سرنوشت ملتهب ارز در كشور بهگونهاي پيشروي كرد كه رئيسجمهور هم به صورت مستقيم، تيغ را به سمت خاطيان تيز كرد. حسن روحاني كه ديروز در جشنواره شهيد رجايي حضور يافته بود، علاوهبر سخنان سياسياش، با لحني تند، صادرکنندگان دولتی و خصولتی را متهم کرد که با تعلل در ارائه ارز خود، در ملتهبکردن بازار نقش دارند.
به گزارش شرق، او این کار را «خیانت به کشور» خواند و خواستار برکناری متخلفان و معرفی آنها به دادگاه شد. او گفته: «امروز در بازار ارز التهاب وجود دارد که بخشی از آن بهخاطر فشار آمریکا و خارجی است، اما بهعنوان رئیس دولت اعلام میکنم که بخشی از این التهاب منشأ داخلی دارد؛ یعنی صادرکننده دولتی و خصولتی، ارزی را که باید در اختیار سامانه نیما قرار دهد با تأخیر ۴۸ ساعته انجام میدهد و این کار خیانت به کشور است».
روحانی در بخش ديگري از صحبتهاي خود افزود: «مجموع صادرات غیرنفتی کشورمان، حدود ۴۰ میلیارد دلار است که امروز پس از گذشت شش ماه از سال باید ۲۰ میلیارد دلار آن به بانک مرکزی و سامانه ارزی وارد میشد، اما چه کسی مسئول است؟ آیا میخواهیم این را هم گردن آمریکا و رژیم صهیونیستی بیندازیم؟».
اين سخنان روحاني در حالي مطرح ميشود كه رئيس كل بانك مركزي نيز در اظهارنظري، خبر داده واردات ارز كاغذي از سوي صرافان، آزاد ميشود. شايد دير، اما بالاخره بانك مركزي دست صرافيها را براي واردات ارز كاغذي باز گذاشت تا بلكه به اين طريق بتواند نوسانات بازار را بخواباند؛ نوساناتي كه با سياستگذاريهاي اشتباه، اما به بهانه تحريم، بر بازار تحميل شد و نرخ دلار را با شيبي تند به بالاي 13 هزار تومان رساند و حتي در نيمي از روز، نرخ بالاي 15 هزار تومان، بازار را به تشنج كشاند.
حالا آنگونه كه رئيس كل خبر داده، قرار است با بازگذاشتن دست صرافيها، آنها هم به صف كمكرساني به دولت براي كاهش التهابات ارزي بپيوندند. صرافيها هرچند در روزگار تحريم، سخت براي تبادل پولي اقدام ميكنند، اما اين سختي تاكنون غيرممكن نبوده و همين امر هم تا حدودي، خيال فعالان بازار را راحت و دلشان را قرص كرده است. بايد ديد پس از كاهش اندك نرخ ارز با سردمداري دلار در بازار پس از ورود مستقيم بانك مركزي بهعنوان بزرگترين عرضهكننده، آيا جبهه صرافيها هم ميتواند تب بازار را بيش از اين بخواباند يا نه.
كاهش التهاب با واردات كاغذي ارز صرافي
محسن قادري، كارشناس طلا و ارز، نيز از واردات ارز كاغذي از سوي صرافيها دفاع كرده و ميگويد: اگر ارز نقدي در بازار بيشتر شود، قطعا از التهابات موجود در بازار ميكاهد.
به گفته او، شبكه صرافان همانطور كه تاكنون با وجود تحريمها، كار ميكرده، در شرايط تحريم هم بهتر از بانك مركزي توانايي يافتن راهي براي دورزدن تحريمها مييابد.
ميثم رادپور، ديگر كارشناس ارزي، هم ميگويد: بدنه دولت، با حذف صرافيها از بازار ارز، اصطكاك در بازار ايجاد كرده بودند كه شوك به بازار محسوب ميشد.
به گفته او، اگر فعاليت يك عده فعال در بازار را به هر دليلي جرم تلقي كرده و ترس ايجاد كنيد، قطعا آن بازار دچار التهابات گسترده خواهد شد و در غياب واسطههاي بازار، ارز نقدي وارد بازار نميشود.
رادپور با اشاره به اصطكاكي كه بين بازار آزاد و بازار ثانويه ايجاد شده بود، ميافزايد: بهخاطر نبود دلار نقدي، با واردات ارز كاغذي از سوي صرافيها، بازار بهبود پيدا ميكند.
