فرارو- بعد از خروج آمریکا از برجام ایران در مسیر مذاکرات دیپلماتیک خود فرستادگان ویژه‌ای را راهی برخی کشور‌های اروپایی کرد. لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهور به هلند، معصومه ابتکار معاون امور زنان رئیس جمهور به مالزی و اندونزی، کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی به اسپانیا، واتیکان و ایتالیا، رضا اردکانیان وزیر نیرو به ارمنستان و گرجستان سفر کرده بودند. بعد از این سفر‌ها اعلام شد که علی اکبر ولایتی دوباره در قامت یک دیپلمات به همسایه شمالی سفر می‌کند. سفر این فرستاده جمهوری اسلامی بیش از سفر‌های دیگر فرستادگان جمهوری اسلامی در کانون توجه افکار عمومی قرار گرفت.
ولایتی که در یکی دو سال اخیر بیشتر به واسطه فعالیت در هیات امنای دانشگاه آزاد مورد توجه قرار می‌گرفت. پیش از ریاست هیات امنای دانشگاه آزاد به عنوان یک اصولگرای میانه رو حامی مذاکرات هسته‌ای شناخته می‌شد که در نگاه برخی تحلیل‌گران در روی کار آمدن حسن روحانی در انتخابات ۹۲ نیز تاثیرگذار بود. او که وزیر خارجه ایران در دوران قرارداد ۵۹۸ بود، در ایام انتخابات ۹۲ با انتقاد از عملکرد دولت مردان آن دوره این جمله را بر زبان آورد که «من وثوق الدوله نیستم.»
البته او یک ماه پیش در اظهارات بی‌سابقه‌ای به برجام تاخته بود. این مرد ۷۶ ساله گفته بود: یک اشکال برجام نداشتن متن فارسی بود که احساس حقارت به انسان دست می‌داد. حتی عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای هم با آن متن ذلت بار نسخه فارسی داشتند، اما درباره برجام این هم انجام نشد. حالا ولایتی بعد از یک ماه و اندی از مقایسه برجام با دو قرارداد تاریخی ایران با روسیه، پیراهن دیپلمات خود را برتن کرد و راهی روسیه شد.
اما اعلام این خبر که قرار است ولایتی به گفتگو با روس‌ها بپردازد انتقاداتی را در فضای مجازی در پی داشت. این انتقادات از این جهت بود که چرا به جای مسئولان دستگاه دیپلماسی ولایتی وارد این گفتگو‌ها خواهد شد؟ شاید این انتقاد را بتوان در بیانیه حزب اصلاح طلب اتحاد ملت نیز مشاهده کرد. البته در بیانیه این حزب اشاره‌ای به سفر ولایتی به روسیه نشده است. این حزب در بیانیه آخر خود که ۲۰ تیر منتشر کرده است می‌نویسد: می‌توان ادعا کرد که هرچند شرایط امروز ظاهری اقتصادی دارد، اما در واقع عوامل سیاسی کار را به اینجا رسانده‌اند. سیاست‌های منطقه‌ای ایران حدود یک دهه است که از انحصار وزارت امور خارجه خارج شده‌است. سیاست خارجی میدان عمل وزارت خارجه است و بقیه ابزاری برای دستگاه دیپلماسی کشور به حساب می‌آیند.
ولایتی با ۱۶ سال وزارت سابقه طولانی‌ترین وزارت خارجه را دارد و اکنون مشاور رهبری در امور بین الملل است. با این حال او تنها به عنوان مشاور رهبری پا به مسکو نگذاشت. این دیپلمات ۷۶ ساله حامل پیام رهبر انقلاب و رئیس جمهور بود. مضاف بر مقصد سفر به روسیه انتخاب ولایتی به عنوان کسی که راهی مسکو می‌شود خود از نقاط برجسته این سفر به حساب می‌آمد.
پیش از سفر ولایتی به مسکو بهرام قاسمی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره این سفر توضیح داده بود: پس از خطای راهبردی آقای ترامپ و خروج از معاهده چندجانبه بین المللی برجام، جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت با اعزام تعدادی از فرستادگان ویژه که حامل پیام مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران هستند دیدگاه‌ها و مواضع کشورمان را در قبال این رفتار خودخواهانه و خلاف موازین بین المللی امریکا برای سایر کشور‌ها تشریح کند. وی با اشاره به سفر دکتر ولایتی، فرستاده ویژه رئیس جمهور به مسکو گفت: سفر آقای ولایتی نیز در همین راستا و با توجه به ویژگی‌های خاص خود مطرح است.
