فرارو- ترامپ بر سر دوراهی بزرگی قرار گرفته که بهنوعی اولین آزمون بزرگ او در مبارزه با داعش محسوب میشود: حمایت از نیروهای کرد برای مبارزه با داعش یا تن دادن به خواستههای ترکیه.
به گزارش فرارو به نقل از فارین پالیسی، یک پایگاه کوچک آمریکایی واقع در شمال سوریه و در منطقه تحت تسلط کردها، ممکن است بهزودی به مرکزِ اعمال فشار و حمله به مقر داعش در رقه تبدیل شود. این اقدام ممکن است سبب ایجاد تنشهایی میان واشنگتن و ترکیه شود: واشنگتن میخواهد داعش را از رقه خارج کند و ترکیه نمیخواهد کردها به شهرهای عرب حمله کنند.
در نزدیکی شهر "کوبانی"، یک باند فرود خاکی وجود دارد که ژنرالهای آمریکایی میتوانند از طریق آن هواپیماهای باری بزرگ مانند C-17 را مدیریت کرده و به نیروهای سوری و شاید نیروهای کُرد، سلاح و مهمات برسانند.
هفته گذشته، دو ژنرال عالیرتبه در منطقه، گروه کوچکی از خبرنگاران را به بازدید از پایگاه و اردوگاه آموزشی بردند و جنگجویان محلی و تحت آموزش مشاوران نظامی آمریکا را به آنها نشان دادند.
اصلاً تصادفی نیست که "ژنرال جوزف وتل" رئیس فرماندهی مرکزی آمریکا و " استفان تاونسند" ژنرال ارشد در عراق و سوریه، آمادگیهای نظامی خود را به رخ میکشند. این بازدید بر نظرات فرماندهان ارشد آمریکا تاکید داشت که اکثرا اعتقاددارند تنها راه مناسب برای سرنگونی داعش در رقه (که تصور میشود در آنجا تروریست ها علیه غرب توطئه میکنند)، نیروهای کرد سوریه می باشند. چند روز بعدازاین بازدید، پنتاگون راه حلهای پیشنهادی برای شکست داعش را به دونالد ترامپ ارائه کرد.
درحالیکه کاخ سفید در حال سبکسنگین کردن گزینههای نظامی برای آزادسازی رقه از کنترل داعش است، ترامپ با نخستین آزمون مهم بهعنوان فرمانده کل قوای آمریکا روبرو است. این تصمیم رویکرد جدید رئیس جمهور نسبت به متحدان و دشمنان کلیدی، رابطه با فرماندهان ارشد ایالات متحده، و مسیر آینده جنگ داخلی سوریه و خاورمیانه را تعیین خواهد کرد.
هنوز مشخص نیست آیا ترامپ طبق مشاوره ژنرالهایش، کردها را مسئول پس گرفتن رقه میکند یا خیر. ترکیه درخواست کرده که دشمنان کرد تبارش در "نیروهای سوریه دموکراتیک" (SDF) از این عملیات حذف شوند. در عوض، طرح پیشنهادی خود را ارائه داده اند: حضور نیروهای ترک و نیروهای عرب سوریه با تجهیزات و سلاحهای آنکارا.
تاونسند در طول بازدید گفت که نگرانیهای ترکیه قابل درک است و باید در نظر گرفته شوند. اما این ژنرال آمریکایی انتخاب استراتژیک ترکیه را اینگونه شرح داد: "پس از شکست داعش در رقه، یکی باید بر SDF کنترل داشته باشد. آنکارا چه گروهی را برای کنترل SDF مناسب میداند؟ ترکیه این انتخابها را دارد: روسیه، ایران، دولت سوریه یا ایالات متحده؟"
استفاده از نیروهای کرد برای حمله به رقه خطرات زیادی را به همراه دارد. ممکن است سبب خشم ترکیه شود و جنگی همه جانبه میان ترک ها و کردها در سوریه راه بیندازد. همچنین، اگر غیر عربها وارد یکی از شهرهای سوریه شوند، ممکن است به بهانهای برای تبلیغات داعش تبدیل شود.