او با نقد برخوردهاي ضربتي به بهانه برهمزدن بازارها، تصريح ميكند: بگيروببندها، باعث ايجاد التهاب در بازار ميشود و بهتر است قوه قضائيه با بانك مركزي در اين زمينه همكاري داشته باشد تا از اين عدم اطمينانها بكاهد.
به گفته او، با بازگذاشتن دست صرافان، فاصله بين دو بازار آزاد و ثانويه نيز كاهش مييابد.
رئيسكل چه گفت؟
رئیس کل بانک مرکزی پس از ديداري كه با اعضاي کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی داشت، در جمع خبرنگاران گفت: به صرافیها مجوز دادهایم که خودشان ارز به کشور وارد کنند؛ بنابراین صرافیها مجازند که ارز کاغذی را به کشور وارد کنند. از امروز هم به صورت گسترده این کار آغاز شده است.
عبدالناصر همتی همچنين درباره چگونگي عرضه ارز در بازار توضيح داد: ارز صادرکنندگان غیرنفتی با متوسط قیمت حدود 9 هزار تومان در هر یورو در اختیار واردکنندگان قرار گرفته است؛ نزدیک به ۲.۵ میلیارد دلار نیز در مدت یک ماه گذشته ارز برای واردات کالاهای ضروری، اساسی و مواد اولیه کارخانجات تهیه کردهایم و این روند ادامه دارد.
ذخاير ارزي، ناموس بانك مركزي است
او با بیان اینکه من یک بار گفتم ذخایر ارزی بانک مرکزی ناموس بانک مرکزی است، گفت: درواقع ذخایر ارزی بانک مرکزی متعلق به ملت ایران است و ما بههیچوجه مجاز نیستیم که این ذخایر را تضعیف کنیم. همتی با بیان اینکه معتقدم ذخایر بانک مرکزی باید تقویت شود و برای تأمین نیازهای اساسی کشور کافی باشد، اظهار كرد: بنده نگفتهام که دیگر منابع بانک مرکزی ازجمله منابع ارزیِ جاری بانک مرکزی که از طریق صادرات نفت به دست میآید و همچنین منابع ارزی که صادرکنندگان غیرنفتی در اختیار سامانه «نیما» قرار میدهند، در بازار وارد نمیشود. اینگونه نیست، حتما به بازار وارد میشود. این برداشت از صحبتهای من اشتباه بود.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: بانک مرکزی در بازار ارز دخالت خواهد کرد و این دخالت موجب روند کاهنده در نرخ ارز در بازار شده است.
او در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برخی صادرکنندگان، ارز را وارد بازار ثانویه نمیکنند، بانک مرکزی برای اجبار این صادرکنندگان برای واردکردن ارز به بازار ثانویه چه راهکارهایی دارد، گفت: بعضی از صادرکنندگان مهم مثل پتروشیمیها و فولاد و فلزات رنگی و معادن کاملا مشخص است که صادراتشان در سال گذشته چقدر بوده است. اینها مکلف هستند که ارز حاصل از صادراتشان را به داخل کشور انتقال دهند.
همتی اظهار كرد: رئیسجمهور تأکید کردند که اگر این صادرکنندگان در واردکردن ارز خود به کشور تأخیر کنند، با آنها برخورد خواهیم کرد. نظام، بانک مرکزی و دولت بههیچوجه از این موضوع نمیگذرد و کوتاه نمیآید.
گل به خودي آمريكا
رئیس کل بانک مرکزی درباره پیمانهای دوجانبه ارزی نیز گفت: دیروز در حضور رئیسجمهور و رؤسای جمهور ترکیه و روسیه بحثهای دوجانبه مفصلی داشتیم. تأکید هر سه کشور این بود که دلار از چرخه مبادلات سه کشور خارج شود و امیدواریم در مذاکراتی که در آینده با بانک مرکزی ترکیه و روسیه داریم، توافقات هرچه سریعتر اجرائی شود. دراینصورت معاملات با پولهای ملی سه کشور انجام میشود و براساس نرخ واحدی که در نظر گرفته میشود، مبادلات انجام خواهد شد. رئیس کل بانک مرکزی گفت: رئیسجمهور روسیه اعلام کرد که بزرگترین اشتباه استراتژیک دولت آمریکا این است که خودش کمک میکند تا دلار از صحنه مبادلات ارزی حذف شود.