bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۳۸۸۳۳۳
علی بیگدلی در گفتگو با فرارو مطرح کرد

دیپلماسی در نقطه صفر

الان تمرکز ایالات متحده روی این مسئله است که بتواند اتحادیه اروپا را نیز با خود همراه کند. به همین دلیل است که در خصوص نشست لهستان مسئله صلح و امنیت در خاورمیانه را مطرح کرده است که اروپایی‌ها نمی‌توانند در آن دخالت نداشته باشند
تاریخ انتشار: ۱۹:۵۵ - ۱۲ بهمن ۱۳۹۷
دیپلماسی در نقطه صفر
 
فرارو- یک استاد روابط بین الملل گفت: «ما بعد از برجام می‌توانستیم دستاورد‌های بسیاری داشته باشیم، اما آنقدر در داخل و خارج سنگ‌اندازی کردند تا اینکه بالاخره همان را هم از دست دادیم. بعد از اینکه توافق هسته‌ای انجام شد ما نه تنها فروش نفت خوبی داشتیم بلکه روابط تجاری ما هم تا حدود زیادی بهتر شد، اما این روند به دلیل فشار‌هایی که تندرو‌ها به دولت وارد کردند، ادامه پیدا نکرد و نهایتا هم ترامپ از آن خارج شد. این مسائل موجب شد که دست و بال وزارت امور خارجه و به طور کلی دولت در عرصه سیاست خارجی بسته شود.»

به گزارش فرارو بدون شک یکی از برگ‌های برنده حسن روحانی در انتخابات سال گذشته، دستاورد‌های سیاست خارجی وی بود که از توافق هسته‌ای آغاز شد و با قرارداد‌های تجاری با شرکت‌های خارجی ادامه پیدا کرد. اما این روند در دولت دوازدهم ادامه پیدا نکرد و الان شرایط به گونه‌است که به عقیده برخی کارشناسان، سیاست خارجی ایران در حالتی بحرانی قرار گرفته است.

از یک سو فشار‌ها و تحریم‌های ایالات متحده عرصه را برای ایران تا حدود زیادی تنگ کرده است. به طوری که حتی برخی از شرکا و کشور‌های دوست هم حاضر به خرید نفت از ایران نیستند و پیش‌بینی می‌شود این روند در سال اینده ادامه پیدا کند و با تمام شدن معافیت برخی کشور‌ها از تحریم‌های نفتی ایران، فروش نفت تا حدود زیادی کاهش پیدا کند و به زیر یک میلیون بشکه در روز برسد.

از طرف دیگر شرایط ایران در میان همسایگان هم خیلی مناسب نیست. از یک سو روابط پرتنش و در برخی موارد خصومت آمیز با کشور‌های حوزه خلیج فارس، گریبانگیر سیاست خارجی شده است و تا امروز هم پیام‌های وزیر امور خارجه و رئیس جمهور هم نتوانسته سطح تنش را کاهش دهد و از سوی دیگر شرایط میان ایران و افغانستان حداقل در میان افکار عمومی آن‌ها مساعد نیست و عراق هم که این روز‌ها با وجود اینکه تاکید بر رابطه مناسب با ایران دارد، اما تا حدود زیادی به آمریکا نزدیک شده است.

از سوی دیگر با وجود اینکه اروپایی‌ها تمایل بسیاری به حفظ برجام دارند، اما در برخی مسائل مانند حقق بشر و مسائل موشکی، اختلافات جدی با جمهور اسلامی دارند و حتی اخیرا مسئله تحریم‌های جدید علیه ایران را مطرح کرده اند و موجب شده به نوعی رابطه میان ایران و اتحادیه اروپا هم تا حدودی شکرآب شود. اما سوال مهم این است که چه اتفاقی برای دیپلماسی فعال و تاثیرگذار ایران در دولت یازدهم رخ داد؟

بیشتر بخوانید:
تهدید فرانسه و هشدار ایران
در همین خصوص علی بیگدلی مدرس روابط بین الملل طی گفتگو با فرارو عنوان کرد: «واقعیت این است که اگر خوب به یک سال گذشته نگاهی بی اندازید می‌بینید که دیگر خبری از آن سیاست خارجی دولت یازدهم نیست و به نوعی می‌توان گفت که سیاست خارجی ما فلج شده است. دلیلش هم این است که آمریکایی‌های از سال ۲۰۱۶ تمام توان خود را صرف این کردند که مسئله ایران را تبدیل به یک پدیده جهانی کنند که یک نمونه آن همین اجلاس ورشو است که در اواخر بهمن ماه برگزار می‌شود. اگر بخواهیم واقع بینانه به این مسئله نگاه کنیم باید قبول کنیم که کاخ سفید تا حدودی هم در مورد اینکه مسئله ایران را تبدیل به یک موضع جهانی کند، موفق عمل کرده است.»

