bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۳۰۰۹۱۷

جنگ سرد اوباما-پوتين

تاریخ انتشار: ۱۰:۲۹ - ۱۱ دی ۱۳۹۵
باراك اوباما، رييس‌جمهور ايالات متحده در روزهاي باقيمانده از عمر دولت خود مشغول اقداماتي است تا هزينه‌هاي احياي روابط ميان امريكا و روسيه را در دولت دونالد ترامپ بيشتر كند؛ ترامپي كه به نظر مي‌رسد يكي از اولويت‌هاي سياست خارجي دولتش احياي روابط با روسيه است. در آخرين تحولات روابط ميان مسكو- واشنگتن به ناگاه پنجشنبه شب خبر رسيد كه به دستور باراك اوباما پس از اتخاذ تحريم‌هاي جديد عليه روسيه به ٣٥ ديپلمات روس ٧٢ ساعت فرصت داد تا خاك امريكا را ترك كنند و گفته مي‌شود اين اقدام امريكا در راستاي تلافي دخالت‌هاي سايبري روسيه در انتخابات امريكا صورت گرفته است. با اين حال به نظر مي‌رسد مسكو نيز اقدامي مشابه را عليه ايالات متحده اتخاذ كند.

با اين وجود در شرايطي كه روابط ديپلماتيك ميان دو كشور به پايين‌ترين سطح خود رسيده است و اين اختلافات پيش از انتخابات هشتم نوامبر نيز وجود داشت اما اكنون پس از پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات و احتمال بهبود روابط ميان مسكو-واشنگتن كه مي‌تواند ميراث اوباما را تحت تاثير قرار دهد از همين رو دولت اوباما مشغول اقداماتي است كه احياي روابط را روز به‌ روز سخت‌تر كند. در حال حاضر موانعي كه پيش روي دولت جديد در مسير بهبود روابط قرار گرفته به حدي سخت شده كه بيش از چيزي است كه به راحتي بتوان آنها را از سر راه برداشت.

دونالد ترامپ، رييس‌جمهور منتخب ايالات متحده در واكنش به اين اقدامات دولت اوباما گفت: ايالات متحده بايد به سمت اقدامات بزرگ‌تر قدم بردارد.

 با اين حال آن گونه كه ترامپ گفته در هفته آينده با مقامات اطلاعاتي جلسه‌اي خواهد داشت تا از آنها اطلاعات بيشتري در خصوص دخالت روسيه در انتخابات و حملات سايبري كسب كند.

هرچند دولت روسيه تمامي اتهامات ايالات متحده را مبني بر دخالت در انتخابات و حملات سايبري تكذيب مي‌كند اما مسكو بلافاصله پس از اين اقدام اعلام كرد كه مقابله به مثل خواهد كرد. روز جمعه سرگئي لاوروف، وزير امورخارجه روسيه درسخناني تلويزيوني گفت: در اقدامي متقابل ٣٥ ديپلمات ايالات متحده نيز از روسيه اخراج خواهند شد.

 آن گونه كه لاوروف گفته بود وزارت خارجه روسيه به ولاديمير پوتين پيشنهاد داده است كه ٣١نفر از كاركنان سفارت ايالات متحده در مسكو و چهار ديپلمات از كنسولگري اين كشور در سنت‌پترزبورگ اخراج شوند. وي افزود: وزارت خارجه روسيه پيشنهاد داده كه استفاده ديپلمات‌هاي امريكا از تفرجگاه موسوم به سربرياني در نزديكي شهر مسكو ممنوع اعلام شود. پيشنهاد محدود شدن فضاهاي تفريحي ديپلمات‌هاي امريكايي در حالي ارايه شد كه در دستور باراك اوباما آمده است كه ديپلمات‌هاي روسي نمي‌توانند از دو تفرجگاه در نيويورك و مريلند استفاده كنند و اين دو محل تعطيل خواهد شد. آن گونه كه وزارت خارجه روسيه اعلام كرده است، اين دو ملك مربوط به ديپلمات‌هاي روسي، محلي براي استفاده ماموران اطلاعاتي و امنيتي روس در راستاي جاسوسي از ايالات متحده شده است.

