در حالي كه به نظر مي‌رسد براي تامين بنزين مصرفي خودروهاي كشور در نيمه دوم سال احتمال دارد مشكل تحريم صادرات بنزين به مشكل دائمي كسري بودجه واردات بنزين اضافه شود، ديروز اعلام شد كه دولت دهم سه سناريوي مختلف را براي نيمه دوم 88 در دستور كار قرار داده است.
سناريوي اول كاهش 10درصدي سهميه خودروهاست كه در اين صورت كسري حدود سه ميليارد دلاري به حدود دوميليارد دلار كاهش مي‌يابد كه با متمم بودجه تامين مي‌شود.
در سنايوري دوم، اجراي دقيق قانون بودجه مدنظر است كه باعث كاهش 40درصدي سهميه‌ها خواهد شد و در سناريوي سوم نيز دولت اميدوار است كه طرح هدفمند كردن يارانه‌ها به سرعت به نتيجه برسد و با آزادسازي تدريجي قيمت‌ها و حذف سهميه‌بندي، ميزان مصرف تا حد نزديك به توليد داخلي كاهش يابد.قيمت بنزين در سنايوري سوم طبق مصوبه اوليه مجلس در حدود 250تومان در نظر گرفته شده بود ولي ظاهرا قيمت مدنظر دولت 400تومان است.
بنزین کماکان اسیر سناریو پردازی
با آغاز به کار دولت دهم، بار دیگر نحوه تعیین و تکلیف درباره وضعیت واردات و سهمیه بنزین به موضوع مهم روز کشور مبدل شده است، موضوعی که بالاترین نهاد اجرایی کشور باید سرانجام تصمیم جدی برای عبور از آن را اتخاذ کند.
بار دیگر تصمیم‌گیری درباره بنزین، این محصول راهبردی که طراحان طرح جدید تحریم علیه ایران، آن را به عنوان پاشنه‌آشیل تهران یاد می‌کنند، به موضوعی تبدیل شده که مجلس و دولت را بار دیگر به یک نقطه تلاقی تصمیم‌گیری نزدیک می‌کند. مساله‌ای که از قبل از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری به صورت چاشنی پر ابهام اوج گرفت و در هیاهوی انتخابات فرو خفت.
کمتر کسی تصور می‌کند که در اولین روزی که وزیر نفت جدید پا به ساختمان وزارت نفت می‌گذارد، دغدغه بنزین به موضوعی تبدیل شود که وی خواسته یا ناخواسته باید به آن توجه کند؛ چه از سر تهدید به تحریم از سوی کشورهای غربی و چه از سر کسری بودجه و مشخص نبودن نحوه تامین بودجه واردات آن.
در این وضعیت، هم‌اکنون حدود 11میلیون خودرو بنزین سوز و دوگانه سوز هر روز در شهرهای کشور تردد دارند و روزانه 66میلیون لیتر (متوسط مصرف پنج ماهه کشور) بنزین مصرف می‌کنند. این در حالی است که فقط 68درصد یا به عبارتی 45میلیون لیتر بنزین از طریق پالایشگاه‌های داخلی تامین می‌شود.
این نبود تعادل به مساله‌ای تبدیل شده که کشورهای غربی درگیر در برنامه هسته‌ای ایران برای فشار سیاسی بر تهران، تحریم صادرات بنزین را به طور دائمی به ایران گوشزد می‌کنند.
یک خبرگزاری در تهران چندی پیش اعلام کرد که حجم ذخایر راهبردی در حدود 4/1میلیارد لیتر است که این رقم با احتساب بنزین تولید داخل، معادل 70 روز بنزین مصرفی کشور است.
حال در این میان که بنزین به ابزاری برای ارعاب و تهدید تهران تبدیل شده است، تهران بر سر تامین بودجه مورد نیاز بنزین وارداتی با سناریو‌هایی رو به رو است که هر کدام وضعیت یکسانی در برابر مصرف‌کنندگان، تولید‌کنندگان، وارد‌کنندگان و تامین‌کنندگان قرار نمی‌دهد.
این برای چندمین مرتبه‌ای است که از زمان آغاز سهمیه‌بندی بنزین مسوولان دست‌اند‌رکار برای حل بحران بنزین سناریوهای چندگانه ارائه می‌کنند. در تازه‌ترین رخداد دیروز در تهران رییس ستاد مدیریت حملونقل کشور، محمد رویانیان سه سناریو را در برابر دولت و مجلس تعریف کرد که هریک می‌تواند آثار قیمتی و مصرفی متنوعی برای مصرف‌کنندگان این حامل انرژی داشته باشد.
