فرارو- از آنجا که عربستان در کنترل بازار نفت نقش مهمی بازی میکند، مقامات دولت امریکا نگران هستند که ماجرای خاشقجی در آستانه اعمال تحریمهای نفتی بر ایران، سیاست کاخ سفید در برابر تهران را تضعیف کند.
به گزارش فرارو، از روز ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد عربستانی، ریاض با فشارهای جهانی مواجه شده است. فشار بر عربستان، چه تاثیری بر برنامه آمریکا برای اعمال فشار بر ایران میگذارد؟ برخی معقتدند بحرانی شدن موقعیت ریاض در صحنه جهانی بر توانایی آن در کنترل بازار نفت تاثیر میگذارد. دیوید سنگر طی گزارشی در روزنامه نیویورکتایمز گفته ناپدید شدن خاشقجی ممکن است طرح دولت ترامپ برای اعمال فشار بر ایران را بر هم بزند.
سنگر افزود: "مقامات کاخ سفید نگران هستند که قتل ظاهری جمال خاشقجی، روزنامهنگار معارض، و گزارش متغیر عربستان درباه سرنوشت او، ممکن است مقابله با ایران را ناکام بگذارد و طرحها برای استفاده از کمک عربستان جهت اجتناب از به هم ریختگی بازار نفت را به خطر بیندازد".
مقامات آمریکا گفتهاند که ماجرای خاشقجی در یک لحظه حساسی برای دولت ترامپ اتفاق افتاده است. انتظار میرود که این دولت در پنجم نوامبر با هدف قطع کامل صادرات نفت ایران، تحریمهای سختی بر آن اعمال کند.
اما برای کارآمد کردن این استراتژی، آمریکا بر رابطهاش با سعودیها برای استمرار جریان جهانی نفت بدون افزایش قیمتها حساب باز کرده است. اگر این طرح هماهنگشده اجرا شود، احتمالا سعودیها دقیقا در زمانی که کنگره از تنبیه عربستان به خاطر پرونده خاشقجی سخن میگوید، شاهد افزایش درآمد نفتی شوند. به همین دلیل است که مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، برای دیدار با ملک سلمان و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، به ریاض رفت.
مقامات آمریکایی میگویند بخشی از مشکل به افکار عمومی مربوط میشود. دقیقا در زمانی که ترامپ و پومپئو، ایران را به عنوان یک کشور یاغی در منطقه معرفی میکنند، عربستان مانند یک متحد بیرحم ظاهر شده است.
ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی که برای چندین رئیسجمهور جمهوریخواه کار کرده است، گفت: " این یک ترفند شسته ورفته است اگر بتوانید به طور همزمان یک کشور را هم تحریم کنید و هم با آن شراکت داشته باشد. زمانی که سعودیها سر روزنامهنگاران و مخالفان بلاهای وحشتناکی میآورند و کودکان را در یمن بمباران میکنند، ابقای تمرکز روی رفتار ایران آسان نیست".
روز سه شنبه، ترامپ پس از یک تماس تلفنی با محمد بن سلمان، گفت: حاکمان عربستان، مجددا هرگونه اطلاع از سرنوشت خاشقجی را انکار کردهاند. او گفته ولیعهد عربستان که در هنگام تماس در کنار پومپئو بود، تحقیقات درباره ناپدید شدن خاشقجی را گسترش خواهد داد.
خاشقجی، ستون نویس روزنامه واشنگتنپست، در دوم اکتبر، پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شد. مقامات ترکیه اعلام کردهاند که خاشقجی در کنسولگری کشته شده و جنازه او تکه تکه شده است. اما مقامات سعودی، این اتهام را رد میکنند. ناپدید شدن خاشقجی تنشها میان عربستان و هر دو کشور ترکیه و آمریکا را بیشتر کرده است. در این میان، کاخ سفید مشغول سنجش آسیب به استراتژی خود در برابر ایران بوده است.
مقامات دولت ترامپ و کارشناسان بیرونی گفتهاند تبعات محتمل بر طرح اعمال فشار بر ایران، موضوع اصلی گفتگوهای داخلی دولت ترامپ درباره ماجرای خاشقجی بوده است. این مقامات گفتهاند مسئله محدود کردن فروش سلاح به عربستان، که ترامپ گفته اشتغال در آمریکا را تهدید میکند، در مقایسه با مسئله تبعات ماجرای خاشقجی بر استراتژی کاخ سفید در برابر ایران اهمیت کمتری دارد.
در پنجم نوامبر، قرار است دولت آمریکا اعلام کند که هر کسی با ایران دادوستد کند، از دادوستد در آمریکا و استفاده از تراکنشهای دلاری منع خواهد شد. کاخ سفید با عربستان یک جبهه مشترک ایجاد و ایران را منبع تقریبا همه بیثباتیها در خاورمیانه معرفی خواهد کرد. اما مقامات آمریکا اذعان کردهاند این استدلال اکنون به خطر افتاده است. پیام پومپئو به سعودیها این بوده که قبل از به خطر انداختن دستور کار ترامپ، باید به سرعت یک تحقیق معتبر درباره آنچه برای خاشقجی اتفاق افتاده است، انجام شود.
سایر مقامات دولت ترامپ برای جلب کمک عربستان در مسائل مرتبط با عراق، افغانستان و داعش به ریاض رفته بودند. با این حال تمرکز دولت آمریکا و متحدان سعودیاش بر مهار ایران است. نورمان رول، که برای چند دهه بر ارزیابیهای مربوط به ایران در سازمان سیا نظارت داشته و سال گذشته سیا را ترک کرده است، گفت: " سعودیها نیاز دارند که به طور سریع و شفاف با این (مسئله خاشقجی) تعامل کنند. پس از آن ما و سعودیها نیاز داریم که به کار اعاده اعتبار، مقابله با ایران و ساختن خاورمیانه بهتر بازگردیم".
اما بسیاری در کنگره و گروههای حقوق بشری، با این دیدگاه موافق نیستند. آنها معتقدند که دولت ترامپ به حدی بر ایران متمرکز است که مایل است اقدامات عربستان را نادیده بگیرد. اقداماتی که اگر توسط ایران انجام میشد، آن را به عنوان غیرقابل تحمل محکوم میکرد.
برخی از سیاستمداران آمریکا به دلیل ناپدید شدن خاشقجی، به شدت از مقامات سعودی انتقاد کردهاند. سناتور لیندسی گراهام، که پیشتر حامی پروپاقرص عربستان بوده، به یکی از صریحترین منتقدان محمد بن سلمان تبدیل شده است. گراهام با بیان اینکه خاشقجی در کنسولگری به قتل رسیده، گفت: " تا زمانی که این فرد (بن سلمان) بر سرکار است به عربستان برنمیگردم".
اما تنبیه مهمترین دارایی عربستان، یعنی درآمدهای نفتی، به معنای تضعیف سیاست آمریکا در برابر ایران خواهد بود و همزمان با نزدیک شدن زمستان، قیمتهای سوخت را به طرز چشمگیری بالا خواهد برد.
با آمریکا باش و هرکاری دلت میخاد بکن
مگر بر شرور بودن اسراییل وعربستان ونومحافظه کاران آمریکا شک دارید؟