همه راه‌ها به پوتین ختم می‌شوند

سابقا رسم بر این بود که بگویند همه راه‌ها به رم ختم می‌شوند.

اما، امروزه، به نظر می‌رسد که همه راه‌ها به روسیه ختم می‌شوند. یا به ولادیمیر پوتین.

روسیه یکی از بازیگران اصلی در جنگ داخلی سوریه و مناقشات جاری در شرق اوکراین است.

هکرهای روس به دست‌اندازی به شبکه‌های رایانه‌ای ایالات متحده متهم شده‌اند؛ حکومت روسیه به تلاش برای اعمال نفوذ در انتخابات آمریکا و تفرقه‌افکنی در اتحادیه اروپا و تضعیفش متهم شده.

با وجود این وقتی ولادمیر پوتین ۱۶ سال پیش قدرت را در دست گرفت، به نظر می‌رسید که خواهان روابط نزدیک دوستانه با غرب است. بیل کلینتون، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، از او به عنوان مردی "باهوش" که "پتانسیل‌های زیادی" دارد صحبت می‌کرد.

اما تمجیدها جای خود را به تقابل داده‌اند، آن هم با فهرستی از اختلافات به بلندای زمستان روسیه: جنگ داخلی سوریه، اوکراین، افزایش اعضای پیمان ناتو، سیستم دفاع موشکی.

دولت‌های غربی امید خود به رهبری کرملین را که روز به روز مستبدتر می‌شود از دست داده‌اند. و او هم دیگر به آن‌ها اعتماد ندارد.

"برخورد مستقیم نظامی"
ولادمیر پوزنر، گزارشگر کهنه‌کار، معتقد است که "حسی قوی وجود دارد که آمریکا می‌خواهد ثابت کند که تنها ابرقدرت است. که اگر روسیه حاضر نشود از فرامین ایالات متحده پیروی کند باید جریمه کلانی بپردازد."

"رهبران روسیه به توسعه لاینقطع پیمان ناتو به چشم یک تهدید واقعی نگاه می‌کنند که شاید وارد نباشد. شما دارید به ما فشار می‌آورید، پس ما هم به شما فشار می‌آوریم. و ما هر کاری در توانمان باشد انجام می‌دهیم تا دنیا را به همان اندازه که شما به کام ما تلخ کرده‌اید، به کامتان تلخ کنیم."

"خطر یک تقابل واقعی را نباید دست‌کم گرفت که شاید به درگیری نظامی و جنگ منجر شود."

روزنامه پرطرفدار مسکوفسکی کمسومولتس در یکی از شماره‌های اخیر خود نوشته بود که مناقشه سوریه ممکن است به "درگیری مستقیم نظامی میان روسیه و آمریکا" منجر شود - چیزی در ابعاد بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲. این روزنامه نسبت به بروز جنگ جهانی سوم هم هشدار داد.

آندری کرتونوف، رئیس شورای روابط خارجی روسیه، می‌گوید "روابط ما در زمان جنگ سرد بد بود، ولی در آن زمان روابط کمابیش باثبات بود چون می‌دانستیم طرف مقابل چه می‌خواهد. قوانین بازی برای هر دو طرف مشخص بود."

"امروز ولی وضع کاملا متفاوت است. برای همین شاهد ثبات در روابط نیستیم. این چیزی است که باعث خطرناک شدن وضعیت می‌شود. شاید حتی از زمان جنگ سرد هم خطرناکتر باشد."

ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی روسیه را متهم کرده‌اند که با بمباران هوایی اهداف غیرنظامی و بشردوستانه مرتکب جنایت جنگی شده. مسکو البته این اتهام را رد می‌کند و می‌گوید که در حمله‌هایش گروه‌های تروریستی را هدف می‌گیرد.

"آن‌ها باید تعظیم کنند"
البته شاید هدف دیگری هم در میان باشد.

لئونید راژیخوفسکی، کارشناس سیاسی، این‌گونه توضیح می‌دهد که "سیاست خارجی روسیه تنها بر کسب احترام آمریکا متمرکز شده".

"سیاست خارجی ما هیچ بعد دیگری ندارد. منظورم از احترام تعریف روسی این کلمه است: مردم به شما احترام می‌گذارند چون از شما می‌ترسند."

"پوتین تنها یک هدف را دنبال می‌کند: او در ابتدا به آمریکایی‌ها می‌گوید که گورشان را گم کنند، سپس آن‌ها را وادار می‌کند تا در برابرش تعظیم کنند و بگویند ما می‌خواهیم با شما دوست باشیم."

پوتین اخیرا موافقتنامه‌ای را که با آمریکا برای کاهش ذخایر پلوتونیم تسلیحاتی امضا کرده بود به حالت تعلیق در آورد.

در طرح پیشنهادی او به پارلمان شرایط عجیبی برای بازگشت به اصول این توافق در نظر گرفته شده: ایالات متحده باید تمامی تحریم‌ها علیه روسیه را لغو کند و به این کشور غرامت بپردازد، و آمریکا باید تعداد سربازانش در بعضی از کشورهای عضو پیمان ناتو را کاهش دهد.

شاید این نشانه‌ای از ناامیدی آقای پوتین از ناتوانیش در کسب احترام بین‌المللی برای کشورش تا به امروز باشد. احترامی که به نظر می‌رسد حق کشورش می‌داند.

آیا اگر شخص دیگری رئیس‌جمهور بود فرق خاصی در وضعیت ایجاد می‌شد؟

یکاترینا شولمان، کارشناس علوم سیاسی، می‌گوید "قطعا، افراد و شخصیت‌ها را نباید نادیده گرفت. اما در نظر داشته باشید که نخبگان سیاسی فعلی روسیه از مردهای بالای ۶۰ سال تشکیل شده‌اند. آن‌ها از نظر تربیتی، روحیات، ارزش‌هایشان، آموزش و جهان‌بینی خیلی به یکدیگر شبیه اند. برای همین گذاشتن یکی به جای دیگری فرق زیادی در امور ایجاد نخواهد کرد."

لئونید راژیخوفسکی مطمئن است که روسیه و آمریکا با یکدیگر وارد جنگ نخواهند شد.

"ولادمیر پوتین جنون خودبزرگ‌بینی دارد و اعتقاد راسخ دارد که هیچ کدام از رهبران غربی حتی یک‌دهم او هم سیاست نمی‌فهمند. ولی او در عین حال از آن آدم‌ها نیست که پنجره طبقه هجدهم را باز می‌کنند و می‌گویند می‌توانیم پرواز کنیم و بعد هم بیرون می‌پرند. او هیچ برنامه‌ای برای انداختن یک بمب هیدروژنی روی واشینگتن ندارد. خودشیفتگی یک چیز است و میل به خودکشی چیز دیگری. او میلی به خودکشی ندارد."