وضعیت بازداشت‌شدگان وقایع اخیر در شهرها، از چند جهت روانه هیئت‌رئیسه مجلس شد؛ از‌یک‌سو ٤٠ نماینده به علی لاریجانی نامه‌ای نوشتند تا درباره فوت دو بازداشتی در اعتراضات اخیر تحقیق صورت بگیرد؛ از طرف دیگر، به‌گفته علی مطهری، هیئت‌رئیسه مجلس جلسه را برای بررسی وضعیت بازداشتی‌های اخیر در دستور کار قرار داده است؛ جلسه‌ای که تشکیل هیئتی برای بازدید از اوین در آن بررسی می‌شود؛ شاید هم به‌گفته مطهری این بازدید به اوین منحصر نشده و بقیه بازداشتگاه‌ها را هم مشمول شود؛ اقدامی که به تصمیم هیئت‌رئیسه بازمی‌گردد.
به گزارش شرق، «محمدرضا عارف» رئیس فراکسیون امید نیز تأکید دارد که هرچه سریع‌تر بازدید از زندان اوین صورت بگیرد تا گزارشی شفاف به مردم ارائه شود؛ بازدیدی که به قول او می‌تواند کمک‌كننده و آرامش‌دهنده باشد. هفته گذشته بود که مجمع نمایندگان تهران درخواست بازدید از اوین را مطرح کردند.
در‌همین‌حال محمدرضا تابش، نایب‌رئیس فراکسیون امید، نیز به مذاکرات خود با معاون وزیر اطلاعات، رابط پارلمانی قوه قضائیه و رئیس مجلس اشاره کرده و به فام‌نیوز گفته است: «آقایان متفقا بر این موضوع تأکید کردند که هرچه سریع‌تر بازدیدی از زندان اوین برای بررسی وضعیت بازداشتی‌های اخیر انجام شود. هم معاون وزارت اطلاعات و هم آقای علی لاریجانی متفقا این موضوع را قبول داشتند که این بازدید انجام شود، ما هم امیدواریم این بازدید هرچه سریع‌تر انجام شود».
از روز اول درباره جوانان، دانشجویان و دانش‌آموزان پیگیری کردیم
محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید، هم روز گذشته در حاشیه جلسه علنی مجلس، در پاسخ به این سؤال «شرق» که درخواست بازدید نمایندگان تهران از زندان اوین به کجا رسید، گفت: «برای اینکه مردم یک اطمینانی پیدا کنند، پیشنهادی دادیم که کارگروهی را از فراکسیون امید بفرستیم تا از زندان‌ها بازدید داشته باشند». او به پیگیری‌های انجام‌شده از روز اول اعتراضات اشاره کرد و گفت: «از روز اول حادثه به‌خصوص در مورد جوانان، دانشجویان و دانش‌آموزان پیگیری کردیم که از مسئولان امر تشکر می‌کنیم که توجه کردند و خیلی‌ها آزاد شدند».
رئیس فراکسیون امید همچنین درباره ترکیب کمیته‌ای که درخواست بازدید از اوین را داده‌اند، گفت: «در مجلس مطرح شد که این کمیته مرکب از فراکسیون‌های دیگر هم باشد که ما خوشحال شدیم. الان هم در حال پیگیری است که نمایندگانی از فراکسیون‌ها مختلف از بازداشتگاه‌ها بازدید داشته باشند و گزارش آن هم به مردم ارائه شود».
او در پاسخ به اینکه بازدید چه زمانی انجام خواهد شد، از اعلام زمان دقیق خودداری کرد: «بهتر است زمان ندهیم؛ آن چیزی که فراکسیون امید اعلام کرده این است که در حال پیگیری هستیم و رابطی داریم که در حال پیگیری است تا در اولین فرصت این بازدید انجام شود».
دوستان در بخش‌های امنیتی هم پیگیری کنند
عارف در ادامه به رایزنی‌ها با بخش‌های امنیتی برای انجام بازدید اشاره کرد و افزود: «ما با قوه‌قضائیه، همه نهادها و قوا در ارتباطیم؛ با بخش‌های امنیتی هم جلسه‌ای داشتیم که توصیه کردیم دوستان در بخش‌های امنیتی هم پیگیری کنند تا این بازدید که قطعا کمک‌کننده و آرامش‌دهنده خواهد بود، انجام شود». رئیس فراکسیون امید ادامه داد: «پیگیری به‌طور‌طبیعی در حال انجام است؛ ان‌شاءلله با بازدیدی که انجام می‌شود بتوانیم گزارش شفافی داشته باشیم».
