سناريوی آمارهاي غلط و دم خروس

سخنان اخير رئيس سازمان بازرسي كشور درباره اعلام آمار نادرست در كشور بار ديگر سبب شد تا بحث آمارهاي چندگانه و بعضاً متضاد در كشور جان تازه‌اي گيرد. 

پورمحمدي در جمع خبرنگاران تاكيد كرد كه اطلاع‌رساني بايد دقيق و خوب صورت گيرد. متاسفانه گاهي اطلاعات نادرست از سوي رسانه‌ها ارايه مي‌شود كه به نمونه‌هايي از آن اشاره مي‌كنم. مثلاً 10 ميليون و 903 هزار تن توليد فولاد خام داريم در حالي كه اعلام مي‌كنند توليد فولاد 15 ميليون تن است. سيمان در كشور ما به ميزان 45 ميليون تن توليد مي‌شود در حالي كه اعلام مي‌كنند 69 ميليون تن توليد سيمان وجود دارد. در مورد آلومينيوم اعلام كرده‌اند كه 457 هزار تن توليد داشته‌ايم در حالي كه رقم واقعي آن 250 هزار تن است. توليد مس نيز 206 هزار تن است كه اعلام كرده‌اند 260 هزار تن. 

اظهارات پورمحمدي البته بي‌جواب نماند و به فاصله چند روز، وزير صنايع و معادن كه به واسطه وضع بغرنج صنعت كشور، روزهاي پرفشار و استرسي را تجربه مي‌كند، در مقام پاسخگويي، اين اظهارات را غيركارشناسانه خواند و با طعنه از كارشناسان سازمان بازرسي خواست تا در توري كه توسط وزارت صنايع برگزار مي‌شود، حضور يابند تا از نزديك با واقعيت‌ها آشنا شوند. 

محرابيان در اين باره گفت: آمار سازمان بازرسي خلط مبحث "توليد" و "ظرفيت" است. وزير صنايع و معادن با ابراز تعجب از آمارهاي اشتباه از سوي سازمان بازرسي نظارتي گفت: تفاوت ميان "توليد" و "ظرفيت" را بارها توضيح داده‌ايم و مکتوب هم ارائه شده است. علي اکبر محرابيان با اشاره به اينکه اعداد اعلام شده از سوي مسئول اين نهاد خلط مبحث در آمار توليد و ظرفيت‌سازي است، گفت: ظرفيت‌ها همان است که قبلا اعلام شده است و هر کارشناسي که ترديد دارد مي‌تواند از کارخانه‌ها بازديد کند و تور هم برگزار مي‌کنيم. وي به مسئولان اين نهاد نظارتي توصيه کرد اگر ابهامي دارند يا درک صحيحي از آمارها ندارند، از کارشناسان وزارت صنايع سوال کنند. وي گفت: اگر مصاحبه‌هاي 2 سال گذشته مرور شود، همواره بر واژه "ظرفيت سازي" تاکيد کردم تا ابهامي نباشد. 

محرابيان در خصوص اينکه آيا اين نهاد نظارتي بر موضع خود در آمارها اصرار خواهد کرد، گفت: کارخانه‌ها موجود است و نمي‌توان آنها را نفي کرد. 

البته معلوم نيست كه چرا محرابيان خود را مخاطب سخنان پورمحمدي دانسته است ولي براي بررسي صحت و سقم سخنان رئيس سازمان بازرسي كشور مي‌توان به صحبت‌هاي مشاور رئیس جمهور در امور پشتیبانی و مدیریت منابع انسانی در اسفند ماه سال گذشته اشاره كرد كه گفت: در طول فعالیت دولت میزان تولید فولاد در کشور با 6 میلیون تن افزایش به 16 میلیون تن رسیده است. 

علی ذبیحی در جلسه شورای اداری در تکاب همچنين افزود: میزان تولید فولاد و آلومینیوم در کشور قبل از دولت نهم به ترتیب 10 میلیون تن و 200 هزار تن بوده که از این میزان در طول فعالیت این دولت به تولید 16 میلیون تن فولاد و 480 هزار تن آلومینیوم رسیده است.
همچنين مشابه چنين اظهاراتي پيشتر توسط نفر اول دولت نهم نيز اعلام شده بود. محمود احمدي‌نژاد در گفت‌وگوي تلويزيوني خود در بيست و نهم بهمن ماه سال 87، درباره توليد آلومينيوم در كشور گفته بود: «هر زمان كه ما آرماني حركت كرديم سرعت پيشرفت بيشتر شده است، ‌برخي اين را باور نمي‌‏كنند اما من اين را در زمين نشان مي‌‏دهم. ما در بخش توليد آلومينيوم، ‌قبل از انقلاب 25‌ هزار تن توليد مي‌‏كرديم، ‌اين رقم در سال 1383 به 218 ‌هزار تن رسيده و در دولت نهم به 457‌ هزار تن رسيد. مي‌‏بينيد وقتي فضا انقلابي مي‌‏شود چگونه پيشرفت شتاب مي‌‏گيرد.» همچنين وي در زمينه توليد فولاد خام در كشور نيز گفت: «در توليد فولاد قبل از انقلاب 370 ‌هزار تن توليد مي‌‏كرديم، قبل از دولت نهم 9 ‌ميليون تن، ‌در اين دولت به 15‌ميليون تن رسيديم». 

چنين اظهاراتي نشان مي‌دهد كه برخلاف ادعاهاي جناب وزير، اين مسئولان و كارشناسان سازمان بازرسي كشور نبوده‌اند كه آمار توليد را با ظرفيت توليد خلط مي‌كرده‌اند، بلكه مسئولان اول اجرايي كشور مدام در حال خلط اين 2 موضوع با يكديگر و اعلام آمارهاي نادرست و دهان پركن به جامعه بوده‌اند. 

البته در باره واژه ظرفيت توليد نيز اسحاق جهانگيري، وزير اسبق صنايع و معادن كشور مي‌گويد: اولاً ظرفیت تولید برای فولاد طبق هیچ آمار رسمی برای هیچ کشوری قابل گفتن نیست؛ چراکه معنایی ندارد. طبق آمارهای رسمی میزان تولید سالانه فولاد در هر کشور اعلام می‌شود، نه ظرفیت سالانه. ثانیاً برای اعلام ظرفیت تولید هم باید شاخص مشخصی برای آن تعریف کرد، نه اینکه تولید فولاد و تبدیل آن به محصولات دیگر را که در چند مرحله انجام می‌شود را با هم جمع کرد و همه را به عنوان ظرفیت تولید فولاد اعلام کرد. وی مي‌افزايد: شاخص تولید فولاد، تولید فولاد خام است و فولاد خام چیزی است که بعد از مراحل ذوب به شمش تبدیل می‌شود. حال اگر کسی ظرفیت تولید فولاد خام را با ظرفیت محصول قبلی آن که به فولاد تبدیل شده، جمع کند و به عنوان ظرفیت تولید فولاد اعلام کند، نشان از بی‌اطلاعی او از این موضوع دارد.