سه سناریو برای بنزین
محمد رویانیان در تشریح سه سناریوی پیش‌بینی شده توضیح داد: «یکی از سناریوها در این باره، تصویب و اجرای هدفمندکردن یارانه‌ها است که منجر به آزادسازی تدریجی سوخت در کشور و حذف سهمیه‌بندی مي‌شود.»
وی در عین حال گفت: «در صورت حفظ وضع موجود با کسری اعتباری سه میلیارد دلاری برای تامین بودجه واردات بنزین مواجه مي‌شویم.» وی افزود: «سناریوی دیگر کاهش 10درصدی سهمیه‌های بنزین خودروهای شخصی بوده است که در صورت اجرای این طرح، دولت با کسری 2میلیارد دلاری تامین بودجه واردات بنزین مواجه مي‌شود.»
این مقام مسوول همچنین از اجرای دقیق قانون بودجه سال‌جاری به عنوان سومین راهکار دولت برای تعیین سهمیه‌های سوخت در نیمه دوم سال‌جاری یاد کرد و افزود: «در صورت اجرای این طرح سهمیه خودروهای شخصی و عمومي حدود 40درصد کاهش مي‌یابد.»
رویانیان درباره وضعیت تعیین سهمیه‌های بنزین گفت: «در صورتی که طرح هدفمند کردن یارانه‌ها از ابتدای مهرماه امسال در مجلس شورای اسلامي بررسی و تصویب شود، قیمت‌ها خودبه‌خود آزاد مي‌شوند. از این رو، قصد داریم با توجه به اینکه هنوز سرنوشت این طرح مشخص نشده است، در ابتدای مهرماه امسال سهمیه‌های موجود بنزین خودروها را حفظ کنیم.»
وی با بیان اینکه هم‌اکنون دولت و مجلس بر روی کلیات طرح هدفمند کردن یارانه‌ها اختلاف‌نظری ندارند، تصریح کرد: «این طرح قرار است از اول مهرماه سال‌جاری در مجلس شورای اسلامي‌مورد بررسی قرار گیرد.»
نگرانی دولت از فصل بازگشایی مدارس
رویانیان با بیان اینکه یکی از نگرانی‌های دولت فرا رسیدن فصل بازگشایی مدارس است، اظهار داشت: «در این رابطه با توجه به اینکه ممکن است مدیریت حملونقل عمومي از طریق شهرداری‌ها با مشکلاتی مواجه شود؛ از این رو با حفظ سهمیه‌های موجود قصد داریم برای ابتدای مهرماه فشارها را بر روی مردم به حداقل کاهش دهیم.»
وی از کسری 3میلیارد دلاری تامین اعتبار بودجه واردات بنزین با ادامه وضع موجود سهمیه‌بندی خبر داد و افزود: «در حالی امسال به سه‌میلیارد دلار بودجه برای واردات بنزین مردم نیاز داریم که در سال 84 و 85 برای واردات بنزین مردم 12میلیارد دلار اعتبار تخصیص داده مي‌شد.»
این مقام مسوول با تاکیدبر اینکه تاکنون برای واردات بنزین اقدام خلاف قانون بودجه صورت نگرفته است، تبیین کرد: «بر اساس قانون بودجه باید بنزین تولید داخل با قیمت یارانه‌ای و بنزین وارداتی با قیمت آزاد عرضه شود.» وی در ادامه با بیان اینکه قانون واردات بنزین را ممنوع نکرده است، اظهار داشت: «از نظر امنیتی نیز عدم واردات بنزین به مصلحت کشور نبوده و با توجه به اینکه وزارت نفت مسوولیت تامین سوخت مورد نیاز کشور را بر عهده دارد، واردات انجام شده است.»
عرضه 11میلیارد لیتر بنزین به قیمت یارانه‌ای
این مقام مسوول در ادامه با بیان اینکه بر اساس قانون امسال باید بین 16 تا 17میلیارد لیتر بنزین تولید شده در پالایشگاه‌های داخلی را با قیمت یارانه‌ای عرضه کنیم، بیان کرد: «از این میزان تا پایان شهریورماه امسال نزدیک به 11میلیارد لیتر بنزین با قیمت یارانه‌ای عرضه مي‌شود.»
ريیس ستاد حملونقل و سوخت کشور با بیان اینکه معمولا میزان مصرف بنزین در شش ماه نخست سال با توجه به افزایش مسافرت‌ها نسبت به نیمه دوم سال افزایش دارد، یادآور شد: «از این رو پیش‌بینی مي‌کنیم میزان مصرف بنزین در نیمه دوم امسال کاهش یابد.»