اما منتظر ماندن تا زمانی که نیروهای دیپلماتیک مناسب و عرب تبار آماده مبارزه شوند نیز کار خطرناکی است؛ به خصوص برای رئیس جمهوری که به "آیین مانوی" معتقد است و خواهان عملیات سریع و غافلگیرکننده است.
تا زمانی که رقه تحت کنترل داعش است، دولتهای غربی و بهویژه فرانسه، نگران حملات تروریستی برنامهریزیشده هستند. سازمان های اطلاعاتی آمریکا بارها و بارها هشدار داده اند که شبه نظامیان داعش برای عملیات تروریستی خارج از رقه نقشه میکشند. دائما اطلاعات و شواهدی پیدا میشود که نشان دهنده تلاش این گروه برای حمله به منافع آمریکا و غرب است.
زمانی که ترامپ دولت را در دست گرفت، طرح نظامیِ دقیقی از دولت اوباما به ارث برد که در آن برای آزادسازی رقه ترکیبی از مبارزان کردِ سوریه و نیروهای عرب پیشنهادشده بود.
اخیرا در ماه ژانویه، طراحان نظامی به این نتیجه رسیدند که بهترین حالت، حملهی همزمان به دو دژ مهم داعش در رقه و موصل است تا فشار بر روی این گروه به حداکثر میزان ممکن برسد.
به گفته مقامات سابق، اوباما در روزهای آخر ریاست جمهوری تصمیم گرفت به این طرح چراغ سبز نشان دهد. اما در نهایت برای احترام به دولت آینده که از تیم اوباما خواسته بود از پیش تصمیمگیری نکند، طرح را اجرایی نکرد.
درحال حاضر کاخ سفیدِ ترامپ (که اکنون توسط مشاور امنیت ملی جدید مکمستر رهبری میشود)، در میان هشدارهای ترکیه علیه کردهای سوریه، در حال بررسی این مسئله است.
یکی از کارکنان کنگره جمهوریخواه گفت: "انتخاب راه حلی کارآمد مهمتر از راه حلی سریع است."
SDF شامل کردها و اعراب سوریه میشود، اما مشاوران نظامی آمریکا و رهبران برتر پنتاگون نیروهای کرد را موثرتر و باتجربهتر میدانند. برای پیشبرد نبرد رقه، دولت ترامپ باید رسما اجازه ارسال تدارکات و دیگر حمایتها از نیروهای کرد سوریه را صادر کند؛ حرکتی که متحد آمریکا در ناتو (ترکیه) را خشمگین خواهد کرد.
از دیدگاه آنکارا، 27 هزار نیروی کرد حاضر در SDF با پکک (گروه جدایی طلبی که چندین دهه با ترکیه جنگیدند) تفاوتی ندارد. بااینکه واشنگتن (همانند اتحادیه اروپا) پکک را یک گروه تروریستی میداند و روابط تاریخی میان این گروه و کردهای سوریه را تایید میکند، اما سیاست های ایالات متحده کردهای مسلح سوریه را بهعنوان یک گروه تروریستی دستهبندی نمیکند.
رئیس جمهور ترکیه "رجب طیب اردوغان" ماهها هشدار میداد که SDF در تیررس او قرار داشته است. پس از بیرون راندن داعش از شهر "الباب" در شمال سوریه، اردوغان به خبرنگاران گفت: "هدف جدید ترکیه در سوریه شهر "منبج" میباشد."
اردوغان گفت: "منبج شهری است که به اعراب تعلق دارد؛ نیروهای SDF هم نباید در رقه حضورداشته باشند."
پاییز گذشته، آنکارا چند هزار نفر از شورشیان را به همراه کماندوهای ترکیه به شمال سوریه فرستاد تا نگذارند جنگجویان کرد مناطق نفوذ خود را در سراسر مرزهای جنوبی ترکیه گسترش دهند. درگیری میان شورشیان تحت حمایت ترکیه و کردهای اطراف منبج در چند روز گذشته (نزدیک به محل آموزش شورشی های سوریه توسط نیروهای آمریکا) از وقوع مشکلات بیشتر در آینده خبر میدهد.
