سال سخت برای حوزه‌های علمیه

مرکز پژوهش‌های مجلس بودجه پیشنهادی دولت برای دستگاه‌های مذهبی و صداوسیما را بررسی کرد.

روزنامه شرق نوشت: «مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در تازه‌ترین گزارش خود به بررسی بودجه پیشنهادی نهادهای فرهنگی و فصل دین و مذهب در لایحه بودجه سال ۹۸ پرداخته و از کاهش بودجه اغلب دستگاه‌های مذهبی خبر داده است. همچنین این مرکز گزارشی از بودجه رسانه‌ها و مؤسسات خبری بودجه‌بگیر از دولت ارائه داده که صداوسیما شاخص‌ترین آنهاست. طبق این گزارش‌ها، سال آینده سالی سخت برای دستگاه‌های مذهبی کشور مانند حوزه‌های علمیه خواهد بود؛ چراکه حتی بدون توجه به تورم سال جاری و افزایش هزینه‌های جاری این دستگاه‌ها در سال آینده نیز بودجه اغلب این مراکز مذهبی با کاهش روبه‌رو شده‌‌اند و آنچنان‌ که دولت پیشنهاد داده است کاهش این بودجه در برخی دستگاه‌های مذهبی مانند شورای‌ عالی حوزه‌های علمیه و جامعه المصطفی العالمیه بیش از ۳۰ درصد خواهد بود.

کاهش بودجه‌ها

طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، دولت در لایحه بودجه مبلغ هشت‌ هزار و ۵۶ میلیارد تومان برای امور فرهنگی، تربیت‌ بدنی و گردشگری پیش‌بینی کرده که نسبت به بودجه مصوب سال ۹۷ حدود ۰.۶ درصد کاهش داشته است. در این میان فصل دین و مذهب از نظر سهم اعتبارات از امور فرهنگی با دارابودن ۱۶.۴ درصد از کل اعتبارات در جایگاه سوم قرار دارد و ۲۰.۴ درصد نسبت به بودجه مصوب سال ۹۷ کاهش یافته است.

با این‌ حال اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای این فصل حدود ۷.۷ درصد افزایش را نشان می‌دهد. دولت همچنین تسهیلاتی را در ماده‌واحده لایحه بودجه برای حوزه دین و تبلیغ در نظر گرفته است.

تسهیلاتی برای زائران

طبق بررسی‌های صورت‌گرفته، بند «د» تبصره «۱۱» ماده‌واحده لایحه، دولت این امکان را برای زائران اربعین ایجاد کرده که بدون پرداخت عوارض خروج از کشور به عراق سفر کنند. همچنین دولت عوارض خروج از کشور برای زائران عتبات در سایر اوقات سال را نیز متفاوت از دیگر سفرها در نظر گرفته است.

به‌ این‌ ترتیب عوارض خروج از کشور برای هر نفر در سال آتی ۲۲۰‌هزار تومان خواهد بود اما این عوارض برای خروج زائران حج تمتع و عمره ۱۱۰ هزار تومان پیشنهاد شده است. همچنین زائران عتبات عالیات در صورت خروج هوایی ۳۷ هزار و۵۰۰ تومان و در صورت خروج زمینی و دریایی ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان عوارض پرداخت خواهند کرد که این عوارض در ایام اربعین، یعنی از ۲۴ شهریور ۹۸ تا ۱۲ آبان ۹۸ دریافت نخواهد شد.

‌برنامه‌هایی برای تبلیغ و مذهب

در بخش دیگری از این گزارش به بررسی برنامه‌های مرتبط با دین و تبلیغ پرداخته شده که اکثر آنها نسبت به سال جاری کاهش خواهند یافت.

در حالی‌ که بودجه برخی برنامه‌ها مانند «برنامه حمایت از اجرای اسناد سه‌گانه منشور توسعه فرهنگ قرآنی»، «برنامه حمایت و سازماندهی اجرای مراسم ملی و مذهبی در کشور»، «برنامه اعزام دانشگاهیان به حج عمره و عتبات عالیات» و «برنامه حمایت و هدایت فعالیت‌های فرهنگی عبادی» با کاهش روبه‌رو خواهند شد.

