اقدام ضرب‌الاجلی دانش آشتیانی برای آموزش و پرورش

با دانش آشتیانی که پس از جدایی علی اصغر فانی از دولت، به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش به مجلس شورای اسلامی معرفی شده درباره مسائل روز آموزش و پرورش از مشکلات صندوق ذخیره فرهنگیان گرفته تا معوقات و رتبه بندی معلمان به گفت‌وگو نشستیم. وی معتقد است آموزش و پرورش نیازمند کوچک سازی و پوست اندازی است.

فخرالدین احمدی دانش آشتیانی، در پاسخ به اینکه در صورت جلب رای اعتماد نمایندگان مجلس و تصدی پست وزارت آموزش و پرورش اقدامات فوری و ضرب‌الاجلی شما در آموزش و پرورش برای چند ماه باقی مانده از دولت تدبیر و امید چیست؟ اظهار کرد: یک برنامه دراز مدت و یک برنامه کوتاه مدت دارم. بنای بنده بر این است که در این مدت کوتاه مسائل و چالش‌های شدید موجود را در عین اینکه نگاهی نیز به برنامه های بلند مدت دارم، حل کنم.

اولویت اولم رسیدگی به مسائل صندوق ذخیره فرهنگیان است
وی افزود: وضعیت صندوق ذخیره فرهنگیان یکی از مسائلی است که در جامعه مطرح است و یکی از اولویت‌های اصلی بنده نیز رسیدگی به مسائل صندوق ذخیره فرهنگیان و بررسی اتفاقاتی است که در آنجا رخ داده؛ از حالا اطلاعاتی را در این باره دریافت کرده‌ام و پیگیرم تا خدایی ناکرده حقوق معلمان تضییع نشود.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با بیان اینکه در این مسئله بسیار قاطع هستم و اجازه نمی‌دهم ریالی از حقوق معلمان از بین برود اظهار کرد:  قوه قضائیه و ارگان‌های مربوط با متخلفان برخورد خواهند کرد. در کنار رسیدگی به تخلفات حتما باید یک ساختار اقتصادی برای صندوق درنظر گرفت که بهره‌وری بالاتری داشته باشد و عایدات آن نصیب فرهنگیان شود.

دانش آشتیانی افزود: در حال حاضر بحث روی بازدهی  فعالیت های اقتصادی فعلی صندوق نیست، بلکه شبهاتی نظیر اینکه از حقوق معلمین به اشکال نادرست در اختیار اشخاصی قرار گرفته مطرح است و باید رسیدگی شود. شاید لازم باشد در کنار اقدامات قوه قضائیه ما نیز یک حسابرسی انجام دهیم و  یک بازنگری کلی داشته باشیم. پروژه‌های دیگر نیز باید بررسی شوند و وضعیت آنها را مطالعه کنیم که آیا سودده هستند یا خیر. باید ساختار اقتصادی صندوق را بهبود ببخشیم تا بتواند در جهت کمک به فرهنگیان گام های موثرتری بردارد.

برای دولت شرط نگذاشته‌ام، اما پرداخت مطالبات فرهنگیان را با جدیت دنبال می‌کنم
وی چالش دیگر پیش روی آموزش و پرورش  را معوقات پایان خدمت بازنشستگان دانست و گفت: معوقات مسئله آنی وزارتخانه است و باید دنبال شود. هرچند وضعیت خود دولت از نظر مالی مطلوب نیست ولی باید نهایت تلاش را انجام داد تا اگر تمام مطالبات هم محقق نشد قسمتی از آن دریافت شود. از حالا صحبت هایی با دولت داشته‌ام و از آنها خواسته‌ام که به این مسئله توجه کنند.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در پاسخ به اینکه آیا پرداخت مطالبات فرهنگیان جزو شروط شما برای دولت است؟ گفت: خیر  بنده شرط نمی گذارم  اما فردی هستم که بواسطه تعاملی که با افراد دولت و رئیس جمهور دارم این مسائل را دنبال می کنم و امیدوارم نتیجه داشته باشد.

دانش آشتیانی افزود: با معلمان و فرهنگیان در ارتباط هستم و آنها عنوان می کنند "جدای از مسائل مالی، شان و منزلت ما افت پیدا کرده است" . باید اقداماتی برای بازگرداندن این اعتماد از دست رفته انجام داد. معلمان معتقدند نماینده آنها باید از حقوقشان دفاع کند؛ نه آنکه توجیه گر باشد. تلاش می کنم این مسئولیت سنگین نمایندگی معلمان را در همه جا از دولت و سازمان مدیریت گرفته تا سطح اجتماع به خوبی ایفا کنم. معلمان بارها به بنده گفته اند همین که احساس کنند وزیرشان پیگیر مسائل آنهاست برایشان ارزشمند است.