عارف در پاسخ به این سؤال که در سایر شهرها هم شاهد بازداشت‌هایی بودیم؛ آیا از بازداشتگاه‌های دیگر هم درخواست بازدید خواهید داشت یا خیر، گفت: «اولویت با اوین است؛ حالا اگر بازداشتگاه دیگری هم باشد از دوستان خواهش می‌کنیم که سر بزنند و گزارش جامعی را تهیه کنند». او همچنین درباره کمیته حقیقت‌یاب که اخیرا صحبت‌‌هایی درباره آن شنیده شده، پاسخ داد: «واژه‌اش را حقیقت‌یاب نگذاشتیم؛ گفتیم بروند بازدید کنند. طبیعتا در بازدید حقایقی هم خودش را نشان خواهد داد که ان‌شاءالله با همکاری که با بخش‌های ذی‌ربط داریم، به جمع‌بندی خوبی برسیم».
عارف در بخش دیگری از گفت‌وگویش خواستار تسریع در روند انجام بازدید از اوین شد: «توصیه ما این است که بازدید سریع‌تر اتفاق بیفتد». او ادامه داد: «شاید بهتر بود که زودتر از اینها انجام شود. الان هم خواهش من از دستگاه‌های ذی‌ربط، به‌خصوص قوه‌قضائیه، این است که سریع‌تر همکاری کنند تا این بازدید انجام شود».
بازدید از اوین هنوز به جایی نرسیده
علی مطهری، نماینده تهران و نایب‌رئیس مجلس دهم، نیز در حاشیه جلسه علنی مجلس، در جمع خبرنگاران گفت: «بسیاری از دانشجویان، به‌ویژه دانشجویان دانشگاه تهران، آزاد شده‌اند، اما شفاف‌سازی وضعیت بازداشتیها ضروری است».
به گزارش «خانه ملت»، مطهری درباره بازداشتی‌های اخیر هم گفت: «به ما گفتند یک نفر در تهران و دو نفر در شهرستان‌ها خودکشی کردند و قرار شد درخصوص علت خودکشی‌ها گزارشی به مجلس ارائه شود که هنوز گزارشی به ما نرسیده است».
نایب‌رئیس با تأکید بر اینکه بسیاری از دانشجویان، به‌ویژه دانشجویان دانشگاه تهران، آزاد شده‌اند، بر ضرورت شفاف‌سازی وضعیت بازداشتیها و خودکشی‌ها تأکید کرد و افزود: «قوه‌قضائیه باید این مسائل را توضیح دهد؛ چراکه اطلاع‌رسانی در این‌باره ضعیف است».
او همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا مجلس برای بازدید از اوین مذاکره‌ای با قوه قضائیه داشته یا خیر، هم گفت: «به مسئولان دادگستری، قوه قضائیه و به خود وزیر دادگستری پیغام دادیم و به صورت فردی کار کردیم». او در واکنش به اینکه آیا به صورت هیئتی از طرف مجلس مذاکره‌ای انجام شده، گفت: «این مسئله در جلسه هیئت‌رئیسه مطرح خواهد شد».
او درباره درخواست نمایندگان تهران برای بازدید از اوین هم گفت: «دقيقا در جريان نيستم، اما ظاهرا هنوز به جایی نرسیده، ولی اگر از طرف هیئت‌رئیسه هیئتی مأمور شوند، مجبور می‌شوند که همراهی کنند». او درباره بازدید از بازداشتگاه‌های شهرهای دیگر هم گفت: «باید ببینیم تصمیم هیئت‌رئیسه چه می‌شود؛ اگر لازم باشد برای کل کشور و اگر نه ظاهرا فقط از اوین بازدید داشته باشند». نایب‌رئیس مجلس درخصوص اخبار ضدونقیض گفت: «متأسفانه فرهنگ توضیح‌دادن در ایران نهادینه نشده است».
هیئت تحقیق برای ٢فوت‌شده تشکیل شود
اما در نامه ٤٠ نماینده مجلس به علی لاریجانی، نام دو فوت‌شده آمده است؛ یکی «سینا قنبری» که در اوین فوت شده و دیگری «وحید جعفری» که در کلانتری اراک؛ آنها خواستار تشکیل هیئت تحقیق درباره این دو مورد شده‌اند. به گزارش «ایسنا»، در نامه ٤٠ نماینده مجلس خطاب به رئیس مجلس آمده: «چنانچه استحضار دارید دو تن از بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر، یکی به نام آقای «سینا قنبری» در بازداشتگاه اوین و دیگری به نام آقای «وحید حیدری» در کلانتری شهرستان اراک فوت کرده‌اند. مسئولان ذی‌ربط علت فوت را خودکشی اعلام کرده‌اند، لکن بعضی از بستگان و شهود عینی این ادعا را مورد تردید قرار می‌دهند، همچنین خبرهای تأییدنشده‌ای حاکی از فوت تعداد بیشتری از بازداشت‌شدگان است».