یکی از گروه های محلی و دارای روابط نزدیک با آمریکا (شورای نظامی منبج) طی اقدامی که به آتش تنش ها با ترکیه دامن زد، چندین روستا را به واحدهای دولتی سوریه تسلیم کردند تا میان خود و نیروهای ترک مانع ایجاد کنند.
بااینکه بیش از نیمی از 50 هزار عضو SDF کرد هستند، اما مشاوران آمریکایی میگویند "عنصر عرب" به سرعت در حال رشد است و در چند ماه گذشته نزدیک به چهار هزار مبارز عرب آموزشهای نظامی را تمام کرده اند. کماندوهای اردنی و فرانسوی نیز در شمال سوریه در برنامههای آموزشی فعالیت میکنند.
گزینههایی که برای جلب رضایت ترکیه توسط فرماندهان آمریکا پیشنهاد شد شامل ارائه تجهیزات موقت به SDF و یا محدود کردن عرضه مهمات به آنها میشود.
به حاشیه راندن کردها ممکن است راه حل نظامی مناسبی نباشد، اما با در نظر گرفتن شرایط کلی و امنیت منطقه، هوشمندانه ترین حرکت است.
"جیمز جفری" سفیر سابق آمریکا به عراق که نظراتش در میان مقامات وزارت دفاع پراهمیت است، گفت نادیده گرفتن ترکیه در نقشه نبرد اشتباه است. زیرا واشنگتن با از دست دادن اتحاد ترکیه نمی تواند اتفاقهای منطقه و درگیریهای اعراب سنی در عراق و سوریه را کنترل کند.
جفری در این باره گفت: "هدف ما نباید تنها شکست داعش باشد. بلکه باید سعی کنیم چالش های بزرگتر نیز حل شوند."
این دیپلمات سابق توصیه کرد آمریکا هرگونه حمله و تهاجم به رقه را تا برگزاری رفراندوم قانون اساسی ترکیه در 16 اوریل به تعویق بیندازد. زیرا تا قبل از این زمان اردوغان سرگرم مبارزات انتخاباتی است و وقتی برای مصالحه با کردها ندارد.
اما به تعویق انداختن حمله این خطر را دارد که SDF اولویتهای دیگری پیدا کند یا ایمانش را به پشتیبانی آمریکا از دست دهد. و عملیات به رهبری ترکیه هم ممکن است نتایج معکوس داشته باشد، زیرا احتمال دارد اعرابی که تحت حمایت مالی ترکیه گرفته اند، در انجام وعدههایشان شکست بخورند.
طرح پیشنهادی ترکیه معایب دیگری نیز دارد. ترکیه برای ایجاد یک خط لوجستیک از مقر نیروهایش در نزدیکی مرز جنوب به سمت رقه، باید با کردهای سوریه به توافق برسد و یا باید برای رسیدن به رقه در تمام طول مسیر با کردها مبارزه کند.
زمانی که ترکیه طرح پیشنهادی خود برای حمله به رقه را به واشنگتن مطرح کرد، افسران ارتش و مقامات وزارت دفاع تحت تاثیر قرار نگرفتند. یکی از مقامات سابق دولت اوباما به فارین پالیسی گفت: "طرحی نبود که اعضای سختگیر پنتاگون را تحت تاثیر قرار دهد."
بهجز تکیهبر نیروهای کرد و اعرابِ آموزشدیده توسط آمریکا یا ترکیه، یکراه دیگر هم وجود دارد. تاکنون، فرماندهان نظامی آمریکا هر نوع دخالتی فراتر از پشتیبانی تسهیلاتی و مشاوره به نیروهای عملیاتی ویژه را رد کرده اند. اما برخی از مقامات و مشاوران دولتی حاضرند پیشنهاد حضور نیروهای آمریکایی در مبارزات را در نظر بگیرند.
برای مثال نیروهای آمریکایی میتوانند قبل از انتقال کنترل به نیروهای عرب سوریه، در آزادسازی شهر کمک کنند. ماه گذشته در کمیته روابط خارجی سنا، جفری پیشنهاد حضور چند هزار نفر از نیروهای نظامی آمریکا در آزادسازی رقه را مطرح کرد.