تكه‌تكه‌هاي پازل در حال در كنار هم چيده شدن هستند. رابطه ايران و ايالات متحده در دولت باراك اوباما، چهل و چهارمين رييس‌جمهور امريكا رنگ و بوي ديگري به خود گرفته بود. براي نخستين‌بار كانال‌هاي ارتباطي مستقيم ميان وزارت امور خارجه‌هاي دو كشور ايجاد شد، مذاكرات هسته‌اي دامنه‌دار جاي خود را به توافق هسته‌اي داد كه در آن براي هركدام از طرفين امتيازي وجود داشت. برجام در امريكا با مخالفت‌هاي بي‌شمار روبه رو شد اما سرانجام از سد تاييد در كنگره به هزار ترفند دولت دموكرات اوباما گذشت.
به گزارش اعتماد، در همان زمان هم مخالفان برجام آن را بدترين توافقي مي‌دانستند كه پس از ٤ دهه قطع رابطه ديپلماتيك ميان ايران و امريكا در قالب يك توافق چندجانبه به دست آمده بود. جان كري، وزير امور خارجه وقت در جامه مذاكره‌كننده امريكايي بارها و بارها به كميته‌هاي متعدد در مجلس سنا رفت و از فوايد توافق هسته‌اي با ايران سخن گفت. وي براي نجات دادن مهم‌ترين ميراث مافوقش در حوزه سياست خارجي تعابير امريكايي از توافق هسته‌اي را مطرح مي‌كرد تا ثابت كند كه در اين توافق هسته‌اي براي واشنگتن نيز خيريتي نهفته است. با اين همه شايد بدشانسي نخستين توافق ميان ايران و امريكا در چهار دهه گذشته زمان حصول آن بود. تنها يك سال از عمر برجام در دوره باراك اوباما گذشت و حيات ٩ سال باقي مانده از آن به دولت بعدي امريكا سپرده شد؛ دولتي كه تصور مي‌شد سكاندار آن هيلاري كلينتون باشد اما ناگهان ورق‌ها برگشت و در عين ناباوري قرعه به نام دونالد ترامپ از حزب جمهوريخواه افتاد.
رابطه ميان ايران و امريكا از همان دوره رقابت‌هاي انتخاباتي در اين كشور به يكي از اصلي‌ترين سوژه‌هايي بدل شده بود كه ترامپ درباره آن صحبت مي‌كرد. در فاصله زماني پيروزي در انتخابات تا ٢٠ ژانويه كه ترامپ رسما كليد كاخ سفيد را از اوباما تحويل گرفت، كمترين موضع‌گيري‌ها و اظهارنظرها درباره رابطه با ايران و توافق هسته‌اي از زبان وي شنيده شد. با اين همه ورق در چند روز گذشته برگشته است. هرچند كه وزراي دفاع، امور خارجه و رييس سازمان سيا در جلسات استماع سنا بر حفظ برجام تاكيد كرده بودند اما يك صداي واحد از دولت ترامپ به گوش مي‌رسد كه آن هم اجراي سختگيرانه برجام است. فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران، فعاليت‌هاي موشكي اين كشور و مساله حقوق بشر سه عنواني هستند كه دولت جديد به دنبال استفاده از آنها براي تشديد تحريم‌هاي غيرهسته‌اي ايران است.
در چند روز گذشته و به دنبال خبر فاكس نيوز مبني بر پرتاب ناموفق موشكي ايران، نماينده امريكا در سازمان ملل از فرصت استفاده كرد و در حاشيه جلسه بسته شوراي امنيت درباره سوريه مساله نقض قطعنامه‌هاي شوراي امنيت توسط ايران با اين آزمايش موشكي را مطرح كرد. درجلسه فوق اين اعتراض‌ها كه به تحريك نماينده اسراييل در شوراي امنيت صورت گرفته بود ره به جايي نبرد و عملا تلاش‌هاي واشنگتن و تلآويو براي جلب‌توجه جهاني به اين مساله ناكام ماند. شكست در نخستين رويارويي موشكي ايران و امريكا در سازمان ملل، خشم دولت ترامپ را به دنبال داشت. خشمي كه در بيانيه مشاور امنيت ملي دولت ترامپ و توييت‌هاي رييس‌جمهور و دستور تحريمي جديد وزارت خزانه‌داري امريكا انعكاس يافت.