رویانیان با تاکیدبر اینکه هم‌اکنون 45میلیون لیتر بنزین در پالایشگاه‌های داخلی روزانه تولید مي‌شود، تصریح کرد: «برای کسری تامین بنزین مورد نیاز کشور از ابتدای سال تاکنون مجبور به واردات 17 تا 18میلیون لیتر بنزین در روز بوده‌ایم که سعی داریم با اقدامات نرم افزاری و مدیریت بیشتر میزان واردات را تا پایان سال روزانه به 15میلیون لیتر کاهش دهیم.»
وی با تاکیدبر اینکه در شش ماه نخست سال صلاح نبود که التهاب را در جامعه زیاد کنیم، اظهار داشت: «از نمایندگان مجلس درخواست دارم با توجه به مشکلات موجود برای تامین سوخت مورد نیاز مردم مشکلات دولت را درک کنند.»
محمد رويانيان افزود: بر اساس درخواست ستاد حملونقل و مديريت مصرف سوخت كشور و موافقت رييس‌جمهوري و با توجه به بازگشايي مدارس و آغاز سال تحصيلي در اول مهرماه و افزايش سفرهاي درون شهري، به منظور جلوگيري از هرگونه اختلال در حملونقل و جابه‌جايي شهروندان، سهميه بنزين مهرماه همانند شش ماه اول سال براي خودروهاي شخصي همان 100ليتر تعيين شده است.
وي با اشاره به اينكه سهميه بنزين مهرماه از روز اول مهرماه در كارت سوخت خودروها ريخته مي‌شود، خاطرنشان كرد: سهميه بنزين ساير خودروهاي عمومي نيز همانند قبل تصويب شده است.
رویانیان با اشاره به دستاوردهای طرح سهمیه‌بندی بنزین گفت: «جلوگیری از رشد مصرف روزانه بنزین به 90میلیون لیتر، افزایش 50درصدی ناوگان حملونقل عمومي کشور، 4 برابر شدن رشد و توسعه مترو و افزایش سهم سی‌ان‌جی به 13درصد از مهم‌ترین دستاوردهای اجرای این طرح در کشور است.»
اما در بلندمدت تهران برای افزایش میزان تولید خود برنامه‌های مختلفی از جمله طرح بنزین‌سازی در پالایشگاه‌های آبادان، اصفهان، تهران، تبریز و بندرعباس را دنبال می‌کند.
طرح بنزین‌سازی تهران برای افزایش تولید 8/1میلیون لیتر بنزین، پالایشگاه تبریز برای تولید 900هزار لیتر بنزین، طرح بنزین‌سازی پالایشگاه اصفهان برای تولید 3میلیون لیتر بنزین و طرح بنزین‌سازی پالایشگاه بندرعباس برای تولید 2 تا 5/2میلیون لیتر بنزین برای سال1390 طراحی شده‌اند.
همچنین طرح‌های بهینه سازی پالایشگاه‌های نفت از دیگر برنامه‌هایی است که در جهت افزایش میزان تولید بنزین در مرحله اجرا قرار دارد.
بر این اساس پالایشگاه‌های لاوان در سال 1389، اصفهان در سال 1390، تهران در سال 1390، آبادان در سال 1391 (قرار است واحدهای قدیمی جمع شود و یک واحد 180هزار بشکه‌ای جدید ساخته شود) و اراک در سال 1389 در سرویس قرار خواهند گرفت. به این ترتیب افزایش تولید بنزین در پالایشگاه‌های لاوان دو میلیون لیتر، در تهران و اصفهان هر کدام 4/6میلیون لیتر، در آبادان 2/6میلیون لیتر و اراک 5/11میلیون لیتر خواهد بود.
در نتیجه اجرای طرح‌های بهینه‌سازی پالایشگاه‌های موجود 26میلیون لیتر بنزین، 18میلیون لیتر نفت گاز، 5/5میلیون لیتر گاز مایع و 7میلیون لیتر نفت‌سفید و سوخت جت به تولید کنونی اضافه خواهد شد.
همچنین براي مقابله با تحريم‌هاي احتمالي در خصوص بنزين، ايران اجرايي ساختن طرح 48 ساعته توليد بنزين را نیز در دست اجرا دارد. طرح خودكفايي 48 ساعته از واردات بنزين شامل يك بسته جامع متشكل از توليد مكمل‌هاي جديد با قابليت افزايش درجه آرام سوزي بنزين، توليد بنزين از نفتاي سبك و محصولات آروماتيكي دو مجتمع پتروشيمي در عسلويه و بندرماهشهر و شناسايي فرمول جديد براي تبديل «نفتا» و «لايت‌اند» به بنزين با اكتان بالا است.