رتبه بندی معلمان خوب اجرا نشد/ مراحل بعدی را کلید می‌زنیم
وی در ادامه اجرای طرح رتبه بندی معلمان را یکی دیگر از اولویت‌های پیش رو دانست و گفت: رتبه بندی معلمان خوب اجرا نشده است و باید مراحل بعدی آن را کلید بزنیم.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در پاسخ به اینکه آیا ایجاد سازمان معلمی که در برنامه‌های شما آمده است در راستای احقاق حقوق معلمان است؟ گفت: هدف از ایجاد سازمان نظام معلمی تنها احقاق حقوق معلمان نیست بلکه آموزش و پرورش باید به نهادهای مردمی توجه کند. تشکل ها و ان. جی. او ها می توانند کمک حال آموزش و پرورش باشند زیرا نماینده فرهنگیان هستند.

تشکل‌ها، بازوی وزیر آموزش و پرورش هستند
دانش آشتیانی افزود:  امکان دارد چالشی مطرح باشد که بتوانیم با این صاحبنظران مطرح کنیم. در واقع تشکل ها می توانند بازوی خوبی برای وزیر باشند. امیدواریم این سازمان را ایجاد کنیم تا فرهنگیان بتوانند از حقوق صنفی خود دفاع کنند و در کنار آموزش و پرورش باشند تا عملکرد این وزارتخانه را ارتقاء دهیم.

وی با بیان اینکه معتقدم نمی توان مسائل آموزش و پرورش را با ساختارهای فعلی حل کرد گفت: حتما باید نهادهای مختلف کمک کنند، باید خانواده ها مشارکت داشته باشند و نگاه ما این باشد که خانواده‌ها را  در تصمیم سازی ها دخالت دهیم. از این منظر نگاهم این نیست که باید همه مسائل آموزش و پرورش را در درون ساختار فعلی حل کرد. بلکه باید نگاهی به بیرون داشت و از پتانسیل ها و ظرفیت های بیرون آموزش و پرورش برای ارتقای این وزارتخانه استفاده کرد.

کوچک سازی آموزش و پرورش و تفویض اختیارات به مدارس
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در پاسخ به پرسشی پیرامون حرکت کند وزارت آموزش و پرورش در درون یک ساختار قدیمی و سیاست مدنظر برای احیای ساختار آموزش و پرورش اظهار کرد: در روال مدیریت و برنامه ریزی های جدید تاکید بر این است که نباید ارگان‌ها و دستگاه‌های ستادی  تصدی گری در امور داشته باشند. باید فعالیت ها را با تفویض اختیارات به حوزه‌ها و لایه های پایین تر انجام داد. بخصوص باید اختیارات مدرسه و فرآیندهای داخل مدرسه را افزایش دهیم و دستگاه ستادی بر سیاست گذاری متمرکز شود. از این منظر این ساختار باید تغییر پیدا کند و کوچک سازی انجام شود.

وی افزود: البته این یک برنامه درازمدت است و در کوتاه مدت امکان پذیر نیست، اما مهم است که در راستای این  سیاست حرکت کنیم. آموزش و پرورش باید یک دستگاه فکری چابک باشد. فرض کنید اگر بنده به عنوان  وزیر بخواهم گرفتار مکاتبات اداری شوم به روزمرگی مبتلا خواهم شد لذا باید اختیارات را واگذار و یک ستاد فکری قوی ایجاد کرد.  لازم است مجموعه ای چون آموزش و پرورش پوست بیاندازد.

دانش آشتیانی درباره ضرورتهای بهسازی نیروی انسانی در آموزش و پرورش گفت: مسلما در این مسیر نیازمند توانمندسازی معلمان هستیم و این امر در دستورکار بنده قرار دارد. در این پروسه دانشگاه فرهنگیان می‌تواند کمک حال باشد. اجرای برنامه‌های ما در مدرسه نیاز به وجود معلمانی دارد که بینش‌ها و نگرش‌هایشان نسبت به برنامه‌ها روشن شود و اهداف را بدانند البته کارگاه ها و دوره‌های آموزشی در ساختار فعلی پیش بینی شده اما باید انسجام بیشتری پیدا کند و برای توانمندسازی معلمان برنامه جدی داشته باشیم.