رسما ايران را تحت نظر داريم
مايكل فلين در نشست روز چهارشنبه برخلاف رويه معمول و در حالي كه دولت امريكا هنوز استقرار كامل پيدا نكرده است بيانيه‌اي درباره ايران قرائت كرد؛ بيانيه‌اي كه با مجموعه‌اي از توييت‌هاي ضدايراني رييس‌جمهور امريكا در ٧٢ ساعت گذشته تكميل شد. مايكل فلين كه به اتخاذ سياست‌هاي تند و عاري از منطق شهرت دارد در بخش‌هايي از سخنان خود گفت: اقدامات اخير ايران، از جمله آزمايش تحريك‌آميز موشك بالستيك و حمله به يك ناو عربستان سعودي كه توسط شبه‌نظاميان حوثي تحت حمايت ايران انجام شد بار ديگر آنچه بايد در تمام مدت رفتارهاي ثبات‌زداي ايران در خاورميانه براي جامعه بين‌المللي آشكار مي‌بود را تقويت كرد.
آزمايش موشكي اخير نيز بر خلاف قطعنامه ٢٢٣١ شوراي امنيت سازمان ملل متحد است كه از ايران مي‌خواهد هيچ فعاليتي مرتبط با موشك‌هاي بالستيكي طراحي شده براي قابليت حمل سلاح‌هاي هسته‌اي، شامل پرتاب با استفاده از چنين فناوري‌هاي موشك‌هاي بالستيك، صورت ندهد. اينها تنها جديدترين موارد از رويدادهايي هستند كه به موجب آنها نيروهاي حوثي آموزش‌‌ديده و مسلح‌شده توسط ايران به كشتي‌هاي سعودي و اماراتي حمله كرده‌اند و اقدام به تهديد كشتي‌هاي امريكايي و متحدانش در حال گذر از درياي سرخ كرده‌اند. ايران با اين اقدامات و فعاليت‌هاي مشابه كماكان دوستان و متحدان امريكا را در منطقه تهديد مي‌كند.
دولت اوباما به اقدامات مخرب تهران اعم از انتقال سلاح، حمايت از تروريسم و ساير موارد نقض هنجارهاي بين‌المللي پاسخ مناسب نداد. دولت ترامپ اين اقدامات ايران كه امنيت، رفاه و ثبات در سرتاسر منطقه خاورميانه و فراسوي آن را تهديد كرده و زندگي امريكايي‌ها را در معرض خطر قرار مي‌دهد را محكوم مي‌كند. رييس‌جمهور ترامپ به‌شدت توافق‌هاي مختلف حاصل شده بين ايران و دولت اوباما و همچنين با سازمان ملل را ضعيف و غيرموثر دانسته و از آنها به‌شدت انتقاد كرده است. ايران به جاي سپاسگزاري از امريكا بابت اين توافقات اكنون احساس جرأتمندي مي‌كند. و از همين امروز ما رسما ايران را تحت نظر قرار مي‌دهيم.
صدآفرين تندروها به فلين
سخنان تند و تيز مايكل فلين در حالي مطرح شده است كه نام ايران در چند روز گذشته در ميان ليست ٧ كشوري قرار گرفته است كه شهروندان آنها در ١٢٠ روز آينده با ممنوعيت ورود به امريكا روبه رو هستند. آن دستور اجرايي ترامپ كه حجم بالايي از شهروندان ايراني را تحت‌الشعاع قرار داد آغازگر دومينويي بود كه به نظر مي‌رسد عليه ايران در دولت تازه نفس امريكا شكل گرفته است.