این نمایندگان در ادامه نوشته‌اند که «با توجه به مسئولیت مجلس شورای اسلامی در پاسداری از حقوق ملت خواهشمند است دستور فرمایید هیئت مستقل جهت بررسی موضوع و تحقیق درباره علت فوت نامبردگان و قصور تا تقصیر احتمالی مسئولان ذی‌ربط و نتیجه را به مجلس شورای اسلامی گزارش دهند».
شاید همین خبرها بود که باعث شد هفته گذشته نمایندگان تهران خواستار بازدید از اوین را ارائه دهند؛ پیش از آنها هم فراکسیون حقوق شهروندی خواسته‌ای مشابه داشت.
زاهدی: لاریجانی مأموریتی نداده
اما درحالی‌که پیش از این، بهروز نعمتی، سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس، از مأموریت لاریجانی به دو کمیسیون آموزش و امنیت ملی مجلس برای پیگیری وقایع اخیر خبر داده بود، دیروز «محمدمهدی زاهدی»، رئیس کمیسیون آموزش، محول‌شدن چنین مأموریتی به کمیسیون متبوعش را رد کرد. او گفت: «ایشان (علی لاریجانی) به کمیسیون آموزش مأموریتی ندادند، بلکه به کمیسیون امنیت ملی مأموریت دادند، ولی ما خودمان در کمیسیون آموزش پیگیر بودیم».
او در مورد آخرین وضعیت دانشجویان بازداشت‌شده در اعتراضات اخیر گفت: «صبح یکشنبه با وزیر اطلاعات صحبت کردیم و ایشان گفت که اکثریت قریب‌به‌اتفاق دانشجویان آزاد شده‌اند که به امتحانات برسند. یک تعداد کمی مانده‌اند». زاهدی در پاسخ به اینکه وزیر چه تعدادی اعلام کرده، گفت: «ایشان تعداد نگفتند و این جملاتی که گفتم، عین جمله وزیر است». به نظر می‌رسد این گفت‌و‌شنود زاهدی با وزیر اطلاعات در جلسه دیروز صبح فراکسیون نمایندگان ولایی با سیدمحمود علوی انجام شده باشد؛ چراکه دیروز صبح وزیر اطلاعات به این فراکسیون رفته بود.
هیچ دانش‌آموزی بازداشت نیست
رئیس کمیسیون آموزش همچنین از وضعیت قضائی این افراد که همچنان در بازداشت هستند اظهار بی‌اطلاعی کرد، ولی درعین‌حال گفت: «چیزی که وزیر می‌گفت این بود که ایشان اظهار امیدواری می‌کرد که بقیه هم آزاد شوند». او همچنین در مورد دانش‌آموزانی که همچنان در بازداشت هستند، گفت که «بر اساس صحبتی که امروز با آقایان داشتم، هیچ دانش‌آموزی در بازداشت نیست». این در حالی است که شنبه‌شب «فاطمه سعیدی»، نماینده تهران، به «اعتمادآنلاین» گفته بود همچنان چهار دانش‌آموز در بازداشت هستند؛ البته زاهدی در واکنش به این گفته سعیدی گفت که «چیزی که از قول وزیر گفتم مربوط به امروز صبح بود».
نقوی‌حسینی: شایعات به ما خط نمی‌دهند
اما «سیدحسین نقوی‌حسینی»، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی که لاریجانی به کمیسیون متبوعش مأموریت پیگیری حوادث اخیر را داده، گفت: «اخباری که داریم همان یک نفر است که خودکشی کرده و خودکشی او هم مورد تأیید قرار گرفته است». او مأموریت لاریجانی به کمیسیون امنیت ملی را این‌گونه شرح داد: «بررسی ریشه‌ها و علل و عوامل اعتراضات اخیر، دلایل به‌اغتشاش‌کشیده‌شدن اعتراضات، اینکه در اغتشاشات چه گروه‌ها و عناصری مؤثر بودند و اینکه عملکرد دستگاه‌ها در این رابطه چگونه بوده است». او درباره اینکه آیا به علت فوت‌شدن برخی بازداشت‌شده‌ها هم رسیدگی خواهد شد یا خیر، گفت: «همه امور حادثه اخیر را در برنامه بررسی داریم، اما شایعات به ما خط نمی‌دهند؛ ما واقعیات را بررسی می‌کنیم».
حالا با تمام این اوصاف باید منتظر تصمیمات برای بازدید از اوین ماند؛ تصمیمی که عملی‌شدن آن به قول عارف، می‌تواند کمک‌کننده و آرامش‌دهنده باشد.
