با تصمیم امشب ترامپ چه باید کرد؟

فرارو- دونالد ترامپ در حالی امشب تصمیم خود درباره برجام را اعلام خواهد کرد که تا مهلت تعیین شده قبلی او یعنی 22 اردیبهشت هنوز چهار روز باقی است. این موضع‌گیری زودهنگام از سوی دولت واشنگتن در سال‌های اخیر بیسابقه بوده است. پیش‌تر تحلیل گران به پیش بینی تصمیم ترامپ پرداخته بودند. اما اینکه ایران چه اقداماتی باید انجام دهد جای سوال است. فرارو نظر علی خرم تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل را جویا شده است. 

 

 

اروپا از تحریم‌های آمریکا معاف می‌شود؟
علی خرم، کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو می‌گوید: اگر ترامپ از برجام خارج شود این سوال پیش می‌آید که آیا اروپایی‌ها توانسته اند درباره تحریم‌ها و سرمایه گذاری در ایران از ترامپ معافیت بگیرند یا نه. اگر اروپایی‌ها توانسته باشند از آمریکا معافیت بگیرند، ایران خواهد توانست با روسیه، چین و کشور‌های اروپایی به فعالیت خود ادامه دهد. در چنین شرایطی آمریکا مقداری منزوی می‌شود، چرا که در حالی که ایران به تعهدات خود عمل کرده است، کشور‌های جهان با آمریکا همراهی نخواهند کرد.

 

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه می‌دهد: از آنجایی که ایران به تعهدات خود عمل کرده است برای آمریکا و کشور‌های اروپایی بن بستی به وجود خواهد آمد. آن‌ها نمی‌توانند توضیح دهند چرا پایبندی ایران قصد خروج از برجام دارند. آمریکا برای آنکه بتواند موضع خود را در جهان معقول جلوه دهد، حتما باید دست به کاری بزند که ایران را عصبانی کند و تهران خود توافق هسته‌ای را لغو کند.

خرم می‌گوید: ممکن است ترامپ مطالب مضحکی که نتانیاهو مطرح کرده است را تکرار کند و مثل سابق بگوید نمی‌تواند پایبندی ایران به برجام را تایید کند. این در حالی است که تایید پایبندی ایران به برجام، برعهده ترامپ یا نتانیاهو نیست بلکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که باید در این باره اظهار نظر کند.

 

ایران از آمریکا شکایت کند یا اورانیوم‌ها را به کشور بازگرداند
خرم ادامه می‌دهد: شرایط به این بستگی دارد که دیگر کشور‌ها چه کار خواهند کرد. می‌دانیم که اروپایی‌ها و چین و روسیه نمی‌خواهند مثل آمریکا از برجام خارج شوند. اما این تفاوت نگاه برای ایران زمانی معنادار می‌شود که اروپایی‌ها تحریم‌های آمریکا را نادیده بگیرند و یا بتوانند از آمریکا برای سرمایه گذاری در ایران معافیت بگیرند. در غیر اینصورت راه برای تصمیم گیری ایران باز است.

این کارشناس مسائل بین الملل می‌گوید: یکی از راه‌های ایران این است که به کمیسیون نظارت بر برجام که فدریکا موگرینی ریاست آن را بر عهده دارد شکایت کند و از این طریق بتواند آمریکا را محکوم کند. راه دیگری نیز در پیش روی ایران وجود دارد. ایران می‌تواند فعالیت‌های هسته‌ای خود را دوباره از سر بگیرد. اگر تهران بتواند روسیه را قانع کند که اورانیوم غنی شده‌ای را که بعد از برجام به روسیه منتقل کرده است را بازگرداند، سیلی محکمی در صورت آمریکا خواهد بود. این راه حل به همکاری روسیه با ایران نیز بستگی دارد. تهران می‌توانست این راه بازدارنده را قبل از اعلام تصمیم ترامپ در پیش بگیرد تا بر تصمیم رئیس جمهور آمریکا و مقامات کشور‌های اروپایی تاثیرگذار باشد.

 

ترامپ ترامپ است؛ کارهایش عقلانی نیست
هرچند طبق نظر کارشناسان احتمال عمل کردن ترامپ برخلاف نظر و میل باطنی خودش بسیار ضعیف است، اما همین احتمال را هم نمی‌توان نادیده گرفت. با این وجود خرم معتقد است اگر ترامپ از برجام خارج نشود به این معنا نخواهد بود که اعلام کند به برجام پایبند خواهد ماند. این کارشناس بین الملل ادامه می‌دهد: اگر ترامپ از برجام خارج نشود از آن مانند استخوانی لای زخم استفاده می‌کند. مثلا به مایک پمپئو وزیر خارجه جدید خود فرصتی چهارماهه می‌دهد تا با اروپایی‌ها رایزنی کند و اصلاحاتی در توافق هسته‌ای انجام دهد. ترامپ ممکن است چنین فرصتی را فراهم کند، اما به این صورت خواهد ماند که برجام زمین در هوا بماند به طوری که نه شرکت‌ها بتوانند در ایران سرمایه گذاری کنند و نه ایران بتواند از شرایط باثبات برجام بهره‌مند شود.

خرم درباره اعلام موضع زودهنگام ترامپ درباره برجام می‌گوید: کار‌های ترامپ تا کنون بر اساس عقلانیت نبوده است که بگوییم امکان دارد خبر خوشی برای جهان داشته باشد. ترامپ، ترامپ است. یعنی ممکن است امشب هر تصمیمی را اعلام کند. اما ایران باید بدترین حالت ممکن را در نظر بگیرد تا با اعلام تصمیم رئیس جمهور آمریکا غافلگیر نشود.