در حالي كه خبرنگاران رسانه‌هاي امريكايي و اروپايي به‌شدت از سخنان تند مايكل فلين شوكه شده بودند اين مساله به سوالي از شان اسپايسر، سخنگوي كاخ سفيد در نشست خبري روزانه وي بدل شد. اسپايسر در پاسخ، به نوعي اظهارات فلين را تاييد كرد و گفت: دولت ترامپ به ويژه در حوزه امنيت ملي با دولت اوباما تمايز خواهد داشت و به دنبال ايمن‌تر و قدرتمند كردن مردم امريكا خواهد بود. ترامپ در مخالفت با توافق هسته‌اي ايران و تبعات آن بسيار بسيار ثابت‌قدم بوده است. بايد مطمئن شويم ايراني‌ها متوجه شده‌اند كه ما در برابر چنين اقداماتي (آزمايش موشكي) بيكار نخواهيم نشست.
حمايت از موضع‌گيري تند و تيز فلين تنها به سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا محدود نشد و باب كوركر، رييس كميته روابط خارجي مجلس سنا نيز زبان به تحسين از وي گشود. كوركر روز چهارشنبه براي گفت‌وگو درباره ايران با مايكل فلين ديدار كرده بود و پس از انتشار بيانيه فلين نيز ادعا كرد كه تحت تاثير قرار گرفته است. كوركر در اين باره گفت: جديتي كه رييس‌جمهور ترامپ در برابر تمامي تهديدهاي ايران عليه منافع امريكا دارد من را دلگرم مي‌كند. واضح است كه اقدامات ايران ناديده گرفته نخواهد شد و اين كشور بابت رفتارهاي غيرقانوني‌اش پاسخگو خواهد شد.
در حالي كه متن اظهارات مايكل فلين درباره ايران در رسانه‌هاي غربي به تمايل امريكا به جنگ تعبير شده است، روزنامه گاردين در گزارشي افشا كرده است كه جيمز متيس، وزير دفاع امريكا لحن بيانيه ضد ايراني مايكل فلين را ملايم‌تر كرده است. يك سخنگوي ستاد فرماندهي مركزي امريكا درباره بيانيه فلين مي‌گويد: ما هم اين بيانيه را ديديم. اين موضوع هنوز در سطح سياستگذاري قرار دارد و ما منتظر اين هستيم ببينيم چه چيزي ابلاغ مي‌شود. هنوز از ما خواسته نشده است كه چيزي را در منطقه تغيير بدهيم.
گاف سخنگوي كاخ سفيد
ايران ناگهان به سرفصل سياست‌هاي خارجي ترامپ بدل شده است. تيم ترامپ انگشت اتهام خود را براي هر مساله‌اي به سمت ايران نشانه رفته است و اين توهم ايران مقصر پنداري تا بدانجا پيش رفته است كه شان اسپايسر، سخنگوي كاخ سفيد در جلسه روز پنجشنبه خود ادعا كرد كه ايران به ناو امريكايي حمله كرده است. ادعايي كه اگر درست بود به معناي در حالت جنگي قرار گرفتن ايران و امريكا بود. حقيقت اين است كه منظور اسپايسر حمله حوثي‌ها به كشتي سعودي در ساحل يمن بوده است. اسپايسر در اين باره گفت: ژنرال فلين روز گذشته به صراحت اعلام كرد كه ايران قطعنامه شوراي امنيت را زير پا گذاشته است و اقدام‌هاي خصمانه اين كشور كه يكي از آنها حمله اين كشور به ناوبرهاي ما بوده است.
ناوشكن امريكايي در راه باب المندب
همزمان با سر و صدايي كه سعودي‌ها از هدف قرار گرفتن ناوشكن خود به راه انداخته‌اند مقامات امريكايي اعلام كردند كه نيروي دريايي امريكا يك فروند ناوشكن خود را به تنگه «باب المندب» در جنوب يمن فرستاده است. اين ناوشكن براي مراقبت از كشتي‌ها در اين منطقه اعزام شده است. نيروهاي يمن دوشنبه هفته جاري، يك ناوچه عربستان سعودي با ١٧٢ سرنشين را در نزديكي سواحل يمن منهدم كردند. در اين حمله كه به وسيله موشك زمين به دريا صورت گرفت، دو نظامي عربستاني كشته و ٣ نفر ديگر زخمي شد.
