تحصن یک‌نفره در مجلس!

جلسه علنی روز گذشته مجلس با حواشی جالبی همراه بود و مهم‌ترین حاشیه آن تحصن یک‌نفره فردین فرمند، نماینده میانه، در مقابل جایگاه هیئت‌رئیسه بود.

به گزارش شرق، گویا اعتراض این نماینده به نحوه تعیین بودجه سال آینده و برگزاری یک جلسه غیرعلنی برای بررسی مصداقی لایحه بودجه سال ۹۸ بوده است. نماینده میانه در آغاز جلسه به حالت اعتراض و تحصن در مقابل جایگاه هیئت‌رئیسه ایستاد و جمعی از نمایندگان نیز اطراف او حاضر شدند تا علت را جویا شوند.

فردین با دردست‌داشتن کتاب قانون اساسی دلیل تحصنش را تطابق‌نداشتن بودجه پیش‌بینی‌شده با شرایط اضطراری کشور دانست و گفت: بودجه پیش‌بینی‌شده پاسخ‌گوی نیاز‌های فعلی ایران نیست. این ماجرا با تلاش برخی از اعضای هیئت‌رئیسه و نیز محمدعلی وکیلی برای منصرف‌کردن فرمند از تحصنش پایان نیافت و او همچنان در جایگاه ایستاد.

نماینده میانه بعد از تحصن خود در جایگاه سخنرانی قرار گرفت و گفت: «قراردادن فروش یک میلیون بشکه نفت در بودجه سال ۹۸ منطقی نیست؛ مگر ما می‌توانیم این میزان نفت بفروشیم؟».

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه نمی‌خواهد برخی از مسائل را در جلسه علنی مجلس بیان کند، تصریح کرد: «آمریکا گفته است ما هشت کشور را بدون منت مستثنا کرده‌ایم و ۵۰۰ نفر را برای کار با تک‌تک این کشور‌ها به کار گرفته‌اند تا جایگزین خرید نفت خود را پیدا کرده و سپس نفت ایران را از فهرست خرید‌های خود حذف کنند. نمی‌توان بودجه سال ۹۸ را با یک میلیون بشکه نفت بست، جلسه را غیرعلنی کنید تا با هم صحبت کرده و ببینیم می‌خواهیم چه کنیم».
‌راه قانونی برایم نمانده بود

فردین فرمند درخصوص اقدام غیرمتعارف خود در مجلس گفت: «اصولا مجلس با یک آیین‌نامه داخلی اداره می‌شود و متأسفانه بر اساس این آیین‌نامه اختیارات رئیس مجلس بسیار بالاست. نمایندگان بر اساس همین آیین‌نامه حق اعتراض و اظهارنظر دارند. من نماینده مردمم و باید از مردم دفاع کنم؛ به این دلیل است که اینجانب پس از حضور رئیس‌جمهور در مجلس درخواست سخنرانی کردم که متأسفانه با مخالفت هیئت‌رئیسه مواجه شد. با استناد به آیین‌نامه، پس از ارسال نامه برای سخنرانی باید این اجازه داده شود، اما گفتند که هیئت‌رئیسه مخالف است و من گفتم که این موضوع بر اساس قانون به هیئت‌رئیسه ربطی ندارد. در نهایت پس از چند روز به‌تعویق‌افتادن سخنرانی به من گفتند که ابتدای صبح چهارشنبه وقت سخنرانی داده می‌شود که متأسفانه این اتفاق نیفتاد. من چه باید می‌کردم که بگذارند حرف‌هایم را بزنم؟ آیا راه قانونی برایم باقی مانده بود؟ در تحصن پیشینم آقای مطهری گفت: اگر من ریاست جلسه را برعهده داشتم، حتما وقت سخنرانی به تو می‌دادم، اما از شانس بد من، هم دفعه گذشته و هم این‌دفعه آقای پزشکیان رئیس جلسه بود. من با این کارم نوعی از نافرمانی مدنی را ارائه کردم؛ مسئله‌ای که در کشور‌های مبتنی‌بر آزادی بیان به وفور دیده می‌شود. در نهایت بعد از این‌همه اعتراض بعد از ساعت دو موضوع من را به رأی‌گیری گذاشتند و شاید بدانید که وقتی ساعت از دو می‌گذرد، نمایندگان یا می‌روند ناهار بخورند یا سیگار بکشند و طبیعی است که یک موضوع برای رأی‌آوری به حدنصاب دوسوم نمی‌رسد. جالب است که برای موضوع آقای درازهی آقایان یک جلسه غیرعلنی تشکیل می‌دهند، اما برای موضوعی که مرتبط با حقوق مردم است، هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند».

مخالفت نمایندگان با برگزاری جلسه غیرعلنی
اسدالله عباسی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس، با اعلام تذکری گفت: «نباید جلسه علنی قطع و موضوع دیگری بررسی شود. درخواست آقای فرمند و ۱۰ نفر از نمایندگان برای برگزاری جلسه غیرعلنی اضطراری باید در هیئت‌رئیسه بررسی شود». عضو هیئت‌رئیسه مجلس با اشاره به بررسی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق گفت: «ایرادات آقایان به لایحه بودجه باید در کمیسیون تلفیق رفع شود».