اما علی رغم برخی واکنش‌ها به سفر ولایتی روزنامه کیهان به تمجید از سفر ولایتی به روسیه پرداخت. این روزنامه نوشت: یکی از شعار‌های فتنه‌گران در روز قدس و دیگر مراسم‌های سراسری در سال ۸۸، شعار «مرگ بر روسیه» بود. شعاری که روی دیگر سکه شعار «نه غزه، نه لبنان» بود. دنباله‌های فتنه در سالهای بعد، واکنش منفی به پرواز جنگنده‌های روسیه از پایگاه هوایی نوژه در ایران برای حمله به تروریست‌های تکفیری و زیر سؤال بردن همکاری ایران و روسیه در جنگ سوریه و القای این گزاره نادرست که روسیه در سوریه بر سر ایران کلاه گذاشته است را نیز در همین خط ادامه دادند.
کیهان در بخش دیگری از این گزارش مدعی شد: هدف اصلی حمله مدعیان اصلاحات به همکاری ایران با روسیه (به خصوص در موضوع سوریه)، بزک آمریکا و شرکای اروپایی واشنگتن است. این در حالی است که همکاری و همراهی ایران، روسیه، حزب‌الله لبنان و دولت مشروع سوریه در سالهای اخیر تروریست‌ها به رهبری آمریکا را در رسیدن به اهداف خود ناکام گذاشته است و این قابل انکار نیست. در حقیقت همکاری‌های ایران با روسیه در سالهای اخیر در موضعی برابر و بر اساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحت بوده و منافع ملی کشورمان را نیز حفظ کرده است. این رابطه که از موضع برابر و بر اساس منافع ملی شکل گرفته، در حقیقت پاسخی به مدعیانی است که ادعا می‌کنند که بر اساس شعار «نه غربی، نه شرقی» نباید با روسیه ارتباط داشته باشیم. کیهان همچنین تاکید کرد:جریان غربگرا در پی آن است تا با بازی در زمین دشمن و با بزرگ‌نمایی برخی اخبار، بدعهدی‌های آمریکا (کدخدایی! که رکن برجام بود) را عادی‌سازی کنند؛ بر همین اساس، سفر ولایتی به روسیه و به دنبال آن چین، در حقیقت تودهنی ایران به آمریکا و اروپا و جریان غربگرا در داخل کشور است.
سفر ولایتی با سفر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی به روسیه نیز همزمان شده بود. دلیل حضور نتانیاهو در روسیه تقاضا از این کشور برای خارج کردن نیرو‌های ایران از سوریه بود. وزیر خارجه اسبق ایران که وجود و یا عدم حضور نتانیاهو در روسیه را بر ماموریت خود بی تاثیر دانسته در یک سخنرانی در اندیشکده والدای گفت: کسانی که می‌گویند روسیه خواستار خروج ایران از سوریه است خواستار ضربه زدن به اتحاد مسکو و تهران هستند. وی ادامه داد: حضور ما در سوریه هیچ ارتباطی با رژیم صهیونیستی ندارد، حضور ما با هماهنگی روسیه است و هیچ ارتباطی به این رژیم و خواسته‌های آن ندارد. مشاور مقام معظم رهبری گفت: حضور ما در سوریه و عراق مستشاری است و اگر این دو کشور بخواهند فورا خارج می‌شویم، سوریه و عراق به تنهایی قادر به مقابله با تروریست‌ها نیستند و از ما درخواست کمک کردند ما نیز به مدت چهار سال به آنان کمک کردیم.
ولایتی در تشریح سفر خود گفته: جمع بندی این سفر را به طور خلاصه می‌توان این طور بیان کرد، در این سفر سه نوع دیدار داشتیم، یکی دیدار دیپلماتیک بود، بعد از تسلیم پیام مقام معظم رهبری و جناب آقای روحانی به آقای پوتین، گفتگو‌های مبسوطی درباره روابط دوجانبه و همکاری‌های منطقه‌ای داشتیم.
او همچنین روابط ایران و روسیه را رو به رشد خواند و گفت: در این دیدار در مورد مسائل نفتی، همکاری‌های هسته‌ای صلح‌آمیز، ارتباطات، راه آهن، خطوط ارتباطی شمال – جنوب یعنی کریدور پترزبورگ – چابهار بحث و گفتگو انجام شد. در حوزه نفت نیز یکی از شرکت‌های مهم نفتی روسیه با وزارت نفت ایران قراردادی را به مبلغ ۴ میلیارد دلار منعقد کرده که به زودی عملیاتی می‌شود. همچنین دو شرکت نفتی مهم روسیه یعنی روس‌نفت و گازپروم نفت نیز صحبت‌هایی آغاز شده و قرارداد‌هایی تا ۱۰ میلیارد دلار می‌توانند انجام دهند. او افزود: آماری که پوتین در این جلسه بیان کرد حاکی از این بود که وی تاکید داشت روابط نفتی ایران و روسیه تا سقف ۵۰ میلیارد دلار ادامه پیدا کند؛ یعنی روسیه آمادگی دارد در حوزه‌های نفتی و گازی ایران تا سقف ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند و این رقم بالایی است و این می‌تواند جایگزین شرکت‌های غربی شوند که ایران را ترک کرده‌اند.