در حال حاضر براساس دستورالعمل‌ها و استانداردهاي موجود در شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي، عرضه بنزين معمولي با عدد اكتان 87 و بنزين سوپر با عدد اكتان 95، صورت مي‌گيرد.
با این حال با توجه به رشد مصرف سالانه بنزین و افزایش تولید خودروها، به نظر نمی‌رسد که ایران بتواند مشکل واردات بنزین را به زودی حل کند. «كشور» با بنزین چه می‌کند؟
تنوع بخشی در سبد سوخت
در این بین در حالی سهمیه بنزین خودروهای شخصی و عمومي‌برای نیمه دوم سال در گرو تصویب یکی از سه سناریوهای مطرح شده است كه تنوع بخشی به انواع سوخت در سبد سوختی کشور نیز در دستور ستاد مدیریت قرار گرفته است.
بر اساس اعلام نماینده ستاد مدیریت مصرف سوخت تعیین تکلیف سهم انواع سوخت‌های فسیلی در سبد سوختی کشور قرار است به گونه‌ای باشد که تا پایان برنامه پنجم توسعه قابلیت اجرایی داشته باشد.
امیررضا رجبی، نماینده ستاد مدیریت مصرف سوخت در سامانه هوشمند در خصوص نحوه تعیین تکلیف انواع سوخت در سبد سوختی کشور در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اظهار داشت: «در بخش خودروهای سواری عمدتا خودروها بنزین‌سوز هستند. چهار پنج سال است که استفاده از سوخت ال.پی.جی نیز مطرح شده است.»
وی افزود: «در حال حاضر حدود 80هزار خودرو ال.پی.جی سوز داریم و استفاده از این سوخت در خودروها توسعه بیشتری را پیدا نکرد.» رجبی ادامه داد: «در سال‌های گذشته روند جایگزینی سوخت گاز طبیعی فشرده (سی.ان.جی) با بنزین مورد توجه قرار گرفته است و از حدود 11میلیون خودرو سواری 5/1میلیون خودرو دوگانه‌سوز هستند و قابلیت استفاده از سوخت سی.ان.جی را دارند.»
وی ادامه داد: «به عبارت دیگر، سهم خودروهای دوگانه‌سوز از ناوگان حملونقل 15درصد است.» نماینده ستاد مدیریت مصرف سوخت در ادامه با اشاره به آمار روزانه مصرف سوخت در کشور اظهار داشت: «در حال حاضر به طور روزانه 5/66میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف مي‌شود. میزان مصرف سی.ان.جی نیز به طور روزانه 8 تا 10میلیون مترمکعب است.»
وی ادامه داد: «طبیعتا با توجه به افزایش تعداد خودروهای دوگانه‌سوز و در دسترس بودن سوخت سی.ان.جی بنا بر این است که در سبد سوختی کشور سهم بیشتری به سوخت سی.ان.جی اختصاص یابد.» رجبی با بیان اینکه تعیین سهم انواع سوخت‌های فسیلی در سبد سوختی کشور به عوامل مختلفی بستگی دارد، افزود: «بر این اساس تصمیم بر این است که سهم انواع سوخت به گونه‌ای تعیین شود که تا پایان برنامه پنجم قابل‌اجرا باشد.»
وی توضیح داد: «عواملی چون نحوه تامین سوخت، امکانات توزیع آن، تعداد جایگاه‌های یک منظوره و دو منظوره، میزان تولید خودروهای دوگانه سوز، خدمات پس از فروش و ... باید دیده شود و سپس نسبت به تعیین سهم جدید سوختی تصمیم‌گیری صورت گیرد.»
در صورت نهایی شدن این طرح در ستاد مدیریت حملونقل سوخت کشور باید در قالب مصوبه‌ای به هیات دولت ارائه شود. در این بین چندین سناریو برای تعیین سهم انواع سوخت در سبد سوختی کشور وجود دارد که یکی از آنها اختصاص سهم 20درصدی برای سوخت سی.ان.جی است.
بر اساس پیش‌بینی‌های اولیه همانند گذشته در بخش حملونقل سبک، بنزین و در بخش حملونقل سنگین، نفت‌گاز سهم عمده‌ای در سبد سوختی کشور دارد و برنامه این است که سهم سوخت سی.ان.جی در سبد سوختی کشور افزایش یابد و سوخت دیزل سبک نیز به سبد سوختی کشور اضافه شود.
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعه‌بارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
این سالاد سبز را با حبوبات و سبزیجات درست کنید و لذت ببرید