جنگ توييتري ترامپ
دومينويي كه با اظهارات مايكل فلين عليه ايران آغاز شده بود با ٥ توييت رييس‌جمهور امريكا ادامه پيدا كرد. نخستين توييت وي ساعت شش و نيم صبح پنجشنبه به وقت امريكا منتشر شد: حتي با وجود آنكه امريكا سه تريليون دلار در عراق هدر داد، ايران به سرعت بر بيشتر عراق مسلط شده است. اين مساله از مدت‌هاي بسيار قبل واضح و روشن بود.
در توييت نخست ترامپ فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران در عراق را نشانه گرفت و چند ساعت بعد عقربه‌هاي ساعت در امريكا كه به سه بعدازظهر پنجشنبه رسيد، رييس‌جمهور جديد امريكا دوباره نام ايران را در توييت جديدي قيد كرد و اين‌بار فعاليت‌هاي موشكي بهانه نگارش اين جملات شد: ايران به دليل پرتاب موشك بالستيك رسما تحت نظر قرار گرفت. بايد متشكر توافق وحشتناكي باشيم كه امريكا با آنها بست.
چهار دقيقه بعد از اين توييت، دونالد ترامپ مجددا ايران را محور اظهارنظر ديگري كرد: ايران به زانو در آمده بود و در آستانه سقوط بود كه امريكا از راه رسيد و با توافق هسته‌اي و پرداخت ١٥٠ ميليارد دلار، اين كشور را نجات داد.
روز گذشته نيز در حالي كه جهان در شوك از موضع‌گيري‌هاي دولت ترامپ درباره ايران بود، وي مجددا بر آشوب در فضاي مجازي افزود و نوشت: ايران با آتش، بازي مي‌كند. آنها قدر مهرباني اوباما را ندانستند. من آن‌طور نيستم.
پاسخ مقتدرانه ظريف
ساعاتي پس از توييت‌هاي دونالد ترامپ، محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان در دو توييت با ادبياتي ديپلماتيك پاسخ رييس‌جمهور امريكا را داد. ظريف در نخستين توييت نوشت: ايران به تهديدات وقعي نمي‌نهد چون ما به مردم خود براي امنيت كشور اتكا داريم. ما هرگز جنگي را آغاز نمي‌كنيم اما تنها مي‌توانيم به ابزارهاي دفاعي خود تكيه كنيم.
در توييت دوم محمد جواد ظريف مجددا به مساله فعاليت‌هاي موشكي ايران اشاره كرد و نوشت: ما هيچگاه از سلاح‌هاي خود عليه ديگري جز در دفاع مشروع استفاده نخواهيم كرد. ببينيم آيا كساني كه (از توانمندي موشكي ما) شكايت مي‌كنند حاضرند همين حرف را تكرار كنند؟
ظريف به همراه اين توييت‌هاي خود دو فيلم از سخنراني‌اش در موسسه امور بين‌الملل نيوزيلند در تاريخ ٢٤ اسفند ٩٤ را منتشر كرد كه در هر دو آنها بر حقانيت ايران در مساله موشكي و دفاعي بودن ماهيت برنامه موشكي ايران اشاره كرده بود.
پايان كتابي كه بازنشده بسته شد
پايان زودهنگام گفت‌وگوهاي محدود ايران و امريكا. كتابي كه بازنشده بسته شد. رابطه ايران و امريكا؛ دوباره به صفر بازگشت. تيترهايي كه رسانه‌هاي جهان پس از بيانيه مايكل فلين براي فصل جديدي در رابطه ايران و امريكا انتخاب كردند. رابطه ايران و امريكا مصداق كتابي است كه بازنشده بسته شد. كانال‌هاي ارتباطي كه ميان دو دولت به واسطه برجام باز شده بود و شايد حفظ آنها براي بقاي توافق هسته‌اي لازم و ضروري هم بود از ميان رفته‌اند و سكاندار كاخ‌سفيد فرمان را در مسير جديدي چرخانده است. باور عمومي بر اين است كه نخستين پيام آشكار بيانيه فلين و توييت‌هاي دونالد ترامپ رويارويي با ايران است.
