوارد سیاست ایرانی وارد نمیکند، بلکه حتی ممکن است اثر عکس گذاشته و بر محبوبیت نسبی او، بهویژه در میان رایدهندگانِ جوانتر بیفزاید و شاید چندان بیراه نباشد اگر بگوییم که این شکایت، عملا میتواند برای آذریجهرمی حکم «پاس منجر به گل» را داشته باشد و او را تبدیل کند به «آقای گل» انتخابات بعدی! ناگفته نماند که هنوز آذریجهرمی صراحتا در ارتباط با کاندیداتوری برای هیچ انتخاباتی در آینده ابراز تمایل نکرده، اما چنانچه گفتیم، نحوه سیاستورزی «وزیر جوان» و بهویژه توجه خاصی که به افکار عمومی و فضای رسانهای دارد، شائبهها درخصوص تمایل احتمالی او به بالاتر رفتن در سپهر سیاست را تقویت کرده است.
مشی و مرامی که ازقضا این سیاستمدار جوان در نحوه پاسخگویی به همین غائله شکایتهای اخیر هم بار دیگر بروز داده و اگر نگوییم پاس گل دادستانی را به طاق دروازه سیاست چسبانده، میتوانیم بگوییم با این شوت دقیق تماشاگران را نیمخیز کرده و هیچ بعید نیست در آستانه سده تازه خورشیدی، تور دروازه را به لرزه درآورد.