اما در بخش سوم دستور صادر شده ٩ نهاد و افراد جديد از جمله دو دستگاه امنيتي روسيه مورد تحريم قرار گرفتند. طبق اين دستور علاوه بر ديپلمات‌هايي كه اخراج مي‌شوند مقام‌هايي كه ممكن است به ندرت به ايالات متحده سفر كنند يا دارايي داشته باشند نيز مورد تحريم قرار گرفتند. چهار مقام اطلاعات روسي از جمله ايگور والنتينوويچ كروفوف، رييس سازمان اطلاعاتي روسيه و سه جانشين او يعني، سرگئي الكساندروويچ گيزينوف، ايگور اولگويچ كوستيوكوف و ولادمير استپانويچ الكسيو از جمله افرادي هستند كه در ليست تحريم‌هاي جديد امريكا قرار دارند.

تلاش براي كنترل بحران
اين اتفاقات در حالي رخ مي‌دهد، كه روسيه تلاش مي‌كند با كنترل روابط خود با امريكا از دوره اوباما عبور كند و به دوره ترامپ برسد. روز گذشته در حالي كه بسياري منتظر مقابله به مثل ولاديمير پوتين بودند اما در اقدامي غير منتظره رييس‌جمهور روسيه از اقدام متقابل صرف نظر كرد تا روابط ديپلماتيك پيچيده‌تر نشود. پوتين در بيانيه‌اي كه توسط سرويس مطبوعاتي رييس‌جمهور منتشر شد، اعلام كرد كه ما مشكلاتي براي ديپلمات‌هاي امريكايي ايجاد نخواهيم كرد و حق مجازات ديپلمات‌هاي ايالات متحده در آينده براي ما محفوظ باقي خواهد ماند. وي تاكيد كرد كه ما در انتظار گام‌هاي بيشتري از سوي امريكا بر مبناي سياست‌هاي دنبال شده توسط دونالد ترامپ، رييس‌جمهور منتخب امريكا هستيم.

از طرفي به نظر مي‌رسد سيستم‌هاي اطلاعاتي روسيه نيز به‌شدت در حال رصد اقدامات سايبري احتمالي عليه روسيه هستند. گفتني است به تازگي حداقل پنج سازمان فدرال به دولت اوباما گزارش كاملي از تاكتيك‌هاي سايبري روسيه و روش‌هاي فني اين كشور براي حملات سايبري را ارايه داده‌اند و حالا به نظر مي‌رسد امريكا برنامه‌ريزي‌هايي را براي ضدحمله به روسيه انجام داده است.

اوباما كه آخرين تعطيلات خود را در دوره رياست‌جمهوري در هاوايي سپري مي‌كند، گفت: همه امريكايي‌ها بايد از اقدامات روسيه نگران باشند. وي افزود: چنين فعاليت‌هايي عواقب خاص خود را دارد. اوباما تاكيد كرد كه پاسخ ما تمام نشده است و ايالات متحده مي‌تواند اقدامات آشكار و پنهان ديگري را در فضاي مجازي انجام دهد.

با اين حال تحريم‌ها و قطع روابط مي‌تواند تماس‌هاي احتمالي ميان امريكا و روسيه را در دوره اوباما به‌شدت محدود كند. اما دونالد ترامپ معتقد است كه دولت اوباما و دموكرات‌ها در تلاش هستند تا مشروعيت انتخابات را زير سوال ببرند. در همين حال ديميتري مدودف، نخست‌وزير روسيه روز جمعه واشنگتن را متهم كرد كه در تفكرات ضد روسي خود غوطه ور شده است. ديميتري مدودف كه در دوره رياست‌جمهوري خود بين سال‌هاي ٢٠١٢- ٢٠٠٨ تلاش فراواني براي بهبود روابط ايالات متحده و روسيه كر، در يك پيام توييتري اقدام امريكا را غم‌انگيز خواند.

گفتني است اين قوي‌ترين اقدام دولت اوباما در راستاي مقابله با يك كشور در برابر حملات سايبري است. گفتني است سال گذشته و پس از هك شدن شركت سوني توسط حمله سايبري كره شمالي، امريكا انتقام سختي از كره گرفت و نه‌تنها تحريم‌هاي جديدي را عليه كره شمالي وضع كرد بلكه در مدت چند ساعت تمام راه‌هاي ارتباطي كره شمالي با خارج را نيز مسدود كرد. گفتني است اوباما پس از دخالت روسيه در بحران اوكراين تحريم‌هاي جدي را نيز عليه روسيه انجام داد اما تاثير محدودي بر رفتار پوتين داشت.