وی ادامه داد: «الان تمرکز ایالات متحده روی این مسئله است که بتواند اتحادیه اروپا را نیز با خود همراه کند. به همین دلیل است که در خصوص نشست لهستان مسئله صلح و امنیت در خاورمیانه را مطرح کرده است که اروپایی‌ها نمی‌توانند در آن دخالت نداشته باشند. ضمن اینکه اخبار اخیر در خصوص اتحادیه اروپا نوعی وازدگی آن‌ها نسبت به ایران را نشان می‌دهند و نمونه ان هم همین تنش‌هایی که میان فرانسه و آلمان با ایران اتفاق افتاده، است که الان صحبت‌هایی در خصوص تحریم ایران به دلیل مسائل موشکی مطرح شده است.»

بیشتر بخوانید:
گره کار ایران و اروپا کجاست؟
او افزود: «از طرف دیگر اسرائیل هم در این میان سنگ تمام گذاشته است و از هر موقعیتی برای تخریب وجهه ایران استفاده کرده است و از صدقه سری اختتلافات ما با همسایگانمان توانسته تا حدود زیادی به اعراب نزدیک شود. واقعیت این است که شرایط منطقه اصلا برای ما مطلوب نیست به همین دلیل معتقدم که دیپلماسی ما به نوعی فلج شده است و الان تلاش دارد که حداقل در نقطه صفر باقی بماند. البته متاسفانه با توجه به شرایط موجود این نگرانی هم وجود دارد که سال آینده وضعیت به مراتب سخت‌تر باشد و ما با مشکلات بیشتری مواجه شویم. مگر اینکه واقعا الان مسئولان نظام یک فکر اساسی کنند و اجازه ندهند ما با این وضعیت سال آینده را شروع کنیم.»

این تحلیلگر مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که چرا دیپلماسی فعال دولت یازدهم ناگهان تا این حد منفعل شد، گفت: «موضوع این است که ما بعد از برجام می‌توانستیم دستاورد‌های بسیاری داشته باشیم، اما آنقدر در داخل و خارج سنگ‌اندازی کردند تا اینکه بالاخره همان را هم از دست دادیم. بعد از اینکه توافق هسته‌ای انجام شد ما نه تنها فروش نفت خوبی داشتیم بلکه روابط تجاری ما هم تا حدود زیادی بهتر شد، اما این روند به دلیل فشار‌هایی که تندرو‌ها به دولت وارد کردند، ادامه پیدا نکرد و نهایتا هم ترامپ از آن خارج شد. این مسائل موجب شد که دست و بال وزارت امور خارجه و به طور کلی دولت در عرصه سیاست خارجی بسته شود.»

بیشتر بخوانید:
۴ تحول بی‌سابقه در روابط تهران و واشنگتن در دوره اوباما
وی تصریح کرد: «از طرف دیگر ما به شدت در خصوص مسائل موشکی بسته و رادیکال رفتار می‌کنیم. الان ببنید که عمده مشکل اروپایی‌ها همین مسئله موشکی است، اما اخیرا سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرده است که به هیچ عنوان در این باره مذاکره صورت نمی‌گیرد. هرچند حتی اگر وزارت امور خارجه ما هم با مذاکره موافق باشد باید قبول کرد که تصمیم‌گیری در این زمینه هیچ ارتباطی به این وزارتخانه آقای ظریف و حتی رئیس جمهور ندارد. همین مسئله موجب شده است که فضا در منطقه به شدت نسبت به ما مخدوش شود. علاوه بر این‌ها باید در نظر داشته باشید که ما هنوز لوایح چهارگانه را هم تصویب نکردیم و این خودش تاثیر زیادی بر دیپلماسی کشور دارد؛ بنابراین مجموع این‌ها موجب شده است که الان دستگاه دیپلماسی ما نتواند کار خاصی انجام دهد.»

این استاد دانشگاه تاکید کرد: «باید توجه داشته باشیم که سیاست و اقتصاد به هیچ عنوان قبال تفکیک نیست. زیرا ما اگر یک سیاست خارجی فعالی نداشته باشیم، قاعدتا نمی‌توانیم در‌های جهانی را به روی اقتصاد کشورمان باز کنیم یا اینکه بتوانیم سرمایه گذاران خارجی را به ایران بیاوریم. ما اصلا یک جمله معروف در علم سیاست داریم که می‌گوید «سیاست جلو می‌رود و فضا را برای یک اقتصاد کارآمد و مناسب، فراهم می‌کند»؛ بنابراین وضعیت فعلی دیپلماسی ما تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد سال آینده خواهد داشت و بی راه اگر بگویم اقتصاد ما هم دقیقا به همین حالت فعلی سیاست خارجی ما در خواهد آمد.»
bato-adv
مجله خواندنی ها
مجله فرارو
bato-adv
bato-adv
bato-adv
پرطرفدارترین عناوین