روابط تیره ایران - تاجیکستان

فرارو- علی اصغر شعردوست، سفیر سابق ایران در تاجیکستان انتقاداتی به سیاست خارجی ایران در قبال کشور تاجیکستان دارد.

شعردوست به فرارو می گوید وزارت خارجه سه سال پیش با پایان ماموریت او به مدت یک سال و نیم کسی را به عنوان سفیر تاجیکستان معرفی نکرد سفارت‌خانه کشورمان با سرپرست اداره می‌شد. همین موضوع سوءتفاهم هایی را برای دولت تاجیکستان به وجود آورد.

سفیر سابق ایران در تاجیکستان ادامه می‌دهد: در این سالها بسیاری از منافع ایران در تاجیکستان به خطر افتاد، نهادها و ارگان های ایران در این کشور تعطیل شد و مشکلاتی به وجود آمد. در حالی که وقتی به تاجیکستان رفته بودم، سعی کردم یک تفاهم و اعتماد طرفینی به وجود بیاورم. بعضی ازموارد ناراحتی های طرفین نسبت به همدیگر مرتفع شد و همین زمینه ای به وجود آورد که ایران بتواند در آنجا فعالیت هایی جدی انجام دهد. توسعه خط فارسی با چاپ مجموعه کتابهایی به نام بیاض، همکاری آموزش و پروش ایران با وزارت معارف تاجیکستان، چاپ کتابهای آموزش خط فارسی برای کلیه پایه های درسی، گسترش نهادهای ایران از جمله کمیته امداد و هلال احمر، پروژه بزرگ خانه ایران، ساخت بیمارستان مشترک، ساخت مدرسه، ساخت سالن ورزش، پژوهشگاه و ... از اقدامات ایران در تاجیکستان بود.

شعردوست ادامه می دهد: ادعای حمایت ایران از عملیات تروریستی در تاجیکستان به قبل از دوره من برمی‌گردد اما اعتراف تلویزیونی دستگیرشدگان تاجیک به دو سه ماه پیش برمی‌گردد. تاجیک های دستگیر شده گفته اند ما برای انجام عملیات تروریستی در تاجیکستان در ایران آموزش دیده ایم. این هم در راستای سوءتفاهم‌‌های به وجود آمده بین ایران و تاجیکستان است که البته ایران برای رفع این سوءتفاهم ها گامی جدی برنمی‌دارد.

او با بیان اینکه رفت و آمدهای ایران و تاجیکستان قطع شده است می گوید: در گذشته در هر مناسبتی از تاجیکستان، اعم از مقامات مسئول، روشنفکران آنها، علمای دینی آنها و ... به ایران رفت و آمدهای فراوان داشتند. از ایران هم مسئولین نهادهای مختلف، اندیشمندان و ... به تاجیکستان سفر می کردند. تاجیکستان تنها جایی است که دو نفر از دانشمندان شان عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی ما هستند.

سفیر سابق ایران در تاجیکستان در توضیح فعالیت های ایران در تاجیکستان می گوید: ایران قبلا در تاجیکستان پروژه‌های بزرگی داشت. به عنوان مثال از نظر عمرانی پروژه بزرگ نیروگاه سنگ توده را داشتیم که مجری آن وزارت نیروی ایران بود. تونلی هم داشتیم که شمال و جنوب تاجیکستان را به هم وصل کرد پروژه قرن لقب گرفته بود. بعد از استقلال تاجیکستان، ایران هم از نظر اقتصادی، هم از نظر سیاسی و هم از نظر فرهنگی شریک جدی تاجیکستان بود.

شعردوست ادامه می‌‌دهد: در مدت 5 سال و نیم سفارت من در تاجیکستان، حتی یک مورد پیش نیامد که تاجیکستان در محافل بین‌المللی به طرفداری و له ایران رای نداده باشد. اما شرایط اکنون افول کرده است. ما در گذشته برای نمایشگاه بین‌الملل کتاب تهران صد نفر از دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و اتحادیه های نویسندگان تاجیکستان را به ایران دعوت می کردیم. اکنون هم برای رفع سوءتفاهم ها باید در سطوح مختلف، مسئولین، روشنفکران و اندیشمندان تاجیک را به ایران دعوت کرد.

این دیپلمات به منافع ایران در تاجیکستان که اکنون قطع شده است می پردازد و می گوید: ما در گذشته هفته‌ای پنج پرواز به تاجیکستان داشتیم که تعداد آن اکنون به دو پرواز رسیده است. بیش از 70-80 درصد مواد غذایی تاجیکستان از ایران صادر می شد که این میزان اکنون تقریبا نزدیک صفر است. در کالاهای صنعتی، ساختمانی و ... نیز تاجیکستان واردات بسیار زیادی از ایران داشت که این رقم اکنون قطع شده است. ایران دانشجویان بسیار زیادی در تاجیکستان داشت که اکنون تعداد دانشجویان ایرانی در تاجیکستان نزدیک به صفر است. اینها همه با گفت وگو، رفت و آمد و ایجاد اعتماد به حالت اولیه برمی گردد. اجیکستان بعد از ایران تنها کشور فارسی زبان دنیاست. مقام معظم رهبری در یکی از دیدارهای خود با اقای رحمان‌اف زبان فارسی بین دو کشور را جزء ثروت عمومی دانستند.