برخی برنامه‌های دیگر مانند «برنامه آموزش علوم دینی و حوزوی»، «برنامه شناسایی و تأمین نیازهای فکری - دینی» و «برنامه تأمین خدمات فرهنگی و تبلیغی مبلغان»، با افزایش قابل‌ توجهی همراهند. از سوی دیگر بیش از ۳۰ دستگاه فعال در حوزه دین و تبلیغ در لایحه بودجه با کاهش بیش از ۱۰ درصد اعتباراتشان مواجه هستند که برخی از آنها مانند نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، جامعه المصطفی العالمیه، شورای سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه خواهران و شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی با کاهش بیش از ۳۰ درصدی بودجه روبه‌رو هستند.

بودجه پیشنهادی ستاد احیای امر به‌ معروف و نهی‌ از منکر نیز ۶۶.۷ درصد کاهش نسبت به سال جاری را نشان می‌دهد. از سوی دیگر بودجه برخی دستگاه‌ها مانند پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی، بنیاد سعدی، دانشگاه معارف اسلامی، سازمان حج و زیارت، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی و اسلامی با افزایش روبه‌رو بوده است. در نهایت، مجموع اعتبارات پیشنهادی دستگاه‌ها با ردیف‌های متفرقه، کاهشی ۱۳.۸ درصدی نسبت به بودجه سال جاری را نشان می‌دهد.

‌مطبوعات دست‌خالی‌تر می‌شوند

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی همچنین در گزارش دیگری به بررسی بودجه پیشنهادی دولت برای برخی رسانه‌های بودجه‌بگیر پرداخته است. طبق این گزارش، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در سال آتی، هزارو ۹۸۸ میلیارد تومان بودجه خواهد داشت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز ۲۱۹ میلیارد تومان بودجه خواهد گرفت. خبرگزاری جمهوری اسلامی با بودجه ۱۰۲ میلیارد تومان و شورای نظارت بر صداوسیما با بودجه سه‌میلیارد تومان دیگر دستگاه‌های مرتبط با حوزه رسانه و ارتباطات جمعی هستند.

دولت ۷۰۰ میلیون تومان نیز برای خبرگزاری خانه ملت در نظر گرفته است. از سوی دیگر علاوه بر هزارو ۹۸۸ میلیارد تومان که صداوسیما از محل اعتبارات فصل رسانه دریافت خواهد کرد، اعتباری بالغ بر دو هزار میلیارد تومان به‌عنوان درآمد اختصاصی، مبلغ ۱۵۰ میلیارد تومان در جدول ۲۱ به‌عنوان کمک به صداوسیما و نیز صد میلیارد تومان برای تأدیه بدهی‌های این سازمان به شرکت ارتباطات زیرساخت از محل همان جدول برای سازمان صداوسیما پیش‌بینی شده است و سرجمع اعتبارات پیش‌بینی‌شده برای صداوسیما، چهارهزارو ۲۳۸ میلیارد تومان خواهد بود.

نکته جالب دیگر درباره بودجه رسانه‌ها این است که علاوه بر کاهش بودجه نظارت بر سازمان صداوسیما، تنها برنامه فصل رسانه که در سال آتی با کاهش بودجه همراه خواهد بود، برنامه «حمایت و ارتقای مطبوعات» است و به‌ این‌ ترتیب در حالی‌ که همه برنامه‌های دیگر ذیل این فصل مانند «تأمین محتوای فرهنگی دیجیتال»، «انتشار نشریات سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی»، «هدایت تبلیغات و اطلاع‌رسانی» و «توسعه همکاری‌ها و مبادلات رسانه‌ای بین‌المللی» با افزایش روبه‌رو خواهند شد، بودجه حمایت و ارتقای مطبوعات نه‌تنها افزایشی نخواهد داشت، بلکه از ۱۶۰میلیارد‌ و ۵۰۰ میلیون تومان سال جاری، به ۱۵۷ میلیارد تومان در سال آتی کاهش خواهد یافت که با محاسبه تورم، نشان‌دهنده کاهشی ‌در خور‌ توجه است.»