با همه این‌ها سخنگوی ریاست جمهوری روسیه اظهارات ولایتی را تایین نکرده است. دمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه در واکنش به اظهارات علی اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل مبنی بر آمادگی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه برای سرمایه گذاری در ایران در زمینه انرژی گفت: نمی‌توانم این مساله را تایید کنم و نمی‌توانم به جزئیات بیشتری در این رابطه بپردازم. بعد از این اظهارات الکساندر نوواک وزیر انرژی روسیه اعلام کرد که کشورش قرارداد دریافت نفت در برابر کالا با ایران را بررسی می‌کند. همین موضوع باعث انتقاداتی در شبکه‌های مجازی با هشتگ #نفت_در_برابر_کالا شد.
سفر ولایتی البته یک حاشیه دیگر نیز داشت. یکی از دادگاه‌های فدرال آرژانتین از دستگاه قضایی روسیه خواست که ولایتی را بازداشت کند و او را به آرژانتین تحویل دهد. قاضی این دادگاه فدرال ولایتی را متهم به ارتباط با حادثه آمیا انفجار در مقر یهودیان در آرژانتین در سال ۱۹۹۴ کرده است. گفت: این آقای قاضی آرژانتینی از وابستگان موساد اسرائیل است و به خاطر حقوقی که از موساد می‌گیرد اظهاراتی را بیان می‌کند. ولایتی نیز در واکنش به این موضوع گفته: این درخواست به این خاطر اکنون مطرح شده که رژیم صهیونیستی و آمریکا از همکاری روسیه و ایران راضی نیستند. همکاری روسیه و ایران دشمنان زیادی دارد.
علی بیگدلی کارشناس سیاست خارجی در گفتگو با فرارو می‌گوید: با اظهارات آقای ولایتی در روسیه، داشتند به نظر می‌رسد بحث اصلی این سفر چگونگی خروج ایران از سوریه بود. روسیه از روز‌های نخست سوریه را در برابر غرب به گروگان گرفته بود که بتواند در برداشتن تحریم‌های خود از سوی آمریکا امتیاز بگیرد. در این زمینه هم تا کنون موفق عمل بوده است. با وجود هزینه‌های سنگین ایران در سوریه؛ پوتین برنده اصلی سوریه بود. روسیه در زمان حافظ اسد، رئیس جمهور سابق سوریه با این کشور پیمان دفاعی ۳۰ سالهای را امضا کرده بود و در این سال‌ها نیز در برابر دشمنان بشار اسد ایستاد. به این ترتیب روسیه پایگاه‌های خود را تقویت کرده است. آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها نیز پذیرفته اند که روسیه در سوریه باقی بمانند. اسرائیل هم که به اتحادیه اروپا و آمریکا نزدیک شده است و از آنها خروج ایران از سوریه را می‌خواهد؛ بنابراین به نظر می‌رسد که مهمترین محور صحبت‌های ولایتی بحث بر سر چگونگی زمان بندی خروج ایران از سوریه بوده است.
این کارشناس مسائل بین الملل همچنین می‌گوید: فکر نمی‌کنم ولایتی و پوتین درباره برجام صحبتی کرده باشند، چرا که روسیه در حفظ و بقای برجام نقش موثری ندارد. بیشترین بحث ما ماندن در سوریه است. سفر آقای ولایتی با سفر نتانیاهو به روسیه همزمان شده بود. هردو سفر نشان می‌داد که اگر دو سمت و سوی متفاوت دارند، اما هردو هدف سوریه را دنبال می‌کنند.
به این ۹عادت روزمره بله بگویید تا پختهتر شوید 
سفر به دژهای باستانی ایران؛ حیرتانگیزترین قلعههای تاریخی ایران که باید ببینید 
چطور مینیمالیسم را به بخشی از سبک زندگی خود تبدیل کنیم؟ 
زیباترین بنادر جنوبی ایران برای گردش و خرید ارزان در فصل سرما 
۱۰نگرانی بیمورد که بعدها میفهمید ارزشش را نداشت! 
رنگارنگترین گیاهان آپارتمانی برای متفاوت کردن فضای خانه شما 