رييس‌جمهور تازه نفسي كه مي‌گفت متحدان ما در خاورميانه و اروپا و آسياي شرقي بايد هزينه تامين امنيت خود را پرداخت كنند اكنون در مواجهه با ايران تغيير موضع داده و مي‌گويد كه با تهران مقابله مي‌كنم چرا كه تهران متحدان واشنگتن در كاخ سفيد را تهديد مي‌كند.
همانطور كه پيش‌بيني مي‌شد فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران به نخستين دستاويز دولت جديد تندروها در امريكا براي تعريف پروژه ايران هراسي جديد و دوباره امنيتي كردن پرونده ايران بدل شد. متحداني كه امريكا از آن در خاورميانه سخن مي‌گويد تلآويو و رياض هستند كه تا پيش از توافق هسته‌اي، پرونده فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران را به ابزاري براي امنيتي كردن موضوع اين كشور در سطح بين‌المللي بدل كرده بودند. متحداني كه امريكا از آنها سخن مي‌گويد همان شيوخ شبه‌جزيره‌نشيني هستند كه در جريان مذاكرات هسته‌اي همصدا با تلآويو از هيچ تلاشي براي ممانعت از شكل‌گيري برجام دريغ نكردند و در نهايت زماني كه توافق هسته‌اي شكل گرفت پروژه‌اي جديد را كليد زدند. در كنار ادعاهاي كاخ‌سفيد درباره حمايت‌هاي ايران از حوثي‌هاي يمن، واشنگتن مساله «آزمايش‌هاي موشكي ايران» را دوباره روي ميز قرار داده است و تلاش مي‌كرد از اين پنجره راهي براي تحت فشار قرار دادن ايران بيابد.
در حال حاضر بيانيه تند و تيز فلين تنها گواه سياست‌هاي جديدي است كه كاخ‌سفيد در برابر ايران پياده خواهد كرد و تحليلگران هنوز نمي‌دانند كه اين خطوط در اجرا چه شكل و شمايلي پيدا خواهند كرد. برخي از رسانه‌هاي امريكايي مانند سي‌ان‌ان نيمه پر ليوان را مي‌بينند و مي‌گويند كه در اين برهه كاخ سفيد اميد دارد اينگونه الفاظ كافي باشد اما سخنان هشداري فلين نخستين عرض‌اندام او در سمت جديد در دولت ترامپ است و معلوم نيست كه در آينده نزديك اين سخنان چه جايگاهي در عرصه تصميم‌گيري پيدا مي‌كنند.
نخستين تحريم‌هاي غيرهسته‌اي كليد خورد
دومينوي اعمال فشارها بر ايران روز گذشته با تشديد تحريم‌هاي غيرهسته‌اي ايران از سوي امريكا تكميل شد. صبح روز گذشته، وزارت خزانه‌داري امريكا تحريم‌هاي جديدي عليه ١٣ فرد و ١٢ نهاد مرتبط با ايران اعلام كرد. برخي از اين نهادها كه در ليست جديد قرار گرفته‌اند در تهران، امارات متحده عربي، لبنان و چين قرار دارند. برخي از اين نهادها به دليل آنچه كه وزارت خزانه‌داري امريكا تكثير تسليحات كشتار جمعي خوانده و برخي ديگر به دليل اتهام فعاليت‌هاي تروريستي در ليست جديد قرار گرفته‌اند. طبق بيانيه خزانه‌داري امريكا شركت‌هاي تحريم شده عبارتند از:١- شركت ستاره شرقي، ٢- شركت آرين دانش، ٣- شركت ساختماني- تجاري ماهر، ٤- شركت تجاري- انرژي ميراژ، ٥- شركت بين‌المللي ام‌كي‌اس، ٦- شركت صادرات واردات نينگبو، ٧- شركت داريا افق سبز، ٨- شركت داروسازي ريم، ٩- شركت رويال پرل مستقر در امارات، ١٠- شركت زيست تجهيز پويش، ١١- شركت تجاري كاسالينگ و يك شركت ديگر. اسامي افراد به شرح زير هستند: ١. يحيي الحاج٢- عبدالله اصغرزاده٣- داريان تني٤- ابراهيم حسن دهقان٥- فرحات محمدعبدالامير ٦- محمد مقام ٧- كامبيز رستمي ٨- علي شريفي ٩- كين شينهوا ١٠- ريچارد يو ١١- مصطفي زاهدي ١٢- قدرت زرگري١٣- كارول ژوو.