باید از اشخاصی که قصد راه اندازی مدارس غیردولتی را دارند حمایت کنیم
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه ""شما تجربه موفق مدارس غیردولتی مفید را دارید، نگاه شما به مقوله مشارکت و بویژه خصوصی سازی که مدتی است مباحثی پیرامون آن مطرح است چیست؟" اظهار کرد: معتقدم در فرهنگ مردم ما تحصیل فرزندان بسیار اهمیت دارد. از سوی دیگر مردم  آمادگی کمک به نظام آموزش و پرورش را دارند و خیرین مدرسه ساز نمونه بارز آن هستند که اعتبارات کلانی را برای ساخت مدارس صرف می‌کنند و دارای ساختار مستقل هستند. نمی‌توان این ظرفیت و پتانسیل‌ها  را نادیده گرفت.   

وی افزود: این مشارکت‌ها را باید نه تنها در توسعه فیزیکی فضاهای آموزشی بلکه در حیطه نرم افزاری بسط و گسترش داد و حتی خیرین در توانمندسازی معلمان کمک کنند. علاوه بر این افرادی که تمایل دارند مدیریت مدرسه ای را بر عهده بگیرند باید مورد حمایت قرار بگیرند و امکانات و تسهیلاتی برایشان فراهم شود. واقعیت این است که دولت به تنهایی از پس این کار بر نمی‌آید وقتی مشارکت بخش خصوصی بهره مند شویم کمک می شود تا بیشتر به مدارس دولتی بپردازیم و سرمایه گذاری بهتری انجام دهیم و بر کیفیت بخشی مدارس دولتی تمرکز کنیم.  

دانش آشتیانی تاکید کرد: بحث واگذاری مدارس هم در سال گذشته مطرح بود و می‌تواند یکی از صور جذب مشارکت ها باشد اما سعی می‌کنیم درگیر مسائل چالش زا نشویم تا از برنامه اصلی باز بمانیم. این طرح نیز به زمینه سازی و بررسی بیشتر نیاز دارد و باید طوری آن را سازمان دهی و اجرا کرد که شائبه استفاده رانتی را ایجاد نکند.

دانش آموزان باید مهارت های زندگی را در مدارس بیاموزند
وی درباره رویکرد اجتماعی و فرهنگی در مدارس و بویژه در قبال آسیب‌های اجتماعی گفت: اگر بخواهیم نگاه ریشه‌ای به این موضوع داشته باشیم باید بررسی کنیم که چرا این بحران ها به وجود آمده اند. اعتقادم بر این است که ایجاد بحران‌ها به این نگرش باز می گردد که تعریف ما برای مدرسه صحیح نبوده و مدرسه به جایگاهی برای آموزش تبدیل شده است و به پرورش نپرداخته ایم. البته منظور از پرورش، فعالیت های جاری پرورشی در مدارس نیست و فراتر از آن است.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش ادامه داد: مدرسه جایگاهی است که دانش آموزان باید مهارت‌های زندگی را در آن بیاموزند. مسئولیت پذیری، اعتماد به نفس، خوداتکایی، نحوه مقابله با مشکل و امید مهارت‌هایی هستند که بویژه در دوره دبستان باید جزو برنامه‌های مدارس قرار بگیرند.  انسان امیدوار سمت ناهنجاری‌های اجتماعی نمی‌رود. به عنوان مثال ممکن است ریشه اعتیاد در یک فرد به مشکلی بازگردد که نتوانسته باشد با آن کنار بیاید.

دانش آشتیانی با بیان اینکه اگر مهارت‌های زندگی را در جوانان تقویت کنیم از بار آسیب های اجتماعی کاسته‌ایم گفت: اگر پیشگیری از این آسیب‌ها را در برنامه های مدرسه بگنجانیم فرد می آموزد که چگونه با مشکلات مقابله کند.

وی افزود: اما برای مقابله با فردی که گرفتار آسیب شده است باید نقش مشاوران را در آموزش و پرورش و همچنین نهادهای مردمی تقویت کنیم تا بتوان افراد آسیب دیده را بموقع درمان کرد.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در پایان گفت: در فضای فعلی عنوان می‌شود که قرار است مسائل سیاسی وارد آموزش و پرورش شود. اما دیدگاه خود بنده این است که باید در محیط‌های تربیتی از سیاست بازی و سیاست زدگی پرهیز شود. اگر قرار باشد مسائل حزبی و جناحی وارد محیط تعلیم و تربیت شود آسیب جدی را به محیط زده ایم و ورود مسائل حزبی و جناحی به محیط تعلیم و تربیت همانند یک سم مهلک است. از این منظر باید افرادی که نگران این مسئله هستند توجه داشته باشند که بنده بسیار در این زمینه حساس هستم  و عملکردم نشان می‌دهد رویکرد جناحی در اداره مدارسم نداشته‌ام.