همچنین غلامرضا کاتب در مخالفت با پیشنهاد فرمند گفت: «ماده ۱۰۲ آیین‌نامه به ۱۰ نفر از نمایندگان اختیار داده که در صورت اضطرار و در مواردی که رعایت امنیت کشور ایجاب می‌کند، درخواست برگزاری جلسه غیرعلنی بدهند». پس از اظهارات فرمند، برگزاری جلسه غیرعلنی اضطراری به رأی نمایندگان گذاشته شد. نمایندگان با ۷۶ رأی موافق، ۱۰۴ رأی مخالف و چهار رأی ممتنع از مجموع ۲۰۹ نماینده حاضر در مجلس، با برگزاری جلسه غیرعلنی اضطراری به‌منظور بررسی لایحه بودجه سال ۹۸ مخالفت کردند. درپی تحصن فرمند، او و بیش از ۱۰ نفر از نمایندگان، درخواستی را برای برگزاری جلسه غیرعلنی طبق ماده ۱۰۲ آیین‌نامه داخلی امضا کردند.

‌تأملی بر علت تحصن
آنچه علت تحصن دیروز نماینده میانه شد، در چند روز اخیر نیز دستخوش تحلیل‌های کارشناسان اقتصادی قرار گرفته است و انتقاد این نماینده می‌تواند خالی از وجه نباشد، زیرا با توجه به تحریم‌های آمریکا و کاهش احتمالی فروش نفت به یک میلیون بشکه در روز، خطر تأمین‌نشدن بودجه کشور از بابت نفت به چشم می‌خورد.

همچنین در شرایط خاص تحریم‌های آمریکا انتظار می‌رفت تکیه بودجه سال آینده کمتر بر درآمد نفتی و بیشتر بر درآمد‌های جایگزین باشد، درحالی‌که با تدقیق در لایحه بودجه به نظر می‌رسد که چنین امری محقق نشده است. این در حالی است که درآمد مالیاتی کشور نیز یارای تثبیت درآمد‌ها را ندارد و اگر بودجه پیش‌بینی‌شده کفاف هزینه‌های جاری و زیربنایی را ندهد، انتظار می‌رود که با افزایش هزینه‌های بنگاه‌های اقتصادی و کاهش تولید مواجه شویم؛ بنابراین شاید بتوان گفت: اصل موضوع مطرح‌شده از سوی فردین فرمند، درخور تأمل است، اما چگونگی مطرح‌شدن آن و نیز تأثیر تحصن یک‌نفره او در هاله‌ای از تردید و ابهام قرار دارد.

‌تحصن ۴ مهر
گفتنی است نماینده میانه پیش‌تر هم اقدام به تحصن کرده بود؛ چنان‌که در چهارم مهر سال جاری در اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور در مقابل جایگاه هیئت‌رئیسه ایستاده بود. فرمند در آن تاریخ پس از رسمیت‌یافتن جلسه به‌سوی جایگاه هیئت‌رئیسه رفت و به برگزارنشدن جلسه ویژه در مجلس برای رسیدگی به وضعیت اقتصادی و مسائل خوزستان اعتراض کرد.

در آن روز نمایندگانی مانند جواد کریمی‌قدوسی، کاظم جلالی و محمدرضا تابش سعی در کنارکشیدن فرمند از برابر جایگاه هیئت‌رئیسه داشتند که موفق نشدند. پزشکیان، نایب‌رئیس مجلس که در غیاب علی لاریجانی ریاست جلسه آن روز مجلس را در دست داشت، خطاب به فرمند گفت: «از دولت، وزیر اطلاعات و مسئولان ذی‌ربط دعوت می‌کنیم و در نهایت روز یکشنبه هفته آینده نتیجه آن را اعلام خواهیم کرد»؛ نماینده میانه هم قانع نشد و به تحصن خود ادامه داد. اعتراض وقت این نماینده علاوه‌بر وضعیت نامساعد اقتصادی به برگزارنشدن جلسه‌ای برای رسیدگی به حادثه تروریستی اهواز بود.

مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی، در پاسخ به اعتراض فرمند اظهار کرد: «برخی نمایندگان و نمایندگان استان خوزستان و همچنین آقای فرمند اصرار دارند درخصوص مباحث پیش‌آمده استان خوزستان و مسائل اقتصادی کشور جلسه غیرعلنی برگزار کنیم. درباره مبحث خوزستان و شرایط اقتصادی کشور باید در هیئت‌رئیسه هماهنگی‌هایی را ایجاد کنیم که از دولت، وزارت اطلاعات و ارگان‌های مربوطه برای برگزاری جلسه‌ای مفصل، دعوت کنیم و به جمع‌بندی نهایی برسیم».

فرهنگ مطالبه‌گری یا تبلیغ انتخاباتی؟
گرچه سخنان این نماینده معترض در دو تحصنش چندان بی‌راه نیست و می‌تواند منشأ گفتگو و بحث قرار بگیرد، اما تحصن می‌تواند حاوی دو مضمون باشد؛ نخست آنکه آیا مجلس و نهاد‌های مرتبط با مسائل کشور آن‌قدر دچار بحران نبود قانون‌گرایی شده‌اند که از دید یک نماینده تنها راه موجود تحصن‌های پی‌درپی است؟ و دوم آنکه تحصن‌های مداوم می‌تواند نوعی تبلیغ رسانه‌ای برای فرد تحصن‌کننده باشد.

البته می‌توان حالت سومی را نیز برای این موضوع متصور بود که شاید فرد تحصن‌کننده این‌گونه پای مطالبات ملی و استانی خود ایستادگی می‌کند. به‌هرروی در شرایط چند وقت اخیر که عمده خبر‌های مربوط به نمایندگان بحث‌هایی درباره برخورد‌های نامناسب بوده است، می‌توان عملکرد خارج از عرف نماینده‌ای که دغدغه منافع ملی را احساس می‌کند، مثبت قلمداد کرد، البته اگر چنین اعمالی واقعا در راستای منافع عمومی باشد.