اين اتفاق در حالي رخ داد كه ٢٢ نماينده سنا از هر دو حزب جمهوريخواه و دموكرات امريكا با ارسال نامه‌اي به دونالد ترامپ، از برنامه وي براي وضع تحريم‌هاي تازه عليه ايران حمايت كردند. اين افراد نيز در اين نامه نگراني خود را از گزارش‌هايي درباره اينكه ايران اقدام به انجام آزمايش موشكي كرده ابراز كرده‌اند.
«جان اسميت»، رييس موقت دفتر كنترل دارايي‌هاي وزارت خزانه‌داري امريكا در بيانيه‌اي پس از تشديد تحريم‌ها گفت: از تمامي ابزارهاي لازم براي مقابله با برنامه موشكي ايران استفاده خواهيم كرد. حمايت ادامه‌دار ايران از تروريسم و توسعه برنامه موشكي بالستيك اين كشور تهديدي عليه منطقه، شريكان ما در سرتاسر جهان و امريكا به حساب مي‌آيد. ما به استفاده از تمامي ابزارهاي در دسترس از جمله تحريم‌هاي مالي براي مقابله با اين رفتار ادامه خواهيم داد.
تحريم‌هايي بي‌تاثير مستقيم بر اجراي برجام
بلومبرگ پس از انتشار خبر تشديد تحريم‌هاي غيرهسته‌اي ايران نوشت: دولت ترامپ مجموعه‌اي از سياست‌هاي تند و تيز و سختگيرانه را عليه ايران اعمال كرده است. به نظر مي‌رسد كه تداوم اين رويكرد در برابر ايران مي‌تواند تندروهايي را راضي كند كه هيچگاه در چهارسال اخير با رويكرد اوباما در قبال ايران كنار نيامدند. از سوي ديگر به نظر مي‌رسد كه اين رويكرد مي‌تواند بر شانس دولت روحاني براي پيروزي مجدد در انتخابات هم تاثيربگذارد. در حالي كه برخي آزمايش موشكي اخير ايران را دليلي براي افزايش تنش مي‌دانند اما جرقه‌هاي اين تنش پيش از اين نيز زده شده بود. تحريم‌هاي جديدي كه كاخ سفيد عليه ايران اعمال كرده است به برنامه هسته‌اي اين كشور ارتباطي ندارد و به شكل مستقيم هم نمي‌تواند بر برجام تاثير بگذارد.
در خاورميانه پاي خون در ميان است
«ايران با آتش بازي مي‌كند.» اين عبارتي است كه دونالد ترامپ با آن تهران را تهديد كرد اما حقيقت اين است كه اين شخص رييس‌جمهور جديد امريكا است كه در حال بازي با آتش است. اينديپندنت در اين باره نوشت: «دونالد ترامپ نمي‌فهمد كه در حال افزودن بر آتش در منطقه خاورميانه است. خاورميانه‌اي كه در حال حاضر در آن عراق و سوريه در حال سوختن هستند. خاورميانه مكزيك و استراليا نيست كه مشاجره‌هاي لفظي در آن كم هزينه باشد. درخاورميانه كلمات يا به صلح كمك مي‌كنند يا بر آتش جنگ مي‌افزايند. در منطقه خاورميانه با اين پيچيدگي‌هايش كوچك‌ترين حركت‌ها به هزينه‌سازي‌هاي بسيار منتهي مي‌شود. نامحسوس‌ترين چرخش‌ها در سياست‌هاي مستقر مي‌تواند به تغييرات فاحش در صحنه ميداني بدل شود.»