ديميتري پسكوف، سخنگوي كرملين نيز در بيانيه‌اي اقدام دولت اوباما را اقدامي ناشيانه در راستاي نابودي روابط روسيه و امريكا دانست. وي افزود: تصميمات اخير واشنگتن دو مساله را دنبال مي‌كند؛ نابودي نهايي روابط ميان امريكا و روسيه كه هم‌اكنون نيز درواقع قطع شده است و دوم وارد آوردن ضربه‌اي مهلك به برنامه‌هاي رييس‌جمهور منتخب امريكا در سياست خارجه اين كشور به حساب مي‌آيد.

گفتني است روابط ايالات متحده با روسيه در طول سال‌هاي رياست‌جمهوري اوباما تحت تاثير دخالت پوتين در اوكراين، پناه دادن به ادوارد اسنودن و حمايت روسيه از بشار اسد قرار گرفته است. ماريا زاخاروا، سخنگوي وزارت خارجه روسيه در فيس‌بوك خود در پاسخ به اقدام دولت اوباما نوشت: تيم سياست خارجي دولت اوباما  در هشت سال يك گروه از بازندگان در سياست خارجي به حساب مي‌آيند كه به‌شدت عصباني و نادان هستند.

با اين حال بسياري معتقدند اقدامات امريكا عليه روسيه بيشتر جنبه نمادين دارد و بر عمليات‌هاي جاسوسي تاثيري ندارد. بنا بر تحريم‌هاي اتخاذ شده از سوي امريكا هر فردي در امريكا بخواهد با روسيه ارتباط تجاري و اقتصادي داشته باشد مورد تحريم از سوي ايالات متحده قرار خواهد گرفت. اما به نظر مي‌رسد روسيه فعاليت‌هاي پنهاني را در ايالات متحده انجام مي‌دهد كه شايد به دور از چشم دولت امريكا قرار دارد و كمتر به آنها توجه مي‌شود. گفتني است آخرين اخراج جمعي ديپلمات‌هاي روسي به سال ٢٠٠١ باز مي‌گردد كه طي آن ٥١ ديپلمات روسي به جرم جاسوسي از خاك امريكا خارج شدند.

با اين حال شرايط كنوني در روسيه به نظر مي‌رسد به سمتي پيش مي‌رود كه مقامات روسي حساب ويژه‌اي روي دونالد ترامپ باز كردند كه اين گونه سياست صبر و انتظار را دنبال مي‌كنند و سعي دارند تا منافع سياسي خود را در اين راستا دنبال كنند. هرچند كه مقام‌هاي روسيه تلاش مي‌كنند تحريم‌ها و اقدامات دولت را سرزنش ‌كنند اما نمي‌خواهند واكنشي در راستاي وخيم‌تر شدن شرايط انجام دهند.

پيام تبريك پوتين به اوباما و ترامپ
سايت كاخ كرملين بيانيه و نامه تبريك جداگانه ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه به روساي جمهور فعلي و آينده امريكا را منتشر كرد كه به شرح زير است:

اقدام غير‌دوستانه باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا كه تا پايان دوران رياست‌جمهوري وي زماني باقي نمانده را مي‌توان در جهت تضعيف روابط روسيه و امريكا در آينده دانست. اين امر به وضوح بر خلاف خواسته مردم روسيه و امريكا‌ست. با در نظر گرفتن وظيفه اصلي روسيه و امريكا براي حفظ امنيت جهاني، باعث آسيب پيچيده‌اي در روابط بين‌الملل مي‌شود. روسيه حق خود در واكنش به اقدامات امريكا را محفوظ نگه مي‌دارد و اجازه صدمه وارد شدن به شان ديپلماتيك خود را نمي‌دهد. ديپلمات‌هاي اخراج شده به كشور خود بازمي‌گردند و جشن سال نو را در كنار بستگان و دوستان خويش سپري مي‌كنند. ما براي ديپلمات‌هاي امريكايي مشكلي درست نمي‌كنيم و كسي را اخراج نمي‌كنيم. ما استراحت و تفريح را براي خانواده‌هاي آنان در آستانه سال نو ميلادي ممنوع نمي‌كنيم. بلكه كودكان تمام ديپلمات‌هاي امريكايي را به جشن سال نو در كاخ كرملين دعوت مي‌كنم. متاسفم كه باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا مسووليت خود را به اين صورت به پايان مي‌رساند، اما با اين حال سال نو را به وي و اعضاي خانواده‌اش پيشاپيش تبريك مي‌گويم. به دونالد ترامپ، رييس‌جمهور منتخب امريكا و تمام مردم امريكا نيز سال نو را تبريك مي‌گويم و آرزوي رفاه وسعادت براي آنان دارم.
bato-adv
مجله خواندنی ها
مجله فرارو