ترامپ در يكي از توييت‌هاي خود نوشته است كه ايران، عراق را در اختيار خود گرفته است و اين در حالي است كه ايران و عراق دو كشوري هستند كه در ليست كشورهاي ممنوع‌الورود به امريكا قرار گرفته‌اند. ترامپ مي‌گويد هدف از اين دستور ايمن‌سازي ايالات متحده است اما حقيقت اين است كه نه عربستان سعودي و نه پاكستان و كشورهايي كه شهروندان آنها امنيت امريكا را از ١١ سپتامبر ٢٠٠١ تاكنون تهديد كرده‌اند در اين ليست قرار ندارند. ايران و عراق دو كشور با اكثريت شيعيان در منطقه هستند و در حالي كه طرح ترامپ به طرح ضدمسلمانان شهرت يافته است اما نه تركيه و نه عربستان تا اين لحظه نه آن را تقبيح كرده‌اند و نه آن را ستوده‌اند. منطقه خاورميانه در آتش تعميق شكاف سني و شيعه مي‌سوزد و سياست‌هاي ترامپ با تشديد فشارهاي اجرايي و رواني بر دو كشور شيعه‌نشين مي‌تواند بر شعله‌هاي اين آتش بيفزايد.
ايران نخستين كشوري بود كه مانع از پيشروي‌هاي داعش در عراق شد و باراك اوباما مدت‌ها پس از ظهور داعش در عراق بود كه فرمان مبارزه با آن را صادر كرد. ترامپ در حالي عراق را نشانه رفته است كه ارتش اين كشور به كمك نيروهاي ائتلاف بين‌المللي ضدداعش در حال مبارزه نفسگير و سرنوشت‌‌ساز با داعش در موصل است. اگر اولويت اصلي ترامپ طبق آنچه كه در رقابت‌هاي انتخاباتي گفته بود مبارزه با داعش است، سياست‌هاي اجرايي و لفاظي‌هاي وي درست در مسير مقابل و تقويت داعش در منطقه در جريان است.
ترامپ، دولت بوش و اوباما را مقصر افزايش نفوذ ايران در عراق مي‌داند اما حد تنش ميان بغداد و واشنگتن هيچگاه به اندازه يك هفته اخير و اصرار مجلس عراق براي مقابله به مثل با شهروندان امريكايي نبوده است. سياست‌هايي كه ترامپ در مواجهه با عراق در پيش گرفته است به راحتي به نزديكي بيشتر و راهبردي‌تر تهران و بغداد منتهي خواهد شد. رابطه ايران و امريكا در عراق همواره مخلوطي از رقابت و همكاري بوده است و اين نكته ظريفي است كه دونالد ترامپ چشم‌هاي خود را بر آن بسته است. داعش دشمن مشتركي است كه تنها با همكاري مشترك از ميان مي‌رود.
ترامپ به آنچه در توييتر مي‌گويد به شكل شعار نگاه مي‌كند كه با يك كليك قابل حذف است اما رييس‌جمهور تازه نفس و نابلد امريكايي فراموش كرده است كه از روز ٢٠ ژانويه هر آنچه وي مي‌نويسد و بر زبان مي‌آورد در حقيقت سياست‌هاي اعلامي واشنگتن است. ترامپ با شعار مبارزه با داعش اولويت من است، پيروز شد اما در دو هفته نخست بيش از آنكه از داعش بنويسد و براي ريشه‌كني اين جريان فكري بكند از ايران نوشته است.
رييس‌جمهور جديد امريكا در دو هفته اخير موضع‌گيري مشخصي درباره خاورميانه نداشته اما حكمي كه درباره ايران داده از ظرفيت بالايي براي تخريب اوضاع و به آشوب كشيدن شرايط در اين منطقه برخوردار است. اينديپندنت در بخش‌هاي پاياني از گزارش خود نوشته است: همان ملغمه‌اي از آرمان‌گرايي به جاي عقلانيت، تصميم‌گيري در عين بي‌اطلاعي و خشونت‌طلبي كه در سال‌هاي ١٩٨٢ تا ١٩٨٣ به اشتباهات استراتژيك امريكا در لبنان منتهي شد و در ماجراي عراق سال ٢٠٠٣ هم تكرار شد اكنون در نسخه‌نويسي ترامپ براي ايران به چشم مي‌خورد. دعوا با مكزيك و استراليا در بلندمدت نمي‌تواند تبعات انساني براي دو طرف داشته باشد چرا كه پاي خون در ميان نيست. اما در خاورميانه كه مملو از جنگ است تصميم‌هاي ترامپ مي‌تواند خندقي از مصيبت را به وجود آورد.
پاسخ متناسب وزارت امور خارجه ايران
وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران اقدام غيرقانوني دولت ايالات متحده امريكا در افزودن افراد و موسسات جديد ايراني و غير ايراني به فهرست تحريم‌هاي نامشروع فرامرزي آن كشور به بهانه آزمايش موشكي اخير را ناسازگار با تعهدات ايالات متحده و نيز مغاير روح و متن قطعنامه ٢٢٣١ شوراي امنيت مي‌داند و تاكيد مي‌نمايد كه توسعه توانمندي‌هاي موشكي كشور، كه صرفا براي اهداف دفاعي و حمل تسليحات متعارف طراحي شده و هيچگاه جز در دفاع مشروع به‌كار گرفته نخواهد شد، حق مردم ايران بر اساس حقوق بين‌الملل و منشور ملل متحد بوده و هرگونه مداخله ديگران در اين زمينه نقض قواعد آمره حقوق بين‌الملل و خارج از صلاحيت هر كشور و نهادي است.
جمهوري اسلامي ايران با پشتوانه حضور و حمايت هوشمندانه ملت بزرگ ايران، با هر گونه اقدامي كه منافع مردم ايران را هدف قرار داده باشد به صورت متناسب و متقابل برخورد خواهد كرد. همان‌گونه كه در پاسخ به اقدام اسلام ستيزانه دولت امريكا و جلوگيري موقت از ورود ايرانيان، صدور ويزا براي اتباع امريكايي در قالب سازوكار ويژه‌اي معلق گرديد، جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به اقدام جديد ايالات متحده و به عنوان عمل متقابل، نسبت به اعمال محدوديت‌هاي قانوني براي تعدادي از افراد و شركت‌هاي امريكايي كه در ايجاد و كمك به گروه‌هاي افراطي تروريستي در منطقه نقش داشته يا به كشتار و سركوب مردم بي‌دفاع در منطقه كمك مي‌كنند، اقدام خواهد كرد.
اسامي اين افراد و شركت‌ها متعاقبا اعلام خواهد شد. در پايان ضمن يادآوري مجدد اين اصل كه امنيت جمهوري اسلامي ايران غيرقابل مصالحه و غيرقابل مذاكره است، تاكيد مي‌نمايد كه اقدامات ناپخته و نسنجيده دولت ايالات متحده، جمهوري اسلامي ايران را از پيگيري و ادامه سياست اصولي خود در حفظ صلح و ثبات منطقه و مقابله با تروريسم و افراط‌گرايي باز نخواهد داشت و جمهوري اسلامي با تدبير و درايت، اجازه نخواهد داد توطئه‌هاي خطرناك و اوهام آتش افروزان و جنگ طلبان رژيم صهيونيستي و حاميان ايشان به اهداف و نتايج شوم خود نايل شود.
